dermatologia_notatki_cały_III_semestr!.doc

Wykwity pierwotne

pojawiają się na skórze w początkowym okresie ujawnienia się zmian chorobowych na skórze. Należą do nich: plama, grudka, bąbel, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta.

Plama
Plama jest to wykwit leżący w poziomie skóry, niewyczuwalny przy dotyku i różniący się od otaczającej skóry zabarwieniem.

Grudka
Grudka to wykwit wyniosły ponad poziom skóry, różniący się od otaczającej skóry spoistością i ustępujący bez pozostawiania śladów.

Bąbel
Bąbel pokrzywkowy to wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, który szybko powstaje i ustępuje bez pozostawiania śladów.

Guzek
Guzek jest wykwitem wyniosłym ponad powierzchnię skóry, który związany jest ze zmianami w skórze właściwej, i który ustępuje pozostawiając blizny. Większe wykwity guzkowe noszą nazwę guzów.

Pęcherzyk i pęcherz
Pęcherzyk i pęcherz to wykwity wyniosłe ponad powierzchnię skóry, wypełnione płynem i ustępujące bez pozostawiania blizny.

Krosta
Krosta jest wykwitem wyniosłym ponad powierzchnię skóry, od początku wypełnionym treścią ropną.

Wykwity wtórne
Wykwity wtórne stanowią zejście wykwitów pierwotnych i występują w okresie dalszego rozwoju lub ustępowania choroby. Należą do nich: nadżerka lub otarcie, owrzodzenie, wrzód lub rana, rozpadlina lub szczelina, strup, łuska i blizna.

Łuska
Łuska to złuszczająca się warstwa rogowa skóry.

Strup
Strup powstaje w wyniku zasychania na powierzchni skóry płynu wysiękowego, krwi albo treści ropnej.

Nadżerka
Nadżerka to ubytek naskórka powstający w wyniku jego zniszczenia. Przeczos to linijny ubytek w skórze uprzednio niezmienionej powstający najczęściej pod wpływem drapania.

Owrzodzenie
Owrzodzenie to ubytek skóry właściwej, który ustępuje pozostawiając blizny.

Rozpadlina
Rozpadliny to linijne ubytki obejmujące głębsze warstwy skóry właściwej, w wyniku czego powstają blizny.

Blizna
Blizna powstaje w następstwie uszkodzenia skóry właściwej i zastąpienia jej tkanką łączną włóknistą.

BAKTERYJNE

WIRUSOWE

GRZYBICE

PASOŻYTNICZE

Flora bakteryjna skóry:

- przejściowa, np. dłonie

- stała, np. określone okolice.

Czynniki sprzyjające zakażeniom bakteryjnym:

- kontakt z czynnikiem etiologicznym,

- choroby skóry,

- uszkodzenia naskóra i skóry,

- zaburzenia odporności

- choroby ogólnoustrojowe.

Podział schorzeń bakteryjnych:

- ropne,n p. zakażenia gronkowcowe, paciorkowcowe, mieszane

- inne schorzenia, np. różyca, łupież rumieniowy, borelioza, tzw. Grzybica włosów pach

Czynnikiem etiologicznym sa wirusy.

Czynniki sprzyjające grzybicy:

Środowisko/duża wilgotność, wysoka temp./ migracja ludności, masowe kontakty/sauna, basen, koszary, internaty, itp./, materiały syntetyczne/wzrost potliwości, maceracja/, czynniki jatrogenne/antybiotyki, immunosupresja, sterydy ogólne i miejscowo/, inne schorzenia/atopia, cukrzyca, niedoczynność tarczycy, zaburzenia krążenia obwodowego/, stany fizjologiczne/ciąża, osoby starsze/.

Grzybice właściwe: *naskórek, *włosy, *paznokcie; dermatofity: *antropofile, *zoofilie, *geofile; drożdżyce: *błony sluzowe, *skóry, *paznokcie, *łupiez pstry; grzyby drożdżopodobne: grzyby pleśniowe.

1.   WSZAWICA:

§    Wszawica głowy – STWAONOGI /wesz głowowa/, dł. 2-3,5 mm. Jedna samiczka żyje około 1 miesiąca i składa 200-300 jaj tzw. Gniazd, dojrzewają 2-3 tyg. Przenoszenie: czapki, grzebień. Umiejscowienie: potylica, skroń. Nasilony świąd. Objawy kliniczne: grudki obrzękowe, bąble pokrzywkowe, bąble pokrzywkowe, przeczosy /przez drapanie/, kołtun, zliszajcowacenie.

§    Wszawica łonowa – stawonóg, wesz  łonowa, dł. 1,5 – 2,0 mm, przytwierdzony pasożyt tuż przy skórze na włosie, zakażenie: kontakt płciowy,. Rzadziej przedmioty. Zazwyczaj dorośli. Umiejscowienie: okolica łonowa, krocze, pachwiny, brzuch, pachy, brwi, rzęsy. Nasilony świąd, przeczosy, nadżerki, czasami tzw. Plamy błękitne – w miejscu ugryzienia przez wszy, w wyniku hemolizy krwi.

§    Wszawica odzieżowa: stawonóg, wesz odzieżowa dł. 3,0-4,5 mm, wesz żyje ok. 10 dni\, może przenosić dur plamisty. Zakażenie: odzież, pościel, obecne wszy i gnidy w fałdach ubrań. Po ugryzieniu – grudka obrzękowa, świąd, przeczosy, nadżerki, strupy, drobne odbarwione blizny, przy długotrwałej wszawicy brunatne przebarwienia, wtórne zakażenia ropne. Umiejscowienie: okolice fałdów ubrań.

§    ZASADY LECZENIA WSZAWICY: cała rodzina i otoczenie jednocześnie!

§    Wszawica łonowa: też partnerzy seksualni, golenie włosów, usunięcie gnid gęstym grzebieniem, 1% Lindan w szamponie, 10% permetyna;

§    Wszawica odzieżowa: dezynfekcja ubrań, prasowanie, gotowanie, odłożenie ubrań na 2-3 tyg., lindan.

§    Wszawica głowowa: leczenie! Dezynfekcja szczotek, usunięcie gnid /ciepła woda z octem – 2 łyżki stołowe/litr, gęsty grzebień/, 1% Lindan emulsja, żel, maść, szampon, nalewka z kwiatu bertranu.

ZAPALENIA GRONKOWCOWE (STAPHYLODERMIAE):

- zapalenia mieszka włosowego:

Stan zapalny ujścia mieszka, może zajmować cały mieszek i otoczenie; wykwit pierwotny: żółty pęcherzyk przebity włosem, umiejscowienie: twarz, tułów, kończyny, szybka ewolucja zmian, niekiedy powiększenie węzłów chłonnych, leczenie miejscowe,

- figówka:

Przewlekła odmiana ropnego zapalenia mieszków włosowych,

Wykwity:  krostki, grudki, guzy ropne, Umiejscowienie: owłosiona skóra twarzy, Czas trwania: kilka miesięcy, lat

Mogą powstać blizny!

- ropnie mnogie pach:

Zapalne guzy – gruczoły apokryfowe, czynniki sprzyjające: zaburzenia hormonalne, nadmierne pocenie, umiejscowienie: pachy, rzadko okolice narządów płciowych, skłonność do: rozmiękania, tworzenia przetok, bliznowacenia, zmiany niekiedy określane jako trądzik odwrócony, trądzik skupiony, czas trwania: kilka, kilkanaście miesięcy, leczenie: miejscowe preparaty odkażające, antybiotyki;

- czyrak: Ropne zapalenie mieszka i otoczenia, czop martwiczy, wykwit: naciek zapalny w otoczeniu mieszka, umiejscowienie: całe ciało, czyraki na twarzy – warga górna, oczodół, skroń, nos – niebezpieczeństwo zakażenia opon mózgowo – rdzeniowych OUN, przebieg: do około 14 dni, później wyleczenie, leczenie: zastosowanie kompresu ichtiolowego, nacięcie czopa martwiczego;

- czyraczność: liczne czyraki w różnym okresie rozwoju, leczenie: miejscowe, okłady przeciwzapalne, np. ichtiolu, ogólne antybiotyki, czyrak mnogi, skupiony, karnbułkuł.

ZAPALENIE PACIORKOWCOWE:

- róża: paciorkowiec grupy A, czynniki usposabiające: urazy, i mikrourazy, owrzodzenia podudzi, wyparzenia skóry, niewydolność żylna i ukł. chłonnego, cukrzyca, otyłość, alkoholizm, zmiany skórne: obrzęk i ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej, bardzo wyraźne odgraniczenia od otoczenia, kształt ogniska jest nieregularny, skóra wygładzona, napięta, lśniąca, mogą powstawać pęcherze; odmiany róży: *pęcherzowa, * krwotoczna, * zgorzelinowa, *wędrująca, umiejscowienie: twarz, błony śluzowe nosa i jamy ustnej, kończyny, zwłaszcza dolne, przebieg: nagły początek choroby, wysoka temp. do 40-41oC, dreszcze, leczenie: ogólne: półsyntetyczne penicyliny, różne generacje cefalosporyn przez 7-10 dni lub dłużej, miejscowe: kompresy zapalne, powikłania róży: uszkodzenie ukł. chłonnego i żylnego – nawroty, utrwalony obrzęk limfatyczne – słoniowacizna, zakrzepowe zapalenie żył, zapalenie naczyń chłonnych, ropowica, zapalenie osierdzia, kłębuszkowe zapalenie nerek.

MIESZANE ZAKAŻENIA GRONKOWCOWO – PACIORKOWCOWE:

- liszajec zakaźny: czynnik etiologiczny: paciorkowce hemolizujące lub/i gronkowce, zakażenia: bezpośredni kontakt, przedmioty zakażone, z nosogardzieli, duża zakaźność, dzieci, wykwit pierwotny: pęcherz o wiotkiej pokrywie, szybko powstają miodowe strupy, umiejscowienie: twarz, całe ciało, czas trwania: kilka, kilkanaście dni, leczenie: miejscowe odkażające, antybiotyki, czasami ogólnie: antybiotyki.,

- niesztowice: czynnik etiologiczny: gronkowce i paciorkowce, czynniki usposabiające: zaniedbania higieniczne, choroby skóry przebiegające ze świądem, niedożywienie, wykwit pierwotny: wiotki pęcherz z treścią ropną, przekształca się w owrzodzenie, umiejscowienie: kończyny dolne, podudzia, tułów, pośladki, czas trwania: kilka godzin, wykwity: pęcherze, strupy, owrzodzenia, blizny. Zmiany ustępują z pozostawieniem przebarwień. Leczenie: miejscowe i ogólne antybiotyki, preparaty wzmacniające.

- piodermia: przewlekła bujająca i wrzodziejąca: przewlekłe zakażenia ropne skóry, owrzodzenia, przetoki, ziarnina, długi czas trwania.

- wyprzenia bakteryjne: mieszane zakazenia, umiejscowienie w fałdach.

INNE ZAKAŻENIE BAKTERYJNE:

- różyca: czynnik etiologiczny: włosowiec różycy, drogi zakażenia: skaleczenie i kontakt z zakażonym mięsem, drobiem i rybami, okres wylęgania: 2-7 dni, zachorowanie nie pozostawia odporności, obraz kliniczny: rumień, obrzęk, zmiany szerzą się obwodowo z zanikiem części centralnej, objawy towarzyszące: pieczenie, ból, umiejscowienie: grzbietowe powierzchnie jednego lub kilku palców, czas trwania: kilka godzin, leczenie: erytromycyna ogólnie.

- łupież rumieniowy: czynnik etiologiczny: maczugowce, obraz kliniczny: rumieniowe ogniska, powierzchowne, lekko złuszczające się, dobrze odgraniczone, umiejscowienie: pachwiny, fałdy. Przebieg wieloletni bez świądu, leczenie: erytromycyna, klindamycyna.

- tzw. grzybica włosów pach: czynnik etiologiczny: maczugowce, kolonie bakterii o żółtobrązowym zabarwieniu zlokalizowane na włosach, najczęściej pach, dają ich pogrubienie: tzw. „o...