Europejska konwencja o ochronie dziedzictwa archeologicznego.pdf

(116 KB) Pobierz
Europejska Konwencja
Europejska konwencja o ochronie dzi ed zictwa archeologicznego
(poprawiona) 1
La Valetta, 16 stycznia 1992 roku
European Treaty Series (ETS) / Série des traités européens (STE) Nr 143
Preambuła
Państwa członkowskie Rady Europy i inne Państwa Strony Europejskiej konwencji
kulturalnej, sygnatariusze niniejszej konwencji,
zważywszy, iż celem Rady Europy jest osiągnięcie większej jedności pomiędzy jej
członkami, w szczeglności w celu ochrony i realizacji idei oraz zasad, ktre są ich wsplnym
dziedzictwem;
mając na względzie Europejską konwencję kulturalną, podpisaną w Paryżu dnia 19 grudnia
1954 r., a w szczeglności jej artykuły 1 i 5;
mając na względzie Konwencję o ochronie dziedzictwa architektonicznego Europy,
podpisaną w Granadzie dnia 3 października 1985 r.;
mając na względzie Europejską konwencję o przestępstwach przeciwko własności
kulturalnej, podpisaną w Delfach dnia 23 czerwca 1985 r.;
mając na względzie Zalecenia Zgromadzenia Parlamentarnego dotyczące archeologii, a w
szczeglności Zalecenia 848(1978), 921(1981) i 1072(1988);
mając na względzie Zalecenie nr R(89)5 dotyczące ochrony i podkreślenia wartości
dziedzictwa archeologicznego w związku z planami zagospodarowania przestrzennego miast i
wsi;
przypominając, że dziedzictwo archeologiczne ma zasadnicze znaczenie dla wiedzy o
historii ludzkości;
potwierdzając, że europejskie dziedzictwo archeologiczne, stanowiące dowd pradawnej
historii, jest poważnie zagrożone zniszczeniem z powodu wzrastającej liczby projektw
zagospodarowania przestrzennego, zagrożeń naturalnych, nielegalnych lub nienaukowych
wykopalisk i niewystarczającej świadomości publicznej;
uznając, że jest istotne ustanowienie, tam gdzie jeszcze nie istnieją, odpowiednich
kontrolnych procedur administracyjnych i naukowych oraz że potrzeba ochrony dziedzictwa
1 Tłumaczenie ma charakter nieoficjalny. Konwencja ratyfikowana przez RP, opublikowana w Dzienniku Ustaw z
1996 r. Nr 120, poz. 564.
 
archeologicznego powinna znaleźć odzwierciedlenie w planach zagospodarowania
przestrzennego oraz w kierunkach rozwoju kultury;
podkreślając, że odpowiedzialność za ochronę dziedzictwa archeologicznego należy nie
tylko do bezpośrednio zainteresowanego państwa, ale rwnież do wszystkich państw w Europie
w celu zmniejszenia ryzyka zniszczenia oraz promowania zachowania dziedzictwa poprzez
zachęcanie do wymiany ekspertw i doświadczeń;
biorąc pod uwagę konieczność uzupełnienia zasad ustalonych w Europejskiej konwencji o
ochronie dziedzictwa archeologicznego, podpisanej w Londynie dnia 6 maja 1969 r., w wyniku
rozwoju polityki planowania w państwach europejskich,
uzgodniły, co następuje:
Definicja dziedzictwa archeologicznego
Artykuł 1
1. Celem niniejszej (poprawionej) konwencji jest ochrona dziedzictwa archeologicznego
jako źrdła zbiorowej pamięci europejskiej i jako instrumentu dla badań historycznych i
naukowych.
2. W tym celu należy uznać za przedmiot dziedzictwa archeologicznego wszelkie
pozostałości, obiekty i jakiekolwiek inne ślady ludzkości z minionych epok:
i. ktrych zachowanie i analiza pomogą prześledzić historię ludzkości i jej stosunek do
środowiska naturalnego;
ii. dla ktrych wykopaliska i odkrycia oraz inne metody badań nad dziejami ludzkości i jej
środowiskiem są podstawowym źrdłem informacji i
iii. ktre są usytuowane w jakimkolwiek miejscu podlegającym jurysdykcji Stron.
3. Dziedzictwo archeologiczne obejmuje struktury, konstrukcje, zespoły budowlane,
eksploatowane tereny, przedmioty, zabytki innego rodzaju, jak też ich otoczenie znajdujące się
na ziemi lub pod wodą.
Identyfikacja dziedzictwa oraz środkw ochrony
Artykuł 2
Każda Strona zobowiązuje się do utworzenia, za pomocą środkw właściwych dla danego
państwa, systemu prawnego dla ochrony dziedzictwa archeologicznego, przewidując:
i. utrzymanie inwentarza jej dziedzictwa archeologicznego oraz klasyfikację chronionych
zabytkw i stref,
ii. utworzenie archeologicznych rezerwatw; nawet gdy nie ma tam widocznych pozostałości
na powierzchni lub pod wodą, dla zachowania materialnego dowodu do analizy przez
następne pokolenia,
2
iii. obowiązek zgłaszania przez znalazcę uprawnionym organom przypadkowego odkrycia
przedmiotw należących do dziedzictwa archeologicznego i udostępnianie ich do
przeprowadzenia badań.
Artykuł 3
W celu zachowania dziedzictwa archeologicznego oraz zagwarantowania naukowej
rzetelności archeologicznych prac badawczych, każda Strona zobowiązuje się:
i. stosować procedury upoważniające do przeprowadzenia oraz nadzoru wykopalisk i innych
prac archeologicznych w taki sposb, aby:
a) zapobiec wszelkim nielegalnym wykopaliskom oraz przemieszczeniu przedmiotw
dziedzictwa archeologicznego,
b) zapewnić, aby archeologiczne wykopaliska i poszukiwania były przeprowadzane w
sposb naukowy i pod warunkiem, że:
- w miarę możliwości będą stosowane nieszkodliwe metody badania,
- przedmioty dziedzictwa archeologicznego nie pozostaną odkryte lub pozostawione
podczas wykopalisk lub po ich zakończeniu bez zapewnienia odpowiedniego ich
zabezpieczenia, konserwacji i ich zagospodarowania,
ii. zapewnić, aby wykopaliska i inne potencjalnie szkodliwe techniki były wykonywane
jedynie przez wykwalifikowane, specjalnie upoważnione osoby,
iii. uzależnić od specjalnego wcześniejszego upoważnienia, jeżeli jest ono przewidziane przez
prawo wewnętrzne danego państwa, użycie wykrywaczy metalu oraz jakichkolwiek innych
środkw i metod wykrywania w poszukiwawczych pracach archeologicznych.
Artykuł 4
Każda Strona zobowiązuje się do stosowania środkw fizycznej ochrony dziedzictwa
archeologicznego zapewniając, stosownie do okoliczności:
i. nabycie lub ochronę przez organy państwowe, za pomocą innych odpowiednich środkw,
terenw mających stanowić rezerwat archeologiczny,
ii. konserwację i zachowanie dziedzictwa archeologicznego, jeżeli jest to możliwe na miejscu,
iii. zorganizowanie odpowiednich miejsc przechowywania pozostałości archeologicznych, ktre
zostały przeniesione z ich pierwotnego miejsca.
Zintegrowana konserwacja dziedzictwa archeologicznego
Artykuł 5
Każda Strona zobowiązuje się:
i. do podejmowania prby pogodzenia i połączenia odpowiednich potrzeb archeologicznych
oraz planw zagospodarowania przestrzennego poprzez zapewnienie archeologom
uczestnictwa:
3
a) w tworzeniu założeń planowania, ukierunkowanych na zapewnienie wyważonej strategii
mającej na celu ochronę, konserwację i podniesienie wartości terenw o wartości
archeologicznej,
b) na rżnych etapach planw zagospodarowania przestrzennego,
ii. do zapewnienia, by archeolodzy, twrcy planw miejskich oraz regionalnych
systematycznie konsultowali się w celu umożliwienia:
a) zmiany planw zagospodarowania, ktre mogą mieć niekorzystny wpływ na dziedzictwo
archeologiczne,
b) zapewnienia właściwego czasu i środkw na odpowiednie naukowe badania stanowisk w
terenie i do publikacji wynikw badań,
iii. do zapewnienia, by ocena wpływu na środowisko i wynikające z tego decyzje w pełni
uwzględniały stanowiska archeologiczne oraz ich otoczenie,
iv. do zapewnienia - jeśli przedmioty dziedzictwa archeologicznego zostały znalezione podczas
zagospodarowania terenu - ich konserwacji na miejscu, jeśli jest to możliwe,
v. do zapewnienia, by publiczne udostępnienie stanowisk archeologicznych, szczeglnie
jakiekolwiek ustalenia organizacyjne, niezbędne do przyjmowania większej liczby osb
zwiedzających, nie miało niekorzystnego wpływu na archeologiczny i naukowy charakter
takich stanowisk i ich otoczenie.
Finansowanie badań archeologicznych i konserwacji
Artykuł 6
Każda Strona zobowiązuje się:
i. do zapewnienia publicznego finansowego wsparcia dla badań archeologicznych ze strony
państwowych, regionalnych i lokalnych władz, stosownie do ich uprawnień,
ii. do zwiększania materialnych środkw dla ratownictwa archeologicznego,
a) przez przedsięwzięcie odpowiednich środkw zapewniających, by w większych
publicznych i prywatnych pracach zagospodarowania zostało zapewnione pokrycie -
odpowiednio ze środkw sektora publicznego lub prywatnego - całkowitego kosztu
każdej niezbędnej związanej z nimi pracy archeologicznej,
b) przez uwzględnienie w budżecie tych prac - podobnie jak w przypadku analizy zagrożeń
dotyczących ochrony środowiska i zagospodarowania terenu - wstępnych badań i
poszukiwań archeologicznych, końcowych dokumentw naukowych, jak też pełnej
publikacji i udokumentowania znalezisk.
Zbieranie i rozpowszechnianie informacji naukowych
Artykuł 7
W celu ułatwienia badań nad odkryciami archeologicznymi i rozpowszechnienia wiedzy na
ten temat każda Strona zobowiązuje się:
4
i. do przygotowywania i aktualizowania raportw, inwentarzy i map stanowisk
archeologicznych na obszarze swej jurysdykcji,
ii. do podejmowania wszelkich praktycznych środkw, po zakończeniu prac archeologicznych,
umożliwiających sporządzenie przeznaczonego do publikacji naukowego raportu,
poprzedzającego niezbędne całościowe ogłoszenie specjalistycznych badań.
Artykuł 8
Każda Strona zobowiązuje się:
i. ułatwiać krajową i międzynarodową wymianę przedmiotw dziedzictwa archeologicznego
dla profesjonalnych celw naukowych, podejmując jednocześnie odpowiednie kroki w celu
zapewnienia, by taki obieg nie mgł w żaden sposb zagrozić kulturowej ani naukowej
wartości tych przedmiotw,
ii. promować wymianę informacji o odbywających się archeologicznych badaniach i
wykopaliskach oraz przyczyniać się do organizowania międzynarodowych programw
badawczych.
Kształtowanie świadomości publicznej
Artykuł 9
Każda Strona zobowiązuje się:
i. prowadzić działalność edukacyjną w celu wzbudzania i rozwijania w opinii publicznej
świadomości o wartości dziedzictwa archeologicznego dla zrozumienia przeszłości i
niebezpieczeństw, jakie mu zagrażają,
ii. promować publiczny dostęp do znaczących przedmiotw własnego dziedzictwa
archeologicznego, w szczeglności stanowisk archeologicznych, i zachęcać do publicznej
ekspozycji wybranych obiektw archeologicznych.
Zapobieganie niedozwolonemu obiegowi przedmiotw
dziedzictwa archeologicznego
Artykuł 10
Każda Strona zobowiązuje się:
i. organizować wymianę informacji o każdym zidentyfikowanym nielegalnym wykopalisku
pomiędzy odpowiednimi organami państwowymi i instytucjami naukowymi,
ii. informować odpowiednie organy w państwie pochodzenia, ktre jest Stroną niniejszej
konwencji, o każdej propozycji, co do ktrej podejrzewa się, iż pochodzi z nielegalnych
wykopalisk lub z legalnych, ale jest bezprawna, oraz przedstawiać niezbędne szczegły na
ten temat,
iii. podjąć niezbędne kroki w celu zapewnienia, by muzea i podobne instytucje, ktrych
polityka nabywania przedmiotw dziedzictwa archeologicznego pozostaje pod kontrolą
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin