1
ADHD
W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że u podłoża ADHD leży specyficzny tryb pracy mózgu, który utrudnia dziecku kontrolowanie własnych zachowań i osłabia zdolność skupienia uwagi.
Dla ADHD charakterystyczne jest występowanie trzech grup objawów nadruchliwości, impulsywności, oraz zaburzeń uwagi. Zwykle objawy są wyraźnie widoczne już między 5 a 7 rokiem życia, ale bywa, że rodzice zwracają na nie uwagę dopiero, gdy dziecko rozpocznie naukę w szkole.
Nadruchliwość to nadmierna, w porównaniu z dziećmi na tym samym poziomie rozwoju, aktywność ruchowa. Dzieci z ADHD mają bardzo dużą potrzebę ruchu, nie potrafią przez dłuższą chwilę pozostać w miejscu.
Impulsywność to niemożność powstrzymania się przed działaniem i „odczekania" do momentu, kiedy wykonanie czynności będzie łatwiejsze lub akceptowane przez otoczenie.
Zaburzenia uwagi to trudności w skupieniu się i tendencja do rozpraszania się nawet pod wpływem delikatnych bodźców.
Mimo, że wymienione objawy tworzą pewien stały wzór zachowań dziecka, jednak mogą one w mniejszym lub większym stopniu przeszkadzać innym i być przez to mniej lub bardziej widoczne. Dzieje się tak w zależności od wymagań i tolerancji otoczenia, w którym przebywa dziecko. Dlatego na podstawie samego nasilenia objawów, trudno jednoznacznie oddzielić dzieci z ADHD od dzieci zdrowych. Toteż przy rozpoznawaniu zespołu ADHD bierze się pod uwagę dodatkowe kryterium - wpływ objawów na funkcjonowanie. Innymi słowy mówiąc, musimy odpowiedzieć na pytanie czy i w jakim stopniu objawy utrudniają dziecku życie i czy stają się źródłem problemów w domu lub szkole.
Ze względu na ciągłość występowania omawianych zachowań, nieraz od wczesnego dzieciństwa, rodzicom może być trudno ustalić ich początek. Jest to cecha charakterystyczna dla ADHD - zespół ma przebieg powolny (jeśli w ogóle można użyć tego słowa w odniesieniu do ADHD), bez nagłych zmian zachowania. Jeśli obserwujemy zwiększenie liczby lub intensywności objawów, najczęściej wynika ono ze zmiany warunków zewnętrznych, w których żyje dziecko. Dobrym przykładem sytuacji, w której nasilenie objawów ADHD jest wynikiem nagłych zmian w otoczeniu, jest rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej
Kryteria medyczne
Dwie najpopularniejsze na świecie klasyfikacje chorób - amerykańska DSM-IN/TR i europejska ICD-10 ujmują nieco inaczej zespół nadpobudliwości psychoruchowej, co jest między innymi przyczyną istnienia dwu równouprawnionych nazw: ADHD i zespół hiperkinetyczny. Różnice nie są jednak duże i nie dotyczą podstawowych objawów zaburzenia, stąd zarówno w USA jak i w Europie lekarze obserwują pacjentów pod kątem występowania nadruchliwości, impulsywności i zaburzeń uwagi.
Klasyfikacja amerykańska wyróżnia 3 podtypy ADHD, co może być później pomocne w wyborze odpowiedniego leczenia. Mówimy więc o podtypie z przewagą zaburzeń uwagi, z przewagą nadpobudliwości psychoruchowej (i impulsywności) oraz o podtypie mieszanym będącym kombinacją dwu pozostałych. Najczęściej rozpoznawany jest podtyp mieszany.
ADHD manifestuje się u obu płci w różny sposób - u chłopców częściej występuje podtyp mieszany z przewagą nadpobudliwości, u dziewczynek zaś - podtyp z zaburzeniami uwagi. Obraz nadpobudliwości psychoruchowej zmienia się również wraz z wiekiem - im młodsze dziecko, tym wyraźniejsze są objawy nadruchliwości i impulsywności, im starsze - tym poważniejsze stają się problemy z koncentracją i planowaniem złożonych zadań.
Szczegółowe kryteria rozpoznania nadpobudliwości psychoruchowej określone przez ICD-10 i DSM-IVTR zamieszczono tutaj
Przeciętny czytelnik na pewno znajdzie 2 - 3 z wymienionych objawów u siebie, u członka rodziny lub u swojego dziecka. Jednak żeby rozpoznać ADHD musi być tych objawów dostatecznie dużo, np. w klasyfikacji DSM-IVTR wymagane jest wystąpienie 6 objawów zaburzeń koncentracji uwagi i 6 objawów nadruchliwości / impusywności.
Występowanie zespołu objawów nie wystarcza, by rozpoznać u dziecka nadpobudliwość psychoruchową. Aby diagnoza była prawidłowa dodatkowo muszą być spełnione następujące warunki:
- początek występowania objawów musi mieć miejsce przed ukończeniem przez dziecko 7 lat,
- opisane zachowania muszą występować w więcej niż jednej sytuacji (np. w szkole i w domu)
- muszą prowadzić do cierpienia lub upośledzenia funkcjonowania społecznego, szkolnego lub zawodowego
- nie mogą być częścią innego zaburzenia, np. autyzmu.
Przyczyny wystąpienia ADHD
Mimo, że przyczyny i rozwój zespołu ADHD nie są jeszcze do końca wyjaśnione, badania naukowe wskazują na duży udział czynników genetycznych. Czynniki te wpływają na budowę i działanie struktur mózgowych i sposób przekazywania pobudzeń w centralnym systemie nerwowym.
...
anecia9333