fvx.pdf

(3564 KB) Pobierz
Fonemy /f, v, x /
Fonemy /f, v, x /
Opracowały:
Joanna Maśnicka
Barbara Tymoszewska
Wykładowca prowadzący:
prof.
prof. Stanisław Milewski
Joanna Maśnicka
Barbara Tymoszewska
Wykładowca prowadzący:
Stanisław Milewski
7264438.002.png
Klasyfikacja
7264438.003.png
Według Ireny Styczek ( zob. w: Logopedia,
Logopedia,
1979):
[ f ] – spółgłoska wargowo – zębowa, szczelinowa, ustna i
bezdźwięczna,
[ v ] – spółgłoska wargowo – zębowa, szczelinowa, ustna,
[ v ] – spółgłoska wargowo – zębowa, szczelinowa, ustna,
dźwięczna.
W czasie wymawiania tych spółgłosek między dolną
wargą a górnymi siekaczami powstaje szczelina.
Powietrze przeciska się przez nią, wytwarza
charakterystyczny szmer właściwy głosce f. W
charakterystyczny szmer właściwy głosce f. W
artykulacji v uczestniczy też ton krtaniowy. Czynnym
artykulacji v uczestniczy też ton krtaniowy. Czynnym
narządem są wargi. Język zachowuje się biernie.
narządem są wargi. Język zachowuje się biernie.
Podniebienie miękkie jest wzniesione do góry i
Podniebienie miękkie jest wzniesione do góry i
zamyka przejście do jamy nosowej. Powietrze
zamyka przejście do jamy nosowej. Powietrze
przechodzi przez jamę ustną.
przechodzi przez jamę ustną.
Według Ireny Styczek ( zob. w:
1979):
[ f ] – spółgłoska wargowo – zębowa, szczelinowa, ustna i
bezdźwięczna,
dźwięczna.
W czasie wymawiania tych spółgłosek między dolną
wargą a górnymi siekaczami powstaje szczelina.
Powietrze przeciska się przez nią, wytwarza
7264438.004.png
Spółgłoski f’, v’ są parą spółgłosek palatalnych. W czasie ich
artykulacji powstaje – oprócz szczeliny wargowo – zębowej –
artykulacji powstaje – oprócz szczeliny wargowo – zębowej –
wzniesienie środka języka ku palatum.
Spółgłoski f’, v’ są parą spółgłosek palatalnych. W czasie ich
wzniesienie środka języka ku palatum.
7264438.005.png
Polaków wymawiana bezdźwięcznie.
Artykulacja x polega na wytworzeniu szczeliny między tylną częścią języka a
Artykulacja x polega na wytworzeniu szczeliny między tylną częścią języka a
podniebieniem miękkim.
podniebieniem miękkim.
Dźwięczne
usłyszeć można w mowie osób pochodzących ze wschodnich
części Polski. Osoby te wymawiają zgodnie z pisownią:
x – np. chart, chata
γ - np. herbata, herb.
- np. herbata, herb.
Za poprawną uważa się wymowę x niezależnie od pisowni, ale osoby które
Za poprawną uważa się wymowę x niezależnie od pisowni, ale osoby które
dokonują tego rozróżnienia mogą je zachować w swojej wymowie.
przed spółgłoskami zwartymi i szczelinowymi dźwięcznymi niezależnie od
pisowni, np. /da
zervany/,
w wymowie krakowsko – poznańskiej wymawiana jest również przed
w wymowie krakowsko – poznańskiej wymawiana jest również przed
spółgłoskami sonornymi i samogłoskami, np. /da
ego/,
Za niepoprawną uważa się osłabioną artykulację x, prowadzącą do zaniku
Za niepoprawną uważa się osłabioną artykulację x, prowadzącą do zaniku
głoski (południe Polski, Wielkopolska) np. słuchaj wym. s
głoski (południe Polski, Wielkopolska) np. słuchaj wym. s u - a
u - a .
[ x ] – szczelinowa, tylnojęzykowa, ustna, przez większość
[ x ] – szczelinowa, tylnojęzykowa, ustna, przez większość
Polaków wymawiana bezdźwięcznie.
Dźwięczne γ usłyszeć można w mowie osób pochodzących ze wschodnich
części Polski. Osoby te wymawiają zgodnie z pisownią:
x – np. chart, chata
dokonują tego rozróżnienia mogą je zachować w swojej wymowie.
W wymowie ogólnopolskiej dźwięczna spółgłoska [
W wymowie ogólnopolskiej dźwięczna spółgłoska [γ] wymawiana jest
wymawiana jest
przed spółgłoskami zwartymi i szczelinowymi dźwięcznymi niezależnie od
pisowni, np. /daγ zervany/,
spółgłoskami sonornymi i samogłoskami, np. /daγ ego/,
7264438.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin