PRASA W POLSCE - WSZYSTKO.pdf - książki - kasia.lukawska

PRASA POWOJENNA W POLSCE

Głos Robotniczy - dziennik wydawany w Łodzi od czerwca 1945 do stycznia 1990 roku.

Organ PPR (do grudnia 1948), następnie PZPR. Swym zasięgiem obejmował województwo

łódzkie, a po zmianie podziału administracyjnego 1 czerwca 1975 roku - miejskie łódzkie,

piotrkowskie, płockie, sieradzkie i skierniewickie. Przez wiele lat jedna z najpoczytniejszych

gazet Polski centralnej. Po rozwiązaniu PZPR "GR" zastąpiony został przez wydawany w tym

samym składzie "Głos Poranny". Na początku 2004 roku w mediach pojawiły się wzmianki o

planach wydawania w Łodzi lewicowego dziennika pod nazwą "Nowy Głos Robotniczy". O

dalszych losach projektu brak informacji.

Szpilki - ilustrowany tygodnik satyryczny założony w 1935 roku przez Zbigniewa Mitznera i

Eryka Lipińskiego, który był również jego pierwszym redaktorem naczelnym. Był wydawany

w Warszawie z wyjątkiem lat 1945-1947, kiedy siedzibą redakcji była Łódź. Został

zawieszony w 1994 roku. Dwukrotne próby reaktywowania tygodnika zakończyły się

niepowodzeniem. W piśmie publikowali m.in. Julian Tuwim, Konstanty Ildefons Gałczyński,

Stanisław Jerzy Lec, Anna Lechicka-Kuśniewicz, Antoni Słonimski, Krzysztof Teodor

Toeplitz, Antoni Marianowicz, Lech Terpiłowski, Jan Galuba, Świętopełk Karpiński,

Stanisław Tym, Jerzy Urban, Zuzanna Ginczanka, Radosław Zięcina. Swoje rysunki

zamieszczali m.in.: Maja Berezowska, Julian Bohdanowicz,Walerian Borowczyk, Antoni

Chodorowski (grafik), Andrzej Czeczot, Andrzej Dudziński, Jerzy Flisak, Ha-Ga, Mirosław

Hajnos, Zbigniew Jujka, Tomasz Jura, Zbigniew Lengren, Jan Lenica, Edward Lutczyn,

Edmund Mańczak, Andrzej Mleczko, Juliusz Puchalski, Marek Polański, Henryk Sawka,

Grzegorz Szumowski, Ryszard Twardoch, Anatol Ulman, Antoni Wasilewski, Zbigniew

Ziomecki, Zygmunt Zaradkiewicz i Szczepan Sadurski.

Redaktorami naczelnymi byli:

do 1939 roku:

o Zbigniew Mitzner (wydawca) i Eryk Lipiński

po 1945 roku:

o M. Sass

o B. Kmieciński

o Stanisław Jerzy Lec, Leon Pasternak, Jerzy Zaruba

o Arnold Mostowicz

o Krzysztof Teodor Toeplitz

o Witold Filler

o Jacek Janczarski

o Marek Przybylik

o R. Starzyński

Programowo czasopismo było związane ze środowiskiem lewicy. Przed II wojną światową

ośmieszało obóz sanacyjny, a po wojnie przeciwników ustroju komunistycznego.W latach

1950-1953 pismo wydawało Bibliotekę Szpilek , a w 1955-1958 Kalendarz Szpilek . W roku

1992 pismo próbował reaktywować Marek Przybylik. Od lutego do kwietnia ukazało się 13

numerów Szpilek .

Trybuna Ludu - gazeta codzienna wydawana w PRL, o jednym z największych nakładów w

Polsce - ok. 1 300 000 egz. ok. roku 1980 (większy nakład miała tylko Trybuna Robotnicza,

wychodząca na Górnym Śląsku). Powstała z połączenia dwóch gazet: "Głosu Ludu", organu

PPR oraz Robotnika, organu PPS. Zaczęto ją wydawać w 1948 r., jako oficjalny organ KC

PZPR, a jej pierwszy numer ukazał się 16 grudnia w czasie kongresu zjednoczeniowiego PPS

i PPR, w wyniku którego powstała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. W latach 70.-80.

XX wieku osiągała nakład do 1,2 mln egzemplarzy. Gazeta była w pełni podporządkowana

PZPR. Traktowała kolejnych I sekretarzy PZPR całkowicie bezkrytycznie i była główną tubą

propagandy partii (jej znaczenie spadło nieznacznie od lat 70. XX wieku kiedy to główną rolę

propagandy PRL przejęła telewizja). Do zadań "Trybuny Ludu" należało:

prezentowanie stanowiska PZPR wobec wydarzeń w kraju i sytuacji

międzynarodowej,

publikacja materiałów partyjnych i przemówień,

wspieranie działań PZPR w sprawach gospodarczych (np. Plan 6-letni, kolektywizacja

wsi),

inicjowanie kampanii skierowanych przeciwko wrogom ludu czyli Kościołowi

katolickiemu, imperializmowi, reakcji i wrogowi klasowemu,

informowanie o zmianach personalnych w partii oraz komentowanie jej polityki.

Redaktorzy naczelni:

Leon Kasman - 1948-1953

Władysław Matwin - 1953-1957 (z krótką przerwą w 1956, w tym czasie: Roman

Werfel, Jerzy Morawski, W.Titkow)

Leon Kasman - 1957-1967

Stanisław Mojkowski - 1967-1972

Józef Barecki - 1972-1980

Wiesław Bek - 1980-1985

Jerzy Majka - 1985-1990

"Trybuna Ludu" patronowała od 1948 r. wraz z czechosłowacką Rude Pravo i enerdowską

Neues Deutschland kolarskiemu Wyścigowi Pokoju. W Warszawie od 1972 roku

organizowała z ogromnym rozmachem doroczne "Święto Trybuny Ludu". W czasie

ostatniego zjazdu PZPR gazeta doraźnie zmieniła tytuł na "Trybuna Kongresowa", jej

redaktorem naczelnym zaś został Marek Siwiec. Po przemianach demokratycznych w Polsce

(1989) i likwidacji PZPR gazetę w roku 1990 oficjalnie zlikwidowano. Jednocześnie zaczęła

się ukazywać Trybuna , która nie jest formalnie organem żadnej partii (wydawana przez

prywatną spółkę AdNovum) i uchodzi za nieoficjalny dziennik polskiej lewicy

postkomunistycznej.

Tygodnik Powszechny – ukazujący się od 1945 r. tygodnik katolicki o tematyce społeczno-

kulturalnej, założony przez kardynała Adama Stefana Sapiehę. Redaktorem naczelnym

tygodnika jest ks. Adam Boniecki.

Historia

Pierwszy numer Tygodnika Powszechnego ukazał się z datą 24 marca 1945 r. Komitet

redakcyjny składał się początkowo z czterech osób: z ks. Jana Piwowarczyka, Jerzego

Turowicza (wieloletniego redaktora naczelnego), Konstantego Turowskiego i Marii

Czapskiej. Później dołączyli do nich m.in. Zofia Starowieyska-Morstinowa, Stefan

Kisielewski, Leopold Tyrmand, Antoni Gołubiew, Paweł Jasienica (do aresztowania w 1948

r.), Stanisław Stomma, Hanna Malewska i Józefa Golmont-Hennelowa. W 1953 r. pismo

zamknięto z powodu odmowy opublikowania nekrologu Stalina, a jego wydawanie

wznowiono w grudniu 1956 r. W latach 1953-1956 ukazywał się za to tzw. Tygodnik

paxowski - pod identyczną winietą, zachowujący ciągłość numeracji - nie redagowany jednak

przez prawowitych właścicieli. Po tym, jak w 1956 r. „Tygodnik” wrócił w posiadanie

redaktorów z Wiślnej, na łamach publikowali m.in. Karol Wojtyła, Władysław Bartoszewski,

Jerzy Zawieyski, Jacek Woźniakowski, Stefan Wilkanowicz, Leszek Kołakowski, Stanisław

Lem, Zbigniew Herbert, Tadeusz Kudliński, Czesław Zgorzelski. Pismo było wówczas

uważane za jedyny, niezależny głos środowiska inteligencji katolickiej. Ze środowiskiem

tygodnika związane jest Koło Poselskie „Znak”. Później współpracowało ono z KOR,

współtworzyło "Solidarność" (jej kapelanem został ks. Józef Tischner - jeden ze

sztandarowych publicystów krakowskiego pisma). Od chwili wyboru kardynała Karola

Wojtyły na Stolicę Piotrową - „Tygodnik” stał się najpopularniejszym w Polsce

przekaźnikiem nauki Jana Pawła II i przez długi czas jedynym pismem, któremu papież

udzielił wywiadu (3 sierpnia 1980). Później dostąpiło tego zaszczytu tylko włoskie „Il

Tempo”. Na łamach „Tygodnika” przez lata publikował swoje wiersze Czesław Miłosz, który

w 1945 r. przygotował dla Jerzego Turowicza rękopiśmienny tomik „Wierszy pół-perskich”.

Jednym polskim pismem, na którego łamach Miłosz zamieszczał swoje wiersze po

otrzymaniu Nagrody Nobla, był właśnie „Tygodnik Powszechny”. Po wprowadzeniu stanu

wojennego wydawanie pisma zostało na kilka miesięcy zawieszone. Od 1982 r. tygodnik

ukazywał się bez przerw. W latach 80. XX wieku tygodnik stał się nieformalnym organem

polskiej opozycji demokratycznej i był niekiedy uważany za jedyne legalne pismo opozycyjne

w PRL. W 1987 r. na łamach „Tygodnika Powszechnego” ukazał się głośny esej Jana

Błońskiego „Biedni Polacy patrzą na getto”. Od lat 90. niechętna Tygodnikowi była część

kościelnej hierarchii, która krytykowała zbyt liberalną, jej zdaniem, formułę pisma

(odzwierciedla to poniekąd prawie nieobecny kolportaż parafialny pisma). W 1998 r. Maria

Zmarz-Koczanowicz zrealizowała film pt. „Zwyczajna dobroć” opowiadający o Jerzym

Turowiczu. Po śmierci Jerzego Turowicza w 1999 r. redaktorem naczelnym Tygodnika został

ks. Adam Boniecki. W kwietniu 2007 r. 49% udziałów w Tygodniku Powszechnym objęła

Grupa ITI. Od 5 grudnia 2007 r. Tygodnik Powszechny wydawany jest w mniejszym

formacie. W dużym stopniu została odmieniona szata graficzna pisma a także skład redakcji.

Wartości

Tygodnik Powszechny stara się godzić wartości liberalizmu z zasadami wiary, prezentuje

otwarty, ekumeniczny nurt polskiego katolicyzmu. Kieruje się zasadą dialogu, często

zapraszając do debaty na łamach reprezentantów poglądów innych niż ściśle katolickie.

Według typologii Jarosława Gowina zaprezentowanej w książce „Kościół w czasach

wolności” Tygodnik jest jednym z głównych reprezentantów nurtu katolicyzmu otwartego,

inspirowanego katolickim personalizmem. Jak pisze Sergiusz Kowalski, analizując dyskurs

publicystyki pisma w latach 1993-1995, „Publicyści Tygodnika cenią umiarkowanie,

otwartość, gotowość do dialogu i kompromisu”, poszukując „ modus vivendi między liberalną

demokracją i Kościołem, nowoczesnością i tradycją” (Kowalski 1997: 148).

Krytyka

Tygodnik Powszechny w czasach PRLu był uważany za pismo, w którym w pewnym stopniu

(wyznaczonym przez cenzurę) można było głosić poglądy nieprzychylne władzom

komunistycznym. Po 1989 pismo stało się przedstawicielem jednej opcji w dialogu

wewnątrzkościelnym - określanej jako katolicyzm otwarty - co spowodowało falę krytyki ze

strony innych środowisk. Tygodnikowi przypisywano również reprezentowanie po 1989 r.

tylko jednego środowiska politycznego (Unii Demokratycznej, potem Unii Wolności) – ze

względu na fakt, że wielu ludzi związanych z pismem było uczestnikami przemian

politycznych (Józefa Hennelowa, Tadeusz Mazowiecki, Krzysztof Kozłowski). Krytycy

krakowskiego tygodnika często powołują się na fragment listu, jaki 15 maja 1995 z okazji

jubileuszu 50-lecia przesłał „Tygodnikowi” Jan Paweł II. Przeciwnicy zarzucają Tygodnikowi

Powszechnemu obranie kierunku liberalnego, a nawet w niektórych sprawach lewicowego

katolicyzmu. Powiązany z Radiem Maryja publicysta Jerzy Robert Nowak opisał

domniemaną "zdradę ideałów" Jana Pawła II i Kościoła przez Tygodnik w książce Obłudnik

Powszechny (2002).

Dodatki tematyczne

Książki w Tygodniku

Ucho Igielne

Rzecz Obywatelska

Historia w Tygodniku

Dodatki specjalne

Nowa Europa Wschodnia

Europa Środka

Cybertygodnik

Unia dla Ciebie

Apokryf

Kontrapunkt

Parafia

Zespół

Władysław Bartoszewski (do grudnia 2007 r.)

ks. Adam Boniecki

Halina Bortnowska

Józefa Hennelowa

Krzysztof Kozłowski

ks. Jan Kracik

Marcin Król

ks. Grzegorz Ryś

Marian Stala

Stefan Wilkanowicz

Jacek Woźniakowski

Redakcja pisma

ks. Adam Boniecki (redaktor

naczelny)

Maciej Müller

Artur Strzelecki

Piotr Mucharski

Joachim

Trenkner

Patrycja Bukalska

Małgorzata

Nocuń

Andrzej Brzeziecki

ks. Mieczysław

Turek

Tomasz Fiałkowski

Michał Okoński

Andrzej Franaszek

Michał

Olszewski

Elżbieta Isakiewicz

Dariusz Jaworski (I zastępca

redaktora naczelnego)

Wojciech

Pięciak

Maciej Kozłowski

Jacek Prusak SJ

Michał Kuźmiński

Agnieszka

Sabor

Anna Mateja

Artur Sporniak

Żołnierz Wolności - gazeta Ludowego Wojska Polskiego, wydawana od 1943 do 1991.

Historia

Dziennik został założony z inicjatywy polskich komunistów skupionych w Związku

Patriotów Polskich dla potrzeb propagandowych formującej się 1. Dywizji Piechoty im.

Tadeusza Kościuszki, w Sielcach nad Oką w ZSRR. W 1945, już w Polsce, zmienia nazwę,

na "Polska Zbrojna", żeby w 1950 wrócić do pierwotnego tytułu. Obok problematyki

wojskowej prezentował oficjalne stanowisko partii - uważany był za drugą, obok " Trybuny

Ludu", najważniejszą tubę propagandową rządzących Polską komunistów. W okresie

'pierwszej' Solidarności oraz stanu wojennego reprezentował linię partyjnego "betonu". W

1991 tytuł znów zmieniono na "Polskę Zbrojną".

Trybuna Robotnicza to gazeta codzienna (organ Komitetu Wojewódzkiego Polskiej

Zjednoczonej Partii Robotniczej w Katowicach), wydawana za czasów PRL-u. Miała wtedy

największy [ potrzebne źródło ] nakład w całej Polsce, większy niż popularna wśród społeczeństwa

Trybuna Ludu. Gazeta wychodziła na Górnym Śląsku, była ona najbardziej [ potrzebne źródło ]

profesjonalnie wydawaną gazetą w Polsce. Gazeta zmieniła nazwę w 1990 r. na "Trybuna

Śląska", została zamknięta w 2004 roku przez prasowego monopolistę Passauer

Verlagsgruppe.

Ż ycie Warszawy – dziennik ukazujący się w Warszawie.

Historia

Gazeta powstała 15 października 1944 z inicjatywy Polskiej Partii Robotniczej. W okresie

1945-1951 gazetę wydawała Spółdzielnia Wydawnicza "Czytelnik", a później RSW Prasa-

Książka-Ruch. "Życie Warszawy" było, obok "Trybuny Ludu", jednym z ważniejszych

czasopism w PRL. W latach 1970-1981 do gazety dołączane były liczne dodatki, m.in. "Życie

i Nowoczesność". Redaktorami naczelnymi gazety byli m.in.: W. Borowski, Henryk

Korotyński, Jerzy Wójcik, Ryszard Wojna, Kazimierz Wóycicki, Tomasz Wołek, Aleksander

Chećko, Andrzej Bober, M. Zagórski, U. Surmacz-Imienińska, A. Załucki, A. Andrysiak,

obecnie Tomasz Sobiecki. Po 1991 gazeta stała się przedmiotem zakulisowych przetargów

politycznych. Pismo stało się własnością sardyńskiego biznesmena Nicolo Grauso, a później

polskiego biznesmena Zbigniewa Jakubasa. W sierpniu 2007 r. została sprzedana przez spółkę

Dom Prasowy Sp. z o.o. Presspublice – wydawcy m.in. "Rzeczpospolitej" i "Parkietu". W

2006 pismo miało zmienić formułę na dziennik opinii. Jego właściciel ówczesny Michał

Sołowow, po porzuceniu projektu utworzenia nowej opiniotwórczej gazety (na skutek

pojawienia się na rynku "Dziennika"), zaproponował nowy skład redakcji, gdzie redaktorem

naczelnym miał być Paweł Lisicki, a głównymi publicystami Piotr Semka, Maciej Rybiński,

Wojciech Wencel, Igor Janke oraz Paweł Bravo. W marcu 2006 zrezygnowano jednak i z

tego projektu. W sierpniu 2007 r. gazeta przeszła kolejną zmianę szaty graficznej.

Zrezygnowano z dodatku warszawskiego. Skoncentrowano się na wydarzeniach, przyjmując

formę gazety popularnej – przypominającej miejską popołudniówkę.

PRASA W POLSCE - WSZYSTKO.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: