O POŻARACH.pdf

ROZPOZNAWANIE ZAGRO¯EÑ

O po¿arach prosto z mostu

Mo sty sta no wi¹ wa ¿ ne, by nie po wie dzieæ wêz³owe og ni wo l¹do we go

sy ste mu komu nika cyj ne go. Ka ¿ de usz ko dze nie prze pra wy, nie mówi¹c

o jej zni sz cze niu, po wo du je ogro m ne kom p li ka cje w ¿y ciu lu dzi

i fun kcjo no wa niu go spo dar ki. Dla te go po ¿a ry mo stów na le¿¹

do najgroŸniejszych i najbardziej niepo¿¹danych zdarzeñ.

T O MASZ S A WI CKI

W naszym kraju znajduje siê oko³o 29 tys.

obiektów mostowych o ³¹cznej d³ugoœci ponad

564 km. Na ob sza rze Pol ski zlo kali zo wa ne s¹

183 du¿e obiekty mostowe o d³ugoœci wiêkszej

od 200 m. W tej liczbie znajduje siê 91 du¿ych

mostów przez wielkie rzeki, takie jak: Wis³a,

Odra, Bug, Wa r ta, Na rew, Du na jec, San, Pi li ca,

So³a. W osta t nich la tach wy bu do wa no ki l ka

mostów, m.in. mosty przez Wis³ê w Toruniu,

Wy szo gro dzie i Wa r sza wie, mo sty przez Odrê

w Œwiecku i w Opolu, most przez Bug w Broku,

most przez Wartê w Poznaniu, mosty przez

Nysê £u¿yck¹ w Olszynie i Gubinku, mosty

podwieszone przez Wis³ê w Gdañsku i w War-

szawie, przez rzekê Dziwn¹ na wyspie Wolin.

Bu do wa ne by³y za po moc¹ no wo cze s nych te ch -

no lo gii. Ponad to pla no wa ne s¹ bu do wy mo -

stów: przez Wis³ê na obejœciu Pu³aw o rozpiê-

toœci 212 m oraz przez Bug w ci¹gu obwodnicy

Wy szko wa [1].

Po ¿a ry mo stów

Po¿ary mostów nie zdarzaj¹ siê czêsto i prak-

tycznie nie po wo duj¹ za gro ¿e nia dla ¿y cia

i zdrowia ludzkiego, ale je¿eli ju¿ do nich doj-

dzie, to skutki zwi¹zane z wy³¹czeniem obie-

ktu, z eksploatacji oddzia³uj¹ na znaczn¹ licz-

bê mie sz ka ñ ców danego ob sza ru, a na wet na

gospodarkê w regionie. Na przyk³ad na po-

cz¹tku 2005 roku wydarzy³ siê po¿ar na no-

wym pod wie sza nym mo œcie w Rion -An ti rion,

³¹cz¹cym Pó³wy sep Pe lo po ne ski z Grecj¹ kon -

ty nen taln¹, miê dzy za to ka mi Pa tras i Ko rync -

k¹. Most ten, o d³ugoœci 2252 m, jest najd³u¿-

szym tego rodzaju na œwiecie i zosta³ otwarty

12 sierpnia 2004 roku – w przeddzieñ rozpo-

czê cia Igrzysk Oli m pi j skich w Ate nach. Przy -

czyn¹ po ¿a ru by³o pra wdo podo b nie ude rze nie

pio ru na pod czas bu rzy, któ ry spo wo do wa³ za -

pa le nie ka b li ele ktry cz nych. Po mi mo ¿e po ¿ar

sam zgas³ na skutek opadów deszczu, przerwa

w ruchu na moœcie trwa³a kilka dni.

W Polsce nie prowadzi siê statystyk doty-

cz¹cych po ¿a rów obie któw mo sto wych, st¹d

trud no jest oce niæ, jak wie le w rze czy wi sto œci

ich powsta³o. Dla przyk³adu w Stanach Zjed-

no czo nych, wed³ug da nych sta ty sty cz nych Na -

tio nal Fire Pro te c tion As so cia tion, w la tach

1989-1993 dosz³o tam do 102 039 po¿arów mo-

stów, któ re spo wo do wa³y stra ty materialne na

kwotê 1,163 mld dolarów [3].

Za gro ¿e nie po ¿a ro we

Wie le ele men tów kon stru kcy j nych mo stu,

ró ¿ nych in sta la cji, izo la cji i otu lin stwa rza za -

gro ¿e nie po wsta nia i roz prze strze nia nia siê

po ¿a ru. W obie ktach tych mog¹ wy stê po waæ

pa l ne ele men ty kon stru kcy j ne (dre w nia ne):

filary, mo sto w ni ce, po mo sty itp. Szcze gó l ne za -

gro ¿e nie mog¹ stwa rzaæ pro wa dzo ne w be z po -

œred niej sty cz no œci ka b le ener ge ty cz ne i ru ro -

ci¹gi z cie cza mi i ga za mi pa l ny mi. Do da t ko we

za gro ¿e nie po ¿a ro we mo¿e stanowiæ s¹sie dz -

two budynków o konstrukcji palnej, lokaliza-

cja sk³adów i parkowanie pojazdów mechani-

cz nych.

Jed nym z pod sta wo wych za gro ¿eñ mo -

g¹cych spo wo do waæ po wsta nie po ¿a ru na

obie kcie mo sto wym jest po ¿ar sa mo cho du. No -

wo cze s ny sa mo chód, po mi mo wy so kiej ja ko œci

ma te ria³ów i wy ko na nia, kry je w so bie mo ¿ li -

Obiekt mo sto wy

Most to bu do w la in ¿y nie r ska o kon stru kcji

po zwa laj¹cej na po ko na nie prze szko dy wod nej

(rze ki, je zio ra, za to ki, mo r skiej cie œ ni ny itp.).

W in ¿y nie rii bu do w la nej okre œle nie „obie kty

mo sto we” ro zu mia ne jest bar dzo sze ro ko. S¹

to bo wiem nie ty l ko wsze l kie go ro dza ju mo sty,

wia du kty czy esta ka dy dro go we, ko le jo we

i tra m wa jo we, ale ta k ¿e k³adki dla pie szych,

wraz ze schodami i pochylniami w ci¹gach dla

pie szych, czy te¿ œcie ¿ kach ro we ro wych; prze -

pu sty cie ków wod nych, prze ja z dy i prze j œcia,

a nawet p³ytkie tunele pod ci¹gami komunika-

cyjnymi. Zaliczane tu s¹ tak¿e mury oporowe,

utrzymuj¹ce nasypy ci¹gów komunikacyjnych.

Prawn¹ de fi ni cjê obie ktu mo sto we go okre -

œla ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach

pu b li cz nych [2], wed³ug któ rej obiekt mo sto wy

to bu do w la prze zna czo na do prze pro wa dze nia

dro gi, samo dzie l ne go ci¹gu pie sze go lub pieszo -

-ro we ro we go, szla ku wê drów ki zwierz¹t dzi ko

¿y j¹cych lub in ne go ro dza ju ko mu ni ka cji go -

spo da r czej nad prze szkod¹ te re now¹, w szcze -

gó l no œci most, wia dukt, esta ka da lub k³adka.

Mo sty mog¹ byæ wy ko na ne z ró ¿ nych ma te -

ria³ów konstrukcyjnych i ze wzglêdu na rodzaj

two rzy wa dzie li siê je na: ka mien ne, dre w nia -

ne, sta lo we (przed tem ta k ¿e ¿e li w ne i ¿e la z ne)

oraz ¿e l be to we.

woœæ ³atwe go po wsta nia i roz prze strze nie nia

siê po ¿a ru, ze wzglê du na na gro ma dze nie bli -

sko siebie wielu powi¹zanych ze sob¹ czêœci,

ze spo³ów, ma te ria³ów i sub stan cji pa l nych,

a ta k ¿e obe cnoœæ urz¹dzeñ ele ktry cz nych oraz

wy stê po wa nie wy so kich te m pe ra tur w ko mo -

rze si l ni ka i uk³ad zie wy de cho wym. Uster ki

w in sta la cji ele ktry cz nej, uk³ad zie pa li wo wym,

wy de cho wym, je z d nym, w aku mu la to rze, a tak -

¿e przy pa d ko we za pró sze nie og nia czy wy pa -

dek dro go wy s¹ czê sto przy czyn¹ po ¿a rów po -

ja z dów. Kie dy doj dzie do za pa le nia auta na mo -

œcie, mo¿e nast¹piæ rozprzestrzenienie siê po-

¿a ru na pa l ne ele men ty obie ktu mo sto we go.

Tem pe ra tu ra po ¿a ru i ga zo we pro du kty spa la -

nia po wstaj¹ce pod czas po ¿a ru sa mo cho du

mog¹ rów nie¿ de stru kcy j nie od dzia³ywaæ na

nie paln¹ kon stru kcjê obie ktu mo sto we go. Sza -

cu je siê, ¿e pod czas po ¿a ru sa mo cho du oso bo -

we go tem pe ra tu ra bez po œred nio nad pal¹cym

siê autem mo¿e osi¹gn¹æ oko³o 600-800°C. Tem-

pe ra tu ry te osi¹gaj¹ owe nie bez pie cz ne wa r to -

œci ju¿ po up³ywie kilku lub kilkunastu minut,

a ma ksy ma l na moc po ¿a ru sa mo cho du oso bo -

we go na otwa r tej prze strze ni wy no si od 1,5 do

2,0 MW. Nie bez pie cz ny jest rów nie¿ wy ciek pa -

li wa z po ja z du i jego za pa le nie, gdy¿ pod czas

po¿aru paliwa ju¿ po up³ywie 5 minut zostaje

osi¹gniê ta tem pe ra tu ra 900°C. Je ¿e li doj dzie

do eks plo zji zbio r ni ka pa li wa z ben zyn¹ w sa -

Przegl¹d Po ¿a r ni czy – 12/2005

mo cho dzie oso bo wym, po wsta³e p³o mie nie

mog¹ utworzyæ kr¹g o œrednicy oko³o 38 me-

trów wokó³ pojazdu [5]. Po¿ary takie mog¹ po-

wo do waæ szy b kie roz prze strze nie nie siê po ¿a -

ru na paln¹ konstrukcjê mostu oraz spowodo-

waæ zni sz cze nie na wie rz ch ni je z d ni, któ ra –

wy ko na na na przyk³ad z as fa l tu lub bi tu mu –

pod trzy mu je pa le nie.

Szcze gó l ne za gro ¿e nie zwi¹zane z po wsta -

niem po ¿a ru w obie kcie mo sto wym sta no wi¹

sa mo cho dy ciê ¿a ro we prze wo¿¹ce ró ¿ ne ³a -

dunki, w tym przede wszystkim towary niebez-

pie cz ne, ta kie jak: ma te ria³y i przed mio ty wy -

bu cho we, gazy pa l ne, ma te ria³y ciek³e za pa l -

ne, ma te ria³y sta³e za pa l ne, ma te ria³y samo -

rea kty w ne czy ma te ria³y sa mo za pal ne. Po ¿ar

po ja z du prze wo¿¹cego ta kie ³adun ki sta no wi

szcze gó l nie wy so kie za gro ¿e nie dla lu dzi oraz

dla sa mej kon stru kcji obie ktu mo sto we go, bez

wzglêdu na to, z jakiego materia³u zosta³ wy-

ko na ny. Ma ksy ma l na moc po ¿a ru sa mo cho du

ciê ¿a ro we go na otwartej przestrzeni wynosi

od 20 do 30 MW, a autocysterny z 50 m szeœc.

benzyny oko³o 300 MW.

Wy so ka tem pe ra tu ra osi¹gana przez spa la -

nie pa l nych ma te ria³ów kon stru kcy j nych i in -

sta la cji, sta no wi pod sta wo wy czyn nik za gro -

¿enia konstrukcji tych obiektów. Pod wp³ywem

wy so kiej tem pe ra tu ry zmie nia siê stru ktu ra

ma te ria³ów bu do w la nych, roz po czy naj¹ siê

procesy rozk³adu i palenia. Beton pêka i odpry-

skuje, stal szybko traci wytrzyma³oœæ, a co za

tym idzie, po wsta je mo ¿ li woœæ za wa le nia siê

lub pê k niê cia kon stru kcji. Do da t ko wo za gro ¿e -

nie pod czas po ¿a ru stwa rza nie do sta tecz ny

stan te ch ni cz ny pol skich mo stów – wy stê po -

wa nie trwa³ych od kszta³ceñ kon stru kcy j nych,

ko ro zja, niew³aœci wa ja koœæ za sto so wa nych

ma te ria³ów, tj. sta li kon stru kcy j nej i zbro je nio -

wej oraz be to nu. Nie któ re obie kty mo sto we zo -

sta³y wy bu do wa ne je sz cze w la tach 1860-1900.

Szy b ka re a li za cja kon stru kcji w sy ste mie pe³ nej

pre fa bry ka cji, ma so wo sto so wa nej w la tach

sie dem dzie si¹tych ubieg³ego wie ku, spo wo do -

wa³a wy bu do wa nie wie lu obie któw, któ rych

roz wi¹za nia nie spra w dzi³y siê w pó Ÿ nie j szej

eks plo a ta cji. Wed³ug Generalnej Dy re kcji Dróg

Krajo wych i Au to strad œred nia oce na sta nu

tech ni cz ne go mo stów w Pol sce jest nie za do wa -

laj¹ca i w szeœciostopniowej skali od 0 do 5

oceniana jest na 2,9 [1].

Cha ra kte ry styka ma te ria³ów

kon stru kcy j nych

Jak ju¿ wcze œ niej wspo mnia no, ma te ria³y

kon stru kcy j ne u¿y te do bu do wy mo stów mog¹

byæ ró ¿ ne. Na przyk³ad dŸwi ga ry, ko r pus pod -

pór i pomosty mog¹ byæ wykonane z betonów

nie zbro jo nych, zbro jo nych i sprê ¿o nych, sta li,

sta li - be to nu (kon stru k cja ze spo lo na), dre w na,

ceg³y, ka mie nia i ¿e li wa. Na wie rz ch nie je z d -

ni – z be to nu as fal to we go mody fiko wa ne go, bi -

tu mu, as fa l tu la ne go, be to nu, p³yty pre fa bry -

kowa nej, ko stki ka mien nej, ceg³y klin kie ro -

wej, bru ko w ca, t³ucz nia, grun tu i dre w na.

Izolacja po mo stu mo ¿e byæ wy ko na na z tka nin

te ch ni cz nych, z papy zgrze wa l nej, sa mo przy lep -

nej, bi tu mi cz nej, asfal towo- polime ro wej i na -

try sko wej, na to miast fun da men ty z be to nu, be -

to nu zbro jo ne go, sprê ¿o ne go, sta li, ceg³y, ka -

mienia i drewna. Ponadto przez obiekt mosto-

wy czê sto pro wa dzo ne s¹ prze wo dy ga zo we,

z cie cza mi pa l ny mi, sie ci cie p l nej oraz ka b le

ener ge ty cz ne, tele tech ni cz ne itp.

Wie l ko œci¹ cha ra kte ry zuj¹c¹ za cho wa nie siê

ele men tów kon stru kcy j nych obie ktu mo sto we -

go w warunkach po¿aru jest ich odpornoœæ og-

niowa. Jej miar¹ jest czas, po którego up³ywie

w wa run kach po ¿a ru kon stru k cja lub jej ele -

ment trac¹ swo je w³aœci wo œci me cha ni cz ne.

W wa run kach po ¿a ru kon stru kcje be to no we

obie któw mo sto wych zo staj¹ zni sz czo ne z po -

wo du po wsta nia rys w be to nie oraz ³usz cze nia

siê jego po wie rz ch ni. Po wo du je to zmnie j sze -

nie wy trzy ma³oœci ma te ria³u oraz na ra ¿e nie

ewe ntu al ne go zbro je nia na bez po œred ni wp³yw

wy so kich te m pe ra tur. Do od pa da nia be to nu

przyczyniæ siê mog¹ œruby i inne po³¹czenia

sta lo we pod wie szo nych rur i ka b li, bêd¹ce

w be z po œred nim kon ta kcie z prê ta mi zbro je -

nio wy mi i prze ka zuj¹ce wy so kie tem pe ra tu ry

do wnê trza ele men tów be to no wych.

W ¿e l be cie pod wp³ywem tem pe ra tu ry po ¿a ru

za chodz¹ zja wi ska nie ko rzy st ne wy ni ka j¹ce

z w³aœciwoœci jego sk³adników, tj. stali i betonu.

Stal cha ra kte ryzu je siê wy so kim wspó³czyn ni -

kiem roz sze rzal no œci li nio wej, czy li pod wp³y -

wem tem pe ra tu ry roz sze rza siê i wyd³u¿a.

Beton na to miast nie ma ta kich w³aœci wo œci, po -

wstaj¹ na prê ¿e nia i od pry ski, a ta k ¿e trwa³e

od kszta³ce nie kon stru kcji. Od pry ski wa nie be -

to nu po wo du je ods³a nia nie zbro je nia od stro ny

na grze wa nej, po wo duj¹c je sz cze wiê ksze na -

grze wa nie siê zbro je nia.

Cech¹ chara ktery sty cz na sta li jest wy so ka

prze wod noœæ cie p l na, po wo duj¹ca szy b kie na -

grze wa nie siê kon stru kcji, ta k ¿e w mie j s cach

od da lo nych od Ÿród³a po ¿a ru. Wp³yw wy so kich

te m pe ra tur po ¿a ru pro wa dzi rów nie¿ do zmian

w stru ktu rze sta li, a da lej do na ru sze nia rów -

no wa gi uk³adu sta ty cz ne go. Stwa rza to gro Ÿ bê

od kszta³ce nia kon stru kcji obie ktu mo sto we go

i wywo³ania dalszych zniszczeñ. Stal w pod-

wy ¿szo nej tem pe ra tu rze tra ci swo je pa ra me -

try wy trzy ma³oœci me cha ni cz nej. Na przyk³ad

w tem pe ra tu rze 600°C stal tra ci wy trzy ma³oœæ

ju¿ po 7 minutach, w temperaturze 550°C utra-

ta wy trzy ma³oœci wy no si po³owê wy trzy ma -

³oœci pocz¹tkowej, a przy 750°C – oko³o 90 proc.

wy trzy ma³oœci. Ty l ko bar dzo ma sy w ne prze -

kro je mog¹ za pe w niæ mi ni maln¹ od po rnoœæ og -

niow¹.

Na le ¿y do daæ, ¿e po wsta wa nie w wa run -

kach po ¿a ru ga zo wych pro du któw spa la nia,

w tym prze de wszy stkim chlo ro wo do ru, mo¿e

wp³ywaæ niszcz¹co na konstrukcjê i instalacje

obie ktu mo sto we go, po nie wa¿ chlo ro wo dór

w dy mie ni sz czy pra kty cz nie wszy stkie me ta le,

oddzia³uje na beton, zaprawê wapienn¹ oraz

urz¹dzenia i instalacje.

Dre w no na to miast tra ci wy trzy ma³oœæ w po -

¿a rze w wy ni ku utra ty ma te ria³u po przez zwê -

gle nie siê po wie rz ch ni. Szy b koœæ przy ro stu

gru bo œci zwê glo nej wa r stwy w cza sie po ¿a ru

wynosi od 0,5 do 0,9 mm/min. Przy temperatu-

rze 700-800°C w ci¹gu 40 minut nastêpuje

utrata materia³u na g³êbokoœci oko³o 2-3 cm.

Pod czas spa la nia dre w na wy dzie laj¹ siê du¿e

ilo œci ga zów i par. Po ¿a ry dre w nia ne go obie ktu

mo sto we go bar dzo czê sto po wo duj¹ zni sz cze -

nie wiêkszoœci jego konstrukcji, uniemo¿li-

wiaj¹c dalsz¹ eksploatacjê.

Przy czy ny po ¿a rów

Na pod sta wie ana liz po ¿a rów obie któw mo -

stowych w kraju i za granic¹ stwierdzono, ¿e

ich przy czy na mi by³y [3]:

nie ostro ¿ ne ob cho dze nie siê z og niem otwa r -

tym,

po ¿a ry œro d ków trans po rtu lub sub stan cji

pa l nych prze wo ¿o nych przez po ja z dy,

niew³aœci wie pro wa dzo ne pra ce nie bez pie -

cz ne po ¿a ro wo, w tym prze de wszy stkim

prace spa wa l ni cze,

pod pa le nia,

usz ko dze nia in sta la cji ele ktry cz nej i ga zo -

wej zain sta lo wa ne w obie kcie mo sto wym,

nie usta lo ne.

Pra kty ka po ka zu je, ¿e nie wszy stkie po ¿a ry

po wstaj¹ bez po œred nio na obie kcie mo sto wym,

wie le zo sta je za pocz¹tko wa nych pod mo stem

(np. po¿ar statku p³ywaj¹cego) lub w jego po-

bli ¿u (np. po ¿ar su chej tra wy, po ¿ar in ne go

obiektu, sk³adu), a ogieñ nastêpnie rozprze-

strzenia siê na palne elementy obiektu mosto-

we go.

Przegl¹d Po ¿a r ni czy – 12/2005

Chara ktery sty cz ne po ¿a ry w Pol sce [3,4]

l 1975 rok, drogowy most £azienkowski przez Wis³ê w Warszawie. Podczas zwyk³ej

eks plo a ta cji po wsta³ po ¿ar w dre w nia nej bu d ce zlo kali zo wa nej pod œro d ko wym, dre w -

nia nym po mo stem, na le wym brze gu rze ki. W wy ni ku po ¿a ru zo sta³o usz ko dzo ne ca³e pier -

wsze przês³o i czêœæ drugiego oraz nawierzchnia jezdni na d³ugoœci oko³o 200 m. W akcji

ga œ ni czej bra³o udzia³ 30 za stê pów stra ¿y po ¿a r nej i 131 stra ¿a ków.

l 1988 rok, dre w nia ny most na rze ce Du na jec w Dê b nie. Pod czas prac de mon ta ¿o wych

z przy czyn nie usta lo nych za pa li³y siê dre w nia ne przy czó³ki i pod po ry.

l 1990 rok, most dro go wy na Wi œle w Wy szo gro dzie. Pod czas zwyk³ej eks plo a ta cji mo -

stu wsku tek za pró sze nia og nia lub pod pa le nia po wsta³ po ¿ar przy pod sta wie pod po ry usy -

tu o wa nej na ³asze w roz wi d le niu rze ki. W wy ni ku po ¿a ru spa li³a siê jed na z pod pór i za wa -

li³y opie raj¹ce siê na niej przês³a. Tem pe ra tu ra po ¿a ru spo wo do wa³a od kszta³ce nia dŸwi -

ga rów sta lo wych mo stu.

l 1992 rok, wiadukt 50-51 na trasie A 4 w Mys³owicach Dzieækowicach. W czasie budo-

wy wia du ktu wsku tek nie pra wid³owo pro wa dzo nych prac spa wa l ni czych za pa le niu

uleg³y ele men ty dre w nia ne de sko wa nia p³yty g³ów nej mo stu. Po ¿ar zni sz czy³ dre w nia ne

de sko wa nia i czêœæ sta lo wych pod pór.

l 1994 rok, most przez rze kê By to m kê w Gli wi cach. Po ¿ar po wsta³ wsku tek roz szcze l nie -

nia ga zo ci¹gu pod wie szo ne go do kon stru kcji mo stu i za pa le nia z nie usta lo nych przy czyn

wy do staj¹ce go siê ga zu. Po ¿ar spo wo do wa³ ugiê cie dŸwi ga rów sta lo wych, z³ama nie ¿e l be -

to wych p³yt po mo stu, usz ko dze niu uleg³ przy czó³ek, prze pa li³y siê dwie li nie tele komu nika -

cyj ne – œwiat³owo do we, li nia ener ge ty cz na oraz izo la cja na ru ro ci¹gach wod nych.

jedn¹ beczkê z wod¹ o pojemnoœci 200 l oraz

jedn¹ skrzyniê z suchym piaskiem o poje-

mnoœci nie mniejszej ni¿ 0,25 m szeœc. – na

obiektach, których odleg³oœæ jest wiêksza

ni¿ 50 m, a nie przekracza 100 m,

beczki z wod¹ i skrzynia z piaskiem o tych

sa mych po je mno œciach roz mie sz czo ne w od -

stêpie nie wiêkszym ni¿ 100 m – na obie-

ktach o d³ugoœci wiêkszej ni¿ 100 m.

W okre sach je sien no-zi mo wych woda w be -

cz kach po win na za wie raæ sub stan cje ob ni -

¿aj¹ce tem pe ra tu rê krzepniêcia.

Przez obie kty mo sto we nie mo ¿ na prze pro -

wa dzaæ ka b li ele ktroe nerge tycz nych o na piê ciu

wiê kszym ni¿ 20 kV. Ka b le ele ktroe nerge tycz ne

i tele komu nika cyj ne po win ny byæ umie sz czo ne

w ru rach ochron nych sta lo wych, za bez pie czo -

nych przed wp³ywem pr¹dów b³¹dz¹cych, lub

w ru rach z two rzyw sztu cz nych, nie ogra ni cza -

j¹cych swo bo dy prze mie sz czeñ ustro jów no œ -

nych obiektów.

Wnio ski

Po ¿a ry dro go wych obie któw mo sto wych nie

zda rzaj¹ siê zbyt czê sto, a ewen tu a l ny po ¿ar

nie sta no wi za gro ¿e nia dla ¿y cia i zdro wia

przebywaj¹cych na nim ludzi. Niemniej jednak

po ¿ar mo stu po wo du je szko dy ma te ria l ne, któ -

re pra wie za wsze de te r mi nuj¹ po trze bê do ko -

nania naprawy, a co za tym idzie, wy³¹czenie

tego obiektu z ruchu pojazdów i organizacjê

czêsto dalekich objazdów.

Po ¿a ry obie któw mo sto wych, szcze gó l nie wy -

ko na nych z ma te ria³ów pa l nych lub ma j¹cych

pa l ne ele men ty kon stru kcy j ne, na le¿¹ do bar -

dzo trud nych akcji ra to w ni czych. Na przyk³ad

w cza sie ga sze nia po ¿a rów mo stów: £azien kow -

skiego w Warszawie [2], na Wiœle w Wyszogro-

dzie [3], Ro y al Ale xan der Bri d ge w Ot ta wie czy

na rzece Ren, ³¹cz¹cego Szwajcariê z Ksiê-

stwem Li ch ten ste in [7], stra ¿a cy na po ty ka li

na stê puj¹ce trud no œci: brak mo ¿ li wo œci pro -

wa dze nia dzia³añ ga œ ni czych z po zio mu ak we -

nu, brak mo ¿ li wo œci do ja z du sprzê tem na brzeg,

wy stê po wa nie œcie l¹cego siê i gê st niej¹cego

dymu unie mo ¿ li wia j¹cego roz po zna nie po -

wierzchni po ¿a ru, brak mo ¿ li wo œci wja z du na

most, brak wy sta r cza j¹cej ilo œci si³ i œro d ków

w pie r wszej fa zie akcji ra to w ni czej, brak mo ¿ -

li wo œci pro wa dze nia dzia³añ jed no cze œ nie

z dwu stron mo stu, ko nie cz noœæ utrzy ma nia

porz¹dku wœród du¿ej liczby gapiów, a tak¿e

wy stê po wa nie ogni lo t nych prze nosz¹cych siê

na od leg³oœæ ki l ku set me trów.

mgr To masz Sa wi cki

jest bieg³ym s¹do wym z za kre su po ¿ar ni c twa

Wa run ki te ch ni cz ne

Most, jako obiekt in¿ynierski, z punktu wi-

dze nia ochro ny prze ciwpo ¿a ro wej musi za pe -

w niæ bez pie cze ñ stwo kon stru kcji, w tym m.in.

w za kre sie mo ¿ li wo œci po wsta nia po ¿a ru. Wa -

run ki te ch ni cz ne dro go wych obie któw mo sto -

wych zosta³y szczegó³owo okreœlone w roz-

porz¹dze niu mi ni stra trans po rtu i go spo dar ki

morskiej z dnia 30 maja 2000 r. w sprawie wa-

run ków te ch ni cz nych, ja kim po win ny od po -

wia daæ obie kty in ¿y nie r skie i ich usy tu o wa nie

[6], któ re wspó l nie z prze pi sa mi Pra wa bu -

dow la ne go, prze pi sa mi o dro gach pu b li cz nych,

innych ustaw oraz wymagañ Polskich Norm

po win ny za pe w niæ bez pie cze ñ stwo w za kre sie

mo ¿ li wo œci po wsta nia po ¿a ru.

Kon stru k cja obie ktu mo sto we go po win na

byæ za pro je kto wa na i wy ko na na z ma te ria³ów

nie pa l nych, za pe w niaj¹cych od po rnoœæ og nio -

w¹ przez co najmniej 240 minut. Jedynym

wyj¹tkiem s¹ k³adki, które mog¹ byæ wykona-

ne z ma te ria³ów trud no za pa l nych. Ele men ty

tym cza so wych obie któw mo sto wych prze wi -

dziane na okres d³u¿szy ni¿ trzy lata powinny

byæ wy ko na ne z ma te ria³ów co naj mniej trud -

no za pa l nych. W kon stru kcji obie ktu mo sto we -

go nie po win ny byæ umie sz cza ne roz dzie l nie,

stacje energetyczne, transformatory ani pom-

pownie cieczy i gazów palnych.

Te ren wokó³ obie ktu mo sto we go po wi nien

byæ uporz¹dko wa ny, a w ob sza rze nie zabu do -

wanym pasy terenu o szerokoœci 20 m po obu

stro nach obie ktu mo sto we go po win ny byæ oczy -

szczone z krzewów oraz ³atwo palnych przed-

mio tów i ma te ria³ów. W przy pa d ku dre w nia -

nych obiektów mostowych wzd³u¿ obiektu na

do stê p nym te re nie po win ny byæ wy ko na ne

utwardzone pasy o szerokoœci 4,5 m przezna-

czo ne dla po ja z dów stra ¿y po ¿a r nej. Pod obie -

kta mi mo sto wy mi za bra nia siê usy tu o wa nia

obie któw za gro ¿o nych wy bu chem oraz obie któw,

w któ rych wy stê puj¹ ma te ria³y pa l ne, a ob ci¹¿e -

nie ogniowe jest wiêksze ni¿ 500 MJ/m kw., pod

przês³ami tym cza so wych obie któw mo sto wych

nie po win ny zaœ zna j do waæ siê za bu do wa nia

i sk³ado wi ska ma te ria³ów. Urz¹dze nia od ci -

naj¹ce dop³yw gazu, cieczy lub energii elektry-

cz nej po win ny byæ zain sta lo wa ne poza tu ne lem,

w mie j s cach ³atwo do stê p nych, ale za bez pie czo -

nych przed do stê pem osób post ron nych. Mie j s ca

te po win ny byæ ta k ¿e od po wie d nio oz na ko wa ne.

Zawory odcinaj¹ce dop³yw gazu lub cieczy pal-

nych oraz urz¹dzenia do wy³¹czania napiêcia

w ka b lach ener ge ty cz nych po win ny byæ zain sta -

lo wa ne poza obie ktem mo sto wym, w od leg³oœci

nie mniejszej ni¿ 25 m od przyczó³ków. Ruro-

ci¹gi i prze wo dy cie p l ne po win ny byæ za opa trzo -

ne w za wo ry od ci naj¹ce, umie sz czo ne poza

obiektem po obu jego stronach, podobnie jak

stud nie ka b lo we in sta la cji tele komu nika cyj nej,

któ re po win ny byæ umie sz czo ne poza kon struk -

cj¹ obie ktu mo sto we go.

Wszystkie urz¹dzenia obce, w postaci prze-

wo dów: ga zo wych i z cie cza mi pa l ny mi, wo do -

ci¹go wych, kana liza cy j nych, sie ci cie p l nej oraz

ka b li ener ge ty cz nych, tele tech ni cz nych itp.,

powinny byæ umie sz czo ne na spe cja l nie w tym

celu wy ko na nych kon stru kcjach, nie zwi¹za -

nych z konstrukcj¹ obiektu mostowego, i nie

po wo do waæ za gro ¿e nia dla bez pie cze ñ stwa ru -

chu oraz bez pie cze ñ stwa kon stru kcji mo stu.

Ru ro ci¹gi i prze wo dy ga zo we oraz cie p l ne po -

winny byæ umieszczone na ca³ej d³ugoœci obie-

ktu mo sto we go w sta lo wych szcze l nych ru rach

ochron nych wy staj¹cych poza ko ñ ce obie ktu

i nie o gra ni czaj¹cych swo bo dy prze mie sz czeñ

ustro ju no œ ne go.

Ka b le ele ktroe nerge tycz ne nie po win ny byæ

umie sz czo ne z prze wo da mi ga zo wy mi i cie cza -

mi palnymi we wspólnych kana³ach lub w tych

sa mych prze dzia³ach miê dzy dŸwi ga ra mi lub

pod³u¿ ni ca mi. Tym cza so we obie kty mo sto we

przewidziane na okres nie d³u¿szy ni¿ trzy

lata, wykonane w ca³oœci lub czêœciowo z ma-

te ria³ów pa l nych, po win ny byæ wyposa¿one

w sprzêt i œrodki gaœnicze:

skrzynie z suchym piaskiem po obu stronach

obie ktu w po bli ¿u przy czó³ków, o po je mno -

œci nie mniejszej ni¿ 0,5 m szeœc.,

Li te ra tu ra

1. www.gddkia.gov.pl.

2. Dz. U. nr 71, poz. 838 ze zm.

3. Zo bel H., Go lu bi ñ ska A., Po ¿a ry mo stów, In sty tut Ba -

da w czy Dróg i Mo stów, Wa r sza wa 2000.

4. Mazur S., Po¿ar mostu, Przegl¹d Po¿arniczy nr 1 z 1976.

5. Guzewski P., Paw³owski R., Auto na gaz. Taktyka

dzia³añ ra to w ni czych, Szko³a Pod ofi ce rów PSP, Opo le

1994.

6. Dz. U. nr 12, poz. 114 ze zm.

7. Po ¿a ry mo stów w Ka na dzie i Szwa j ca rii, Przegl¹d

Po ¿a r ni czy nr 1 z 1976.

Przegl¹d Po ¿a r ni czy – 12/2005

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: