59_w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.pdf

DZIENNIK USTAW Z 2004 R. NR 180 POZ. 1860

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA GOSPODARKI I PRACY 1)

z dnia 27 lipca 2004 r.

w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2)

(Dz. U. z dnia 18 sierpnia 2004 r.)

Na podstawie art. 237 5 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm. 3) )

zarządza się, co następuje:

§ 1. Rozporządzenie określa:

1) szczegółowe zasady szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, zwanego dalej "szkoleniem";

2) zakres szkolenia;

3) wymagania dotyczące treści i realizacji programów szkolenia;

4) sposób dokumentowania szkolenia;

5) przypadki, w których pracodawcy lub pracownicy mogą być zwolnieni z określonych rodzajów szkolenia.

§ 1a. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:

1) instruktaŜu rozumie się przez to formę szkolenia o czasie trwania nie krótszym niŜ 2 godziny lekcyjne,

umoŜliwiającego uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności dotyczących wykonywania pracy i

zachowania się w zakładzie pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy;

2) jednostce organizacyjnej prowadzącej działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy rozumie

się przez to:

a) placówkę kształcenia ustawicznego, placówkę kształcenia praktycznego, ośrodek dokształcania i doskonalenia

zawodowego,

b) szkołę ponadgimnazjalną,

c) jednostkę badawczorozwojową, szkołę wyŜszą lub inną placówkę naukową,

d) stowarzyszenie, którego celem statutowym jest działalność związana z bezpieczeństwem i higieną pracy,

e) osobę prawną lub fizyczną prowadzącą działalność oświatową na zasadach określonych w przepisach o swobodzie

działalności gospodarczej,

jeŜeli prowadzą działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy;

3) kursie rozumie się przez to formę szkolenia o czasie trwania nie krótszym niŜ 15 godzin lekcyjnych, składającego

się z zajęć teoretycznych i praktycznych, umoŜliwiającego uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i

umiejętności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;

4) przygotowaniu dydaktycznym rozumie się przez to ukończenie kształcenia lub szkolenia przygotowującego do

prowadzenia procesu szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w sposób zapewniający wysoką

efektywność, z uwzględnieniem, odpowiednich dla określonych grup uczestników szkolenia i rodzajów szkolenia: form

organizacyjnych i metod szkolenia oraz środków dydaktycznych;

5) samokształceniu kierowanym rozumie się przez to formę szkolenia umoŜliwiającego uzyskanie, aktualizowanie lub

uzupełnianie wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, na podstawie materiałów przekazanych

przez organizatora szkolenia, w szczególności przy zastosowaniu poczty, internetu, przy jednoczesnym zapewnieniu

konsultacji z osobami spełniającymi wymagania dla wykładowców;

6) seminarium rozumie się przez to formę szkolenia o czasie trwania nie krótszym niŜ 5 godzin lekcyjnych,

umoŜliwiającego uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa i higieny

pracy.

§ 2. 1. Pracodawca zapewnia pracownikowi odbycie, odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy, szkolenia, w tym

przekazanie mu informacji i instrukcji dotyczących zajmowanego stanowiska pracy lub wykonywanej pracy.

2. W razie wykonywania pracy na terenie zakładu pracy pracodawcy przez pracownika innego pracodawcy pracodawca

zapewnia poinformowanie tego pracownika o zagroŜeniach dla bezpieczeństwa i zdrowia podczas pracy na tym terenie.

Uzyskanie tych informacji pracownik potwierdza podpisem.

§ 3. Szkolenie zapewnia uczestnikom:

1) zaznajomienie się z czynnikami środowiska pracy mogącymi powodować zagroŜenia dla bezpieczeństwa i zdrowia

pracowników podczas pracy oraz z odpowiednimi środkami i działaniami zapobiegawczymi;

2) poznanie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy w

zakładzie pracy i na określonym stanowisku pracy, a takŜe związanych z pracą obowiązków i odpowiedzialności w

dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy;

3) nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych osób, postępowania w

sytuacjach awaryjnych oraz udzielenia pomocy osobie, która uległa wypadkowi.

§ 4. 1. Szkolenie moŜe być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostki

organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

2. Szkolenie osób będących pracodawcami, pracowników słuŜby bhp oraz instruktorów i wykładowców tematyki

bezpieczeństwa i higieny pracy prowadzą jednostki organizacyjne, o których mowa w ust. 1.

§ 5. Pracodawca organizujący i prowadzący szkolenie oraz jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową

w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, zwani dalej "organizatorami szkolenia", zapewniają:

1) programy poszczególnych rodzajów szkolenia opracowane dla określonych grup stanowisk;

2) programy szkolenia instruktorów w zakresie metod prowadzenia instruktaŜu w przypadku prowadzenia takiego

szkolenia;

3) wykładowców i instruktorów posiadających zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne

zapewniające właściwą realizację programów szkolenia;

4) odpowiednie warunki lokalowe do prowadzenia działalności szkoleniowej;

5) wyposaŜenie dydaktyczne niezbędne do właściwej realizacji programów szkolenia;

6) właściwy przebieg szkolenia oraz prowadzenie dokumentacji w postaci programów szkolenia, dzienników zajęć,

protokołów przebiegu egzaminów i rejestru wydanych zaświadczeń.

§ 6. Szkolenie jest prowadzone jako szkolenie wstępne i szkolenie okresowe.

§ 7. 1. Programy szkolenia wstępnego oraz szkolenia okresowego, określające szczegółową tematykę, formy realizacji i

czas trwania szkolenia, dla poszczególnych grup stanowisk opracowuje pracodawca lub w porozumieniu z pracodawcą

jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, na podstawie

ramowych programów szkolenia.

2. Programy szkolenia powinny być dostosowane do rodzajów i warunków prac wykonywanych przez uczestników

szkolenia, a ich realizacja powinna zapewnić spełnienie wymagań określonych w § 3.

3. Programy szkolenia, na podstawie których były prowadzone aktualne szkolenia pracowników, powinny być

przechowywane przez pracodawców.

4. Ramowe programy szkolenia są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.

§ 8. Szkolenie wstępne jest przeprowadzane w formie instruktaŜu według programów opracowanych dla poszczególnych

grup stanowisk i obejmuje:

1) szkolenie wstępne ogólne, zwane dalej "instruktaŜem ogólnym";

2) szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane dalej "instruktaŜem stanowiskowym".

§ 9. 1. InstruktaŜ ogólny powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z podstawowymi przepisami

bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy, z

przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w danym zakładzie pracy, a takŜe z zasadami

udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

2. InstruktaŜ stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z czynnikami środowiska pracy

występującymi na ich stanowiskach pracy i ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą, sposobami ochrony

przed zagroŜeniami, jakie mogą powodować te czynniki, oraz metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych

stanowiskach.

§ 10. 1. InstruktaŜ ogólny odbywają, przed dopuszczeniem do wykonywania pracy, nowo zatrudnieni pracownicy,

studenci odbywający u pracodawcy praktykę studencką oraz uczniowie szkół zawodowych zatrudnieni w celu praktycznej

nauki zawodu.

2. InstruktaŜ ogólny prowadzi pracownik słuŜby bezpieczeństwa i higieny pracy, osoba wykonująca u pracodawcy

zadania tej słuŜby albo pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę

posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktaŜu, mający aktualne

zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 11. 1. InstruktaŜ stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym

stanowisku:

1) pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje naraŜenie na działanie

czynników szkodliwych dla zdrowia, uciąŜliwych lub niebezpiecznych;

2) pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa w pkt 1;

3) ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

2. Pracownik wykonujący pracę na kilku stanowiskach pracy powinien odbyć instruktaŜ stanowiskowy na kaŜdym z tych

stanowisk.

3. W przypadku wprowadzenia na stanowisku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zmian warunków techniczno

organizacyjnych, w szczególności zmian procesu technologicznego, zmian organizacji stanowisk pracy, wprowadzenia do

stosowania substancji o działaniu szkodliwym dla zdrowia albo niebezpiecznym oraz nowych lub zmienianych narzędzi,

maszyn i innych urządzeń pracownik zatrudniony na tym stanowisku odbywa instruktaŜ stanowiskowy przygotowujący

go do bezpiecznego wykonywania pracy w zmienionych warunkach. Tematyka i czas trwania instruktaŜu

stanowiskowego powinny być uzaleŜnione od rodzaju i zakresu wprowadzonych na stanowisku zmian.

4. Czas trwania instruktaŜu stanowiskowego powinien być uzaleŜniony od przygotowania zawodowego pracownika,

dotychczasowego staŜu pracy oraz rodzaju pracy i zagroŜeń występujących na stanowisku pracy, na którym pracownik

ma być zatrudniony.

5. InstruktaŜ stanowiskowy przeprowadza wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami lub pracodawca,

jeŜeli osoby te posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz są przeszkolone w zakresie metod

prowadzenia instruktaŜu stanowiskowego.

6. InstruktaŜ stanowiskowy kończy się sprawdzianem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z

przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, stanowiącym podstawę dopuszczenia pracownika do

wykonywania pracy na określonym stanowisku.

§ 12. 1. Odbycie instruktaŜu ogólnego oraz instruktaŜu stanowiskowego pracownik potwierdza na piśmie w karcie

szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika.

2. Wzór karty szkolenia wstępnego jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

§ 13. 1. Pracodawca, który zgodnie z art. 237 11 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy wykonuje zadania

słuŜby bezpieczeństwa i higieny pracy, przed podjęciem wykonywania tych zadań odbywa szkolenie przeprowadzone w

formie kursu lub seminarium według programu opracowanego w oparciu o ramowy program określony w części III

załącznika nr 1 do rozporządzenia.

2. Ze szkolenia, o którym mowa w ust. 1, jest zwolniony pracodawca, który spełnia wymagania kwalifikacyjne dla słuŜby

bezpieczeństwa i higieny pracy określone w przepisach dotyczących słuŜby bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 14. 1. Szkolenie okresowe ma na celu aktualizację i ugruntowanie wiedzy i umiejętności w dziedzinie bezpieczeństwa i

higieny pracy oraz zaznajomienie uczestników szkolenia z nowymi rozwiązaniami technicznoorganizacyjnymi w tym

zakresie.

2. Szkolenie okresowe odbywają:

1) osoby będące pracodawcami oraz inne osoby kierujące pracownikami, w szczególności kierownicy, mistrzowie i

brygadziści;

2) pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych;

3) pracownicy inŜynieryjnotechniczni, w tym projektanci, konstruktorzy maszyn i innych urządzeń technicznych,

technolodzy i organizatorzy produkcji;

4) pracownicy słuŜby bezpieczeństwa i higieny pracy i inne osoby wykonujące zadania tej słuŜby;

5) pracownicy administracyjnobiurowi i inni niewymienieni w pkt 14, których charakter pracy wiąŜe się z naraŜeniem

na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciąŜliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i

higieny pracy.

§ 15. 1. Szkolenie okresowe pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się w formie

instruktaŜu, nie rzadziej niŜ raz na 3 lata, a na stanowiskach, na których są wykonywane prace szczególnie

niebezpieczne, nie rzadziej niŜ raz w roku.

2. Szkolenie okresowe osób wymienionych w § 14 ust. 2 pkt 1 i 35 powinno być przeprowadzane w formie kursu,

seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niŜ raz na 5 lat, a w przypadku pracowników administracyjno

biurowych nie rzadziej niŜ raz na 6 lat.

3. Pracodawca ustala, po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami, częstotliwość i czas trwania szkolenia

okresowego pracowników zatrudnionych na określonych stanowiskach, biorąc pod uwagę rodzaj i warunki wykonywania

prac na tych stanowiskach.

4. Pierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na stanowiskach wymienionych w § 14 ust. 2 pkt 1 przeprowadza

się w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach, natomiast osób zatrudnionych na stanowiskach

wymienionych w § 14 ust. 2 pkt 25 w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach.

5. Ze szkolenia okresowego, o którym mowa w ust. 4, moŜe być zwolniona osoba, która:

1) przedłoŜy aktualne zaświadczenie o odbyciu w tym okresie u innego pracodawcy wymaganego szkolenia

okresowego;

2) odbyła w tym okresie szkolenie okresowe wymagane dla osoby zatrudnionej na stanowisku naleŜącym do innej

grupy stanowisk, jeŜeli jego program uwzględnia zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowego

obowiązującego na nowym stanowisku pracy.

§ 16. 1. Szkolenie, o którym mowa w § 13 ust. 1, oraz szkolenie okresowe kończą się egzaminem sprawdzającym

przyswojenie przez uczestnika szkolenia wiedzy objętej programem szkolenia oraz umiejętności wykonywania lub

organizowania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

2. Egzamin jest przeprowadzany przed komisją powołaną przez organizatora szkolenia.

3. Potwierdzeniem ukończenia z wynikiem pozytywnym szkolenia, o którym mowa w § 13 ust. 1, oraz szkolenia

okresowego jest zaświadczenie wydane przez organizatora szkolenia. Odpis zaświadczenia jest przechowywany w aktach

osobowych uczestnika szkolenia.

4. Wzór zaświadczenia, o którym mowa w ust. 3, jest określony w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

§ 17. Ukończenie w okresie, o którym mowa w § 15, szkolenia, dokształcania lub doskonalenia zawodowego

związanego z nauką zawodu, przyuczeniem do zawodu albo podnoszeniem kwalifikacji zawodowych, uwzględniającego

program szkolenia okresowego wymagany dla określonego stanowiska pracy, uwaŜa się za równoznaczne z odbyciem

takiego szkolenia.

§ 18. Rozporządzenie wchodzi w Ŝycie z dniem 1 lipca 2005 r. 4)

________

1) Minister Gospodarki i Pracy kieruje działem administracji rządowej praca, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2

rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra

Gospodarki i Pracy (Dz. U. Nr 134, poz. 1428).

2) Przepisy niniejszego rozporządzenia wdraŜają postanowienia dyrektywy 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w

sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (Dz. Urz. WE

L183 z 29.06.1989).

Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszym rozporządzeniu, dotyczą

ogłoszenia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wydanie specjalne.

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz.

717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z

2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr

128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i

Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001 i Nr

120, poz. 1252.

4) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r.

w sprawie szczegółowych zasad szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 62, poz. 285),

zachowanym w mocy na podstawie art. 19 ustawy z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz o

zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 213, poz. 2081).

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1

RAMOWE PROGRAMY SZKOLENIA

I. Ramowy program instruktaŜu ogólnego

1. Cel szkolenia

Celem szkolenia jest zaznajomienie pracownika w szczególności z:

a) podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy lub

w regulaminach pracy,

b) przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w danym zakładzie pracy,

c) zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

2. Uczestnicy szkolenia

Szkolenie jest przeznaczone dla wszystkich osób, które rozpoczynają pracę w danym zakładzie pracy.

3. Sposób organizacji szkolenia

Szkolenie powinno być zorganizowane w formie instruktaŜu przed rozpoczęciem przez pracownika pracy w danym

zakładzie pracy na podstawie szczegółowego programu opracowanego przez organizatora szkolenia. Podczas szkolenia

konieczne jest stosowanie odpowiednich środków dydaktycznych, w szczególności filmów, tablic, folii do wyświetlania

informacji, środków do udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

4. Ramowy program szkolenia

Lp. Temat szkolenia *)

Liczba

godzin **)

1 2

1 Istota bezpieczeństwa i higieny pracy

Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych komórek

organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie bezpieczeństwa i higieny

pracy

0,6

3 Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy

4 Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy

ZagroŜenia wypadkowe i zagroŜenia dla zdrowia występujące w zakładzie i podstawowe środki

zapobiegawcze

0,5

Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń

technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym

0,4

Zasady przydziału odzieŜy roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej,

w tym w odniesieniu do stanowiska pracy instruowanego

8 Porządek i czystość w miejscu pracy ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracownika

0,5

Profilaktyczna opieka lekarska zasady jej sprawowania w odniesieniu do stanowiska

instruowanego

10 Podstawowe zasady ochrony przeciwpoŜarowej oraz postępowania w razie poŜaru 1

11 Postępowanie w razie wypadku, w tym organizacja i zasady udzielania pierwszej pomocy

Razem:

minimum 3

*) Program szkolenia osób podejmujących po raz pierwszy pracę związaną z kierowaniem pracownikami powinien być

poszerzony i dostosowany do obowiązków i odpowiedzialności tych osób w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

**) W godzinach lekcyjnych trwających 45 minut.

II. Ramowy program instruktaŜu stanowiskowego

1. Cel szkolenia

Celem szkolenia jest uzyskanie przez pracownika:

a) informacji o czynnikach środowiska pracy występujących na danym stanowisku pracy i w jego bezpośrednim otoczeniu

oraz o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą,

b) wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów ochrony przed zagroŜeniami wypadkowymi i zagroŜeniami dla zdrowia w

warunkach normalnej pracy i w warunkach awaryjnych,

c) wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania powierzonej pracy.

2. Uczestnicy szkolenia

Szkolenie jest przeznaczone dla pracowników nowo zatrudnianych na stanowiskach robotniczych i innych, na których

występuje naraŜenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciąŜliwych lub niebezpiecznych, dla pracowników

przenoszonych na takie stanowiska oraz w przypadku zmiany warunków technicznoorganizacyjnych, tj. w razie zmiany

procesu technologicznego, zmiany organizacji stanowisk pracy, wprowadzenia do stosowania substancji o działaniu

szkodliwym dla zdrowia albo niebezpiecznym oraz nowych lub zmienianych narzędzi, maszyn i innych urządzeń.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: