1
WSTĘP
Celem pracy jest przedstawienie polityki informacyjnej rządu w kwestii negocjacji Polski z Unią Europejską.
Praca została podzielona na dwie części – dwa etapy.
Pierwsza część rozpoczyna się od przedstawienia podstawy prawnej, funkcjonowania oraz organizacji i trybu pracy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz kompetencji Rzecznika Prasowego Rządu i Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, czyli organów administracji rządowej odpowiedzialnych za przebieg i rezultat negocjacji oraz kreujących politykę informacyjną rządu.
Podane zostały definicje: informacji, komunikacji politycznej i negocjacji.
Następnie opisany zostanie program SLD – UP sformułowany przed wyborami parlamentarnymi w 2001 roku.
Zasadnicza część pierwszego etapu pracy obejmie okres od 25 października 2001 roku, czyli od dnia wygłoszenia przez premiera Leszka Millera expose, do dnia 13 grudnia 2002 roku, czyli do szczytu w Kopenhadze.
Druga część dotyczy akcji informowania społeczeństwa o korzyściach związanych z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej .
Ta część rozpoczyna się od przedstawienia założeń polityki informacyjnej przed Referendum Europejskim proponowanych przez ministra Lecha Nikolskiego, a przyjętych przez rząd.
W drugim etapie podkreślone jest podpisanie traktatu akcesyjnego, które nastąpiło dnia 16 kwietnia 2003 roku w Atenach. Przytoczony został fragment tegoż traktatu.
Całą prace kończy referendum, które podsumowuje politykę informacyjną rządu w kwestii negocjacji Polski z Unią Europejską
CZĘŚĆ PIERWSZA
ROZDZIAŁ I
ORGANIZACJA I TRYB DZIAŁANIA ORGANÓW ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ ODPOWIEDZIALNYCH ZA KWESTIE NEGOCJACJI Z UNIĄ EUROPEJSKĄ
1. Podstawa prawna funkcjonowania Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Podstawę prawną funkcjonowania Kancelarii Prezesa Rady Ministrów określa rozdział 5 ustawy o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz zakresie działania ministrów z dnia 8 sierpnia 1996 r.
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, która w ustawie zwana jest „Kancelarią” zapewnia obsługę Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów, Wiceprezesów RM, Stałych Komitetów RM oraz Kolegium do Spraw Służb Specjalnych. Przez Kancelarię może być również obsługiwany pełnomocnik Rządu oraz wskazane przez PRM i inne organy pomocnicze i opiniodawczo- doradcze RM i PRM i komisje wspólne.
Kierownikiem Kancelarii jest jej szef, którego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów. Obecnie jest nim Marek Wagner.
Do zadań Kancelarii, które realizuje z upoważnienia PRM należy: kontrola realizacji zadań wskazanych przez RM i PRM oraz przedstawianie wniosków z przeprowadzonej kontroli i przekładanie propozycji doskonalenia metod tych kontroli.
Kancelaria wydaje Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej - „ Monitor Polski”.
Kancelaria koordynuje realizacje polityki kadrowej w administracji rządowej w zakresie określonym w odrębnych przepisach. Obsługuje również sprawy kadrowe osób, które zajmują kierownicze stanowiska państwowe w administracji rządowej oraz koordynacja współdziałania Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów z Sejmem Rzeczypospolitej Polskiej, Senatem Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej oraz innymi organami.
Do jej zadań należy także obsługa informacyjna i prasowa RM i PRM oraz wewnętrznych organów pomocniczych i opiniodawczo- doradczych RM, koordynacja działań kontrolnych PRM wobec organów administracji rządowej, wykonywanie zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa, które określają odrębne przepisy oraz wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach lub zleconych przez PRM.
Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb przeprowadzania kontroli, o której mowa w art. 29 pkt 1.
PRM, w drodze rozporządzenia, nadaje Kancelarii statut, w którym określa szczegółowy zakres zadań i organizacji Kancelarii oraz jednostki organizacyjne nadzorowana przez Szefa Kancelarii z uwzględnieniem zasad określonych w art. 39 ust. 2-4.[1]
2. Kompetencje Rzecznika Rządu i Jego rola w polityce informacyjnej.
Na podstawie art. 11 ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. -Prawo prasowe zarządza się co następuje:
Rzecznicy prasowi w urzędach organów administracji rządowej, zwani dalej „rzecznikami prasowymi” wykonują zadania z zakresu polityki informacyjnej Rządu.
Do tych zadań należy w szczególności: publiczne prezentowanie działań organów administracji rządowej, organizowanie kontaktów publicznych organów administracji rządowej, realizacja z udziałem lub za pośrednictwem środków masowego przekazu.
Muszą również mieć współudział w realizacji obowiązków nałożonych na organy administracji rządowej, na podstawie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznych (Dz. U. Nr 112, poz. 1198).
W celu realizacji zadań o których mowa w ust. 1-3, rzecznicy prasowi muszą żądać informacji od kierowników komórek organizacyjnych urzędu obsługującego organ administracji rządowej.
Współdziałanie rzeczników prasowych z zakresu administracji rządowej zapewnia Rzecznik Prasowy Rządu.
Do jego zadań należy w szczególności: wyjaśnianie polityki rządu, w tym wydawanie oświadczeń i publiczne prezentowanie działań Rady Ministrów, komentowanie wydarzeń krajowych i zagranicznych dotyczące polityki Rządu, udzielanie odpowiedzi na publikacje prasowe oraz audycje radiowe i telewizyjne, a także materiały rozpowszechniane w innych środkach masowego przekazu, dotyczące działalności organów administracji rządowej oraz podporządkowanych im i nadzorowanych przez nie jednostek organizacyjnych w tym zwłaszcza krytykę i interwencje prasową, przekazywanie na zasadach i w trybie określonym w odrębnych przepisach, komunikatów urzędowych do opublikowania w środkach masowego przekazu oraz zapewnienie współdziałania służb odpowiedzialnych za realizacje zadań z zakresu polityki informacyjnej Rządu.
Rzecznika Prasowego Rządu wyznacza i odwołuje Prezes Rady Ministrów, również jemu podlega rzecznik.
Rzecznik Prasowy może łączyć swoją funkcje z wykonywaniem innych zadań służbowych.
Obsługę organizacyjną Rzeczników Prasowych zapewnia urząd obsługujący organ administracji rządowej, w której działa Rzecznik Prasowy.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.[2]
W okresie, który obejmuje ta praca Rzecznikiem Prasowym Rządu był minister Michał Tober.
3. Urząd Komitetu Integracji Europejskiej.
Urząd Komitetu Integracji Europejskiej działa przez Sekretariat Europejski, który służy koordynacji prac mających na celu przygotowanie Polski do członkostwa w Unii Europejskiej.
Sekretariatem kieruje minister ds. europejskich Danuta Huebner, która jako pierwszy zastępca ministra spraw zagranicznych, szef Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej i sekretarz Komitetu jest odpowiedzialna za całość polityki integracyjnej.
W skład Sekretariatu Europejskiego wchodzą: podsekretarz stanu - do niedawna był nim Sławomir Wiatr, stanowisko to zostało zlikwidowane, na jego miejsce powołano Lecha Nikolskiego jako ministra ds. referendum w KPRM, pełnomocnik rządu ds. negocjacji i członkostwa RP- Jan Truszczyński;[3]
„ To będzie rok walki o integracje europejską. Na froncie wschodnim – w Warszawie – działaniami kieruje ona. Na froncie zachodnim- w Brukseli - on. Obydwoje mają za sobą lata doświadczeń na wysuniętych europejskich przyczółkach. Jednak batalię swojego życia zaczęli nie najlepiej. Jeśli chcą być pozytywnymi bohaterami opowieści o wchodzeniu Polski do UE, muszą w przyszłym roku nadrobić sporo zaległości.
Danuta Hubner to jedyny członek rządu, który jest ministrem do kwadratu (...). To jej zadaniem będzie dopilnować, by Sejm zmienił dziesiątki ustaw, a ministrowie przygotowali setki rozporządzeń, dzięki którym nasz kraj zmieni prawo na akceptowalne dla Piętnastki.
Jan Truszczyński, główny negocjator z UE, będzie „walczył” z brukselskimi urzędnikami. Na razie jednak amunicji mu w tej batalii nie staje. Gdy dodamy, że rosną w siłę polscy wrogowie integracji, szans europejskiego duetu Hubner – Truszczyński nie można oceniać bardzo
wysoko”[4] - Newsweek z grudnia 2001 r, a więc na rok przed Szczytem w Kopenhadze. Zanim jednak do niego dojdzie w polityce informacyjnej jeszcze bardzo dużo będzie się działo. Zaś sam Szczyt nie zakończy przecież drogi Polski do Zjednoczonej Europy.
W ramach realizacji Programu Informowania Społeczeństwa UKIE powołał na terenie całego kraju 35 Regionalnych Centrum Integracji Europejskiej (RCIE). Siedziby RCIE znajdują się w obecnych i byłych miastach wojewódzkich.
Głównym zadaniem RCIE jest prowadzenie otwartego punktu, w którym odwiedzający mogą: uzyskać informacje na temat procesu integracji europejskiej i integracji Polski ze strukturami Unii Europejskiej, otrzymać podstawowe dokumenty, publikacje i inne materiały informacyjne (w postaci baz danych, opracowań i analiz), skorzystać z dostępu do internetu oraz z pomocy konsultantów RCIE, są także organizatorami lub uczestnikami rozmaitych przedsięwzięć regionalnych (np. szkoleń, konferencji, targów) mających na celu informowanie społeczeństwa o problematyce integracji europejskiej, procesie integracji Polski ze strukturami UE oraz korzyściach i kosztach dostosowania i przyszłego członkostwa w Unii Europejskiej.
ROZDZIAŁ II
WPROWADZENIE
„Informacja - pojęcie informacji należy do najbardziej spornych w nauce, tak że nie wypracowano jednej, powszechnie akceptowanej, definicji. Stało się ono ogólną i szeroko stosowaną kategorią filozoficzną, podobnie jak pojęcia materii i czasu. Równocześnie każda dyscyplina naukowa widzi w informacji tylko niektóre jej aspekty, odpowiadające używanej przez nią aparaturze pojęciowej. Łaciński czasownik informo oddaje się w języku polskim całym szeregiem określeń, takich jak kształtować, tworzyć, wyobrażać sobie, przedstawiać, opisywać i uczyć. Natomiast rzeczownik informatio oznacza wizerunek, zarys lub pojęcie.”[5]
Według N. Wienera „informacja to treść zaczerpnięta ze świata zewnętrznego w procesie dostosowania się do niego naszych zmysłów”[6]
Natomiast W. G. Afanasjew pojmuje informację jako „ tę część wiedzy, która jest wykorzystywana dla sterowania, czyli w celach zachowania istotnej, jakościowej specyfiki oraz ciągłego doskonalenia układu. Jednak nie każdy sygnał (komunikat) jest informacją lecz jedynie ten, który został przyjęty przez odbiorcę i ma być wykorzystany albo w celu samosterowania albo dla oddziaływania na inny obiekt. Przejawem tak pojmowanej informacji jest konieczność wprowadzenia dodatkowego pojęcia, mianowicie „danych informacyjnych” na oznaczenie informacji statycznej, przetworzonej i gromadzonej, ale nie służącej do sterowania. Definicja informacji kierunku socjologicznego odrywają się od fundamentalnego w poprzednich ujęciach aspektu cybernetycznego.”[7]
Dla R. A. Safarowa „informacja to nowa wiadomość o faktach bieżącego życia współczesnego społeczeństwa, które to fakty są konieczne, potrzebne lub korzystne dla każdego członka społeczności przez sam fakt przynależności do niej.”[8]
Według J. Maziarskiego terminem informacja posługuje się również prasoznastwo. W tym kontekście informacja rozumiana jest „ jako proces powiadamiania, zbiór publikacji należących do różnych gatunków i odmian, ale cechujących się elementem publicznego, prawdziwego i rzeczowego powiadomienia o faktach, zjawiskach i wydarzeniach o określonej doniosłości społecznej oraz wreszcie jako jeden z podstawowych gatunków dziennikarskich (wiadomości).”[9]
Komunikacja polityczna – to proces tworzenia, przekształcania i przekazywania informacji między podmiotami polityki. „Treści komunikatów zawierają informacje o potrzebach, postawach, wartościach i interesach poszczególnych uczestników życia politycznego oraz ich wzajemnych oczekiwaniach. Przekazywanie i wymiana informacji wiąże się z realizacją przyjętych przez te podmioty celów politycznych.”[10]
Celem komunikacji politycznej jest umożliwienie podmiotom prezentację i argumentację przyjętej strategii, taktyki i działań wykonawczych.
„ Charakterystyczną cechą komunikacji politycznej jest nierównorzędność potencjału i możliwości sprawczych jej uczestników”.[11] Oznacza to, że podmioty dominujące w systemie politycznym, zwłaszcza podmioty władzy posiadają przewagę informacyjno – technologiczną. Spowodowane jest to z ich większych możliwości wytwarzania, przekształcania, dystrybuowania
3. Definicja negocjacji
Negocjacje to: „proces porozumienia się i wspólnego podejmowania decyzji poprzez bezpośrednią komunikacje stron, których przynajmniej część interesów jest sprzeczna.”[12]
Skuteczność negocjacji zależy od: istnienia przekonania, iż porozumienie przyniesie stronom więcej korzyści niż kontynuacja konfliktu lub jego rozstrzygnięcie innymi metodami, zaplanowanej strategii negocjacji, rodzaju wcześniejszych konfliktów stron – pozytywnych, negatywnych, neutralnych, emocjonalnych i intelektualnych cech uczestników negocjacji.
Ze względu na zachowanie i styl negocjacji wyróżnia się negocjacje pozycyjne i rzeczowe (problemowe), w których strony przyjmują strategię obustronnych korzyści i ustępstw, dają dowody dobrej woli i wytwarzają życzliwy klimat, posługują się racjonalnymi argumentami, wyrażają zainteresowanie sytuacją i argumentacją, prezentują różne warianty rozwiązania problemu, poszukują wspólnego stanowiska i przecyzyjnie określają treść końcowego porozumienia, starają się minimalizować emocje.
Na proces negocjacji składają się cztery etapy : przygotowanie negocjacji obejmuje ustalenie warunków organizacyjno – technicznych, otwarcie negocjacji podczas których dokonuje się prezentacji negocjatorów, przedstawia ich kompetencje do podejmowania decyzji, ustala zakres tematyczny i procedury, prezentacja i argumentacja stanowisk, żądań, ofert i ustępstw, przedstawianie wariantów rozwiązań konfliktu i dyskusja, zawarcie ostatecznego porozumienia określającego warunki i przebieg regulacji konfliktu, zobowiązania stron, procedury kontrolne, procedury ewentualnych renegocjacji umów, a w przypadku, gdy wszystkie kwestie sporne nie zostaną rozwiązane sformułowanie listy rozbieżności.[13]
4. Program wyborczy SLD- UP- integracja europejska
Unijna polityka informacyjna rządu zaczęła się jeszcze zanim Leszek Miller stanął na jego czele i powołał jego skład.
Otóż na długo przed wyborami parlamentarnymi z 2001 r. wiadomo było, że koalicja SLD – UP przejmie władze w Polsce, dlatego program wyborczy tejże koalicji był też określeniem kierunku polityki zagranicznej, którą będzie chciał po pewnych korektach zrealizować gabinet Leszka Millera.
Integracja z UE jest priorytetem polityki zagranicznej.
Integracje z Unią Europejską należy traktować jako warunek umocnienia polskich reform, podnoszenia bezpieczeństwa Polski oraz przyśpieszenia naszego rozwoju gospodarczego, społecznego i cywilizacyjnego. Dla Zespołu Integracji Europejskiej szybka i korzystna dla Polski integracja w ramach UE stała się zadaniem o wielkiej randze historycznej. Przystąpienie Polski do Wspólnoty będzie priorytetem polityki zagranicznej rządu powstałego w wyniku wyborów.
Bez wątpienia nowy rząd stanie przed najtrudniejszą merytorycznie i politycznie częścią negocjacji. Przystąpienie Polski do UE w okresie kadencji wybranego w roku 2001 Parlamentu, traktowane jest jako ambitne, ale realne zamierzenie. Jednocześnie oczekuje się współdziałania unijnych partnerów przy realizacji tegoż celu. W tej dziedzinie życia politycznego należy kierować się krótko i długoterminowym interesem RP oraz spożytkowaniem szans i osiągnięciem korzyści, które wspomogą rozwój społeczny i wzrost gospodarczy. Konieczne jest to, aby zarówno parlament jak i rząd uznał stan negocjacji, w którym znajduje się Polska z chwilą objęcia przez nie władzy i podjął dalsze prace zmierzające do uzyskania
członkostwa naszego kraju w UE w terminie, który umożliwi Polsce udział
w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004 roku.[14]
Za najważniejsze dla Polski zadania negocjacyjne uważa się: uzyskanie najszerszego dostępu naszego rolnictwa do środków Wspólnej Polityki Rolnej i korzystnego eksportu żywności oraz integracje sektora rolnego zapewniającego jego harmonijny rozwój, rozłożenie na dostatecznie długi okres wysokich kosztów ochrony środowiska, swobodę zatrudniania obywateli w innych krajach członkowskich, zapewnienie warunków i środków umożliwiających przyśpieszenie rozwoju regionalnego i zmniejszenie różnic w poziomie życia i szans młodego pokolenia w różnych częściach Polski.
Kluczowym celem negocjacji dla przyszłego rządu będzie uzyskanie przez Polskę prawa do unijnej pomocy finansowej na cele poprawy struktury gospodarczej oraz infrastruktury, na podniesienie sprawności administracyjnej, ochrony środowiska, modernizacje rolnictwa i łagodzenie dysproporcji w rozwoju regionów. Jego zadaniem będzie również zwiększenie rozmiarów i efektywności pomocy unijnej przed akcesją.
Ponieważ integracja z UE będzie wymagała wielkich nakładów finansowych z budżetu państwa, zespół uważa za konieczne osiągnięcie ponad partyjnego porozumienia ustalającego orientacyjny i wieloletni plan takich wydatków i traktowanie go jako wytyczną dla kolejnych budżetów rządowych w obecnym dziesięcioleciu. Jego brak mógłby zagrozić spełnieniu wszystkich szans związanych z finansowaniem europejskich środków.
Bez wątpienia o miejscu Polski i dobrobycie jego obywateli w rozszerzonej Unii decydować będzie konkurencyjność naszych firm, wyższa wydajność pracy, lepsza jakość i technologia wyborów. Choć w warunkach gospodarki rynkowej jest to sprawa samych przedsiębiorców, to rząd z udziałem SLD będzie ułatwiał przedsiębiorcom to zadanie: wspierając rozwój nowych technologii, poprawę infrastruktury przemysłowej, aktywniejsze promowanie eksportu oraz programy edukacyjne.[15]
...
deska18