1. Różnica wrażenie – spostrzeżenie
Spostrzeżenia – (wzrokowe, słuchowe, dotykowe) powstają na skutek docierających o nas bodźców zewnętrznych, odgrywają poważną rolę w procesie poznawania rzeczywistości, są to procesy psychiczne polegając na odzwierciedlaniu przedmiotu działającego na receptory
Wrażenie – elementarne zjawisko psychiczne polegające na odzwierciedlaniu cechy przedmiotu działającego na receptor
2. Złudzenia a omamy
Złudzenie – spostrzeżenie odzwierciedlające w sposób zniekształcony przedmiot działający na receptor (zniekształcone spostrzeżenie)
Omamy = halucynacje - zaburzenia spostrzegania definiowane jako fałszywe doświadczenia zmysłowe, patologiczne postrzeganie przedmiotów, które w rzeczywistości nie znajdują się w polu percepcji jednostki (lub w ogóle nie istnieją), któremu towarzyszy silne przekonanie o realności doznań i rzutowanie (projekcja) ich na zewnątrz. Wyróżnia się omamy elementarne (obejmują takie wrażenia jak pojedyncze błyski, migotanie, niezróżnicowane pojedyncze dźwięki), proste (spostrzeżenia dotyczące tylko jednego zmysłu) i złożone (angażujące więcej niż jeden zmysł).
3. Czynniki zakłócające przebieg percepcji
- zakłócenia zewnętrzne, związane z otoczeniem zewnętrznym: nieodpowiednia temperatura (upał lub chłód), szumy, czynniki rozpraszające, rażące światło, odległość etc.
- zakłócenia wewnętrzne, czyli uczucia i predyspozycje psychiczne uczestników procesu, np. ból zęba, głód, zmęczenie czy roztargnienie, stereotypy i uprzedzenia
4. Warunki powstawania złudzeń.
Złudzenie to każda sytuacja bodźcowa, w której tego, co jest spostrzegane nie da się przewidzieć na podstawie analizy bodźców fizycznych. Złudzenia są normalnymi, relatywnie spójnymi, międzyosobniczo sprawdzalnymi zjawiskami, które podlegają stałym regułom.
Mechanizm iluzji i zaprzeczania jest zakorzeniony w systemie myślenia magiczno-życzeniowego. Jest więc źródłem specyficznej wiary w istnienie irracjonalnych mocy, które mogą być zaprzęgnięte w służbie pragnień osoby uzależnionej.
Powstawanie złudzeń (przykład osoba uzależniona):
-wpada w nałóg, niszczy siebie i rodzinę
-sama tłumaczy sobie, że to nie przez używkę
-sądzi, że cały świat jest przeciwko niej
-zmiana systemu wartości ( używka na pierwszym miejscu)
-wydaje jej się, że bez tego nie może żyć, lub, że jeśli z tym skończy to będzie jeszcze gorzej (tu mamy już złudzenie)
-itd., co tam wymyślicieJ
5. Składniki i cechy emocji.
Emocje wyrażają stosunek podmiotu do ludzi lub zjawisk, rzeczy bądź siebie, swego organizmu czy działania.
Cechy emocji: treść, znak (+/-), siła (=natężenie), trwałość, głębokość (to motywacyjna funkcja emocji).
Rodzaje emocji (ewolucyjne): popędy i uczucia wyższe.
Stany emocjonalne:
-nastroje (słabe natężenie, długi okres trwania)
-afekty (krótkotrwałe, duże natężenie, znużenie po ustąpieniu)
-wzruszenia (duże natężenie, nagły początek)
Emocje dzielimy na steniczne (wzmagają gotowość do działania) i asteniczne (obniżają).
6. Inteligencja emocjonalna - definicja.
Są to zdolności rozpoznawania przez nas naszych własnych uczuć i uczuć innych, zdolności motywowania się i kierowania emocjami zarówno naszymi własnymi, jak i osób, z którymi łączą nas jakieś więzi. W naszym życiu osobistym i zawodowym dużą rolę odgrywa inteligencja emocjonalna, która ma wpływ na to, jak wykorzystujemy swoja wiedzę i umiejętności.
Na inteligencję emocjonalna składa się pięć kompetencji emocjonalnych i społecznych. Są to: - samoświadomość - wiedza o sobie - samoregulacja - panowanie nad sobą - motywacja - skłonności emocjonalne, które prowadzą do nowych celów lub ułatwiają ich osiągnięcie- empatia - uświadamianie sobie uczuć, potrzeb i niepokojów innych osób- umiejętności społeczne - umiejętność wzbudzania u innych pożądanych reakcji
7. Znaczenie emocji w funkcjonowaniu człowieka.
- kontakty interpersonalne (funkcja społeczna)
- wpływ na motywację (funkcja indywidualna)
-funkcje obronne (np. strach, agresja)
itd.
8. I i II prawo Yerkesa-Dodsona (oba związane z motywacją)
I: Występuje krzywoliniowy związek między poziomem pobudzenia a sprawnością działania
II: im trudniejsze zadanie, tym wcześniej przypada maksimum pobudzenia
9. Osobowość a temperament – podstawowe różnice, definicje.
Osobowość – wewnętrzny system regulacji pozwalający na adaptację i wewnętrzną integrację myśli, uczuć i zachowania w określonym środowisku w wymiarze czasowym (poczucie stabilności).
Osobowość jest także definiowana jako charakterystyczny, względnie stały sposób reagowania jednostki na środowisko społeczno-przyrodnicze, a także sposób wchodzenia z nim w interakcje.
Osobowość kształtowana jest przez całe życie, szczególnie w okresie dzieciństwa oraz młodości poprzez wpływ bodźców zewnętrznych w procesie socjalizacji, a także własnej aktywności jednostki. Istotną rolę odgrywają tu również wrodzone cechy biofizyczne.
Temperament - podstawowe, względnie stałe czasowo cechy osobowości, które manifestują się w formalnej charakterystyce zachowania. Cechy te występują już we wczesnym dzieciństwie i są wspólne dla człowieka i zwierząt. Będąc pierwotnie zdeterminowany przez wrodzone mechanizmy fizjologiczne, temperament podlega zmianom zachodzącym pod wpływem dojrzewania (i starzenia się) oraz niektórych czynników środowiskowych.
10. Pojęcie ekstrawersji i introwersji.
Ekstrawersja - pojęcie wprowadzone przez Carla Gustava Junga. W psychologii oznacza ono cechę osobowości polegającą na tendencji do kierowania swojej percepcji i działań ku otoczeniu.
Introwersja - w psychologii oznacza ono cechę osobowości polegającą na tendencji do kierowania swojej percepcji i działań do wewnątrz – na własne myśli i emocje, z jednoczesnym zmniejszonym zainteresowaniem i aktywnością skierowanymi na świat zewnętrzny.
11. Rodzaje temperamentów wg Hipokratesa – Galena.
Wyróżnił w organizmie cztery podstawowe soki (płyny, "humory"):
krew, żółć, śluz, czarna żółć
Zaburzenie równowagi między nimi miało być przyczyną choroby (patologia humoralna). Przewaga jednego z tych elementów miała również być przyczyną określonego typu temperamentu:
Naukę o temperamentach kontynuował Galen.
12. Koncepcja psychodynamiczna
Założenia:-Ludzkie działanie warunkują wewnętrzne siły motywacyjne, często kolidujące ze sobą, które są z zasady nieświadome- Działania człowieka są ukierunkowane przez potężne siły wewnętrzne, o których istnieniu jednostki nawet nie wiedzą- Osobowość to system sił dynamicznych zwanych popędami lub potrzebami, zewnętrzne reakcje człowieka to symptom wewnętrznej dynamiki. - psychoterapia jako metoda kliniczna, która ma pomagać człowiekowi w rozwiązaniu nieświadomych konfliktów, przystosowaniu do świata.
Aktywność psychiczna:a) świadoma - obejmuje to, co doświadczane jest bezpośrednio to, co dzieje się tu i teraz; stanowi najmniejsza część życia psychicznego;b) przedświadoma- to fakty, zdarzenia, spostrzeżenia, które pozostają w nieświadomości, lecz łatwo mogą zostać z niej wydobyte, jeśli tylko skupimy na nich uwagę (np. poprzez psychoterapię);c) nieświadoma - to wszystkie treści naszego życia psychicznego, których nie akceptujemy (a także te, których nie pamiętamy); mogą to być zagrażające wspomnienia z dzieciństwa, ale też doświadczenia bieżące: myśli, lęki, nadzieje, impulsy i pragnienia. Strefa ta obejmuje największą część naszej aktywności psychicznej. Treści te są podatne na zniekształcenie, ich struktura jest podoba do marzeń sennych; mimo to właśnie one wpływają na nasze zachowanie, determinując je niemal całkowicie.
Opisuje trzy struktury psychiczne: id, ego i superego (osobowość wg Freuda)a) id:- najbardziej prymitywna, pierwotna część struktury ludzkiej- kształtuje się jako pierwsza- siedlisko popędów : seksualnego i agresywnego- zajmuje się zaspokajaniem tych popędów czyli ich gratyfikacją- kieruje się przy tym zasadą przyjemności - dąży do natychmiastowego zaspokojenia potrzeby bez względu na warunki- jest biologiczną reprezentacją biologicznego substratu osobowości- funkcjonuje wg reguł procesów pierwotnychb) ego:- rozwija się z części id- jej podstawową funkcją - radzenie sobie z rzeczywistością - pośredniczy między id, rzeczywistością i superego- kieruje się zasadą rzeczywistości - skłania do wyboru dojrzalszych form gratyfikacji, zwykle odroczonych w czasie- dopuszcza potrzeby wynikające z id jeśli superego na to pozwoli- sterowana jest przez procesy wtórne - ocenia i wybiera najbardziej właściwe metody zaspokajania potrzeb - wykorzystuje w swym działaniu procesy poznawcze takie jak myślenie, pamięć, spostrzeganie- jest ŚWIADOME i odpowiedzialne za nasze decyzje i postępowanie- pełni funkcję \\\"wykonawczą\\\" pośredniczy między wymaganiem impulsów popędowych a wymaganiami rzeczywistościc) superego:- reprezentuje wartości moralne- rozwija się z części ego- kształtuje się poprzez wychowanie i procesy : internalizacji (uwewnętrznienia wartości) i introjekcji ( uwewnętrznienia bez charakterystycznego dla internalizacji procesu różnicowania i integracji z innymi wartościami)- złożone z 2 systemów : sumienie (wskazuje czego nie powinno się robić) i ego idealne (idealny obraz osoby - \\\"taki powinienem się stać\\\")- poczucie winy to kara superego- poszukuje ono perfekcjiStruktury te pozostają w nieustannym konflikcie, ponieważ konfliktowe są ich motywy i cele.Mechanizmy obronne:
-Wyparcie - usunięcie ze świadomości lub utrzymywanie poza świadomością myśli, wyobrażeń i wspomnień, które są bolesne lub budzą lęk. -Zaprzeczenie - udawanie, że sytuacja naprawdę zagrażająca lub wzbudzająca lęk nie ma miejsca.
-Reakcja upozorowana - wyrażanie uczuć lub zachowań przeciwnych niż rzeczywiście odczuwane, po to by prawdziwe zostały wyparte. Zachowanie przeciwne wyrażane jest przesadnie. -Projekcja - przypisanie własnego nieakceptowanego impulsu innej osobie.-Przemieszczenie - przeniesienie uczuć, zainteresowań, itp., uznanych za nieodpowiednie, z jednej osoby na inną, z jednej rzeczy na drugą, mniej zagrażającą, bardziej „dozwoloną”. -Sublimacja - przemieszczenie celu popędowego na zgodny z wartościami społecznymi. Np; osoba z tendencjami sadystycznymi zostaje chirurgiem.-Izolacja - oddzielenie myśli (zwykle o treści agresywnej lub seksualnej) od towarzyszących im uczuć, które podlegają stłumieniu. Np; pozbawiona złości czy wściekłości myśl żeby6 wyrządzić krzywdę bliskiej osobie.- Intelektualizacja - intelektualne opracowanie impulsów agresywnych lub seksualnych, pozwalające na odcięcie się od doznań cielesnych, konfliktowych myśli lub uczuć. Np; mąż odczuwający narastającą niechęć do żony z pasją rozprawia o polityce.-Racjonalizacja - użycie samooszukujących się usprawiedliwień nieakceptowanego zachowania lub niepowodzenia.
-Anulowanie - usunięcie czynu agresywnego (bądź uważanego za taki) w rytualny sposób, poprzez odkupienie go, wynagrodzenie komuś. - Regresja - powrót, zwykle pod wpływem stresu, do zachowania charakterystycznego dla wcześniejszego okresu rozwojowego. - Identyfikacja z agresorem - przejęcie roli i/lub atrybutów agresora, by zmienić się z odczuwającego strach w tego, który budzi strach.
Lęk to rodzaj niecelowej reakcji mobilizacyjnej organizmu, pojawiającej się nie na widok realnego niebezpieczeństwa, ale spowodowanej naszymi myślami, wyobrażeniami, sądami i słowami innych ludzi.
Strach to lęk przedmiotowy i w przeciwieństwie do lęku bezprzedmiotowego (wewnętrznego) musi być poprzedzony percepcją przedmiotu zagrożenia.
13. Koncepcja behawiorystyczna
...
magdazawada1