Rozdział I
Ryzyko w działalności człowieka.
1. Definicja ryzyka
2. Rodzaje
3. Korelaty
4. Charakterystyka działalności ubezpieczeniowej – podstawowe pojęcia
Rozdział II
Charakterystyka ubezpieczeń mieszkaniowych
1. Dlaczego się ubezpieczamy – badanie świadomości ubezpieczeniowej
2. Umowa ubezpieczenia
3. OWU mieszkania PZU
Rozdział III
Analiza odszkodowań mieszkaniowych PZU S.A.
1.
SPIS TREŚCI
WSTĘP 3
ROZDZIAŁ I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UBEZPIECZEŃ MIESZKANIOWYCH 4
1. Istota ubezpieczenia 4
2. Zagadnienia wstępne umowy ubezpieczenia 6
2.1. Stosunki prawne i czynności prawne. 6
2.1.1. Czynności prawne jednostronne i dwustronne. 9
2.1.2. Czynności prawne jednostronnie i dwustronnie obowiązujące. 10
2.1.3. Czynności prawne odpłatne i nieodpłatne oraz wzajemne. 10
2.1.4 Czynności prawne zobowiązujące i rozporządzające. 10
2.1.5.Czynności prawne konsensualne i realne. 11
3 Zawarcie umowy. 11
3. Rodzaje umów gospodarczych. 13
4. Źródła prawa ubezpieczeń gospodarczych. 15
1. Pojęcie i charakter umowy ubezpieczenia 17
2. Strony umowy ubezpieczenia, ich prawa i obowiązki. 18
3. Przedmiot ubezpieczenia majątkowego. 21
4. Ryzyka objęte ochroną ubezpieczeniową. 21
5. Ogólne warunki ubezpieczenia. 23
2. Umowa ubezpieczenia 24
2.1. Formy zawarcia umowy 24
2.2. Strony umowy ubezpieczenia 25
3. Charakterystyka ubezpieczeń mieszkaniowych 25
ROZDZIAŁ II UBEZPIECZENIA MIESZKANIOWE OFEROWANE PRZEZ PZU S.A. 26
1. Charakterystyka PZU S.A. 26
1.1. Przełomowe daty 26
1.2. Klienci 28
2. Ogólne warunki ubezpieczenia mieszkań. 29
3. Ogólne warunki ubezpieczenia budynków i lokali mieszkalnych - nie związanych z działalnością gospodarczą 57
ROZDZIAŁ IOGÓLNA CHARAKTERYSTYKA UBEZPIECZEŃ MIESZKANIOWYCH
Od niepamiętnych czasów działaniom ludzkim zawsze towarzyszyło i towarzyszyć będzie ryzyko. Definicji ryzyka jest bardzo wiele. Można pokusić się o stwierdzenie, że ryzyko jest zbyt złożoną i subiektywną rzeczą, aby można było stworzyć jedną jego definicję.
Najczęściej przyjmuje się (w ubezpieczeniach, zarządzaniu ryzykiem), iż ryzyko to „możliwości wystąpienia innych niż oczekiwany rezultatów” i „prawdopodobieństwa wystąpienia wyniku innego niż oczekiwany”. Tak czy tak zawsze będziemy się w stanie zgodzić, iż ryzyko (w rozumieniu bliższym ubezpieczeń) ma zawsze jakąś przyczynę. Ta przyczyna nazywana najczęściej niebezpieczeństwem lub zagrożeniem powoduje, że w ogóle ryzyko występuje. Może to być niebezpieczeństwo pożaru, zagrożenie kradzieżą, zatruciem, uszkodzeniem lub utratą maszyn, możliwość popełnienia błędu i ponoszenia w związku z nim odpowiedzialności cywilnej.[1] Przez cały czas trwania naszego życia narażeni jesteśmy na różnego rodzaju niebezpieczeństwa i zagrożenia. Narażeni jesteśmy na nie osobiście jak również nasze mienie i dobra materialne. Staramy się swoim działaniem odpowiednio zabezpieczyć przed negatywnymi skutkami zdarzeń losowych, ale nie zawsze jesteśmy w stanie osobiście zapewnić należytą i skuteczną ochronę. Dlatego też powstały wyspecjalizowane instytucje zwane zakładami ubezpieczeń, które w zamian za składkę płaconą przez ubezpieczającego zobowiązują się do świadczenia ochrony ubezpieczeniowej. Istotą ubezpieczenia jest więc odpowiednia repartycja skutków wystąpienia zdarzenia losowego (zaistnienia szkody) na wszystkie podmioty nim dotknięte
Według ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych, związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych, w zakresie grup ubezpieczeń zgodnie z załącznikiem do ustawy.
Czynnościami ubezpieczeniowymi określonymi przez ustawę są:
- zawieranie umów ubezpieczenia, umów reasekuracji oraz umów gwarancji ubezpieczeniowych bądź zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom ubezpieczeniowym w rozumieniu przepisów o pośrednictwie ubezpieczeniowym,
- wypłacanie ustalonych odszkodowań i innych należnych uprawnionym świadczeń z tytułu umów o których mowa w pkt. 1,
- przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład ubezpieczeń w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub umowy gwarancji ubezpieczeniowej,
- ustanawianie w drodze czynności cywilnoprawnych zabezpieczeń rzeczowych lub osobistych, jeśli są one bezpośrednio związane z zawieraniem umów o których mowa w pkt. 1.
Do czynności ubezpieczeniowych ustawa włącza także:
- ocenę ryzyka w ubezpieczeniach majątkowych i osobowych oraz umowach gwarancji ubezpieczeniowych,
- ustalenie wartości przedmiotu ubezpieczenia,
- ustalenie składek i prowizji ubezpieczeniowych należnych z tytułu zawieranych umów oraz ich egzekwowanie,
- kontrola przestrzegania przez ubezpieczających zastrzeżonych w umowie bądź ogólnych warunków ubezpieczeń obowiązków i zasad bezpieczeństwa odnoszących się do przedmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową,
- ustalenie przyczyn i okoliczności wypadków ubezpieczeniowych,
- ustalenie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych,
- prowadzenie postępowań regresowych,
- marketing i reklama w zakresie świadczonych usług ubezpieczeniowych, (na głosowaniu dnia 21.06.2001 Sejm przyjął poprawkę aby ta czynność nie wchodziła w zakres czynności ubezpieczeniowych).
- lokowanie środków zakładów ubezpieczeń,
- inne czynności przewidziane na mocy innych ustaw.[2]
Główny podział ubezpieczeń to ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe. Na potrzeby pracy zajmiemy się ubezpieczeniami majątkowymi, a konkretnie ubezpieczeniami budynków i lokali mieszkalnych.
Opracowano: kwiecień 1999
Opracowanie: mgr Henryk Kordzikowski,BUTUiP "FAKTOR" - Wrocław
Patrz też:Umowa ubezpieczenia majątkowegoUmowa ubezpieczenia życiowego
Podmioty stosunków cywilnoprawnych mogą w zasadzie dowolnie, według swego uznania , kształtować te stosunki, zarówno jeżeli chodzi o ich powstanie, zmianę lub ustanie, jak też w zakresie ustalenia ich treści. Obowiązujące prawo oddaje w tym celu do ich dyspozycji szczególne narzędzie, jakim są czynności prawne, pomiędzy nimi zaś przede wszystkim umowa. W związku z tym mówi się o zasadzie swobody czynności prawnych w tym swobody umów.
Żaden porządek prawny nie realizuje jednak pełnej swobody czynności prawnych.
Ograniczenia tej zasady zależne są przede wszystkim od ustroju społeczno-gospodarczego. Mogą obejmować mniejszy lub większy zakres wyjątków.
Przypadki tych ograniczeń można zestawić w trzech grupach.
Po pierwsze przyjmuje się powszechnie, że różne stosunki w sferze przepisów prawa rzeczowego można powoływać do życia tylko w postaci takich praw podmiotowych, jakie wyraźnie zostały przewidziane w obowiązujących przepisach prawa. Również kształtowanie treści tych stosunków jest w poważnej mierze wyjęte spod swobody woli stron. Ściśle określona lista rzeczowych praw podmiotowych powoduje, że ustanowienie prawa rzeczowego nakłada obowiązki na wszystkie osoby, co pozostaje w ścisłym związku również z treścią praw rzeczowych.
Po drugie, ograniczenie swobody następuje w związku z ujemną oceną przez przepisy prawa niektórych zamierzonych skutków prawnych albo też wyłączenia wolą stron niektórych uważanych przez te przepisy za niezbędne skutków prawnych. Wobec tego dochodzi do uznania z mocy prawa całej czynności prawnej lub poszczególnych jej postanowień za nieważne lub też do zastąpienia pewnych klauzul zawartych w tej czynności postanowieniami obowiązującego prawa. Tego rodzaju ograniczenia znajdują zastosowanie w zakresie stosunków zobowiązaniowych.
Po trzecie, ograniczenie swobody następuje ze względu na prowadzoną przez państwo politykę w sferze stosunków gospodarczych, np. sprzedaż nieruchomości cudzoziemcom.
Jak wyżej wspomniano umowa jest czynnością prawną.
Przez czynność prawną należy rozumieć czynność podmiotu stosunków cywilno-prawnych, mocą której podmiot ten działając w ramach przyznanej mu przez prawo autonomii doprowadza do nawiązania stosunku prawnego, jego zmiany albo ustania. Wobec tego należy czynność prawną określić dokładniej jako stan faktyczny, którego istotną częścią składową jest co najmniej jedno oświadczenie woli, wywołujące skutki prawne z tej tylko przyczyny, że były one zamierzone, jak również wyrażone w oświadczeniu woli. Nie zawsze oświadczenie woli wywołuje zamierzone skutki prawne. Skutki te następują bowiem dlatego, że norma prawna wiąże je z czynnością prawną. Wobec tego czynność prawna może niekiedy wywołać skutki nie zamierzone albo też nie wywołać żadnych skutków prawnych.
Oświadczenie woli jest zewnętrznym przejawem wewnętrznej decyzji wywołania skutków prawnych, powstającej pod wpływem tzw. pobudek, będących pewnego rodzaju wyobrażeniami skłaniającymi do powzięcia a następnie oświadczenia woli. Zatem rozróżnia się wolę wewnętrzną oraz jej przejaw czyli wolę zewnętrzną.
Przepisy kodeksu cywilnego (ustawa z dnia 23 kwietnia 1963 roku,( Dz. U. nr 16 poz.93 z późniejszymi zmianami) opierają się na zasadzie, według której rozstrzyga oświadczenie woli, co zapewnia bezpieczeństwo obrotu i chroni zaufanie do zewnętrznych przejawów, dostępnych dla innych osób niż składający oświadczenie woli. Wyjątki od tej zasady dotyczą prawnie skutecznych wad oświadczenia woli, przy których uznaje się przewagę interesów składającego oświadczenia woli nad interesami innych osób oraz ogólnie testamentów, przy których wola wewnętrzna zmarłego spadkodawcy ma zasadnicze znaczenie.
Na gruncie obowiązującego w naszym kraju prawa cywilnego przyjęto zasadę, że forma oświadczenia woli może być dowolna. Stanowią o tym przepisy art.60 kodeksu cywilnego, które stanowią iż z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny.
Od tej zasady istnieją prawem stanowione wyjątki .Dla wielu rodzajów czynności prawnych ustawodawca nakazuje formy szczególne. Są nimi:
- forma pisemna,
- forma notarialna.
Forma pisemna czynności prawnej może mieć różny cel .Może być prawem nakazana :
- do celów dowodowych,
- pod rygorem nieważności,
- do wywołania określonych skutków czynności prawnej.
Czynności prawne dzielimy na różne ich rodzaje, mając na względzie albo ich treść, decydującą o różnych tzw. typach powstających stosunków prawnych.
W ten sposób wyodrębnia się np. umowę sprzedaży, umowę pożyczki, umowę ubezpieczenia, ugodę albo sporządzenie testamentu. Można mieć też na względzie ogólną postać czynności prawnej. Poniżej zostaną omówione pokrótce podstawowe rodzaje czynności prawnych.
Czynnościami prawnymi jednostronnymi są takie czynności prawne, które dochodzą do skutku przez oświadczenie woli tylko jednej strony, np. .oferta.
Oświadczenie woli składa tutaj tylko jedna strona, chociażby tworzyło ją więcej osób, np. wypowiedzenie umowy najmu przez kilku współwłaścicieli nieruchomości.
Dwustronne, a ściślej wielostronne czynności prawne dochodzą do skutku przez złożenie oświadczenia woli przez dwie lub więcej stron. Każda ze stron składa swe oświadczenia woli drugiej stronie lub też wszystkim innym stronom.
Zgodne zaś co do treści mającego powstać stosunku prawnego oświadczenie woli stron prowadzi do zawarcia umowy, np. umowa sprzedaży.
Dwustronnie obowiązującymi są czynności prawne powołujące do życia takie stosunki prawne, w których na każdej stronie ciążą pewne obowiązki i każda strona jest odpowiednio uprawniona. Jednostronnie obowiązujące czynności prawne rodzą obowiązki prawne tylko jednej ze stron, druga zaś strona jest jedynie uprawniona ,np. umowa darowizny.
Czynnościami prawnymi odpłatnymi są dwustronne i dwustronnie obowiązujące czynności prawne, w których świadczenie jednej strony ma nastąpić za odpłatą przez drugą stronę, np. wynagrodzeniem .Inne czynności prawne są nieodpłatne. Większość uregulowanych w kodeksie cywilnym czynności prawnych ma charakter zawsze odpłatny , np. sprzedaż, najem.
Szczególnym rodzajem odpłatności czynności prawnych są czynności prawne wzajemne. Według przepisów k. c .,"Umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej"
W nauce prawa cywilnego wyjaśnia się pojęcie "odpowiednika" w ten sposób, że istnieje tu "równowaga" lub "ekwiwalentność" świadczeń. Dodać jednak należy, że nie chodzi tu o równowartość czyli ekwiwalentność świadczeń lecz o stanowisko zajmowane przez strony. Każda bowiem ze stron zobowiązuje się do świadczenia dlatego, że jednocześnie druga strona zobowiązuje się wzajemnie do innego świadczenia uważanego za "odpowiednik". Zobowiązanie się z jednej strony stanowi zatem przyczynę zobowiązania się drugiej strony.
Czynności prawne zobowiązujące to czynności polegające na zobowiązaniu się jednej lub obu stron do określonego świadczenia, np. umowa zlecenia, umowa najmu.
Czynności prawne rozporządzające to czynności polegające na rozporządzeniu prawem, czyli takie, których celem i skutkiem jest przeniesienie, obciążenie lub zniesienie prawa podmiotowego majątkowego. Prawem tym jest najczęściej prawo własności lub wierzytelność ,rzadziej ograniczone prawo rzeczowe, np. przelew wierzytelności.
Czynnościami prawnymi konsensualnymi są takie czynności...
deska18