POSTĘPOWANIE W NADCIŚNIENIU TĘTNICZYM.doc

POSTĘPOWANIE W NADCIŚNIENIU TĘTNICZYM
prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz

Definicja i klasyfikacja nadciśnienia tętniczego
Za wartości ciśnienia upoważniające do rozpoznania nadciśnienia tętniczego przyjęto 140 mm Hg i wyżej (skurczowe) lub 90 mm Hg i wyżej (rozkurczowe).
Obecne stanowisko Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego przyjmuje klasyfikację ciśnienia tętniczego zaproponowaną przez ekspertów WHO/ISH (1999) .

* W przypadku gdy wartości skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego należą do różnych kategorii, należy przyjąć kategorię wyższą.
Powyższa klasyfikacja odnosi się do osób nie otrzymujących leków hipotensyjnych.

Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego
Chorych z nadciśnieniem tętniczym dzieli się na dwie podstawowe grupy w zależności od przyczyny wywołującej wzrost ciśnienia tętniczego:

·         u przeważającej większości (ponad 90% chorych) nadciśnienie tętnicze ma charakter pierwotny. Pomimo postępu i rozwoju badań przyczyny prowadzące do rozwoju nadciśnienia pierwotnego, określanego inaczej samoistnym, nie są w pełni wyjaśnione.

·         drugą grupę (około 5% chorych) stanowią chorzy z nadciśnieniem wtórnym, określanym inaczej objawowym, u których podwyższone ciśnienie tętnicze jest tylko objawem innej choroby. Do najczęściej spotykanych postaci wtórnego nadciśnienia tętniczego o potencjalnie usuwalnej przyczynie należy :

o        nadciśnienie naczyniowo-nerkowe

o        pierwotny hiperaldosteronizm

o        guz chromochłonny

Badanie chorego z nadciśnieniem tętniczym
Badanie chorego z nadciśnieniem tętniczym obejmuje: badanie podmiotowe, badanie przedmiotowe oraz podstawowe badania laboratoryjne:

·         morfologię krwi, OB,

·         oznaczenie stężenia sodu i potasu, kreatyniny i glukozy (na czczo),

·         oznaczenie stężenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL oraz triglicerydów w surowicy krwi (na czczo),

·         badanie ogólne moczu,

·         spoczynkowe badanie elektrokardiograficzne,

·         rentgenogram klatki piersiowej.

Decyzja co do przeprowadzenia rozszerzonego zakresu badań podejmowana jest w oparciu o przeprowadzone badanie pacjenta, wyniki badań podstawowych i przebieg choroby. Zalicza się do nich:

·         podstawowe badanie echokardiograficzne,

·         badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej,

·         określenie stężenia wapnia,kwasu moczowego,tyreotropiny (TSH) w surowicy krwi.

Oznaczenie aldosteronu i aktywności reninowej osocza (warunki standardowe, przy jednoczesnym określaniu wydalania sodu z moczem) oraz stężenia metoksykatecholamin w moczu należy przeprowadzić w razie potrzeby w referencyjnych ośrodkach specjalistycznych zajmujących się diagnostyką nadciśnienia. Może również zaistnieć potrzeba wykonania badania ultrasonograficznego dopplerowskiego (Duplex-doppler) tętnic.
Konsultację specjalistyczną należy rozważyć u chorego ze wskazań:

·         diagnostycznych:

o        u pacjenta z nadciśnieniem tętniczym w wieku poniżej 30 lat,

o        gdy istnieje uzasadnione podejrzenie nadciśnienia wtórnego,

·         terapeutycznych:

o        przy nadciśnieniu opornym na leczenie,

o        gdy istnieje zwiększone ryzyko powikłań terapii hipotensyjnej (np. u chorych po udarze mózgu czy w niewydolności nerek).