CZAS NA EWAKUACJĘ(1).pdf

20-23 pp12 12/15/08 8:00 AM Page 20

ROZPOZNAWANIE ZAGRO˚E¡

Prewencja dla taktyków. Cz´Êç III

Jest w naszym zawodzie jakaÊ si∏a

i chyba ka˝dy przyzna, ˝e gaszenie daje

sporo frajdy. Ale zasadnicza cz´Êç

naszej pracy to ratowanie – w∏aÊnie

po to wymyÊlono drogi po˝arowe, ˝eby

jak najszybciej dotrzeç do zdarzenia

i zabraç stamtàd ludzi. Gaszenie jest

czynnoÊcià jak najbardziej po˝ytecznà,

po˝àdanà – niezb´dnà, ale wtórnà

wzgl´dem ewakuacji.

rol´ i dawa∏y poczucie bezpieczeƒstwa. Wnio-

sek z tego, ˝e w∏aÊciwe warunki ewakuacji

z budynku majà sens.

Odpowiednie warunki ewakuacji

Polegajà one na zapewnieniu:

1. dostatecznej liczby wyjÊç ewakuacyjnych

o w∏aÊciwej szerokoÊci,

2. dopuszczalnej d∏ugoÊci, szerokoÊci i wy-

sokoÊci przejÊç oraz dojÊç ewakuacyjnych,

3. bezpiecznej po˝arowo obudowy i wydzie-

leƒ dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeƒ,

4. zabezpieczenia przed zadymieniem dróg

ewakuacyjnych,

5. oÊwietlenia awaryjnego oraz przeszkodo-

wego,

6. mo˝liwoÊci rozg∏aszania automatycznych

sygna∏ów ostrzegawczych i komunikatów g∏o-

sowych.

Same powy˝sze zapisy niewiele znaczà bez

uregulowaƒ szczegó∏owych, mówiàcych o tym,

co gdzie jest wymagane. Nim przejdziemy da-

lej, musimy zdefiniowaç kilka poj´ç, którymi

b´dziemy si´ pos∏ugiwaç, nie wracajàc do nich

– dlatego odsy∏am czytelników do ramki na

str. 22. Odsy∏am równie˝ do pierwszej cz´Êci

niniejszego artyku∏u (PP 9/2008): przytoczy-

poÊrednio albo drogami komunikacji ogólnej,

zwanymi dalej „drogami ewakuacyjnymi”.

O ile ka˝dy rozumie, ˝e wyjÊcie z budynku

na zewnàtrz oznacza ratunek, to nie do koƒca

przekonujàce jest, ˝e pozostajàc w p∏onàcym

budynku, mo˝na byç bezpiecznym. Otó˝ mo˝na,

jeÊli tylko nie jest bombardowany – wystarczy

jedynie znaleêç si´ w innej strefie po˝arowej.

T´ mo˝emy opuÊciç ju˝ bez obcià˝enia psy-

chicznego, ˝e przebywamy w obszarze bezpo-

Êredniego dzia∏ania po˝aru. Wobec tego

na drzwiach prowadzàcych do innej strefy

po˝arowej mo˝e widnieç napis: WYJÂCIE

EWAKUACYJNE.

Ze strefy po˝arowej, o której mowa wy˝ej,

powinno byç wyjÊcie prowadzàce bezpoÊrednio

nazewnàtrz budynku lub przez innà stref´ po-

˝arowà, z zastrze˝eniem, ˝e ze strefy po˝aro-

wej ZL II o powierzchni przekraczajàcej

750 m kw. w budynku wielokondygnacyjnym

powinna byç zapewniona mo˝liwoÊç ewaku-

acji ludzi do innej strefy po˝arowej na tej sa-

mej kondygnacji. To ZL II w powiàzaniu z ca∏-

kiem niskà wartoÊcià 750 m kw. oznacza, ˝e

wygodniej i szybciej jest przewieêç ob∏o˝nie

chorych w ramach tej samej kondygnacji ni˝

ewakuowaç ich na inne pi´tro, szczególnie

w porze nocnej.

WyjÊcia z pomieszczeƒ na drogi ewakuacyj-

ne powinny byç zamykane drzwiami. Dodam,

˝e drzwi te stale powinny byç zamkni´te

– po to, ˝eby ewentualny po˝ar w którymÊ z po-

mieszczeƒ nie zadymi∏ drogi ewakuacyjnej lub

nie rozprzestrzeni∏ si´ na nià.

Drzwi stanowiàce wyjÊcie ewakuacyjne

z budynku przeznaczonego dla wi´cej ni˝ 50

osób powinny otwieraç si´ na zewnàtrz. Wy-

maganie to nie dotyczy budynku wpisanego

do rejestru zabytków. Najkrócej mówiàc, ka˝-

demu, kto ucieka, bardzo si´ Êpieszy. ¸atwiej

drzwi pchnàç, ni˝ pociàgnàç do siebie, szcze-

gólnie gdy z ty∏u napiera t∏um ludzi.

W wyjÊciu ewakuacyjnym z budynku do-

puszcza si´ stosowanie drzwi rozsuwanych,

pod warunkiem, ˝e sà przeznaczone nie tylko

do celów ewakuacji, a ich konstrukcja zapew-

nia:

• otwieranie automatyczne i r´czne bez

mo˝liwoÊci ich blokowania,

• samoczynne ich rozsuni´cie i pozostanie

w pozycji otwartej w razie po˝aru lub awarii

drzwi.

P AWE¸ R OCHALA

bezpiecznie opuÊciç budynek i tyle.

Nie dla wszystkich jednak jest to ja-

sne. Ka˝dy prewentysta wielokrotnie

s∏ysza∏ w ró˝nych odmianach takie

zdanie: „Przecie˝ nic si´ nie stanie!”. A doty-

czy∏o ono naszego czepiania si´ zamykania,

zastawiania czy nadmiernego wystroju dróg

ewakuacyjnych. Taki jest sposób myÊlenia

dziÊ, a kiedyÊ? KiedyÊ bardziej liczy∏y si´ to-

wary.

Tu˝ przed I wojnà Êwiatowà w jednym

z miast USA wybuch∏ po˝ar. PoÊwi´cono mu

nawet film fabularny, ilustrujàcy wydarzenie

niemal minuta po minucie – niestety, oglàda-

∏em go w dzieciƒstwie, wi´c nie pami´tam ty-

tu∏u. Efekt by∏ taki, ˝e z ka˝dej strony budyn-

ku, b´dàcego kilkukondygnacyjnym zak∏adem

krawieckim, le˝a∏o kilkadziesiàt cia∏ m∏odych

i bardzo m∏odych kobiet, ubranych jak Maria

Sk∏odowska-Curie. Nie mia∏y któr´dy uciekaç,

bo klatka schodowa, b´dàca w rzeczywistoÊci

sk∏adowiskiem surowców i gotowych wyro-

bów, by∏a jednym wielkim rozpalonym piecem.

Po kilku minutach wystawienia na ogieƒ wola-

∏y skoczyç.

Ostatnio w Internecie pojawi∏ si´ bardzo

krótki komentarz: „W World Trade Center nie

by∏o paniki”. Oznacza to, ˝e choç budynki pali-

∏y si´ w sposób niemo˝liwy do opanowania,

a ludziom grozi∏a zag∏ada, a˝ do ostatniej

chwili w miar´ spokojnie schodzili klatkami

ewakuacyjnymi. Te zaÊ mimo strukturalnych

uszkodzeƒ konstrukcji obiektu spe∏nia∏y swojà

∏em w niej szeÊç warunków, które okreÊla si´

jako zagro˝enie ˝ycia ludzi – niezapewnienie

odpowiednich warunków ewakuacji. Zazna-

czam, ˝e od tego miejsca obowiàzuje rozporzà-

dzenie ministra infrastruktury z 12 kwiet-

nia 2002 r. w sprawie warunków technicznych,

jakim powinny odpowiadaç budynki i ich usy-

tuowanie (Dz. U. nr 75, poz. 690).

Parametry podstawowe wyjÊç ewaku-

acyjnych

Przepis okreÊla w tym zakresie kilka wymo-

gów ogólnych (§ 236):

Z pomieszczeƒ przeznaczonych na pobyt lu-

dzi powinna byç zapewniona mo˝liwoÊç ewa-

kuacji w bezpieczne miejsce na zewnàtrz bu-

dynku lub dosàsiedniej strefy po˝arowej, bez-

12/2008

N iby co tu filozofowaç? Ludzie muszà

20-23 pp12 12/15/08 8:00 AM Page 21

ROZPOZNAWANIE ZAGRO˚E¡

Jest to uk∏on w stron´ wygody u˝ytkowni-

ków, gdy˝ my, stra˝acy, najch´tniej widzimy

drzwi rozwierane. Trzeba jednak powiedzieç,

˝e drogi komunikacji ogólnej nie zawsze sà je-

dynymi drogami ewakuacyjnymi. Bywa, ˝e spe-

cjalnie projektuje si´ korytarze i klatki scho-

dowe s∏u˝àce wy∏àcznie do ewakuacji. Tam

drzwi rozsuwanych i obrotowych nie wolno

stosowaç.

Nale˝a∏oby okreÊliç jeszcze szerokoÊç

drzwi ewakuacyjnych (§ 239).

¸àcznà szerokoÊç drzwi w Êwietle, stano-

wiàcych wyjÊcia ewakuacyjne z pomieszcze-

nia, oraz szerokoÊç drzwi wÊwietle nadrodze

ewakuacyjnej nale˝y obliczaç proporcjonalnie

do liczby osób mogàcych przebywaç w nim

równoczeÊnie, przyjmujàc co najmniej 0,6 m

szerokoÊci na100 osób, przyczym najmniejsza

szerokoÊç drzwi w Êwietle oÊcie˝nicy powin-

nawynosiç0,9m.

Drzwi stanowiàce wyjÊcie ewakuacyjne po-

winny otwieraç si´ nazewnàtrz pomieszczeƒ:

• zagro˝onych wybuchem,

• do których jest mo˝liwe niespodziewane

przedostanie si´ mieszanin wybuchowych lub

substancji trujàcych, duszàcych bàdê innych,

mogàcych utrudniç ewakuacj´,

• przeznaczonych dojednoczesnego przeby-

wania ponad50 osób,

• przeznaczonych dla ponad 6 osób o ogra-

niczonej zdolnoÊci poruszania si´.

WyjÊcia ewakuacyjne z pomieszczenia za-

gro˝onego wybuchem na drog´ ewakuacyjnà

powinny prowadziç przez przedsionki przeciw-

po˝arowe.

SzerokoÊç drzwi stanowiàcych wyjÊcie ewa-

kuacyjne z budynku, a tak˝e szerokoÊç drzwi

na drodze ewakuacyjnej z klatki schodowej,

prowadzàcych nazewnàtrz budynku lub doin-

nej strefy po˝arowej, powinna byç nie mniej-

sza ni˝ szerokoÊç biegu klatki schodowej.

jednoznacznie maksymalna liczba ich u˝yt-

kowników, liczb´ t´ nale˝y przyjmowaç

na podstawie nast´pujàcych wskaêników po-

wierzchni u˝ytkowej, dla:

• sal konferencyjnych, lokali gastronomicz-

no-rozrywkowych, poczekalni, holi, Êwietlic

itp. –1 m 2 /osob´,

• pomieszczeƒ handlowo-us∏ugowych –

4 m 2 /osob´,

• pomieszczeƒ administracyjno-biurowych

–5 m 2 /osob´,

• archiwów, bibliotek itp. –7 m 2 /osob´,

• magazynów –30 m 2 /osob´.

Powy˝sze wartoÊci mogà byç przydatne nie

tylko do okreÊlenia szerokoÊci korytarzy, kla-

tek schodowych i drzwi, majàcej zapewniç bez-

piecznà ewakuacj´. Jest to bardzo wymowny

miernik dla kierujàcego akcjà ratowniczà, ile

osób mog∏o przebywaç w danym pomieszcze-

niu czy budynku. Tym bardziej, ˝e dane te sà

∏atwe do zapami´tania i przemawiajà do wy-

obraêni. OczywiÊcie w rzeczywistoÊci liczba

ludzi mo˝e byç inna, gdy˝ powierzchnia u˝yt-

kowa czy zagospodarowanie wn´trz pomiesz-

czeƒ nie pozwolà na osiàgni´cie wy˝ej wymie-

nionych wskaêników. Bywajà jednak sytuacje

∏am do kolejnej ramki, która podaje podstawo-

we d∏ugoÊci dojÊç i przejÊç ewakuacyjnych

oraz sposoby ich obliczania.

Bezpieczna po˝arowo obudowa i ochro-

na przed zadymieniem poziomych dróg

ewakuacyjnych

OdpornoÊç ogniowa Êcian dróg ewakuacyj-

nych i pomieszczeƒ

OdpornoÊç ogniowà przyjmuje si´ jak dla

Êcian wewn´trznych w budynku (§ 216 ust. 1).

Wynika ona ÊciÊle rzecz bioràc z przyj´tych

klas odpornoÊci po˝arowej budynku i przedsta-

wia si´ nast´pujàco:

Klasa

Âciana

odpornoÊci po˝arowej

wewn´trzna

EI 60

EI 30

EI 15

Co prawda w klasach odpornoÊci po˝aro-

wej D i E odpornoÊç ogniowa Êcian wewn´trz-

nych wynosi dos∏ownie tyle co nic, ale ten wa-

runek nie odnosi si´ do obudowy poziomych

dróg ewakuacyjnych. Obudowa poziomych

dróg ewakuacyjnych powinna mieç klas´ od-

pornoÊci ogniowej wymaganà dla Êcian we-

wn´trznych, nie mniejszà jednak ni˝ EI 15

(§ 241). Oznacza to, ˝e nawet w budynku wy-

konanym w klasie E odpornoÊci po˝arowej wy-

maga si´ od obudowy dróg ewakuacyjnych wy-

trzyma∏oÊci na ogieƒ nie mniejszej ni˝ 15 mi-

nut. Mamy tu zatem wskazówk´, ˝e czas

na przeprowadzenie bezpiecznej ewakuacji lu-

dzi z budynku, jakim dysponujemy, wynosi

od 15 do 60 minut, zale˝nie od przyj´tej klasy

odpornoÊci po˝arowej obiektu. I kto doczyta∏

do tego miejsca, dotar∏ do tytu∏owego celu ni-

niejszego artyku∏u. Ostrzegam – dalej atmo-

sfera robi si´ g´sta.

– jak choçby w domach towarowych, gdy a˝ si´

prosi o okreÊlenie liczby ludzi przebywajàcych

tam w okresie przedÊwiàtecznym.

Wiemy, jaka powinna byç szerokoÊç drzwi.

A szerokoÊç dróg ewakuacyjnych? Wska-

zówki daje nam § 242.

SzerokoÊç poziomych dróg ewakuacyjnych

nale˝y obliczaç proporcjonalnie do liczby osób

mogàcych przebywaç jednoczeÊnie na danej

kondygnacji budynku, przyjmujàc co naj-

mniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej

ni˝1,4m. Dopuszcza si´ zmniejszenie szeroko-

Êci poziomej drogi ewakuacyjnej do1,2m, je˝e-

li jest ona przeznaczonadoewakuacji nie wi´-

cej ni˝20 osób. Skrzyd∏a drzwi, stanowiàcych

wyjÊcie na drog´ ewakuacyjnà, nie mogà,

po ich ca∏kowitym otwarciu, zmniejszaç wy-

maganej szerokoÊci tej drogi.

WysokoÊç drogi ewakuacyjnej powinna wy-

nosiç co najmniej 2,2 m, natomiast wysokoÊç

lokalnego obni˝enia 2 m, przy czym d∏ugoÊç

obni˝onego odcinka drogi nie mo˝e byç wi´k-

sza ni˝1,5m.

Zaznaczam, ˝e poziome drogi ewakuacyjne

to nie tylko korytarze, ale równie˝ przejÊcia

ewakuacyjne w pomieszczeniach.

A co z d∏ugoÊcià dróg ewakuacyjnych? Mog´

tylko powiedzieç, ˝e jest to przedmiot najbar-

dziej bezwzgl´dnej walki prewencyjnej. Odsy-

Dodam, ˝e wysokoÊç drzwi nie mo˝e byç ni˝-

sza ni˝ 2 m.

No dobrze – a skàd mo˝emy wiedzieç, ilu lu-

dzi b´dzie tymi drogami wychodziç, czyli ilu

b´dzie u˝ytkowników pomieszczeƒ? O tym

za chwil´.

Generalnie im wy˝szy budynek, tym wy˝szej

klasy odpornoÊci po˝arowej wymaga si´

od niego – z tym, ˝e dla budynków niskich jed-

nokondygnacyjnych wymagania sà ∏agodzone.

Drugie kryterium dla budynków zaliczonych

do kategorii zagro˝enia ludzi to rodzaj tej ka-

tegorii. Budynki ZL I i ZL II sà szczególnie

chronione – i nic dziwnego, bo w pierwszych

przebywajà ludzie w du˝ych grupach (a wi´c

grozi nam wzajemne tratowanie si´ w razie

zatrzymania strumienia ewakuacyjnego), dru-

gie zaÊ sà przeznaczone dla osób, którym

w ewakuacji trzeba b´dzie pomagaç.

Wysokie wymagania w zakresie klasy od-

Zachowanie dopuszczalnej szerokoÊci,

wysokoÊci i d∏ugoÊci przejÊç oraz dojÊç

ewakuacyjnych

OkreÊlajàc wymaganà szerokoÊç iliczb´

przejÊç, wyjÊç oraz dróg ewakuacyjnych

wbudynku, wktórym zprzeznaczenia isposo-

bu zagospodarowania pomieszczeƒ nie wynika

12/2008

20-23 pp12 12/15/08 8:00 AM Page 22

ROZPOZNAWANIE ZAGRO˚E¡

pornoÊci ogniowej odnoszà si´ do korytarzy

w budynkach ZL IV i ZL V Êredniowysokich

i wy˝szych. Zgodnie z § 217 klasa odpornoÊci

ogniowej przegród wewn´trznych oddzielajà-

cych mieszkania lub samodzielne pomieszcze-

nia mieszkalne od dróg komunikacji ogólnej

oraz od innych mieszkaƒ i samodzielnych po-

mieszczeƒ mieszkalnych, powinna wynosiç co

najmniej:

1) dla Êcian wbudynku:

a) niskim iÊredniowysokim –EI30,

b) wysokim iwysokoÊciowym –EI60;

2)dla stropów w budynku zawierajàcym

2 mieszkania –REI30.

W mieszkaniach oraz w samodzielnych po-

mieszczeniach mieszkalnych dopuszcza si´

wykonywanie Êcian wewn´trznych nierozprze-

strzeniajàcych ognia, bez wymaganej klasy od-

pornoÊci ogniowej.

pobiegajàce zadymieniu lub s∏u˝àce dousuwa-

nia dymu nale˝y stosowaç wbudynku:

• niskim, zawierajàcym stref´ po˝arowà

ZLII,

• Êredniowysokim, zawierajàcym stref´ po-

˝arowà ZLI, ZLII, ZLIIIlub ZLV,

• niskim i Êredniowysokim, zawierajàcym

stref´ po˝arowà PM o g´stoÊci obcià˝enia

ogniowego powy˝ej 500 MJ/m kw. lub po-

mieszczenie zagro˝one wybuchem.

W budynku Êredniowysokim i wy˝szym

w strefie po˝arowej ZL V drzwi prowadzàce

na drogi komunikacji ogólnej powinny mieç

klas´ odpornoÊci ogniowej co najmniej EI30.

W budynku wysokim niezawierajàcym strefy

po˝arowej ZLIIdopuszcza si´ stosowanie tyl-

ko jednej klatki schodowej, je˝eli powierzch-

nia rzutu poziomego budynku nie przekra-

cza750 m 2 .

Klatki schodowe iprzedsionki przeciwpo˝a-

rowe, stanowiàce drog´ ewakuacyjnà w bu-

dynku:

• wysokim dla strefy po˝arowej ZL II oraz

w budynku wysokoÊciowym dla stref po˝aro-

wych innych ni˝ ZLIVpowinny byç wyposa˝o-

ne w urzàdzenia zapobiegajàce ich zadymie-

niu,

Warunki dla budynków wysokich i wysoko-

Êciowych

Powinny byç co najmniej dwie klatki scho-

dowe obudowane ioddzielone odinnych cz´Êci

budynku przedsionkiem przeciwpo˝arowym.

W budynkach produkcyjnych i magazyno-

wych, oprócz wysokoÊci, g∏ównym kryterium

ich klasy odpornoÊci po˝arowej jest wartoÊç

obcià˝enia ogniowego.

Definicje

Strefa po˝arowa (definicja uproszczona na podstawie

§ 226 ust. 1) – budynek albo jego cz´Êç oddzielo-

na od innych budynków lub innych cz´Êci budynku

elementami oddzielenia przeciwpo˝arowego bàdê

te˝ pasami wolnego terenu o szerokoÊci nie mniej-

szej ni˝ dopuszczalne odleg∏oÊci od innych budyn-

ków. Strefà po˝arowà budynku jest tak˝e jego kon-

dygnacja, je˝eli klatki schodowe i szyby dêwigowe

w tym budynku sà odpowiednio wydzielone po˝aro-

wo. W praktyce oznacza to, ˝e po˝ar nie mo˝e wy-

dostaç si´ na zewnàtrz strefy po˝arowej ani dostaç

si´ do niej z zewnàtrz.

Klasa odpornoÊci po˝arowej budynku – jedna z pi´ciu wy-

maganych prawem wartoÊci (oznaczanych literowo,

od najwy˝szej A do najni˝szej E) okreÊlajàcych od-

pornoÊç ca∏ego budynku na dzia∏anie ognia. Za-

kwalifikowanie budynku do danej klasy odpornoÊci

po˝arowej oznacza, ˝e jego elementy konstrukcyjne

muszà spe∏niç parametry odpornoÊci ogniowej

– ró˝ne dla ich ró˝nych funkcji.

OdpornoÊç ogniowa elementów budowlanych – wyra˝any

w minutach czas, w jakim dany element wystawiony

na dzia∏anie ognia nie straci swojej zasadniczej

funkcji: noÊnoÊc i (R), szczelnoÊci ogniowej (E), izola-

cyjnoÊci ogniowej (I). Dlaczego a˝ trzy parametry?

Dlatego, ˝e drzwi przeciwpo˝arowe nie przenoszà

w czasie po˝aru ˝adnych obcià˝eƒ konstrukcyjnych,

w zwiàzku z czym nie muszà spe∏niaç parametru no-

ÊnoÊci. Strop musi spe∏niaç wszystkie parametry.

G∏ówna konstrukcja noÊna budynku, jak s∏upy, pod-

ciàgi czy belki – tylko jeden: noÊnoÊci, Êciany noÊne

– wszystkie, Êciany nienoÊne – tylko parametry

szczelnoÊci i izolacyjnoÊci. Wszystko to razem obni-

˝a koszt budynku, a zachowuje jego klas´ odporno-

Êci po˝arowej.

W przypadku drzwi cz´sto wyst´puje dodatkowo pa-

rametr dymoszczelnoÊci (S). Jest on bardzo wa˝ny,

bo ca∏a walka o ewakuacj´ polega nie tyle nawet

na ca∏kiem prostej do zaprojektowania ochronie

przed ogniem, co na du˝o trudniejszej ochronie

przed zadymieniem dróg ucieczki. To wbrew pozo-

rom obszerna, odr´bna dziedzina wiedzy, pe∏na pu-

∏apek i niespodzianek.

Przedsionek przeciwpo˝arowy – powinien mieç wymiary

rzutu poziomego nie mniejsze ni˝ 1,4 x 1,4 m, Êcia-

ny i strop o klasie odpornoÊci ogniowej co najmniej

EI 60 wykonane z materia∏ów niepalnych oraz byç

zamykany drzwiami i wentylowany co najmniej gra-

witacyjnie.

• wysokim dla strefy po˝arowej ZLI, ZLIII,

ZL V lub PM oraz w budynku wysokoÊciowym

dla strefy po˝arowej ZLIVpowinny byç wypo-

sa˝one w urzàdzenia zapobiegajàce zadymie-

niu lub samoczynne urzàdzenia oddymiajàce

uruchamiane za pomocà systemu wykrywania

dymu.

Dopuszcza si´ wykonywanie klatek schodo-

wych stanowiàcych drog´ ewakuacyjnà wy-

∏àcznie dla stref po˝arowych ZL IV bez przed-

sionków oddzielajàcych je od poziomych dróg

komunikacji ogólnej, je˝eli:

• ka˝de mieszkanie lub pomieszczenie jest

oddzielone od korytarza drzwiami o klasie od-

pornoÊci ogniowej co najmniej EI30,

• klatki schodowe sà zamykane drzwiami

dymoszczelnymi,

• klatki schodowe sà wyposa˝one w urzà-

dzenia zapobiegajàce zadymieniu lub w samo-

czynne urzàdzenia oddymiajàce uruchamiane

zapomocà systemu wykrywania dymu.

Zabezpieczenie przed zadymieniem (§ 247)

Rozwiàzania techniczno-budowlane zabez-

pieczajàce przed zadymieniem poziomych dróg

ewakuacyjnych nale˝y stosowaç w:

• budynku wysokim i wysokoÊciowym,

wstrefach po˝arowych innych ni˝ ZLIV,

• krytym ciàgu pieszym (pasa˝u), do które-

go przylegajà lokale handlowe i us∏ugowe,

oraz wprzykrytym dziedziƒcu wewn´trznym,

• podziemnej kondygnacji budynku, w któ-

rej znajduje si´ pomieszczenie przeznaczone

dla ponad 100 osób, oraz budowli podziemnej

ztakim pomieszczeniem (wtym przypadku na-

le˝y zastosowaç równie˝ rozwiàzania tech-

niczno-budowlane zapewniajàce usuwanie dy-

mu z tego pomieszczenia i z dróg ewakuacyj-

nych).

Mo˝na powiedzieç, ˝e mamy opisanà cz´Êç

konstrukcyjnà dróg ewakuacyjnych. A co wte-

dy, gdy komuÊ nie spodoba si´ surowy wystrój

wn´trz i zechce go upi´kszyç, np. styropia-

nem? Tu pojawia si´ kolejny element walki

prewencyjnej. Generalnie przepis (§ 258) za-

brania stosowania:

• materia∏ów i wyrobów budowlanych ∏a-

two zapalnych na drogach komunikacji ogól-

nej, s∏u˝àcych celom ewakuacji,

• do wykoƒczenia wn´trz w strefach po˝a-

rowych ZL I, ZL II, ZL III i ZL V materia∏ów

∏atwo zapalnych, których produkty rozk∏adu

termicznego sà bardzo toksyczne lub inten-

sywnie dymiàce.

Ponadto § 262 mówi, ˝e ok∏adziny sufitów

oraz sufity podwieszone nale˝y wykonywaç

z materia∏ów niepalnych lub niezapalnych,

niekapiàcych i nieodpadajàcych pod wp∏ywem

ognia.

Bezpieczna po˝arowo obudowa i ochro-

na przed zadymieniem pionowych dróg

ewakuacyjnych

Dotychczas zajmowaliÊmy si´ g∏ównie pozio-

mymi drogami ewakuacyjnymi. Sà jednak drogi

pionowe, które podobnie jak poziome muszà

spe∏niaç tym ostrzejsze kryteria bezpieczeƒ-

stwa, im wy˝szy jest budynek (§ 245 i 246).

Warunki dla budynk ów niskich i Êredniowy-

sokich

Klatki schodowe obudowane i zamykane

drzwiami oraz wyposa˝one w urzàdzenia za-

12/2008

20-23 pp12 12/15/08 8:00 AM Page 23

ROZPOZNAWANIE ZAGRO˚E¡

Definicje uproszczone przejÊç i dojÊç ewakuacyjnych

PrzejÊcie ewakuacyjne (§ 237) – odleg∏oÊç w pomieszczeniu od najdalszego miejsca, w którym mo˝e przebywaç

cz∏owiek, do wyjÊcia ewakuacyjnego na drog´ ewakuacyjnà lub do innej strefy po˝arowej albo na zewnàtrz bu-

dynku.

D∏ugoÊç przejÊcia ewakuacyjnego

• wstrefach po˝arowych ZL –do40m, przyczym nie powinno prowadziç przez wi´cej ni˝ trzy pomieszczenia,

• w strefach po˝arowych PM o g´stoÊci obcià˝enia ogniowego przekraczajàcej 500 MJ/m kw. w budynku

o wi´cej ni˝ jednej kondygnacji nadziemnej – do 75 m,

• wstrefach po˝arowych PM, oobcià˝eniu ogniowym nieprzekraczajàcym500 MJ/m kw., wbudynku owi´cej

ni˝ jednej kondygnacji nadziemnej oraz wstrefach po˝arowych PM wbudynku ojednej kondygnacji nadziem-

nej bez wzgl´du na wielkoÊç obcià˝enia ogniowego – do 100 m,

• w pomieszczeniu zagro˝onym wybuchem – do 40 m.

Je˝eli z przewidywanego przeznaczenia pomieszczenia nie wynika jednoznacznie sposób jego zagospodarowa-

nia, projektowa d∏ugoÊç przejÊcia ewakuacyjnego nie mo˝e byç wi´ksza ni˝ 80 proc. d∏ugoÊci okreÊlonych

wy˝ej.

W pomieszczeniach o wysokoÊci przekraczajàcej 5 m d∏ugoÊç przejÊç mo˝e byç powi´kszona o 25 proc.

DojÊcie ewakuacyjne wed∏ug § 256

DojÊcie ewakuacyjne – d∏ugoÊç drogi ewakuacyjnej od wyjÊcia z pomieszczenia na t´ drog´ do wyjÊcia do innej

strefy po˝arowej lub na zewnàtrz budynku. Je˝eli dojÊcie ewakuacyjne zakoƒczone jest przedsionkiem przeciw-

po˝arowym, d∏ugoÊç t´ mierzy si´ do pierwszych drzwi tego przedsionka.

Za równorz´dne wyjÊciu do innej strefy po˝arowej uwa˝a si´ wyjÊcie do obudowanej klatki schodowej, zamy-

kanej drzwiami o klasie odpornoÊci ogniowej co najmniej EI 30, wyposa˝onej w urzàdzenia zapobiegajàce za-

dymieniu lub s∏u˝àce do usuwania dymu.

Dopuszczalne d∏ugoÊci dojÊç ewakuacyjnych w strefach po˝arowych okreÊla poni˝sza tabela:

• widowni kin, teatrów i filharmonii oraz

innych sal widowiskowych,

• audytoriów, sal konferencyjnych, lokali

rozrywkowych oraz sal sportowych przezna-

czonych dla ponad200 osób,

• sal wystawowych wmuzeach,

• powierzchni ponad 1000 m kw. w gara-

˝ach oÊwietlonych wy∏àcznie Êwiat∏em sztucz-

nym,

• powierzchni ponad 2000 m kw. w budyn-

kach u˝ytecznoÊci publicznej i zamieszkania

zbiorowego;

2) na drogach ewakuacyjnych:

• oÊwietlonych wy∏àcznie Êwiat∏em sztucz-

nym,

• wszpitalach iinnych budynkach przezna-

czonych przede wszystkim do pobytu ludzi

oograniczonej zdolnoÊci poruszania si´,

D∏ugoÊç dojÊcia [w m]

Rodzaj strefy po˝arowej

przy jednym dojÊciu

przy co najmniej

dwóch dojÊciach 1

z pomieszczeniem zagro˝onym wybuchem

PM o g´stoÊci obcià˝enia ogniowego Q > 500 MJ/m 2

30 2

bez pomieszczenia zagro˝onego wybuchem

PM o g´stoÊci obcià˝enia ogniowego Q 500 MJ/m 2

60 2

100

bez pomieszczenia zagro˝onego wybuchem

ZL I, II i V

ZL III

30 2

ZL IV

60 2

100

1 Dla dojÊcia najkrótszego, przy czym dopuszcza si´ dla drugiego dojÊcia d∏ugoÊç wi´kszà o 100 proc. od naj-

krótszego. DojÊcia te nie mogà si´ pokrywaç ani krzy˝owaç.

2 W tym nie wi´cej ni˝ 20 m na poziomej drodze ewakuacyjnej.

Uwaga nr 1

Zwracam uwag´ na fakt, ˝e za d∏ugoÊç dojÊcia uznaje si´ ca∏à drog´, nie tylko poziomà, ale równie˝ piono-

wà, a˝ do wyjÊcia do kolejnej strefy po˝arowej lub na zewnàtrz budynków.

Uwaga nr 2

Korytarze stanowiàce drog´ ewakuacyjnà w strefach po˝arowych ZL powinny byç podzielone na odcinki nie

d∏u˝sze ni˝ 50 m przy zastosowaniu przegród z drzwiami dymoszczelnymi lub innych urzàdzeƒ technicznych za-

pobiegajàcych rozprzestrzenianiu si´ dymu. Wymóg ten nie dotyczy korytarzy, na których zastosowano rozwià-

zania techniczno-budowlane zabezpieczajàce przed zadymieniem.

Uwaga nr 3

D∏ugoÊci przejÊç i dojÊç ewakuacyjnych mogà byç powi´kszone pod warunkiem ochrony:

• strefy po˝arowej sta∏ymi urzàdzeniami gaÊniczymi wodnymi – o 50 proc.,

• drogi ewakuacyjnej samoczynnymi urzàdzeniami oddymiajàcymi uruchamianymi za pomocà systemu wykry-

wania dymu – o 50 proc., przy czym powi´kszenia podlegajà sumowaniu.

• wwysokich iwysokoÊciowych budynkach

u˝ytecznoÊci publicznej izamieszkania zbioro-

wego.

W pomieszczeniu, które jest u˝ytkowane

przy zgaszonym oÊwietleniu podstawowym,

nale˝y stosowaç oÊwietlenie przeszkodowe,

a tak˝e podÊwietlane znaki wskazujàce kie-

runki ewakuacji.

I to by by∏o tyle naprawd´ mocno uproszczo-

nych warunków technicznych ewakuacji ludzi

z budynków. Tematyka jest o wiele szersza,

a zagadnienie jeszcze bardziej z∏o˝one. Nie

wspomnia∏em o dêwi´kowych systemach

ostrzegawczych – zainteresowanych odsy∏am

w tym zakresie do § 25 „ceg∏y”.

Tym, którzy dobrn´li do koƒca artyku∏u, po-

gratulowaç wytrwa∏oÊci. Zapewniam, ˝e na-

st´pny b´dzie krótszy i ∏atwiejszy. A na koniec,

jako ostatni akord, zagadka: z jakich pomiesz-

czeƒ powinny prowadziç co najmniej dwa wyj-

Êcia ewakuacyjne? JakoÊ tego nie napisa-

∏em…

Zapewnienie oÊwietlenia awaryjnego

i przeszkodowego (§ 181)

Budynek, w którym zanik napi´cia w elek-

trycznej sieci zasilajàcej mo˝e spowodowaç

zagro˝enie ˝ycia lub zdrowia ludzi, powa˝ne

zagro˝enie Êrodowiska, a tak˝e znaczne stra-

ty materialne, nale˝y zasilaç co najmniej

z dwóch niezale˝nych, samoczynnie za∏àczajà-

cych si´ êróde∏ energii elektrycznej oraz wypo-

sa˝aç w samoczynnie za∏àczajàce si´ oÊwie-

tlenie awaryjne (bezpieczeƒstwa i ewakuacyj-

ne). W budynku wysokoÊciowym jednym ze

êróde∏ zasilania powinien byç zespó∏ pràdo-

twórczy.

Czas dzia∏ania oÊwietlenia bezpieczeƒstwa

powinien byç dostosowany do warunków wy-

st´pujàcych w pomieszczeniu i wynosiç nie

mniej ni˝ 1 godzin´.

OÊwietlenie ewakuacyjne, które powinno

dzia∏aç przez co najmniej 2 godziny od za-

niku oÊwietlenia podstawowego, nale˝y sto-

sowaç:

1) w pomieszczeniach oraz na drogach ewa-

kuacyjnych z nich prowadzàcych:

12/2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: