Półprzewodniki.pdf
(
196 KB
)
Pobierz
(anonymous)
Półprzewodniki
1
Półprzewodniki
rzędu 10
-8
do 10
6
S/m (
simens
a na metr), co
plasuje je między
przewodnikami
a
dielektryka
mi.
Wartość
rezystancji
półprzewodnika maleje
ze wzrostem temperatury. Półprzewodniki
posiadają
pasmo wzbronione
między
pasmem walencyjnym
a
pasm
em
przewodzenia
w zakresie 0 - 5
eV
(np.
Ge
0,7 eV,
Si
1,1 eV ,
GaAs
1,4 eV,
GaN
3,4 eV).
Koncentracje nośników ładunku w półprzewodnikach można zmieniać w bardzo szerokich
granicach, zmieniając temperaturę półprzewodnika lub natężenie padającego na niego
światła lub nawet przez ściskanie lub rozciąganie półprzewodnika.
Porównanie układu pasm
W przemyśle
elektronicznym
najczęściej stosowanymi materiałami półprzewodnikowymi są
pierwiastki grupy IV (np.
krzem,
german)
oraz związki pierwiastków grup III i V (np.
arsenek galu,
azotek galu
,
antymonek indu)
lub II i VI (
tellurek kadmu)
. Materiały
półprzewodnikowe są wytwarzane w postaci
monokryształu
,
polikryształu
lub proszku.
Rodzaje półprzewodników
•
samoistne
•
domieszkowe
Samoistne
Półprzewodnik samoistny jest to półprzewodnik,
którego materiał jest idealnie czysty, bez żadnych
zanieczyszczeń struktury krystalicznej.
Koncentracja
wolnych elektronów w półprzewodniku samoistnym jest
równa koncentracji dziur.
Przyjmuje się, że w temperaturze 0 kelwinów w paśmie
przewodnictwa nie ma elektronów, natomiast w T>0K
ma miejsce generacja par elektron-dziura; im wyższa
temperatura, tym więcej takich par powstaje.
Domieszkowe
Półprzewodniki samoistne
nie posiadają zbyt wielu
elektronów swobodnych
(co objawia się dużym oporem
właściwym, czyli małą przewodnością właściwą),
dlatego też stosuje się
domieszkowanie.
Materiały
uzyskane przez domieszkowanie nazywają się
półprzewodnikami niesamoistnymi
lub
półprzewodnikami domieszkowanymi
.
Struktura pasmowa krzemu.
J.R.Chelikowsky,M.L.Cohen, Phys.Rev.
B10(1974)5095
Półprzewodniki
- najczęściej
substancje
krystaliczne,
których
konduktywność
(zwana też konduktancją właściwą) jest
Półprzewodniki
2
Domieszkowanie polega na wprowadzeniu do struktury kryształu dodatkowych atomów
pierwiastka, który nie wchodzi w skład półprzewodnika samoistnego. Na przykład
domieszka krzemu (Si) w arsenku galu (GaAs). Ponieważ w
wiązaniach kowalencyjnych
bierze udział ustalona liczba elektronów, zamiana któregoś z jonów na atom domieszki
powoduje wystąpienie nadmiaru lub niedoboru elektronów.
Wprowadzenie domieszki produkującej nadmiar elektronów (w stosunku do ilości
niezbędnej do stworzenia wiązań) powoduje powstanie
półprzewodnika typu n
, domieszka
taka zaś nazywana jest
domieszką donorową
. W takim półprzewodniku powstaje dodatkowy
poziom energetyczny (poziom donorowy) położony w obszarze energii wzbronionej bardzo
blisko dna pasma przewodnictwa, lub w samym paśmie przewodnictwa. Nadmiar
elektronów jest uwalniany do pasma przewodnictwa (prawie pustego w przypadku
półprzewodników samoistnych) w postaci elektronów swobodnych zdolnych do
przewodzenia prądu. Mówimy wtedy o przewodnictwie elektronowym, lub przewodnictwie
typu
n
(z ang.
negative
- ujemny).
Wprowadzenie domieszki produkującej niedobór elektronów (w stosunku do ilości
niezbędnej do stworzenia wiązań) powoduje powstanie
półprzewodnika typu p
, domieszka
taka zaś nazywana jest
domieszką akceptorową
. W takim półprzewodniku powstaje
dodatkowy poziom energetyczny (poziom akceptorowy) położony w obszarze energii
wzbronionej bardzo blisko wierzchołka pasma walencyjnego, lub w samym paśmie
walencyjnym. Poziomy takie wiążą elektrony znajdujące się w paśmie walencyjnym (prawie
zapełnionym w przypadku półprzewodników samoistnych) powodując powstanie w nim
wolnych miejsc. Takie wolne miejsce nazwano
dziurą elektronową
. Zachowuje się ona jak
swobodna cząstka o ładunku dodatnim i jest zdolna do przewodzenia prądu. Mówimy wtedy
o przewodnictwie dziurowym, lub przewodnictwie typu
p
(z ang.
positive
- dodatni). Dziury,
ze względu na swoją
masę efektywną,
zwykle większą od masy efektywnej elektronów, mają
mniejszą
ruchliwość
a przez to oporność materiałów typu
p
jest z reguły większa niż
materiałów typu
n
.
Rolę domieszki może pełnić również atom międzywęzłowy (atom umiejscowiony poza
węzłami sieci) oraz wakans (puste miejsce w węźle sieci w którym powinien znajdować się
atom).
Zastosowania
•
diody
•
dioda prostująca (
dioda prostownicza)
•
dioda stabilizacyjna (
dioda Zenera
)
•
dioda pojemnościowa
•
dioda Schottky'ego
•
dioda tunelowa
•
dioda świecąca (
dioda elektroluminescencyjna
- LED)
•
dioda sterowana
tyrystor
•
fotodioda półprzewodnikowa
•
lasery półprzewodnikowe
•
tranzystory
•
tranzystor unipolarny
(tranzystor polowy)
•
fototranzystor
•
tranzystor bipolarny
Półprzewodniki
3
•
hallotron
•
termistor
Zobacz też
•
Akceptor
•
Donor
•
Dziura elektronowa
•
Elektron
•
Selen
Półprzewodniki
4
Article Sources and Contributors
Półprzewodniki
Source
:
http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=17220586
Contributors
:
Ala z, Anita tr, Bato, Beau, Beno, Chaosu, Chrumps,
Daniel12345, Dobromila, Gbylski, Grotesque, JoShi, Jordi Polo, Kaczor, Kalium, KamStak23, Karol007, L XeoN l, Louve, Lzur, Macar, Marcin vp,
Michal43, Midge, Mmzpa, MonteChristof, Mpfiz, Paweł ze Szczecina, PawełMM, Ponton, Powerek38, Qbk, Shape, Steal, Stepa, Stok, Taw, The boss,
ToAr, Underon, Wipur, Wojciech mula, Xett, Youandme, 57 anonimowe edycje
Półprzewodniki
5
Źródła, licencje i autorzy grafiki
Plik:Modelepasmowe.svg
Source
:
http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Modelepasmowe.svg
License
:
unknown
Contributors
: -
Plik:Si-band-schematics.PNG
Source
:
http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Si-band-schematics.PNG
License
:
unknown
Contributors
:
Pieter
Kuiper, S-kei
Plik z chomika:
FILMY17
Inne pliki z tego folderu:
10 najpiększnieszych eksperymentów fizyki.pdf
(3024 KB)
Bolometr.pdf
(110 KB)
Ciało czarne.pdf
(142 KB)
Ciało doskonale czarne.pdf
(654 KB)
Doświadczenie michelsona-morleya.pdf
(281 KB)
Inne foldery tego chomika:
Encyklopedia PWN - NATURA-CZŁOWIEK (2012)[PL]
Mapy turystyczne i przewodniki
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin