ZASADY OCHRONY WARTOŚCI PIENIĘŻNYCH ORAZ INNYCH PRZEDMIOTÓW
I. Podstawy prawne ochrony wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów.
1. Podstawowym aktem prawnym jest ustawa z dnia 22.08. 1997 r. o ochronie osób i mienia. Art. 3 pkt. 1 podpunkt C stanowi, że ochrona osób i mienia jest realizowana w formie bezpośredniej ochrony fizycznej polegającej na konwojowaniu wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych. Czynności te mogą wykonywać w zasadzie tylko członkowie zespołów konwojujących, którzy posiadają licencje pracownika ochrony co najmniej 1 stopnia. ( art. 26 ust 1 pkt. 2) Z kolei art. 8 ust 1 pkt. 3 ustawy stanowi, że wewnętrzne służby ochrony (WSO) w szczególności uprawnione są do konwojowania mienia jednostki. Natomiast w myśl art. 8 ust 2 ustawy WSO mogą wykonywać usługi w zakresie konwojowania wartości pieniężnych lub innych przedmiotów na rzecz innych podmiotów po uzyskaniu przez nie koncesji od Ministra SWiA.
2. Rozporządzenie Ministra SWiA z dnia 14.10.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad i wymagań jakim powinna odpowiadać ochrona wartości pieniężnych przechowywanych i transportowanych przez przedsiębiorców i inne jednostki organizacyjne. (Dz. U. Nr 129 poz. 858)
3. Rozporządzenie Ministra SWiA z dnia 11.02. 2000 r. zmieniające wyżej wymienione rozporządzenie. (DZ. U. Nr 17)
Powyższe rozporządzenie określa:
1. Zasady i warunki ochrony wartości pieniężnych przechowywanych i konwojowanych.
2. Skład konwojów.
3. Wyposażenie w środki łączności.
4. Środki ochrony osobistej.
Użyte w rozporządzeniu terminy oznaczają:
Wartości pieniężne to:
1. Krajowe i zagraniczne znaki pieniężne.
2. Czeki, z wyjątkiem czeków zakreślonych, skasowanych lub opatrzonych indosem pełnomocniczym zawierającym wzmiankę „wartość do inkasa”, „ należność do inkasa” lub inną o podobnym charakterze.
3. Weksle z wyjątkiem weksli opatrzonych indosem pełnomocniczym zawierającym wzmiankę „wartość do inkasa” lub inną o podobnym charakterze.
4. Inne dokumenty zastępujące w obrocie gotówkę.
5. Srebro, złoto i wyroby z tych metali, kamienie szlachetne, perły, platyna i inne metale z grupy platynowców.
Indos – to oświadczenie pisemne złożone na odwrotnej stronie weksla lub czeku. Stwierdzające przeniesienie wartości na inną osobę.
Przechowywanie wartości pieniężnych - magazynowanie wartości pieniężnych w pomieszczeniach służących do przechowywania wartości pieniężnych, wyposażonych w odpowiednie urządzenia techniczne, lub w urządzeniach służących do przechowywania wartości pieniężnych.
Transport wartości pieniężnych - przewożenie lub przenoszenie wartości pieniężnych poza obrębem jednostki organizacyjnej.
Jednostka obliczeniowa - jednostka określająca dopuszczalny limit stale lub jednorazowo przechowywanych i transportowanych wartości pieniężnych, wynosząca 120-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za ubiegły kwartał, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Klasa odporności na włamanie - klasyfikacyjne oznaczenie odporności na włamanie, wyrażone w jednostkach oporowych obliczanych dla każdego urządzenia.
Posterunki doraźne - posterunki wystawiane w miejscu, które wymaga ochrony natychmiastowej i tymczasowej.
Konwojent - pracownika ochrony wyposażonego w broń palną.
Środki łączności wewnętrznej - środki służące do nawiązywania łączności w obrębie chronionego obiektu lub między członkami konwoju.
Środki łączności zewnętrznej - środki służące do nawiązywania łączności z instytucjami zewnętrznymi.
Środki ochrony osobistej - wyposażenie kuloodporne składające się co najmniej z kamizelki i hełmu.
Zasady ochrony innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych należy doszukiwać się w następujących aktach:
1. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 99r. w sprawie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych. (Dz. U. 57 poz. 608)
2. Rozporządzenie Ministrów Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Obrony Narodowej z dnia 26 lutego 99r. w sprawie trybu i sposobu przyjmowania, przewożenia, wydawania i ochrony materiałów. (Dz. U. Nr 18 poz. 168)
3. Zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 9 września 99r. w sprawie warunków przenoszenia muzealiów. (Monitor Polski nr 68 poz. 665)
Inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne – to przedmioty mające wartość materialną lub niematerialną, które ze względu na swoją specyfikę mogą być atrakcyjnym celem działań przestępczych:
1. Dzieła sztuki.
2. Dokumenty zawierające informacje niejawne stanowiące tajemnicę państwową i służbową.
3. Broń.
4. Materiały wybuchowe.
5. Materiały rozczepialne itp.
Mienie znacznej wartości to mienie, którego wartość w chwili popełnienia czynu zabronionego przekracza 200 krotną wysokość najmniejszego miesięcznego wynagrodzenia.
II. Środki ochrony wartości pieniężnych.
Budynki, pomieszczenia i pojazdy przeznaczone do przechowywania lub transportu wartości pieniężnych podlegają bezpośrednio ochronie fizycznej lub zabezpieczeniu technicznemu.
Obowiązek zapewnienia bezpośredniej ochrony fizycznej lub wykonania zabezpieczenia technicznego spoczywa na przedsiębiorcach i kierownikach innych jednostek organizacyjnych zajmujących się przechowywaniem lub transportowaniem wartości pieniężnych.
W zakresie zabezpieczenia technicznego budynków, pomieszczeń i pojazdów - przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne stosują:
1. Pomieszczenia lub urządzenia odpowiedniej klasy odporności na włamanie – do przechowywania wartości pieniężnych.
2. Pojazdy przystosowane do przewozu wartości pieniężnych lub pojazdy specjalne (bankowozy) – do przewożenia wartości pieniężnych.
3. Systemy alarmowe – do ochrony budynków i pomieszczeń oraz pojazdów.
Pomieszczeniem do przechowywania wartości pieniężnych jest pojemnik chroniący zawartość przed kradzieżą, którego najdłuższy wymiar zamkniętego wnętrza jest większy niż 1 metr. Klasyfikowane są od 5 do 13 klasy odporności.
Urządzeniem do przechowywania wartości pieniężnych jest pojemnik chroniący zawartość przed kradzieżą, którego najdłuższy wymiar zamkniętego wnętrza jest mniejszy niż 1 metr.
Należą do nich:
1. Skrytki.
2. Schowki.
3. Bankomaty.
4. Automaty.
Klasyfikowane są od 1 do 10 klasy odporności.
Do ochrony budynków, pomieszczeń oraz pojazdów podczas przechowywania i transportu wartości pieniężnych stosuje się następujące systemy alarmowe:
1. Systemy alarmowe włamania.
2. Systemy alarmowe osobiste.
3. Systemy alarmowe napadowe.
4. Systemy alarmowe mieszane.
5. Systemy kontroli dostępu.
6. Systemy transmisji alarmu.
7. Samochodowe systemy alarmowe.
8. Telewizyjne systemy nadzoru.
W razie wystąpienia niesprawności systemów alarmowych trwającej dłużej niż 12 godzin w budynkach i pomieszczeniach przeznaczonych do przechowywania wartości pieniężnych podlegających obowiązkowej ochronie (np. NBP) zwiększa się liczbę posterunków ochronnych o co najmniej jednoosobowy posterunek doraźny do czasu usunięcia niesprawności.
Jeżeli niesprawność wystąpiła poza godzinami pracy chronionej jednostki albo spodziewany czas naprawy urządzeń wykracza poza te godziny posterunek doraźny tworzy co najmniej 2 pracowników ochrony w tym jeden uzbrojony.
Pracowników ochrony w w/w przypadkach wyposaża się w środki łączności zewnętrznej.
III. Zasady ochrony transportu wartości pieniężnych.
1. Transport pieszy.
Transport wartości pieniężnych nie przekraczających 1 jednostki obliczeniowej (1 j.o.) może być wykonywany pieszo jeżeli:
1. Użycie pojazdu mechanicznego nie jest uzasadnione ze względu na odległość dzielącą jednostkę, w której pobierane są wartości od jednostki, do której są transportowane.
2. Do przenoszenia wartości pieniężnych używa się odpowiedniego zabezpieczenia.
Gdy przenoszone wartości pieniężne nie przekraczają 0,3 j.o. mogą być ochraniane przez osobę transportującą te wartości.
W przypadku gdy przenoszone wartości pieniężne przekraczają 0,3 j.o. osoba transportująca jest ochraniana przez co najmniej 1 pracownika ochrony, który może być nieuzbrojony.
2. Transport przy użyciu środków transportu:
1. Transport wartości pieniężnych większych niż 1 j.o. odbywa się pojazdami specjalnymi lub przystosowanymi.
2. Transport wartości pieniężnych powyżej 20 j.o wykonuje się przy użyciu pojazdów specjalnych.
3. Transport wartości pieniężnych powyżej 30 j.o. wykonuje się samochodem specjalnym, należy do transportu przydzielić samochód ubezpieczający.
4. W przypadku transportu wartości pieniężnych kolumną samochodową należy do transportu przydzielić 2 samochody ubezpieczające ustalając liczebność grupy konwojowej liczącej po 2 konwojentów na każdy samochód ubezpieczający i po jednym konwojencie na każdy samochód przewożący wartości pieniężne.
Transport wartości pieniężnych jest chroniony co najmniej przez:
1. Jednego konwojenta – przy przewozie wartości pieniężnych od 1 do 5 j.o.
2. Dwóch konwojentów – przy przewozie wartości pieniężnych od 5 do 15 j.o.
3. Trzech konwojentów – przy przewozie wartości pieniężnych od 15 do 50 j.o.
4. Czterech konwojentów – przy przewozie wartości pieniężnych ponad 50 j.o.
Konwojenci przy ochronie wartości pieniężnych transportowanymi pojazdami mechanicznymi powinni być wyposażeni w wewnętrzne i zewnętrzne środki łączności oraz środki ochrony osobistej.
Zasady uzbrojenia konwojentów regulują odrębne przepisy.
Samochody specjalne przewożące wartości pieniężne mogą być wyposażone w przepustkę specjalną „W”, która jest dokumentem umożliwiającym zwolnienie od kontroli drogowej. Przepustkę „W” wydaje Komendant Główny Policji na wniosek kierownika jednostki chronionej przez WSO lub przedsiębiorcę posiadającego koncesję na prowadzenia działalności w zakresie konwojowania.
IV. Pojęcie, cel i istota konwoju.
Konwój jest to ochrona przenoszonych lub przewożonych wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych przez właściwie wyszkoloną i wyposażoną, posiadającą wewnętrzną strukturę, działającą według określonej taktyki oraz poruszającą się po wcześniej ustalonej trasie wydzieloną grupę konwojentów.
Ogólnym celem konwoju jest dostarczenie transportowanego mienia do adresata w stanie nienaruszonym. Szczegółowym celem konwoju jest ochrona i zabezpieczenie transportowanego mienia przed kradzieżą, rabunkiem, zniszczeniem, zagubieniem od chwili przejęcia opieki nad mieniem do momentu przekazania go w miejscu przeznaczenia.
Istotą konwoju jest to, że mienie niejednokrotnie wielkiej wartości jest czasowo pozbawione ochrony stalowo-betonowych ścian skarbca i elektroniki zabezpieczeniowej i zdane jest jedynie na ochronę fizyczną.
Rodzaje konwojów:
1. Ze względu na miejsce:
- konwoje wewnętrzne (wykonywane na terenie chronionego obiektu)
- konwoje zewnętrzne (wykonywane poza obiektem)
2. Ze względu na zasięg:
- konwoje lokalne
- konwoje za miejscowe
3. Ze względu na wyposażenie:
- konwoje uzbrojone (wyposażone w broń palną)
- konwoje nieuzbrojone
4. Ze względu na środek lokomocji:
- konwoje piesze
- konwoje wykonywane przy użyciu środków transportu
5. Ze względu na skład grupy ochronnej:
- jednoosobowe
- wieloosobowe
6. Ze względu na przedmiot ochrony:
...
ewelina_j88