POTENCJOMETRIA
Ćwiczenie P – 1
Wyznaczanie charakterystyki elektrody szklanej
Celem ćwiczenia jest wyznaczenie zależności potencjału elektrody szklanej od pH roztworu i określenie zakresu jej stosowalności w pomiarach pH.
Opis stanowiska badawczego:
Elektroda szklana
Elektroda kalomelowa
Potencjometr (pH-metr)
Roztwór NaOH o stężeniu 0,2 mol/dm3
Roztwór mieszaniny kwasów: CH3COH, H3PO4, H3BO3 o stężeniu 0,04 mol/dm3 względem każdego z nich
Wykonanie ćwiczenia:
Do siedmiu zlewek o pojemności 100 cm3 odmierzam roztwór kwasów o stężeniu 0,04 mol/dm3 i roztwór wodorotlenku sodowego o stężeniu 0,2 mol/dm3 w ilościach podanych w tabeli 1.
Tabela 1
Skład roztworów buforowych
Lp.
pH buforu
Objętość roztworu kwasów [cm3]
Objętość roztworu NaOH [cm3]
Wartość zmierzonej SEM [mV]
1
2
3
4
5
6
7
1,98
3,29
4,56
5,72
6,80
7,96
9,15
50
10
15
20
25
30
35
-325
-292
-162
-130
-57
169
Po dokładnym wymieszaniu otrzymuje się szereg wzorcowych roztworów buforowych. Zaczynając od roztworu o najniższej wartości pH, elektrody zanurza się kolejno do poszczególnych roztworów i notuje wskazania phametru w mV. Po każdym pomiarze elektrody spłukuje się wodą: lekko ściąga się z nich bibułą wiszące krople wody i zanurza się w następnym roztworze.
Krzywa wzorcowa elektrody szklanej
Wnioski:
Prawidłowość reagowania elektrody szklanej określa się za pomocą wykresu wzorcowania (jak wyżej) lub reagowania elektrody. Nachylenie linowej części krzywej jest stałe, co określa czułość elektrody i może być opisane równaniem Nernsta.
Badana elektroda szklana może być stosowana w zakresie pH 5,72 do 9,15 ponieważ w tym przedziale zachowuje prostoliniowość wykresu.
Wartość siły elektromotorycznej wody wodociągowej wynosi –34 mV a wody destylowanej –109 mV. Siła elektromotoryczna ogniwa wynosi –75 mV. Z wykresu odczytujemy wartość pH która wynosi 6,6.
Ćwiczenie P – 3
Oznaczanie równocześnie występujących jodków i chlorków metodą potencjometrycznego miareczkowania strąceniowego
Celem ćwiczenia jest oznaczenie zawartości jodków i chlorków w próbce otrzymanej do analizy.
Podstawą metody są reakcje strąceniowe jodków i chlorków pod działaniem jonów srebra. Oznaczanie polega na badaniu zmian potencjału elektrody srebrowej podczas dodawania azotanu srebra do analizowanego roztworu.
Opis stanowiska:
Roztwór AgNO3 o stężeniu 0,1 mol/dm3
Elektroda srebrowa
Klucz elektrolityczny napełniony roztworem KNO3 o stężeniu 0,1 mol/dm3
Potencjometr
1. Przygotować analizowany roztwór do miareczkowania. W tym celu do zlewki o pojemności 250 cm3 przenieść analizowaną próbkę i uzupełnić wodą destylowaną do objętości 150 cm3.
2. Zbudować ogniwo pomiarowe, zanurzając w miareczkowanym roztworze elektrodę wskaźnikową (srebrową) i elektrodę porównawczą (nasyconą elektrodę kalomelową) (NEK) z kluczem elektrolitycznym.
3. Miareczkować próbkę roztworem AgNO3 o stężeniu 0,1 mol/dm3 dodając roztwór w proporcjach 0,5 cm3 oraz notując w tabelce sumaryczną liczbę dodanych centymetrów sześciennych i odpowiadającą jej wartość SEM.
Z powyższych wykresów wynika że PK miareczkowania jodków zachodzi po zużyciu 7,3 cm3 a AgNO3 a dla chlorków po zużyciu 6,4 cm3 (13,7 – 7,3 = 6,4) AgNO3.
Obliczam zawartość jodków:
Cm = ms *1000 / Mcz * v CAgNO3 = 0,1 mol/dm3
ms = Mcz * CAgNO3 *VAgNO3 / 1000 VAgNO3 = 7,3 cm3
ms = 126,9 * 0,1 * 7,3 / 1000 = 0,9263g = 92,63 mg
Obliczam zawartość chlorków:
ms = Mcz * CAgNO3 *VAgNO3 / 1000 VAgNO3 = 6,4 cm3
ms = 35,5 * 0,1 * 6,4 / 1000 = 0,2272g = 22,72 mg
Badana próbka zawiera 92,63 mg jodków i 22,72 mg chlorków.
Ćwiczenie P – 6
Oznaczanie zasadowości wody metodą miareczkowania potencjometrycznego
Oznaczanie zasadowości polega na oznaczaniu zawartości związków reagujących zasadowo wobec fenoloftaleiny i oranżu metylowego. Zasadowość tych związków jest równoważna ilości miligramorównoważników kwasu mineralnego, zużytego do miareczkowania próby w obecności odpowiedniego wskaźnika lub dokładniej do określonej wartości pH.
Zp
0 4,5 8,3 14 pH
Zm
Obliczam zasadowość Zp oraz Zm
- w milivalach
VpI = 22 cm3 ó Zp = Vp * 100 / V ZpI = 22 [mval/dm3]
VpII = 22,3 cm3 ó Zp = Vp * 100 / V ZpII = 22,3 [mval/dm3]
VpIII = 24,3 cm3 ó Zp = Vp * 100 / V ZpIII = 24,3 [mval/dm3]
VmI = 39,6 cm3 ó Zm = Vm * 100 / V Zm = 39,6 [mval/dm3]
VmII = 40 cm3 ó Zm = Vm * 100 / V Zm = 40 [mval/dm3]
VmIII = 45 cm3 ó Zm = Vm * 100 / V Zm = 45 [mval/dm3]
- w stopniach:
ZpI = 2,8 * VpI * 100 / V ó ZpI = 61,6 [stopni]
ZpII = 2,8 * VpII * 100 / V ó ZpII = 62,44 [stopni]
ZpIII = 2,8 * VpIII * 100 / V ó ZpIII = 68,04 [stopni]
...
Bonifacy7