21 Społeczne oddziaływanie na jednostkę ludzką ( 4 mechanizmy ).
Człowiek żyjący w społeczeństwie poddany jest oddziaływaniom ze strony innych jednostek oraz grup. Społeczne oddziaływanie na jednostkę może dokonywać się przez cztery mechanizmy:
1 wychowawczy - świadome, celowe kształtowanie osobowości społecznej
poprzez wskazywanie danej jednostce wzorców, jak należy postępować właściwie. Dokonuje się tego przez perswazję, chwalenie czy ganienie, nagradzanie czy karanie. Jest to oddziaływanie w sposób jawny, przy czym wychowywanego traktuje się jako osobę, a nie podmiot.
2 manipulacja - polega na poddawaniu czyjegoś postępowania w określony
sposób poprzez działania pozbawiające tę jednostkę
możliwości podepnowania świadomej decyzji. Środki manipulacji, to celowe dostarczanie fałszywej wiedzy, operacje neurochirurgiczne, traktowanie narkotykami czy alkoholem. Manipulowanie wiedzą o jednostce ma pejoratywny wydźwięk, a możliwości są szerokie , może ona mieć tak pozytywne jak i negatywne skutki. Manipulacja negatywna to np. sekty.
3 oddziaływanie przez wybory fizyczne -(stanowienie przez wybory-jak to
określał Cz Znamierowski) polega
na takim kształtowaniu świata zewnętrznego, by dana osoba wywierała sama pożądany sposób postępowania. Na przykład zamiast zakazywać deptania trawników sadzmy w odpowiednich miejscach kolczaste krzrewy, a na przejściach przez tory umieszczamy barierki skłaniaiące do zawrócenia. Jest to oddziaływanie z pozoru bezosobowe, nie powodujące takich napięć społecznych jak nakazywanie komuś czegoś bez jego zgody
4 formułowanie, stanowienie norm - popartych sankcją.Kto nie postępuje
zgodnie z normą naraża się na wymierzenie sankcji za jej przekroczenie. Przykładem kontroli spolecznej poprzez normy tego rodzaju są przede wszystkim normy prawne w złożony sposób ustanowione i stosowane przez
organizację państwową. Inne organizacje mają bardziej ograniczone możliwości wymierzania sankcji za przekroczenie ustanawianych przez nie norm.
24 Elementy więzi społecznej według J. Szczepańskiego.
Więź społeczna to długotrwały proces obfitujący w wielość różnorodnych działań. W koncepcji Szczepańskiego więź społeczna jest efektem rozwoju stosunków społecznych , wzajemnych oddziaływań, zależności społecznych i norm instytucjonalnych i obyczajowych, moralnych i religijnych. Wyróżnił 10 etapów, następujących po sobie tworzenia więzi:
• styczność przestrzenna
• styczność psychiczna
• styczność społeczna
• wzajemne oddziaływanie
• wzory działań społecznych
• stosunki społeczne
• zależności społeczne
• instytucje społeczne
• kontrola społeczna
• organizacja społeczna
Więź społeczna tworzy się poprzez fakt bliskości przestrzennej, społecznej, dzięki czemuś , komuś , funkcjonowanie czegoś.
25 Pojęcie styczności i rodzaje styczności.
Styczność jest to kontakt wzrokowy ludzi spotykających się na jakiejś przestrzeni, który może się przerodzić w styczność społeczną czy psychiczną. Styczność przestrzenna - w życiu społecznym ludzie stykają się w różnych miejscach, nie daje to możliwości pojawienia się czegoś trwałego, gdyż ludzie zmieniają przestrzenie. Jeżeli styczność tych samych ludzi powtarza się w tych samych miejscach np. w obrębie osiedla, instytucji, dzielnicy - nazywamy to stycznością przestrzenną czy terenową. Jednostki stykające, identyfikują się wzrokowo.
Styczność psychiczna - następuje wówczas, gdy jednostki stykające się wyrażają zainteresowanie psychiczne.
Styczność społeczna - to wymiana między ludźmi różnych wartości np. książek, czy komplementów. Kiedy ktoś się nam podoba łatwiej nawiązujemy kontakt, a uśmiech jest przyzwoleniem do wejścia w kontakt społeczny. Styczność społeczna może być przelotna lub być zaczynem powiązań. Styczność społeczną dzielimy na:
• rzeczową mającą charakter powiązania za pomocą rzeczy
• osobistą o charakterze emocjonalnym, bezpośrednim Dzielimy również na:
• prywatną
• publicznąjak np. forum klasy
działań społecznych i ich znaczenie.
26 Wzory działań społecznych to schematy, przyjęte zasady określonej zbiorowości Wzory działań to proste kopiowanie zachowań, są wyrazem dziedzictwa kulturowego takiego jak: zwyczaje, rytuały. Uznane za ważne, ułatwiające współżycie w grupie. Tworzone są poprzez akceptację tych, którzy je stosują. Nieakceptowane nie przechodzą do dziedzictwa kulturowego.
27 Wzajemne oddziaływania i ich znaczenie.
Wzajemne oddziaływanie powoduje, że nie umiera więź między ludźmi. Wzajemne oddziaływanie, to powtarzające się działania, mające zmienić coś w postępowaniu drugiej osoby, ma ono sprzężenie zwrotne.
A B
Wzajemne oddziaływanie to świadome lub nieświadome działania w stosunku do drugiej osoby.
Oddziaływania są to styczności mające charakter serii działań skierowanych na określoną jednostkę lub zbiorowość w celu wywierania wpływu i zmian.
28.Kontrola społeczna i jej znaczenie.
Kontrola społeczna jest systemem narzuconym każdej zbiorowości społecznej
i służy przestrzeganiu norm społecznych, obyczajowych, stanowi ważny
elemeny ladu społecznego. Bez kontroli społecznej doszłoby do dezintegracji
i grupa reozpadłaby się. Odgrywa ważną rolę w tworzeniu trwałych więzi
międzyludzkich.
W funkcjonowaniu kontroli społecznej ważną rolę odgrywają formalne i
nieformalne mechanizmy :
• mechanizm psychospołeczny - to posłuszeństwo wobec przyjętych zintegrowanych norm i wartości. Mechanizm ten to rodzaj sumienia, nakazu społecznego.
• mechanizm materialistyczny - kontroluje poprzez formy materialne, swobodne poruszanie ludzi w przestrzeni, ale leż instytucja, rodzaje prawa pozwalające tym instytucją na swobodną kontrolę i wymierzanie kar.
29 Instytucje społeczne , przykłady i różne znaczenia.
Funkcjonalizm zakładał, że to co dobre może stać się instytucją społeczną, którą
tworzą nie tylko budynki, ale i więzi społeczne.
Instytucja społeczna wg. Ziembińskiego ma 3 znaczenia:
W znaczeniu normatywnym - instytucja społeczna to pewien zespół norm
wyróżnionych jako całość, normy dotyczące działań związanych z jakąś odrębną
dziedziną spraw , które są powiązane wspólnym celem (np. małżeństwa,
własności, rodziny, szkoły umocowane w prawie).
W znaczeniu funkcjonalnym - instytucja społeczna to zespół działań
wyznaczonych przez jakiś zbiór norm dotyczących jakiejś dziedziny życia (np.
wojsko, zakon, placówka wychowawcza).
W znaczeniu personalnym- instytucja społeczna oznacza osobę czy konkretny
zespól osób , działających na podstawie upoważnień , wskazania zawartego w
zespole norm najczęściej prawnych (np. prokurator, sędzia, komisja, jury
konkursu - a więc pewna grupa czy osoba).
Instytucja jest zbiorem charakterystycznych cech:
ma funkcje,
czynności dopuszczalne do załatwienia są jej przypisywane zgodnie z
typem,
ustalone role społeczne, - dysponuje urządzeniami środkami dla załatwiania spraw,
sankcjami w stosunku do osób wykonujących te określone zespoły
czynności,
dysponuje sankcjami w stosunku do osób , które są przedmiotem tych działań
Instytucje możemy podzielić na :
• formalne - zarejestrowane, działające zgodnie z prawem
• nieformalne - grupy osób, które sobie pomagają coś organizują, ale nie są podporządkowane statutom, regulaminom, a działające zwyczajowo, połączone więzią emocjonalną
30
31 Rodzaje sankcji społecznych.
System kontroli społecznej opiera się na sankcji czyli reakcji otoczenia na zachowaine jednostki w sytuacjach społecznie różnych sankcje mogą być
pozytywne- negatywne, formalne i nieformalne. Możemy je podzielić na prawne - system kar i nagród ujęty przepisami, etyczne - kwalifikujące działania na moralne i niemoralne, satyryczne - system drwin , ośmieszeń , lekceważenia , braku szacunku, religijne - system kar i nagiód stosowany we wierzeniach religijnych
spisanych w formie dekalogu
32 Układy sankcji społecznych
Sankcje dają nam cztery układy
- nieformalne, negatywne - dotkli we , mogą wpływać destrukcyjnie , nie wiążą
jednostki z grupą, plotki , szyderstwo
- nieformalne, pozytywne - zachwyt,pochwała, szacunek, adoracja.
formalne negatywne - regulowane przepisami kodeksu, regulamin statut, dotkliwe dla sprawcy jednocześnie wskazują , że inni będą też tak karani,
formalne pozytywne - wyznaczone regulaminem, statutem, kodeksem ; nagrody , pochwały, gratyfikacje.
Sankcje społeczne dają możliwość kontrolowania zachowań i przeciwdziałania złym relacjom międzyludzkim , gwarantują spokuj.
33 Główne cechy małych grup społecznych
niewielka liczba członków, wszyscy znają się, bezpośrednie kontakty, prosta struktura, stykają się w miarę często, - łączy je więź emocjonalna,
mogą być budowane inne rodzaje więzi.
34 Rodzina jako mała grupa społeczna.
To niewielka zbiorowość w której wszyscy członkowie utrzymują kontakty " twarzą w twarz", wszyscy znają się i pełnią określone role społeczne , mają poczucie więzi , odrębności , świadomości "my". Rodzina jako mała grupa społeczna jest najbardziej przyjazną strukturą dla człowieka w której realizuje najbardziej elementarne potrzeby społeczne ( uznanie, bezpieczeństwo, wsparcie psychiczne, bycie blisko z innymi jednostkami) , uczy grać role społeczne oraz stwarza warunki do grania tych ról. Jest najbardziej elementarną , małą , pierwotną , formalną ( regulują przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) pozytywną , pierwotną grupą. Zaspakaja funkcje narzucone przez prawo, społeczeństwo, tradycję i obyczaj.
57 Cechy charakterystyczne zbiegowiska.
To przelotne skupienie ludzi , ktorzy są zainteresowani zdarzeniem , wydarzeniem , jest to zbiorowość osób podobnie reagujących na incydent , fakt, (wypadek , pożar)
wywołuje go bezinteresowna ciekawość ale często troska o drugiego
człowieka , chęć sprawdzenia się jako ratownik,
tworzą go ludzie aktywni , chcący działać , ludzie wrażliwi ale też
gapiowie,
tylko 2 elementy więzi społecznych styczność przestrzenna i
podobieństwo zachowań.
58 Cechy tłumu jako zbiorowości.
przelotne zgromadzenic ludzi co najmniej kilkuset w jednym czasie i przestrzeni,
zbioiowość reagująca spontanicznie w identyczny sposób, może powstać z przekształcenia się publiczności skupionej, trudno go ogarnąć,
- więź społeczna zawiązuje się dzięki styczności przestrzennej, sprzyja nawiązaniu więzi psychicznej,
czynnikami są bodźce emocjonalne - poczucie krzywdy, gniew, zemsta, odwet,
to zbiorowość falująca , nie ma stałego zachowania, kopiowanie zachowań sąsiada z tłumu.
59.Rodzaje tłumu -agresywny
• występuje najczęściej,
• walczy o swoje prawa,
• może terroryzować instytucje lub grupę społeczną,
• może dokonać linczu, -uciekający
• pojawia się w formie paniki,
• ratuje się ucieczką jednocześnie tratując, -nabywający
• o cechach agresywnych,
• powoduje grabienie mienia , niszczenie, -demonstrujący
• zbiorowość demonstrująca przeciwko pewnym projektom, potępiająca wydarzenia politykę,
• najbardziej świadomy, przekonany, celowy,
• zdarza się że "doklejają " się do niego zupełnie przypadkowi ludzie , którzy zachowują się agresywnie.
60.Publiczność skupiona i jej przykłady.
Publiczność może występować w dwóch formach: skupiona ( zebrana) i rozproszona. Publiczność to zbiorowość nie grupa , tworzona przez ludzi którzy w tym samym czasie odbierają identyczny przekaz informacji , treści , wiedzy. Publiczność skupiona ( zebrana) to zbiór ludzi , którzy przybyli do określonego miejsca w celach rozrywkowych, rekreacyjnych nazywana również audytorium. Publiczność zebrana składa się z ludzi połączonych , -stycznością przestrzenną, -łącznością psychiczną, -wzajemnie oddziaływujących,
-nastawionych na wspólne działanie np. kibice na stadionie , widzowie w teatrze, uczestnicy wiecu, koncertu,
-łatwo nią manipulować , może przerodzić się w tłum.
61 Publiczność rozproszona i jej przykłady.
Publiczność może występować w dwóch formach : skupiona ( zebrana) i
rozproszona. Publiczność to zbiorowość nie grupa , tworzona przez ludzi którzy
w tym samym czasie odbierają identyczny przekaz informacji , treści , wiedzy.
Rozproszona - stanowią ją czytelnicy gazet , słuchacze radiowi , telewidzowie ,
internauci.
-uczestniczą w odbiorze określonych treści , -nie ma tak silnego wzajemnego ocldzialywnia , -tworzy się dzięki analogii w potrzebach kulturalnych, -brakuje wspólnych, emocji,
-dzięki lieścią, przekazowi icaguje poprzez zmianę postaw, nastawień , opinię ale nie lak silnie jak skupiona.
64 Kultura materialna.
To zespół trwałych wartości rzeczowych , które mają wartość użytkową, i artystyczną i przechodzą do historii ze względu na oryginalność i nowatorstwo zawarte w formie , zliczamy do niej budynki, narzędzia pracy, stroje , instrumenty, naczynia
65 Kultura duchowa
To wytwór dążeń jednostek do ideałów piękna , dobra ,prawdy ,
sprawiedliwości, to zespoły wyobrażeń , dzielą sztuki, symbole , obyczaje zwyczaje, a także symboliczne przedmioty w których zawarta jest idea np. flaga
narodowa, hymn, godło państwa.
66 Struktura kultury.
Kultura nie jest nigdy sumą prostą kultur jednostkowych - może ona współtworzyć kulturę Elementy składające się na kultur ę :
* kultura osobista - ogół sposobów zachowania się, myśli jednostki,
wiedza. Jest zespolem indywidualnych niepowtarzalnch cech
świadczących o stopniu wiedzy, umiejętności grania ról społecznych,
zbiorem cech jej postawy. Każda zbiorowość to zbiór jednostek o
określonej kulturze osobistej
* kultura zbiorowości - ogół wytworów, myśli działań, wartości, społeczne postępowania, które zostały przyjęte i zaakceptowane przez zbiorowość i nabrały specyficznej wartości. Zbiór najbardziej charakterystycznych cech zachowania.
Elementy kultury - czynności, przedmioty, idee, które wyznaczają ważne zadania dla zbiorowości działania, dają jej możliwość kontynuacji zachowań, są przyjazne, nie utrudniają, są funkcjonalne. Wyznaczają kierunek cywilizacyjny. Kultura składa się z 2 komponentów:
-kultura materialna - to wszystko dotykalne, konkretne wytwory człowieka np. odkrycia archeologiczne , obiekty i wynalazki człowieka. Jest ona przekazywana kolejnym pokoleniom. Bez względu na zachodzące zmiany składniki kultury mateiialnej są ważną częścią fizycznego środowiska społeczeństwa.
kultura niematerialna - to duchowe wytwory społeczeństwa przekazywane przez pokolenia : wiedza, przekonania, wartości, normy , przepisy, zwyczaje, obyczaje, tabu, prawa, znaki , symbole, język.
67. Dziedzictwo kulturowe.
To przekazywanie kultury następnym pokoleniom w postaci wartości, idei, stylów zachowań, wytworów materialnych , sposobów konsumpcji, obyczaju, tradycji, najlepszych treści historycznych, narodowych, etnicznych następnym
Pokoleniom
68 Wartości i ich rola w piocesie socjalizacji
Bez wartości nie ma kultury. Wartość to pewna idea, sposób zachowania Przedmiot y, idee w stosunku, do kturych ludzie mają szczególny szacunekię drogą selekcji. Niekiedy wartości są ponadczasowe , ale te wartości są
przyswajane przez jednostkę w procesie socjalizacji. Każda zbiorowość wytwarza własne wartości są one na ogół spójne . Układają się w całość -system wartości. To wartości, które ułatwiają człowiekowi życie pozwalają mu oceniać innych. Kultura daje człowiekowi zbiór sposobów zachowań, kryteriów oceny. Każda kultura dokonuje weryfikacji wartości.
69 Kulturowy wzór zachowania.
Kultura tworzy kulturowy wzór zachowań, najcenniejsze sposoby postępowania
Poprzez obecność kultury człowiek wie jak reagować w doniosłych, ważnych
sytuacjach społecznych.
Każda epoka ma swojego bohatera, każda zbiorowość ma zbiór cech
przypisanych autorytetowi. Wmawianie jednostce, że warto być najlepszym,
modelowym np. model biznesmena, Matki-Polki, sportowca.
72.Mechanizmy wpływu kultury na życie społeczne.
Wpływ pojawia się w momencie narodzin. Człowiek rodząc się w określonej
rodzinie ma narzuconą przynależność kulturową, scenariusz życia
Kultura jest najbardziej widoczna przez 4 mechanizmy wpływów :
• socjalizacja
• ustanawianie systemów wartości dużych kryteriów, które określają te wartości
• ustalanie wzorów zachowania (sposób reagowania)
• budowanie ideałów, ustalanie modelowych zachowań.
73.Cechy dużych grup społecznych.
- składają się z kilkudziesięciu , kilkuset osób ( nie ma ograniczeń ),
- liczebność uniemożliwia utrzymywanie bezpośrednich styczności,
- niemożliwość istnienia bezpośrednich stosunków i kontaktów psychicznych,
- nie wchodzi w skład innych grup społecznych , najczęściej wchłania inne grupy co świadczy że składa się z innych podgrup,
- są częściej niż małe grupy sformalizowane np. klasa społeczna, warstwa społeczna , partia.
74 Pojęcie zróżnicowania społecznego
Zróżnicowanie społeczne - nadaje każdemu człowiekowi miejsce w świecie. Każdy należy do określonej grupy ze względu na swoje cechy. W pewnym stopniu decyduje o tym człowiek, urodzenie.
Cechy społeczne różnicują położenie człowieka - 4 podstawowe różnice :
* biologiczno-fizyczne : wyznacza je wysoki lub niski wzrost, ludzie
sprawni i niepełnnosprawni (np podział te informuje nas ile osób jest chorych.
* demograficzne : ludzie młodzi, w średnim wieku itp. Opisuje społeczeństwo w poszczególnych grupach * psychiczne : zdrowi i chorzy psychicznie
* społeczne: fakt urodzenia (wyższe i niższe kasty). Zbiór kryteriów, które ułatwiają podział społeczeństwa z racji przynależności do istniejącej społeczności (narzucone) lub te, które człowiek sobie wypracuje, zmieni. Podział społeczny jest ważny z punktu widzenia polityki społecznej.
75 Różnice między ekonomicznym a funkcjonalnym ujęciem klasy społecznej. Różnią się pod 4 względami : 1 .genezą klas społecznych, 2. ocena roli klas społecznych dla całej struktury społecznej, 3. poglądami na naturę klas społecznych, 4.ocena moralną nierówności społecznych.
76 Stanowisko S.Simona w ujmowaniu klasy
Zakładał , że klasy są wytworem stosunków społecznych , gospodarczych i sposobów produkcji. Uważał , że dzięki uprzemysłowieniu struktura społeczna
ulega przemianom sprzyjającym podziałowi na klasy Przemiany wywołane rozwojem przemysłu dzielą społeczeństwo na dwie klasy: klasę produkcyjną (przedsiębiorcy, robotnicy, rolnicy ) i klasę nieprodukcyjną ( wszyscy którzy nie produkują niezależnie od statusu społecznego...
olkaa2108