technik.mechatronik_311[50]_o1.01_n.pdf

MINISTERSTWO EDUKACJI

i NAUKI

Anna Kordowicz-Sot

Definiowanie pojęcia „mechatronika”

311[50].O1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

dr inż. Jerzy Gustowski

dr hab. inż. Krzysztof Pacholski

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Katarzyna Maćkowska

Konsultacja:

dr inż. Janusz Figurski

Korekta:

mgr Joanna Iwanowska

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[50].O1.01

Definiowanie pojęcia „mechatronika ” zawartego w modułowym programie nauczania dla

zawodu technik mechatronik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

. Wowie 3

2. Wymagania wstęe 7

3. Cele kształia 8

4. Przykładowe scenariusze zajęć 9

5. Ćwiia 2

5.1. Podstawowe moduły urządzeń mechatronicznych 12

5.1.1. Ćwiczenia 12

5.1.2 Sprawdzian postępów 13

5.2. Podstawowe zjawiska fizyczne w elektrotechnice, mechanice, pneumatyce

z lie 4

5.2.1. Ćwiczenia 14

5.2.2. Sprawdzian postęów 5

5.3.Przykłady zastosowań urządzeń mechatronicznych 16

5.3.1. Ćwiczenia 16

5.3.2. Sprawdzian postęów 7

6. Ewaluacja osiągnięć iów 8

.Lia 6

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny

w przeprowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik

mechatronik.

W poradniku zamieszczono:

− wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,

aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

− cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy

z poradnikiem,

− przykładowe scenariusze zajęć,

− ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami

nauczania-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

− ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania – samokształcenia

kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Zaleca się, aby uczniowie kształtując umiejętności przewidziane w danej jednostce

modułowej korzystali z przeznaczonej dla nich pomoczy dydaktycznej Poradnika dla ucznia.

W Poradniku dla ucznia materiał nauczania jest podzielony na rozdziały. Przy realizacji

określonego rozdziału tok postępowania powinien być następujący:

− materiał teoretyczny (wprowadzenie teoretyczne w Poradniku dla ucznia) w miarę

możliwości uczniowie powinni opanowywać samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie

przez nauczycieli niezwykle ważnej umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie

posiadać – czytanie tekstu technicznego ze zrozumieniem,

− po przeczytaniu wprowadzenia teoretycznego, Pytania sprawdzające (w Poradniku dla

ucznia) mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny. W zależności od

tematu można zalecić uczniom samodzielne przerobienie pytań lub wspólnie z całą grupą

uczniów na przykład w formie dyskusji, opracowanie odpowiedzi na pytania. Ta druga

forma jest korzystniejsza, ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać nawet

najbardziej „opornych” uczniów oraz w trakcie dyskusji wyjaśnić wszelkie wątpliwości,

− dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału mają

ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń jest w stanie zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję

ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, mając na uwadze różne

możliwości ich realizacji w danej szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych

ćwiczeń jest w stanie przy określonym zapleczu techno-dydyktycznym zrealizować.

Prowadzący może również opracować swoje propozycje tematów ćwiczeń i sposobów ich

realizacji,

− następnym etapem pracy ucznia jest Sprawdzian postępów. Uczeń powinien samodzielnie

czytając zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie

określonego zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do

danych zagadnień wrócić sprawdzając, czy nieopanowanie pewnych treści jest wynikiem

niezrozumienia przez ucznia danego zagadnienia, czy też niewłaściwej postawy ucznia

w trakcie nauczania. W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od

postawy nauczyciela, sposobu prowadzenia zajęć zależy, na ile jest on w stanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zainteresować ucznia. Uczeń nie zainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem

ćwiczeń nie nabędzie w pełni umiejętności przewidzianych w danej jednostce modułowej.

− testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają dodatkowo klucz

odpowiedzi oraz propozycję oceny ucznia.

Każdemu zadaniu testu przypisano określoną ilość możliwych do uzyskania punktów.

Ocena końcowa uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może

przeprowadzić test według własnego projektu oraz zaproponować własną punktację. Należy

pamiętać, żeby tak kontrolować osiągnięcia ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze

wykazanie swoich umiejętności.

Metody praktyczne polecane dla kształcenia zawodowego:

− metoda pokazu,

− ćwiczenia laboratoryjne,

− ćwiczenia przedmiotowe,

− metoda projektów,

− metoda przewodniego tekstu.

Metoda pokazu polega na obserwacji, której towarzyszy komentarz słowny.

Metoda ćwiczeń umożliwia opanowanie przez uczniów umiejętności intelektualnych

i praktycznych.

Ćwiczenia można podzielić na następujące grupy:

− ćwiczenia wyrabiające umiejętność zastosowania przyswojonej wiedzy (rozwiązywanie

zadań, wykonywanie obliczeń, praktyczne poznawanie budowy maszyn lub zespołów),

− ćwiczenia służące kształtowaniu umiejętności twórczego wykorzystania wiedzy

w praktyce (odkrywanie nowych konstrukcji, systemów, procesów),

Ćwiczenia laboratoryjne

Prowadzenie zajęć w formie ćwiczeń laboratoryjnych jest jedną z metod powszechnie

stosowaną i zalecaną. Ponieważ większość nauczycieli ma znaczne doświadczenie

w prowadzeniu zajęć laboratoryjnych, zostanie zwrócona uwaga tylko na niektóre ważne

zagadnienia występujące w tej metodzie. W ćwiczeniach laboratoryjnych pierwszoplanowe

znaczenie ma wyposażenie sali laboratoryjnej w pomoce i stanowiska.

Zajęcia laboratoryjne wymagają od nauczyciela znacznego wysiłku w fazie

przygotowania ćwiczeń.

W czasie ćwiczeń uczniowie:

− weryfikują i sprawdzają znane swoją wiedzę, uczą się doboru i obsługi przyrządów

kontrolno-pomiarowych,

− opanowują umiejętności związane z organizacją stanowiska laboratoryjnego,

z pomiarami, zapisem uzyskiwanych wyników oraz ich interpretacją,

− rozwiązują problemy techniczne, przewidują efekty prac laboratoryjnych.

Ćwiczenia uczniowie wykonują w małych grupach. Praktyka wykazuje, że maksymalna

liczba uczniów w zespole nie powinna przekraczać trzech osób. Przed rozpoczęciem ćwiczeń

laboratoryjnych należy uczniów bezwzględnie zapoznać z przepisami BHP obowiązującymi

na stanowiskach ćwiczeniowych. Idealna byłaby sytuacja, gdyby ilość takich samych

stanowisk laboratoryjnych pozwalała na realizację tego samego ćwiczenia z całą klasą.

Niestety najczęściej tak nie jest i w związku z tym należy tak grupować zagadnienia, aby

ustawić jednocześnie ćwiczenia zbliżone tematycznie lub ćwiczenia podzielić na mniejsze

tematy i uczniowie kolejno wymieniają się przy stanowiskach.

Ćwiczenie laboratoryjne powinno kończyć się interpretacją otrzymanych wyników

i wnioskami. Nauczyciel zwraca uwagę na postawę ucznia, pracę w grupie, biegłość

w posługiwaniu się przyrządami, organizację stanowiska pracy. Po wykonaniu ćwiczeń

uczniowie porządkują stanowiska laboratoryjne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: