nfosigw.pdf

Status prawny

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest instytucją finansującą

przedsięwzięcia w ochronie środowiska. Narodowy Fundusz działa od 15 lipca 1989 roku,

a powstał na podstawie ustawy z dnia 31 stycznia 1980 roku o ochronie i kształtowaniu

środowiska.

Zakres i zasady jego działalności określają ustawy:

prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001r. (t.j. Dz.U. z 2008r. Nr 25,

poz.150 )

prawo wodne

prawo geologiczne i górnicze

ustawa o odpadach

prawo bankowe

ustawa o finansach publicznych

ustawa o zamówieniach publicznych

Art. 400 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska stanowi:

" 1. Na zasadach określonych ustawą działają Narodowy Fundusz Ochrony

Środowiska i Gospodarki Wodnej, zwany dalej "Narodowym Funduszem",

wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, zwane dalej

"wojewódzkimi funduszami", powiatowe fundusze ochrony środowiska i gospodarki

wodnej, zwane dalej "powiatowymi funduszami", oraz gminne fundusze ochrony

środowiska i gospodarki wodnej, zwane dalej "gminnymi funduszami". Ilekroć

w ustawie jest mowa o 'funduszach', rozumie się przez to Narodowy Fundusz,

wojewódzki fundusz, powiatowy fundusz i gminny fundusz.

2. Narodowy Fundusz i wojewódzkie fundusze mają osobowość prawną i w rozumieniu

ustawy o finansach publicznych są odpowiednio państwowym funduszem celowym oraz

wojewódzkimi funduszami celowymi.

3. Narodowy Fundusz i wojewódzkie fundusze prowadzą samodzielną gospodarkę finansową,

pokrywając z posiadanych środków i uzyskiwanych wpływów wydatki na finansowanie

zadań określonych w ustawie oraz kosztów działalności.

4. Narodowy Fundusz i wojewódzkie fundusze prowadzą gospodarkę finansową w sposób

zapewniający pełne wykorzystanie środków pochodzących z Unii Europejskiej

niepodlegających zwrotowi przeznaczonych na ochronę środowiska i gospodarkę wodną."

Ustawa ta określa również podstawowe ramy organizacyjne Funduszu, zasady jego

gospodarki finansowej, a także strategiczne kierunki z zakresu ochrony środowiska,

w finansowanie których Fundusz powinien się angażować.

Środki finansowe, którymi dysponuje Fundusz, są środkami publicznymi w rozumieniu

Ustawy z dnia 26.11.1998 r. o finansach publicznych, w związku z czym przyznawanie

pomocy finansowej ze środków NFOŚiGW musi odbywać się z uwzględnienim zasad

zawartych w tej ustawie.

Zasady działalności funduszu

Celem działalności Narodowego Funduszu jest finansowe wspieranie inwestycji

ekologicznych o znaczeniu i zasięgu ogólnopolskim i ponadregionalnym oraz zadań

lokalnych, istotnych z punktu widzenia potrzeb środowiska.

Dystrybucja środków finansowych z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej odbywa się w ramach następujących dziedzin:

Ochrona powietrza

Ochrona wód i gospodarka wodna

Ochrona powierzchni ziemi

Ochrona przyrody i krajobrazu oraz leśnictwo

Geologia i górnictwo

Edukacja ekologiczna

Państwowy Monitoring Środowiska

Programy międzydziedzinowe

Nadzwyczajne zagrożenia środowiska

Ekspertyzy i prace badawcze

Wnioskodawcami ubiegającymi się o środki finansowe z Narodowego Funduszu mogą być:

jednostki samorządu terytorialnego,

przedsiębiorstwa,

instytucje i urzędy,

szkoły wyższe i uczelnie,

jednostki organizacyjne ochrony zdrowia,

organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia),

administracja państwowa,

osoby fizyczne.

Wszyscy wnioskodawcy powinni posiadać status prawny umożliwiający im zawarcie umowy

cywilno

W Narodowym Funduszu stosowane są trzy formy dofinansowywania:

finansowanie pożyczkowe ( pożyczki udzielane przez NF, kredyty udzielane przez

banki ze środków NF, konsorcja czyli wspólne finansowanie NF z bankami, linie

kredytowe ze środków NF obsługiwane przez banki)

finansowanie dotacyjne ( dotacje inwestycyjne, dotacje nieinwestycyjne, dopłaty do

kredytów bankowych, umorzenia)

finansowanie kapitałowe ( obejmowanie akcji i udziałów w zakładanych bądź już

istniejących spółkach w celu osiągnięcia efektu ekologicznego)

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska ma bardzo istotne znaczenie dla ochrony

środowiska i gospodarki kraju:

finansuje ochronę środowiska,

uruchamia środki innych inwestorów,

stymuluje nowe inwestycje,

wspomaga tworzenie nowych miejsc pracy,

ważny dla zrównoważonego rozwoju.

- prawnej.

Majątek

Działalność Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej

Działalność Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

ukierunkowana jest na finansowe wspieranie przedsięwzięć służących ochronie środowiska

i poszanowaniu jego wartości, w oparciu o konstytucyjną zasadę zrównoważonego rozwoju

przy zachowaniu bezpieczeństwa ekologicznego kraju i realizacji programów ekologicznych

państwa. Narodowy Fundusz prowadzi gospodarkę finansową w sposób zapewniający pełne

wykorzystanie środków pochodzących z Unii Europejskiej niepodlegających zwrotowi

przeznaczonych na ochronę środowiska i gospodarkę wodną. Pomoc finansowa Narodowego

Funduszu udzielana jest przede wszystkim na zadania o znaczeniu ogólnopolskim lub

ponadregionalnym, a także na niektóre zadania lokalne, istotne z punktu widzenia potrzeb

ochrony środowiska. Wykaz przedsięwzięć, na realizację których można otrzymać pomoc

finansową z Narodowego Funduszu znajduje się na „ Liście programów priorytetowych

NFOŚiGW

dofinansowania ”.

Podstawowym źródłem zasilania Narodowego Funduszu są opłaty wnoszone przez podmioty

za gospodarcze korzystanie ze środowiska. Opłaty te maja charakter parapodatków. Zgodnie

z zasadą „zanieczyszczający płaci” opłaty te są wprost proporcjonalne do ilości

zanieczyszczeń wprowadzanych przez podmiot do środowiska. Jednostkowe opłaty za

poszczególne rodzaje zanieczyszczeń ustala na drodze rozporządzenia Rada Ministrów na

wniosek Ministra Środowiska. Wysokość wnoszonych opłat ustalają na zasadzie samo

opodatkowania podmioty.

Przychody Narodowego Funduszu osiągane są głównie z opłat za korzystanie ze

środowiska, kar pieniężnych za naruszenie wymagań jego ochrony, opłat eksploatacyjnych

i koncesyjnych, opłat produktowych oraz pozostałych przychodów osiąganych za podstawie

obowiązujących przepisów prawnych (m.in. opłaty za przyznanie uprawnień do emisji do

powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji, opłaty wynikające z ustawy o recyklingu

pojazdów wycofanych z eksploatacji). Ponadto Narodowy Fundusz uzyskuje przychody

z operacji finansowych (odsetki, dywidendy).

Przychody z tytułu opłat ekologicznych od początku istnienia Funduszu do końca

2004 roku wyniosły prawie 7,4 mld zł.

Rzeczywisty strumień środków pieniężnych dostępnych na finansowanie ochrony

środowiska oprócz wymienionych powyżej przychodów uzupełniany jest wpływami

pochodzącymi ze zwrotów rat pożyczek i kredytów udzielonych w latach poprzednich.

Uzyskane wpływy przeznaczane są na finansowanie ochrony środowiska i pokrycie

kosztów funkcjonowania Narodowego Funduszu.

Narodowy Fundusz finansuje przedsięwzięcia na rzecz ochrony środowiska

i gospodarki wodnej w formie bezzwrotnej i zwrotnej (pożyczki, inwestycje kapitałowe).

Do bezzwrotnych form pomocy finansowej należą dotacje i umorzenia pożyczek. Narodowy

Fundusz stosuje również dopłaty do oprocentowania kredytów udzielanych przez banki

zgodnie z warunkami określonymi w umowach zawieranych pomiędzy nimi a Narodowym

Funduszem.

przewidzianych

Finansowanie zwrotne odbywa się w ramach finansowania pożyczkowego oraz

poprzez inwestycje kapitałowe. Finansowanie pożyczkowe obejmuje pożyczki udzielane

przez Narodowy Fundusz, kredyty udzielane przez banki ze środków Narodowego Funduszu,

kredyty konsorcjalne oraz pożyczki płatnicze udzielane w celu zapewnienia ciągłości

finansowania przedsięwzięć ze środków Unii Europejskiej.

Finansowanie kapitałowe odbywa się poprzez tworzenie spółek, zakup akcji lub

udziałów w spółkach, których statutowym przedmiotem działalności jest ochrona środowiska

i gospodarka wodna.

Szczegółowe warunki udzielania zwrotnej i bezzwrotnej pomocy określane są

w „ Zasadach udzielanie i umarzania pożyczek, udzielania dotacji oraz dopłat do

oprocentowania preferencyjnych kredytów i pożyczek ze środków Narodowego Funduszu

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ”

Wydatki na finansowanie ochrony środowiska Narodowego Funduszu w okresie do

końca 2004 roku wyniosły ponad 15 mld zł. Strukturę wydatków Narodowego funduszu na

finansowanie ochrony środowiska w układzie form finansowania przedstawia rysunek 4.

Rysunek 5 przedstawia wydatki w 2004 roku w układzie dziedzin. Zwraca uwagę fakt, że

wydatki Narodowego Funduszu na finansowanie ochrony środowiska znacznie przekraczają

kwoty, które do niego wpływają z tytułu opłat ekologicznych. Związane jest to

z rewolwingowym charakterem funduszu.

Uzyskane przychody (nie obejmujące zwrotów rat pożyczek) oraz poniesione wydatki

na bezzwrotne finansowanie ochrony środowiska i koszty utrzymania Narodowego Funduszu

wpływają na stan funduszu (majątek netto)Narodowego Funduszu. Majątek ten na koniec

2004 roku osiągnął wartość 4.778,6 mln zł.

Osiągnięty majątek netto Narodowego Funduszu stanowić będzie główne źródło

zabezpieczenia finansowania potrzeb w zakresie dostosowywania do wymagań prawa

wspólnotowego w dziedzinie ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

Wraz ze wzrostem pomocy Unii Europejskiej rośnie rola jaką odgrywać będzie

Narodowy Fundusz przy absorpcji środków UE. Działalność Funduszu w tym obszarze

podzielić można na dwie grupy:

współfinansowanie przedsięwzięć finansowanych ze środków UE – zapewnienie

wymaganego wkładu strony polskiej,

prace związane z identyfikacją przedsięwzięć, przygotowaniem wniosków

o dofinansowanie, kontrolą prawidłowości ich realizacji oraz wymaganą przez

Komisję Europejską sprawozdawczością.

W ramach obecnego budżetu Unii – do 2006r – pomoc finansowa na realizację

przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska pochodzi z czterech źródeł: Funduszu Spójności,

funduszy strukturalnych w ramach sektorowego programu operacyjnego Wzrost

Konkurencyjności Przedsiębiorstw – działanie 2.4 (SPO WKP), Norweskiego mechanizmu

finansowego (NMF) i mechanizmu finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF

EOG).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: