nie jest ważny i wtedy relacja pozostaje taka jak była, a gdzieś tam w tleją wiem, że my C2ymś się różnimy. Oczywiście wiadomo, że nie powinno być za dużo takich różnic, a poza tym musimy być tolerancyjni. Gdzieś tam w tle musi być taka możliwość, żeby sprawa psów nie była taka ważna. Musimy mieć coś takiego, co się nazywa tolerancją na pewną odmienność, na pewien poziom odmienności.
Teorie równowagi poznawczej przez jakiś czas były niezwykle popularne. Inną taką teorią równowagi poznawczej jest ta, o której już mówiłem - Festingera koncepcja dysonansu poznawczego. Dysonans bowiem jest to brak, sprzeczność między dwoma przekonaniami (przykładem była sytuacja, gdy zawodzi proroctwo. Ja oczekuję końca świata, koniec świata nie nadchodzi w Wigilię i pojawia się sprzeczność -jest zachwianie równowagi). Koncepcję dysonansu poznawczego należy zaliczyć również do koncepcji równowagi poznawczej tylko dotyczącej czegoś trochę innego.
Trzy rzeczy, które są ważne i należy je zapamiętać kończąc w ten sposób sprawę schematów poznawczych:
Wyróżnia się trzy rodzaje schematów (ja je mieszałem dotychczas):
• schematy o przedmiotowym charakterze
• schematy zdarzeń (zwane skryptami)
• schematy cech.
Schematy przedmiotowe jak sama nazwa wskazuje, dotyczą jakichś przedmiotów, przy czym mogą tu być dwa rodzaje przedmiotów: indywidualne lub kategorialne. Przedmiotem indywidualnym mogę być -ja dla państwa, ale kategorialny przedmiot to jest - wykładowca. Czy jest to przedmiot? Jest, tyle tylko, że jest to jednak coś wyabstrahowanego. Jest to ten typ schematu. Kategorie tworzymy na podstawie podobieństw np. kategoria wykładowca to ludzie, którzy pełnią rolę przekazywania wiedzy.
Skrypty. Skrypt po angielsku to nic innego jak po polsku scenariusz. Po polsku zaś skrypty to były streszczenia wykładów. Pan Trzebiński wprowadził do języka polskiego skrypt w rozumieniu schematu zdarzeń. Skrypt pod tytułem „wykład", jest to jakieś wydarzenie zwykle uporządkowane w czasie. W tym wydarzeniu występują bardzo często wyabstrahowani aktorzy. Skrypt pod tytułem „wykład", to mówiąc inaczej scenariusz wykładu. Wygląda on tak:
teoretycznie nieco wcześniej przed wykładowcą przychodzą słuchacze, w jakimś momencie wchodzi wykładowca, który zwykle siada w widocznym miejscu i zaczyna mówić, mówi 45 min., po czym następuje koniec wykładu, wykładowca wychodzi, a po nim słuchacze. Jest to skrypt wykładu z dużym uproszczeniem. Tych skryptów mamy bardzo wiele, jesteśmy uskryptowieni w najrozmaitszy sposób, niezwykle mocno. Weźmy Wigilię, która właśnie się zbliża: jakieś tam przygotowania, choinka, prezenty, w różnych domach to różnie wygląda, 12 potraw, dzieleni e opłatkiem. Samo dzielenie opłatkiem to też jest pewien skrypt, bo najpierw dzielą się osoby najstarsze, na końcu są dzieci, tak to tradycyjnie wygląda. Gdy idziemy do sklepu aby kupić cokolwiek, podchodzi do nas sprzedawca, pyta co chcemy, my mówimy itd,
Widać wszędzie, że jesteśmy uskryptowieni (mówiąc najogólniej) i żyjemy w takim świecie skryptów, w którym występuje porządek określonych zdarzeń, nie tylko porządek w zdarzeniach, ale i porządek w czasie. Według p. Wojciszke, ten porządek w czasie może być sztywny albo otwarty i podaje jako przykład sztywnego porządku - mszę, a porządek otwarty to może być -heppening. Heppening ma taki skrypt, w którym nie bardzo wiadomo co się stanie i nie wiadomo dokładnie kiedy, tym niemniej wiadomo, że coś tam nastąpi. Heppeningi bywają na otwarciu wystaw artystycznych, teatry uliczne organizują heppeningi, można powiedzieć że heppeningi to coś charakterystycznego dla artystów. Aczkolwiek najlepsze jest to, co jest dobrze przygotowane
man1957