dermatologia-wyklad4.pdf

(75 KB) Pobierz
(Microsoft Word - wyk\263ad IV.doc)
WYKŁAD nr 4 DERMATOLOGIA 08.11.2007
prof. dr hab. n.med. Ligia Brzezi ń ska-Wcisło
DERMATOZY ZAKA Ź NE NARZ Ą DÓW PŁCIOWYCH
1.
zaka Ŝ enia wirusowe:
 
opryszczka narządów płciowych HSV2
 
kłykciny kończyste HPV6 – HPV11 (condylomta acuminata)
 
Bowenoid papulosis ( wywołane przez HPV16, który moŜe być przyczyną raka szyjki macicy u partnerek seksualnych )
 
mięczak zakaźny (moluscum contagiosum)
2.
zaka Ŝ enia grzybicze i dro Ŝ d Ŝ akowate:
 
grzybica obrębna pachwin
 
droŜdŜakowate zapalenie sromu, pochwy, Ŝołędzi
3.
zaka Ŝ enia bakteryjne:
 
łupieŜ rumieniowaty (erytrasma)
- czerwonoceglasta fluorescencja
- lokalizacja: pachwiny, doły pachowe
- leczenie: erytromycyna
 
ropne zapalenie mieszków włosowych
 
wyprzenia
4.
zaka Ŝ enia paso Ŝ ytnicze:
 
świerzb
 
wszawica łonowa
DERMATOZY NIEZAKA Ź NE NARZ Ą DÓW PŁCIOWYCH
1.
wyprysk kontaktowy:
- alergiczny
- toksyczny lub z podraŜnienia
2.
rumień trwały (erythema fixum)
3.
liszaj twardzinowy i zanikowy (LSA)
4.
zapalenie Ŝołędzi plazmatyczno-komórkowe Zoona
choroba Reitera; obejmuje: urethritis
arthritis
coniunctivitis
stomatitis
zmiany skórne
6.
zmiany przednowotworowe i nowotworowe:
- rogowacenie białe (leukoplakia)
- choroba Bowena
- erytroplazja Queyrata
- rak kolczystokomórkowy sromu
- rak kolczystokomórkowy Ŝołędzi
- choroba Pageta
7.
bielactwo (witiligo)
8.
łuszczyca
9.
zespół Stevens-Johnsona
10.
liszaj płaski (lichen planus)
ZESPOŁY PARANEOPLASTYCZNE
1.
Zwi ą zane zawsze w 100% z npl narz ą dów wewn ę trznych:
o
ACANTHOSIS NIGRICANS i jego odmiany kliniczne
o
OBJAW LESER – TRELAT
o
ACROKERATOSIS BAZEX
o
HYPERTRICHOSIS LANUGINOSA ACQUISITA
2.
Towarzysz ą ce npl narz ą dowym prawie zawsze:
o
PEMPHIGUS PARANEOPLASTICUS
o
ERYTHEMA GYRATUM REPENS GAMMEL
o
ERYTHEMA NECROLYTICUM MIGRANS
o
XANTOGRANULOMA NECROBIOTICUM
o
XANTHOMATALOSIS PLANA GENERALISATA
1
5.
3.
Towarzysz ą ce npl narz ą dowym tylko w cz ęś ci przypadków:
o
PYODERMA GANGRAENOSUM
o
SYNDROME SWEET
o
PEMPHIGOID BULLOSUM
o
THROMBOPHLEBITIS SUPERFICIALIS MIGRANS
o
ICHTYOSIS ACQUISITA
o
ERYTHRODERMIA
o
MUCINOSIS FOLLICULARIS
o
FLUSHING SYNDROME
o
DERMATOMYOSITIS
4.
Rzadko towarzysz ą ce nowotworom:
o
ZOSTER GENERALISATUS
o
PRURITUS
o
PANNCULITIS RECURRENS FEBRILLIS NONSUPPURATIVA CHRISTIAN-WEBER
o
ERYTHEMA ANNULARE CENTRIFUGUM
ACANTHOSIS NIGRICANS:
1.
Posta ć łagodna:
występuje w przebiegu:
-
cukrzycy
-
niewydolności kory nadnerczy
-
endoktynopatii
-
zespołu Steina-Leventhala
-
otyłości
po zastosowaniu leków:
-
sterydów
-
doustnych środków antykoncepcyjnych
-
kwasu nikotynowego w wysokich dawkach
2.
posta ć zło ś liwa:
gwałtownie postępujący przebieg
obecny świąd
oprócz skóry zajęte są takŜe błony śluzowe
wzrost hiperkeratozy
towarzyszy następującym npl:
- Ŝołądka
- jelita grubego
- pęcherzyka Ŝółciowego
- gruczołu piersiowego
3.
Odmiany:
PAPILLOMATOSIS FLORIDA CUTIS VERRUCIFORMIS
( 10% związane z npl złośliwymi układu pokarmowego i płuc )
TIPE PALM SYNDROME
( rak płuca, nerki, gruczołu krokowego, pęcherza moczowego )
OBJAW LESER-TRELAT:
Związek z npl tak jak w acanthosis nigricans ( Ŝołądek, płuca, gruczoł sutkowy )
ACROKERATOSIS BAZEX:
Towarzyszy npl:
 
górnych dróg oddechowych
 
języka
 
jamy ustnej
 
płuc
 
przełyku
 
okręŜnicy
2
HYPERTRICHOSIS LANUGINOSA ACQUISITA:
Lokalizacja zmian: głowa, twarz, małŜowiny uszne
Raki:
 
najczęściej przerzutowe
 
jelita grubego
 
trzustki
 
płuc
 
mięsak Ewinga
PEMPHIGUS PARANEOPLASTICUS:
 
npl układu krwiotwórczego
 
przewlekła białaczka limfatyczna
 
guz Castelmana
 
grasiczak
 
adenocarcinoma (płuc, oskrzeli)
ERYTHEMA GYRATUM REPENS GAMMEL:
Nowotwory:
 
płuc
 
gruczołu piersiowego
 
przewodu pokarmowego
 
pęcherza moczowego
 
gruczołu krokowego
 
szyjki macicy
 
szpiczak
ERYTHEMA NECROLYTICUM MIGRANS:
zmiany rumieniowo- obrzękowe, pęcherze i nadŜerki
z tendencją do ustępowania z pozostawieniem przebarwienia
dodatkowo: zapalenie języka, kącików ust, brzegów powiek, łysienie
nabyty zespół związany z nowotworem wywodzącym się z komórek alfa wysp trzustki, produkujących glukagon
w badaniach laboratoryjnych: wysoki poziom glukagonu w surowicy, insulinooprna cukrzyca, anemia
lokalizacja: okolice wyprzeniowe, okołoustne, okolice narządów płciowych
towarzyszy: glucagoma (90%), rak jelita grubego, choroby trzustki
XANTHOGRANULOMA NECROLYTICUM:
W przebiegu złośliwych rozrostów układu krwiotwórczego :
 
szpiczak
 
choroba Hodgina
 
inne gammapatie
ZMIANY SKÓRNE W CUKRZYCY:
nadmierne owłosienie (broda, pępek, plecy)
zaburzenia w wydzielaniu potu ( wzrost suchości skóry, często towarzyszy śpiączce cukrzycowej)
świąd uogólniony
świąd ograniczony
zakaŜenia bakteryjne, grzybicze i droŜdŜakowate
zmiany na błonach śluzowych ( wzrost pragnienia, suchość jamy ustnej, słodki smak w ustach, spadek powonienia,
skłonność do zajadów, duŜa próchnica zębów, przyleganie zębów do błon śluzowych)
związane z uszkodzeniem układu naczyniowego
 
rumień cukrzycowy ( najczęściej na czole, podeszwach)
 
zmiany pęcherzowe
 
obrzęk stwardniały skóry
 
zmiany naczyniowe, np. plamica
 
stwardnienie skóry rąk
 
obumieranie tłuszczowe
 
ziarniniak obrączkowaty
 
owrzodzenia troficzne
3
Ś WI Ą D SKÓRY:
Czynniki egzogenne:
 
ciepło/zimno
 
promieniowanie UV
 
wibracje
 
draŜnienie drobnymi cząstkami, np. włókna szklanego
 
chemiczne, np. niektóre leki
 
biologiczne ( świerzb, ukłucia owadów, kontakt z niektórymi roślinami )
Czynniki endogenne:
 
kwasy Ŝółciowe
 
metabolity kwasu arachidonowego
wyróŜniamy 2 postaci: pruritus cum materia ( ze zmianami na skórze) oraz pruritus sine materia ( bez zmian
morfologicznych na skórze )
moŜe być uogólniony lub miejscowy, napadowy lub stały
PRURITUS CUM MATERIA:
1.
sw ę dz ą ce choroby skóry:
Û
liszaj przewlekły zwykły
Û
wyprysk
pokrzywka
Û świerzbiączka guzkowa
Û
atopowe zapalenie skóry
2.
Choroby paso Ŝ ytnicze, infekcyjne, zaka Ŝ enie HIV:
Û
zakaŜenia grzybicze, bakteryjne, droŜdŜakowate
Û
zakaŜenia pasoŜytnicze: świerzb, wszawica
3. Zło ś liwe rozrosty układu limfoidalnego:
Û
Chłoniaki
Û
Zespół Sezary’ego
Û
Mycosis fungoides
3.
Inne choroby skóry:
Û
choroba Fox-Fordaisa ( u psychopatycznych kobiet, wykwity guzkowe i grudkowe pod pachami i w pachwinach z
napadowym świądem)
Û
liszaj twardzinowy i zanikowy
Û
opryszczka narządów płciowych
PRURITUS SINE MATERIA:
1. Stany fizjologiczne:
Û
ciąŜa
starość
2. Czynniki jatrogenne:
Û
Û
morfina
Û
kodeina
Û
ciepło/zimno
3. Choroby układu nerwowego:
Û
zaburzenia psychiczne
Û
agresja
Û
schizofrenia
Û
paranoje
4
Û
4.
Nowotwory i choroby układowe:
Û
płuc
Û
przewodu pokarmowego
Û
gruczołu krokowego
Û
ziarnica złośliwa
5.
Paso Ŝ yty przewodu pokarmowego i choroby infekcyjne:
Û
tasiemczyca
Û
glistnica
Û
HIV
Û
kiła
6.
Niektóre choroby narz ą dów wewn ę trznych:
Û
mocznica
Û
cukrzyca
Û
dna moczanowa
Û
nadczynność/niedoczynność tarczycy
SEMIOTYKA DERMATOLOGICZNA W WYBRANYCH CHOROBACH NARZ Ą DU RUCHU:
1.
PSORIASIS ARTHROPATICA:
przewlekłe zapalenie stawów u 5-12% chorych na łuszczycę
występuje 2-3 razy częściej u K
rozpoczyna się między 20-30 r.z.
ma powolny przebieg i okresy nawrotów
objawy skórne często występują wcześniej (kilka lat) niŜ objawy stawowe
zmiany w postaci grudek łuszczycowych występujących na całej skórze w postaci rozlanej, częściej łuszczyca
krostkowa, ale moŜe być tylko łuszcyca zwykła
zmiany paznokciowe – objaw plamy olejowej
zmiany łuszczycowe pojawiają się równolegle z nasileniem dolegliwości stawowych
Wynik typowego badania serologicznego na obecność czynnika reumatoidalnego i przeciwciał przeciwjądrowych jest (-)
Postacie kliniczne:
 
zapalenie stawów międzypaliczkowych dalszych
 
symetryczne zapalenie wielostawowe przypominające RZS, bez czynnika reumatoidalnego
 
asymetryczne zapalenie skąpostawowe (oligoarthritis), najczęściej kolanowych lub innych duŜych stawów
 
zapalenie stawów kręgosłupa
 
okaleczające zapalenie stawów (arthritis mentilans) występuje rzadko (5%), ale ma cięŜki przebieg, towarzyszą temu
nasilone zmiany skórne
 
bezobjawowa postać ŁZS (zmiany tylko w RTG)
 
‘utajona’ uogólniona osteopatia
2.
REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW ( RZS):
choroba przewlekła, postępująca, zapalna, która dotyczy głównie stawów, prowadząc do ich uszkodzenia
moŜe przebiegać z zajęciem innych tkanek i narządów – choroba układowa
jest to wielonarządowa autoimmunologiczna choroba tkanki łącznej
zmiany skórne nie są patognomiczne, ale mogą ułatwić rozpoznanie i zaawansowanie choroby
skóra delikatna, cienka, bywa brązowa lub ciemnoczerwona w obrębie dłoni i stóp
Guzki reumatoidalne:
 
klasyczna skórna manifestacja RZS
 
lokalizują się najczęściej w miejscach ucisku
 
występują u chorych ze średnimi lub wysokimi mianami czynnika reumatoidalnego
 
zmiany podskórne, twarde, kopulaste, niebolesne, od kilku mm do 5 cm
 
duŜe zmiany mogą ulegać rozpadowi z wytworzeniem owrzodzenia
 
ruchome względem podłoŜa, skóra nad nimi nie jest zmieniona
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin