RODZAJE CECH STATYSTYCZNYCH
CECHY STATYSTYCZNE to właściwości jednostek statystycznych. Podstawowym i najczęściej spotykanym podziałem cech statystycznych jest podział na dwa rodzaje:
- cechy mierzalne zwane wymiernymi ilościowymi.
- cechy niemierzalne zwane niewymiernymi jakościowymi.
CECHY MIERZALNE dają się określić za pomocą liczb, podawane są w odpowiednich jednostkach miary np. metr, kilogram, złoty.
CECHY NIEMIERZALNE, które możemy stwierdzić, że istnieją, ale nie da się ich wyrazić za pomocą jednostki np. kolor oczu, włosów, płeć.
W wyniku pogrupowania jednostek zbiorowości według cech niemierzalnych możemy otrzymać klasyfikację dwudzielną (dychotomiczną) jednostek statystycznych, tzn. podział zbiorowości na dwie (każda jednostka ma daną cechę lub nie, innych możliwości nie ma) lub klasyfikację wielodzielną (polotomiczną), tzn. podział zbiorowości na więcej niż dwie części (każda jednostka ma jeden z wariantów cech lub nie ma żadnego).
Te dwie cechy mogą mieć różne warianty.
Cecha mierzalna płeć ma dwa warianty:
1. mężczyzna
2. kobieta
Charakteryzują się tym, że mogą przyjmować skończoną liczbę wariantów cech. Cechy mierzalne nie przyjmują.
Wyróżniamy cechy stałe i cechy zmienne.
CECHY STAŁE umożliwiają scalenie poszczególnych jednostek w jednorodną zbiorowość i ograniczenie jej od innych zbiorowości.
Dzielą się na:
- RZECZOWE (przedmiotowe)- decyduje o merytorycznej klasyfikacji jednostek do określonej zbiorowości,
- CZASOWE- określają jaki moment lub okres dotyczy obserwacja,
- PRZESTRZENNE- ujmuje zbiorowość w przestrzeni bądź w określonym miejscu.
CECHY STAŁE CZASOWE oraz STAŁE PRZESTRZENNE określają odpowiednio czas i miejsce, w którym pojawiają się cechy rzeczowe jednostek zbiorowości. Cechy stałe służą tylko do wyodrębniania zbiorowości statystycznej, nie stanowią więc przedmiotu badania.
CECHY ZMIENNE, czyli te dzięki, którym pojedyncze jednostki różnią się między sobą, dzieląc się na: rzeczowe, czasowe i przestrzenne.
CECHY ZMIENNE RZECZOWE można podzielić na:
- mierzalne (ciągłe i skokowe),
- niemierzalne (nominalne i porządkowe).
CECHY MIERZALNE (ILOŚCIOWE) to takie, które mogą być wyrażane przy pomocy określonych jednostek miar, czyli mogą przyjmować określone wartości liczbowe (np. wiek-w latach, wzrost-w cm, wynagrodzenie-w PLN, a także liczba osób w gospodarstwie domowym, liczba bezrobotnych w Polsce). Cechy mierzalne dzielą się na cechy ciągłe i cechy skokowe.
CECHY NIEMIERZALNE (jakościowe) charakteryzują się tym, że nie można ich wyrazić za pomocą liczb, a jedynie można je opisać słownie (np. płeć - kobieta, mężczyzna; kolor - czarny, biały, zielony, itd.; wykształcenie - podstawowe, gimnazjalne, średnie, itd.). Cechy niemierzalne dzielą się na cechy porządkowe i cechy nominale.
CECHY CIĄGŁE (o zmienności ciągłej) mogą przyjmować wszystkie wartości liczb rzeczywistych z określonego przedziału liczbowego (np. koszt, wiek, waga), przy czym ilość miejsca po przecinku uzależniona jest od dokładności dokonywanych pomiarów.
CECHY SKOKOWE (o zmienności skokowej) mogą przyjmować skończony lub przeliczalny zbiór wartości w danej skali liczbowej. Cechy skokowe mogą, więc być wyrażone tylko liczbami zmieniającymi się skokami, bez pośrednich wartości (np. Liczba studentów na roku, liczba pracowników przedsiębiorstwa).
CECHY PORZĄDKOWE to cechy słownie, dające się uporządkować w pewnej kolejności (np. wykształcenie, oceny egzaminów).
CECHY NOMINALNE nie można ustawić w odpowiedniej kolejnością (np. płeć, grupa krwi, kolor oczu).
WARIANTY CECH STATYSTYCZNYCH
Cechy statystyczne poszczególnych jednostek statystycznych mogą przyjmować różne warianty. Dla cech mierzalnych wariantami są rezultaty obserwacji jednostek w zakresie określonych właściwości, np. płaca (1200,1225,…,1800 PLN), wiek (20,21,..65 lat). Warianty cech niemierzalnych identyfikowane są według ich opisu, przy uwzględnieniu wszystkich odmian cech, np. wariantem dla cechy płeć będzie: kobieta, mężczyzna, dla rodzaju bezrobocia: technologiczne, koniunkturalne, frykcyjne itp.
Informacje o cechach statystycznych i ich wariantach dla poszczególnych jednostek uzyskiwane są w wyniku badania statystycznego. Proces ten umiejętnie zorganizowany i przeprowadzony pozwala poznać zjawisko masowe.
migotka13476587