Psychologia Społeczna
Wpływspołeczny-zmianazachowania,powodowanaprawdziwymlubwyobrażonymnaciskiemzestronyinnych
Wyróżnia się trzy główne kategorie wpływu:
konformizm
uległość
posłuszeństwo
Konformizm -dostosowywanie przez ludzi swoich postaw, przekonań i zachowań do norm społecznych przyjętych w grupie.
Proces ten zazwyczaj jest spontaniczny i mimowolny
Eksperyment Solomona Ascha
Powody dostosowywania zachowania do zachowania innych:
zachowanie trafnego obrazu świata, zasięgnięcie informacji i na podstawie wiedzy pochodzącej od innych podejmowanie decyzji,
chęć bycia lubianymi i akceptowanymi przez innych.
Dwa rodzaje wpływu społecznego powodującego konformizm
Informacyjnywpływspołeczny
prowadzidozachowańkonformistycznychponieważpostrzegamyinnychjakoźródłoinformacji,zawierającewskazówkidlanaszegozachowania.
Dostosowujemyzachowaniedowzoruobserwowanegouinnychzgodniezzałożeniem,iżcudzainterpretacjasytuacjiniejasnejjestpoprawna.
Przyjęciewnieznanymkraju,wyjścienaimprezę
Publicznykonformizm
Ludzie podporządkowują się informacyjnemu wpływowi społecznemu gdy:
1. Sytuacja jest niejasna—gdy nie jesteśmy pewni, jak należy się zachować, wykorzystujemy innych jako źródło informacji.
2. Sytuacja jest kryzysowa —gdy nie ma czasu, aby przemyśleć swoje zachowanie, a musimy działać natychmiast.
3. Inneosoby są ekspertamii ich zachowanie oceniamy jako trafne i bardziej wartościowe w niejasnej sytuacji.
Jak się przeciwstawić???
Warto każdą sytuację rozważyć, kierując się własną wiedzą i rozsądkiem,
Znając mechanizmy społecznego wpływu ocenić, czy w danej sytuacji postawa konformistyczna będzie działała na naszą korzyść.
Normatywny wpływ społeczny:
Jego istotą jest spełnianie oczekiwań innych osób w celu zdobycia sympatii i akceptacji.
Dlaczego tak się dzieje?
Motywem ludzkiego zachowania jest budowanie więzi społecznych i utrzymywanie wysokiej pozycji społecznej.
Spełnianie oczekiwań innych pozwala zdobycia sympatię i akceptację.
Podporządkowanie się normom grupy ochrania przed karą i odrzuceniem.
Motywem działania może być postępowanie wzgodzie ze zinternalizowanym i normami np.zasadą wzajemności.
Ludzie podporządkowują się normatywnemu wpływowi społecznemu, gdy:
grupa liczy trzy lub więcej osób (najsilniejsza presja przy 3-4 osobach);
zależy im na grupie;
grupa jest jednomyślna —opieranie się jednomyślnemu wpływowi jest trudne, chyba że ma się sprzymierzeńca
pochodzą z określonej kręgu kulturowego /Japonia/;
posiadają określone cechy indywidualne —część ludzi jest bardziej odporna na naciski normatywne /płeć/.
Jak się przeciwstawić;
zwracać uwagę na własne działania i zachowania;
oceniać normę, której należy się podporządkować;
posiadać sprzymierzeńca myślącego podobnie.
Co tracą a co zyskują nonkonformiści?
Posłuszeństwo i uległość:
Posłuszeństwo -spełnianie poleceń autorytetu.
Eksperyment Stanleya Milgrama
Milgramudowodnił,żeabyczynićzło,nietrzebabyćzłym.
Uległość zależna jest od:
wielkości autorytetu /tytuły i odpowiednie ubranie/;
stopnia nadzorowania przez autorytet wypełniania poleceń;
braku sygnałów cierpienia ofiary.
Posłuszeństwo maleje w skutek:
obserwowania innych nieuległych osób;
sprzeczności między poleceniami różnych autorytetów;
poczucia osobistej odpowiedzialności za los ofiary.
Uległośćto„zmianazachowaniawynikającazbezpośredniegożyczenialubpróśbinnejosoby”.
Posłuszeństwomożebyćrozpatrywanejakospecyficznyrodzajuległości.
Kluczemdowywołaniauległościjestposługiwaniesięznajomościątaktykmanipulacji.
MANIPULACJA
„wszelkie sposoby oddziaływania na jednostkę lub grupę, które prowadzą do mylnego przekonania u osoby manipulowanej, że jest ona sprawcą (decydentem) jakiegoś zachowania, podczas gdy jest ona tylko narzędziem w rękach rzeczywistego sprawcy”
Osoba, która manipuluje:
wykorzystuje wiedzę o mechanizmach społecznego zachowania się ludzi;
wywiera wpływ, kierując się własną korzyścią, a nie interesem osoby, na którą oddziałuje
Sześć zasad wywierania wpływu:
Reguła wzajemności
Ludziesąbardziejskłonniulegaćprośbom,jeśliosobaproszącawcześniejsamawyświadczyłaimjakąśprzysługę.
Nawetnieproszoneprzysługiwywołująpotrzebęrewanżu.
Bezpłatnepróbki
regułatomożeinicjowaćniesprawiedliwąwymianędóbr—wdążeniudoszybkiegopozbyciasięnieprzyjemnegopoczuciazobowiązaniawzrastagotowośćdooddaniawiększejprzysługiniżta,którąktośwyświadczył.
Jak nie ulec?
Uważnie rozróżniajmy rzeczywiste przysługi od prób manipulacji
Reguła zaangażowania i konsekwencji:
Wzbudzenie zaangażowania zwiększa skłonność do ulegania dalszym prośbom zgodnym z kierunkiem zaangażowania.
Ludzie dążą do zgodności między słowami,postawami
I czynami.
Trzy źródła dążenie do bycia konsekwentnym:
1)bycie konsekwentnym jest cenione społecznie,
2)konsekwentne postępowanie jest zwykle postrzegane jako korzystne
3)konsekwencja w postępowaniu pozwala lepiej radzić sobie z komplikacjami,zwalnia z konieczności wprowadzania zmian pod wpływem nowych informacji.
Zastanowić się co wzbudza zaangażowanie i czy konsekwencja nie wynika z wygody
i schematycznego działania.
Wsłuchać się w ciało.
Reguła społecznego dowodu słuszności.
Zachowanie innych ludzi dostarcza nam dowodu słuszności danego postępowania.
Dowody, że inni już ulegli lub właśnie to robią skłania ludzi do uległości.
Zasada działa najsilniej, gdy:
1)ludzie są niepewni, jak się zachować i poszukują wskazówek w postępowaniu innych,
2)dowody społeczne pochodzą od ludzi nam podobnych.
Uwrażliwienie na sfałszowane dowody postępowania innych oraz uświadomienie sobie, że ich postępowanie nie powinno jako jedyne decydować o naszym postępowaniu.
Reguła lubienia i sympatii:
Częściej ulegamy prośbom tych, których znamy i lubimy.
Osympatii do jakiejś osoby decydujem.in.:fizyczna atrakcyjność.
Efekt aureoli-fizyczne piękno człowieka zdaje się roztaczać aureolę na jego cechy psychiczne np.:inteligencja czy uprzejmość.
Bardziej lubimy ludzi podobnych do nas samych i chętniej im ulegamy.
Sympatię do innego człowieka nasilają jego komplementy pod naszym adresem oraz częste kontakty z nim.
Nauczyć się wykrywać przypływ sympatii do danej osoby.
Zawiesić kontakt z lubianą osobą
i rozdzielić w umyśle uczucia żywione wobec niej, od uczuć, jakie wzbudza w nas jej propozycja.
Kierować się wyłącznie tymi drugimi emocjami.
Reguła autorytetu:
Odnosi się do posłuszeństwa
Skłonność do ulegania autorytetom m swe źródło w procesie wychowania –uległość jako pożądany sposób postępowania.
Posłuszeństwo wobec autorytetu ma charakter przystosowawczy.
Czy mam do czynienia z rzeczywistym autorytetem?
Reguła niedostępności
Wykorzystać falę emocji, jakimi reagujemy na niedostępność –jest to sygnał, że należy zastanowić się, dlaczego tak pragniemy określonej rzeczy.
TECHNIKI MANIPULACJI
Grupa sekwencyjnych technik wpływu społecznego
Zwiększenie szansy spełnienia prośby,czy skorzystania z propozycji następuje po wcześniejszym wysunięciu wobec niej innej prośby.
TAKTYKA „STOPA W DRZWIACH”
Technika polega na zwiększeniu uległości wobec większej prośby przez wcześniejsze uzyskanie zgody na mniejszą, związaną z nią prośbę.
Człowiek po spełnieniu pierwszej prośby zaczyna postrzegać siebie jako osobę altruistyczną, bezinteresowną, a kolejna prośba jest spójna z nowym wizerunkiem.
Eksperyment Freedmana i Frasera
Taktyka „Drzwi zatrzaśnięte przed nosem” (Drzwiami w twarz)
Aby skłonić do spełnienia dość trudnej prośby, korzystne jest wcześniejsze sformułowanie prośby bardzo trudnej.
Prośba ta zostanie odrzucona, ale rosną szanse, że osoba spełni prośbę właściwą, łatwiejszą od poprzedniej.
Zdarzenie Cialdiniego
Za skuteczność techniki odpowiedzialne mogą być dwa mechanizmy:
efekt kontrastu, tzn. prośba kolejna może wydawać się łatwa w porównaniu
z trudną pierwszą prośbą;
reguła wzajemności/norma wzajemnych ustępstw/.
...
Toresik123