szkolenie1.pdf

NATURAL HORSEMANSHIP

Naturalne jeździectwo to nic innego, jak praca z naturalnymi instynktami konia. Musimy pamiętać,

że konie postrzegają człowieka jako drapieżcę, podczas gdy same, jako zwierzęta roślinożerne,

stanowią potencjalną zdobycz drapieżników. Ich naturalną inklinacją jest ucieczka przed

niebezpieczeństwem i wszystkim co odbierają jako niebezpieczne; nie ulega też wątpliwości, że

ludzie zwykle zachowują się w sposób dla nich przerażający i alarmujący. Musimy zatem przede

wszystkim zrozumieć naturalne instynkty konia - nie wyłączając jego podstawowej potrzeby

przeżycia. Nauczenie się tego i korzystanie z tej wiedzy pozwoli nam ustanowić związek oparty na

szacunku, a nie na strachu. Przestaniemy zmuszać nasze konie do wykonywania poleceń - w

zamian, będziemy porozumiewać się z nimi w sposób dla nich zrozumiały. Nie jest to rzecz, którą

możemy osiągnąć w ciągu jednego dnia czy nawet miesiąca - musimy przecież udowodnić naszemu

rumakowi, że jesteśmy godni zaufania, a to wymaga nie tylko czasu i cierpliwości, ale i dużej

wytrwałości.

Dzięki naturalnemu jeździectwu to my stajemy się przywódcą stada. Wymaga to oczywiście

zrozumienia języka, w jakim konie się porozumiewają. Mieliście kiedyś okazję obserwować stado

koni poruszające się kłusem lub galopem? Choć całe stado zmienia kierunek, to w rzeczywistości

początek tej zmianie daje tylko jeden koń, a reszta podąża za nim. Konie uczą się poruszać na

podstawie tak subtelnej wskazówki jak spojrzenie innego konia, szczególnie przywódcy stada.

To co w rzeczywistości chcemy osiągnąć, to aby zwiększyła się umiejętność myślenia u naszego

konia. Aby pozostawał spokojny, opanowany i zebrany, zamiast poddawać się wrodzonemu

instynktowi ucieczki i dopiero później pytać co to było. Wypracowanie sobie końskiego szacunku i

zaufania, przyniesie właśnie takie pożądane jego zachowanie.

Naturalne jeździectwo jest uniwersalne - działa bez względu na umiejętności jeźdźca

(zaawansowany, początkujący), na rasę konia czy wreszcie na uprawianą dyscyplinę czy styl jazdy

(klasyczny, western, ujeżdżenie, skoki etc.)

KILKA WSKAZÓWEK NA POCZĄTEK

Bądź cierpliwy - i nigdy się nie poddawaj. Jeśli ty lub twój koń zaczynacie być zdenerwowani, zrób

przerwę. Kiedy już się uspokoisz, możecie kontynuować to nad czym pracowaliście - nigdy jednak

nie przenoś swojej frustracji na konia. Pamiętaj, że aby osiągnąć efekty oboje musicie być w

pozytywnym nastroju do nauki.

Zawsze powinieneś najpierw zrozumieć myśli konia, i starać się, aby twoje pomysły stały się jego

pomysłami. Może to oznaczać, że powodujesz, iż rzeczy pozytywne przychodzą mu łatwo, podczas

gdy zachowania negatywne są trudne do wykonania lub przynoszą niewygodę.

Musisz nauczyć się szybkiego odpuszczania. Twój koń nauczy się wykonywać polecenia jeśli

odpuścisz (=zwolnisz nacisk prośby), jak tylko zacznie wykonywać to, o co go prosisz. Nawet

najmniejszy ruch w pożądanym kierunku powinien być nagrodzony. Nie oczekuj od razu perfekcji;

proś powoli, za to przestawaj prosić szybko. Chcesz, aby twój koń częściej myślał i następnie

reagował, niż korzystał z odpowiedzi instynktownych - pamiętaj więc, konie uczą się na

przykładach, i tego właśnie ich uczymy.

Nigdy nie kończ pracy z koniem negatywnie. Pamiętaj, jeśli w ten sposób zakończysz, to

negatywnie także zaczniesz następnym razem. Koń rozpocznie tak samo, jak go ostatnio zostawiłeś.

Zatem zawsze kończcie pracę na rzeczy pozytywnej.

ROUNDPENN

Koń czuje się bezpieczny kiedy może uciekać. Tymczasem większość z nas w zamiarze osiągnięcia

kontroli próbuje ograniczyć mu tę możliwość. Koń czuje się osaczony, zdenerwowany i często

panikuje, a wtedy tracimy całą kontrolę jaką usiłowaliśmy osiągnąć. Główną ideą roundpenn'u jest

to, że jest wystarczająco miejsca, ale nie za dużo, i że jest okrągło. Nie zdaży się przypadek, że koń

utknie w narożniku lub z niego wyskoczy, bo ich nie ma. Jeśli chce uciec wystarczy stać i patrzeć, a

gdy skończy i okaże się, że wcale nie jest dalej od nas niż był na początku, skłoni go to do

zastanowienia się co zrobić dalej. Konie nie są głupie i gdy po kilku okrążeniach widzą, że jesteśmy

tu dalej, zrelaksowani i czekający, zaczną szukać innej odpowiedzi.

Typowa konstrukcja to okrągłe ogrodzenie średnicy 12-20m o wysokości co najmniej 180cm.

Mniejsza średnica nie pozwala koniowi oddalić się i "przemyśleć sprawę" gdy tego potrzebuje;

większa to zbyt dużo pracy dla dwunożnej istoty. Ogrodzenie może być ażurowe lub pełne,

stacjonarne lub przenośne. Niekiedy ściany mogą być odchylone na zewnątrz ku górze, co utrudnia

zahaczenie o nie podczas jazdy wierzchem. Powszechnie uważa się, że pełne, wysokie ogrodzenie

pomaga koniowi skoncentrować się wyłącznie na tym, co dzieje się w środku, i jest to prawda. Ale

prawdą jest również, że im prędzej koń nauczy się skupiać swoją uwagę i być z nami niezależnie od

okoliczności zewnętrznych tym lepiej dla naszych wzajemnych relacji. W miarę jak wzrasta

umiejętność skupienia się na nas, wzrasta również zaufanie i pewnośc, zarówno konia jak i nasza.

CZY MUSZĘ BUDOWAĆ ROUNDPENN?

Czy musimy mieć RP aby pracować w ten sposób z koniem? Nie! Istnieją inne środki

umożliwiające osiągnięcie tego samego, albo nawet lepszego rezultatu. Być może będziemy musieli

poświęcić więcej czasu, ale w efekcie być może będziemy mieli lepszego konia., bo będziemy

musieli zwracać większą uwagę na naszą postawę i zachowanie w celu osiągnięcia pożądanego

rezultatu. W RP "oszukujemy".

PODSTAWOWE ZASADY

Pracując z koniem staramy się osiągnąć 3 istotne rzeczy: skłonić konia do zwrócenia na nas uwagi,

skłonić do poddania się, uspokoić go. Większość ludzi skupia się na 2, zapominając o

podstawowym znaczeniu 1 i 3. Pamiętajmy - roundpenn to narzędzie interakcji umysłowej, a nie

fizycznej.Nie zaczyna się walki fizycznej z koniem, żeby rozwiązać problem jego nastawienia.

Wielu ludzi tego nie rozumie, i dlatego RP jest bardzo często używany źle. Podstawowym

niezrozumieniem idei RP jest stwierdzenie, że służy on do ganiania konia w kółko. Gdy koń

biegnie, utrzymujemy presję niezależnie od odpowiedzi jaką koń usiłuje znaleźć. Przypomina to

lonżowanie konia tylko po to żeby go zmęczyć, zamiast lonżowania pomyślanego jako trening który

angażuje umysł. Ganianie konia w kółko nie uczy go niczego, świetnie natomiast wyrabia kondycję.

Dzisiejsze 10 okrążeń "żeby się poddał" stanie się pięćdziesięcioma pod koniec tygodnia.

Ściganie konia dookoła wzmacnia jego strach; pozwolenie mu na bieganie i rozważanie innych

wariantów reakcji na naszą obecność i żądania pozwala mu ten strach przezwyciężyć. Gdy koń

odkryje, że może się oddalić gdy tylko uzna to za konieczne jest bardziej skory do pozostania i

przemyślenia tego. Buduje to zaufanie i wiarę w ludzi jako coś z czym raczej warto zostać niż od

tego uciekać.

Najpotężniejszym narzędziem jakie mamy pracując z koniem jest nasz umysł. Przemyślenie

wszystkiego, wiedza co chcemy osiągnąć, a jednocześnie umiejętnośc adaptacji i rozważenia

końskiego punktu widzenia da nam więcej niż jakakolwiek metoda lub sprzęt. Tak naprawdę jedyna

kontrola jaką mamy to ta, że koń nam ufa i jest gotów się dopasować. Ciągłe pamiętanie o tym, że

żaden "patent" nie może zapewnić większej kontroli nad koniem niż może to sprawić jego własny

umysł, pomoże zbudować nową jakośc w naszysch stosunkach z końmi.

W ŚRODKU

Doprowadzamy konia do roundpennu i puszczamy go. Gdy koń wyrwie i zacznie biec, pozwalamy

mu. Stajemy w środku, w neutralnej pozycji, opuszczone ramiona, wysunięta jedna noga - już samo

to często wystarczy żeby "odebrać" koniowi część energii. Najprawdopodobniej jednak jego umysł

będzie gdzieś daleko, poza RP, i na razie jest to w porządku. W końcu przychodzi czas na bycie

bardziej aktywnym. Przemieszczamy się na ogrodzenie zamykając drogę koniowi. Może zawróci

albo spróbuje nas ominąć. Próbujemy "urosnąć", jeśli trzeba podnosimy ręce. Pamiętajmy,że

niektóre konie zanim zajęliśmy się nimi w RP straciły cały respekt dla człowieka i mogą po prosu

po nas przebiegnąć!Pracując z takim koniem pamiętajmy o stanowczości i uwadze, a przede

wszystkim o własnych limitach!

Jeśli ruszymy w kierunku ogrodzenia odpowiednio wcześnie, powiedzmy pół okrążenia przed

koniem, szanse, że zmieni kierunek są znacznie większe. Na początku starajmy się mieć jak

najwięcej przestrzeni i jak najwięcej czasu na reakcję. Po zakończonym sukcesem zwrocie możemy

pozwolić koniowi przebiec parę kółek w drugą stronę zanim poprosimy ponownie o zmianę

kierunku. Stojąc pośrodku zajmujemy najbardziej neutralne miejce - koń ma do wyboru: zostać

najdalej od nas jak się da (czyli na obwodzie) albo zacząć szukać innego rozwiązania. Np. może

zwolnić, co możemy natychmiast wykorzystać. Kiedy zaczyna zwalniać wycofujemy się ze środka

pod przeciwną ścianę "oddając" mu prawie całą przestrzeń RP. Być może zatrzyma się i pomyśli.

Oprócz zrelaksowania i zwolnienia następną rzeczą jaką próbujemy wyłapać to próba spojrzenia na

nas obydwoma oczami. To sygnał, że koń zaczyna zwracać większą uwagę na to co dzieje się

wewnątrz RP ( na nas ) niż poza nim. Oczywiście wszystko to ma miejsce, jeśli nie przełączyliśmy

się w tryb pościgu, tylko pozwalamy odpowiedzieć koniowi na naszą obecność pozwalając mu się

zatrzymać i przemyśleć sprawę gdy tylko wykaże najdrobniejszy wysiłek w tym kierunku.

Koń może spróbować do nas podejść. Pozwólmy mu i zachęćmy go do tego, jeśli ma chęć

spotkajmy się z nim w połowie drogi. Nagrodźmy go uwagą, stanięciem na wysokości kłębu i

podrapaniem jego okolic naśladując sposób w jaki robią to inne konie. Jeśli poczuje chęć oddalenia

się, zaangażujmy jego uwagę i wtedy pozwólmy mu zdecydować czy pozostanie czy odejdzie. Jeśli

odejdzie nie ścigajmy go. Możemy pozwolić mu zostać na obwodzie zostając w neutralnej pozycji

w środku, wycofać się i zobaczyć,czy się zatrzyma albo poprosić o zmianę chodu na wyższy a

potem pozwolić zwolnić. Można to osiągnąć używając wyłącznie mowy ciała, choć niektórzy

stosują różne pomoce, np. bat lub linę. Jest to kwestia osobistych preferencji, jedno ani drugie nie

jest dobre ani złe. Nasza zrelaksowana czy też bardziej zdecydowana i wyprostowana postawa,

poruszanie się z koniem, pchanie go za łopatką, odpychanie wzrokiem na zadzie - wszystko to ma

wpływ na poruszanie się konia. Powrót do postawy neutralnej pokazuje mu, że on też może to

zrobić. Pamiętajmy nie robić zbyt wielu okrążeń w jednym kierunku. Bezsensowne kółka nie

pomogą koniowi dostrzec różnic w tym, czego od niego oczekujemy. Zmieniając kierunki i

prędkość pomoże mu usystematyzować o co prosimy i jak o to prosimy.

Gdy koń zechce przyjśc do nas, zasygnalizuje nam to. Wchodzimy w przestrzeń konia, powodujemy

żeby się zatrzymał. Opuszczamy ramiona i robimy krok w tył. Koń, który po nas przebiegnie

sygnalizuje "Nie zatrzymasz mnie! Jestem wyżej w hierarchii". Gdy tak się dzieje, pracujemy dalej

prosząc o zmiany kierunku i co jakiś czas testując, czy koń jest gotowy.

"Połączenie" oznacza, że stajemy się dla konia punktem komfortu, którego szuka. Ideałem jest, gdy

koń podejdzie prosto do nas, gdy tylko zaprosimy go swoją postawą. Gdy zatrzymamy konia w

odpowiednim momencie, dostaniemy "połączenie". Koń odkryje, że podejście do nas zapewnia mu

komfort i uwolnienie od presji. Wystarczy zdjąć presję i zaczekać - dajmy koniowi sporo okazji

żeby mógł się o tym przekonać!

CZYM JEST FEEL?

Bardzo dobre pytanie. Mam nadzieję, że uda się nam na nie odpowiedzieć na tyle, żebyście mogli

sobie to tutaj uzupełnić.

APPROACH & RETREAT

Rozróżniamy trzy strefy wpływające na zachowanie konia:

1. strefa uznawana przez konia za bezpieczną

2. strefa niepewności

3. strefa uznawana przez konia za niebezpieczną (zagrażającą życiu)

Uwaga: Bardzo ważnym jest tu zrozumienie, że określenie „strefa” nie odnosi się tu tylko do

miejsca, ale i do sytuacji. Przebywanie w danej strefie jest uzależnione od psychicznego odczucia

konia i nie zawsze może być utożsamiane z konkretnym miejscem w sensie fizycznym

Strefa uważana za bezpieczną to ta, gdzie lub gdy koń wierzy, że wszystko jest w porządku i nic

nie stanowi dla niego zagrożenia. Taką strefą może być np. znany koniowi wybieg, na którym

przebywa wraz z innymi znanymi mu końmi.

Strefa niepewności to ta, gdzie lub gdy koń zaczyna tracić swoje poczucie pewności i zaufania. Z

taką strefą możemy mieć do czynienia np. gdy zechcemy wyprowadzić naszego konia ze znanego

mu wybiegu pozostawiając na nim pozostałe konie, lub gdy wyprowadzimy inne konie a jego

samego pozostawimy na wybiegu, lub też gdy np. umieścimy na tym wybiegu nieznany obiekt.

Strefa uważana za niebezpieczną występuje, gdy koń znajdzie się w sytuacji, w której w jego

mniemaniu jego życie jest zagrożone. Taka strefa może wystąpić np. przy oddaleniu konia z jego

wybiegu i od innych koni tak daleko, że jego poczucie pewności zostanie zredukowane do tego

stopnia, iż będzie przekonany, że jego przeżycie zależy od natychmiastowego powrotu tam, gdzie

czuł się bezpiecznie. Jest to strefa, w której tracimy kontrolę nad koniem, bowiem koń zrobi

wszystko co sam uzna za nieodzowne, aby powrócić do strefy uznawanej za bezpieczną. Jeśli

przebywając psychicznie w takiej strefie koń zdoła się np. wyrwać i powrócić do strefy uznawanej

za bezpieczną, to nawet jeśli doznał przy tym jakiejś kontuzji, w efekcie będziemy mieli do

czynienia ze wzmocnieniem tego typu zachowań u konia. Koń uzna bowiem, że to zachowanie

uratowało mu życie.

Proces uczenia się u koni zachodzi podczas przejścia ze strefy bezpiecznej w strefę niepewności i z

powrotem do strefy bezpiecznej. Koń nie nauczy się niczego nowego pozostając cały czas w strefie

bezpiecznej, gdzie brak jest bodźców do nauki. Tym bardziej nie nauczy się niczego nowego

przebywając w strefie uznawanej za zagrażającą jego życiu. W strefie niebezpiecznej mamy do

czynienia z instynktem przetrwania, zatem zachowanie konia jest reakcją, do której nie potrzebuje

on świadomego myślenia. W strefie niepewności koń reaguje na bodźce w poszukiwaniu

odpowiedzi, która pozwoli mu na powrót do strefy bezpieczeństwa. Powrót do strefy

bezpieczeństwa (czyli wygoda) musi nastąpić bezpośrednio po uzyskaniu od konia tego, o co go

prosiliśmy. Musimy także zawsze dać koniowi chwilę na przemyślenie tego co się stało. Są konie,

które potrzebują mniej niż minutę na to przemyślenie, ale są i takie, które wymagają znacznie

więcej czasu.

Seven Games (7 gier) Pata Parelli'ego

Friendly Game - ta zabawa nauczy twojego konia, że "nie zamierzasz próbować go zjeść".

Będziesz przyzwyczajać go do wszelkich rzeczy, które wokół (także w bezpośredniej styczności z

jego ciałem) mogą się przydarzyć. Będziesz dotykać go po CAŁYM ciele - rękoma, sprzętem,

różnymi rzeczami z otoczenia, etc. To zachowanie będzie jednak zawsze PRZYJACIELSKIE, nie

chcesz przecież, aby takie przedmioty wywoływały u twojego konia negatywne skojarzenia...

Negatywne oznacza przerażające! Pamiętaj o rytmie!

Porcupine Game - przy pomocy tej zabawy nauczysz twojego konia, aby szedł za tym co czuje, aby

ustępował przed naciskiem we wszystkich sześciu kierunkach (do tyłu, do przodu, do góry, na dół,

w prawo i w lewo). Zapewnisz koniowi możliwość ustąpienia już pod możliwie najlżejszym

naciskiem, zanim STOPNIOWO zaczniesz zwiększać nacisk. Pamiętaj by nagradzać nawet

najmniejszą próbę ustąpienia poprzez zwolnienie nacisku - ale bez utraty fizycznego kontaktu - i

pogłaskanie. Musisz też zapewnić twojemu koniowi przerwy pomiędzy kolejnymi próbami, aby

mógł przemyśleć, co się przed chwilą stało. Ta zabawa, tak jak i zabawy funkcjonalne oparte na

wykorzystaniu "jeża", opierają się na wywieraniu STAŁEGO nacisku. Zwiększaj fazę jeśli tego

sytuacja wymaga, ale pamiętaj, by nie SZARPAĆ ani nie UDERZAĆ.

Driving Game - dzięki tej zabawie nauczysz twojego konia jak ma poddawać się twojej sugestii

wywieranej przy pomocy prowadzącego rytmu (z użyciem rozkołysanej liny lub carrot sticka). Koń

nauczy się ustępować przed takim naciskiem przodem, zadem, do tyłu i na boki.

Ta zabawa jest pośrednim składnikiem zabaw: Yo-Yo, Squeeze, Sideways i Circling. Kiedy

uzyskasz w niej dobre wyniki, zabawy 4-7 pójdą znacznie łatwiej.

Yo-yo Game - w tej zabawie nauczysz twojego konia chodzenia w przód i w tył po prostej linii.

Będziesz dążyć do zbalansowania obu ruchów, tak aby zatrzymywanie było równie dobre jak

ruszanie, i koń równie łatwo cofał co szedł do przodu.

Circling Game - ta zabawa nauczy twojego konia, aby nie zmieniał kierunku i chodu, dopóki nie

zostanie o to poproszony. To będzie jego odpowiedzialność - nie powinieneś być zmuszonym

kierować go co ćwierć okrążenia. Jeśli koń zmienia kierunek / chód, szybko to skoryguj i wróć do

pozycji, w której o nic go nie prosisz. Pamiętaj by nie prowadzić konia obracając się za nim i za

liną, lecz by przekazywać ją sobie z ręki do ręki (także za plecami). Zrób minimum dwa okrążenia, i

nie więcej niż cztery - większa ilość okrążeń spowoduje znudzenie albo frustrację u konia.

Sideways Game - w tej zabawie nauczysz twojego konia ustępowania bokiem (chodów bocznych).

Pamiętaj, że im lepiej twój koń chodzi do tyłu i w bok, tym lepiej będzie wykonywać wszystko

inne.

Squeeze Game - czy wiedziałeś wcześniej, że konie cierpią na silną klaustrofobię? Ta zabawa

nauczy twojego konia przeciskania się pomiędzy dwoma przedmiotami, lub między tobą i np.

ogrodzeniem. Jeśli koń nie potrafi się zrelaksować i przejść między tobą i ogrodzeniem, ocierając

się przy tym o ciebie, to czy naprawdę sądzisz, że będzie się czuć wygodnie i szczęśliwie mając

twoje nogi po swoich bokach? Możesz stosować przeciskanie także pod i nad różnymi

przedmiotami, np. gałęziami, płachtami, prześcieradłami, drągami czy koziołkami do skoków.

JAK ZAWIĄZAĆ KANTAREK SZNURKOWY:

http://www.naturalhorsesupply.com/tiehalter.shtml

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: