OCENIANIE -ETI 2010.docx

Ocenianie

Współczesne tendencje w nauczaniu

n      Uznanie wiedzy osobistej

n      Samodzielne konstruowanie znaczeń przez ucznia

n      Samodzielne, twórcze myślenie

n      Edukacja dialogowa

Ocenianie uczniów- DEFINICJE

„Proces wyrażania opinii o uczniach za pomocą stopni lub ocen opisowych,  zarówno sporadycznie, jak i co kwartał lub przy końcu roku szkolnego.” (W. Okoń)

Ustalanie i komunikowanie oceny szkolnej (B. Niemierko)

Diagnoza postępów ucznia w procesie kształcenia „jasny obraz tego, czego dzieci nie umieją i dlaczego nie umieją oraz jakie błędy sam (nauczyciel) popełnia” (D. Fontana)

Cele oceniania

n      diagnozowanie słabych i mocnych stron ucznia,

n      słabych i mocnych stron stosowanych metod nauczania,

n      dokumentowanie tego, co uczeń wie,

n      rejestracja tempa postępów w nauce,

n      porównywanie uczniów,

n      selekcja pod kątem przyszłej edukacji.

Cele drugorzędne

n      rozliczanie się nauczycieli i uczniów wobec zainteresowanych stron,

n      motywowanie,

n      dyscyplinowanie

Funkcje oceniania

n      Dydaktyczna - ocena miernikiem wyników ucznia; jego osiągnięć (do momentu nauczania zorganizowanego)

n      społeczna - wskazanie pozycji ucznia w klasie (do momentu istnienia klasy)

n      wychowawcza (psychologiczna) - oddziaływanie na uczucia i wolę (samokontrola); prognozowanie przyszłości i rozwoju ucznia

„ (...) nauczyciele zazwyczaj oceniają, lecz nie diagnozują, przede wszystkim z powodu presji czasu i nacisku, jaki kładzie się na wyniki dzieci, a nie na procesy i strategie, które są przyczyną takich wyników. (...) Ocena bez diagnozy ma ograniczoną wartość i może być w rzeczywistości bezproduktywna, jeżeli jej wyrazem są słabe stopnie i niechętne komentarze nauczyciela, a nie uświadomienie dziecku przyczyn takich wyników i podanie sposobów zapobieżenia podobnej sytuacji w przyszłości.” (D. Fontana)

Program
↓
cele nauczania
↑
zdiagnozowanie poziomu wyjściowego ucznia
(poziom rozwoju, wiedzy, umiejętności) i zaprojektowanie na ich podstawie nauczania

Nastawienie oceniania
↓                  ↓
efekt, wynik      proces
cele              cele
popisowe    dydaktyczne
motywacja      motywacja
zewnętrzna   wewnętrzna

Zmiany w funkcjach oceniania

Eksponowanie funkcji informacyjnej i motywacyjnej:

n      od sztywnego zasobu wiadomości i umiejętności

świadome zdobywanie wiedzy przy wykorzystaniu informacji zwrotnej (także uczenia się na błędach)

n      od zewnętrznego mechanizmu sterowania  działaniem ucznia        wewnętrzna potrzeba działań ucznia = świadomość swych mocnych i słabych stron

wspieranie rozwoju ucznia; świadomość przekraczania aktualnych możliwości na rzecz przyszłego rozwoju

Zmiany w procedurach oceniania

n      Od oceniania przez nauczyciela           samoocena i samokontrola ucznia

n      od oceny ostatecznego efektu (behawioryzm)

ocenianie całości pracy ucznia

ocenianie - proces dający szansę na rozwój umiejętności; obejmujący stwierdzenia o etapach osiągania danych umiejętności

Etapy pracy podlegające ocenie

Podjęcie zadania

       wykonanie

       samodzielna analiza i autorefleksja

         dalsza praca

Ocenianie sumujące

n      „na wyjściu”- ostateczne rozliczenie pracy ucznia i nauczyciela

n      Ocenianie bieżące przymiarką do oceny końcowej

n      Dyscyplinuje kształcenie

n      Sprzyja rankingom, rywalizacji

n      Wynik

Ocenianie kształtujące

n      Wspomaga pracę ucznia

n      Motywuje do samodzielnej pracy

n      Uwzględnia kontekst kształcenia

n      Indywidualizuje osiągnięcia

Rodzaje oceniania (wg B. Niemierki)

Komentarz dydaktyczny do oceny szkolnej

n      O związku między przebiegiem uczenia się a jego wynikiem (zaproponowanie zmiany sposobu uczenia się)

n      O interpretacji wyniku (analiza treści kształcenia w dyskusji)

n      O wykorzystaniu wyniku (plan rozwoju)