Prowadzący: dr Przemysław Piekarski
Forma: wykład 60 godz.
Warunki zaliczenia: egzamin
Warunki wstępne: nie ma
Termin: I semestr
Punktacja: 6 ECTS
Opis kursu:
Przedstawienie najważniejszych aspektów cywilizacji indyjskiej od najazdu Ariów do czasów współczesnych; religia, literatura, sztuka, ze specjalnym uwzględnieniem ikonografii.
Zagadnienia:
1. Wedy i literatura wedyjska; cztery Wedy (Rig-, Jadżur-, Sama- / Atharwa-); brahmany, aranjaki, upaniszady; podział na objawienie (śruti) i tradycję (smriti); wedanga.
2. Społeczeństwo wedyjskie: cztery warny (bramini, kszatriowie, wajśjowie, siudrowie)– geneza (ofiara Puruszy); cztery etapy życia; samskaras – hinduistyczne „sakramenty”.
3. Religie nieortodoksyjne – buddyzm, dżinizm (dżajnizm): podstawy buddyzmu – Gautama Siddharta Buddha i jego życie jako symbol; cztery szlachetne prawdy; ośmioraka ścieżka; odmiany buddyzmu; kanon; ikonografia i sztuka buddyjska.
4. Wielkie eposy: Mahabharata i Ramajana; purany.
5. Hinduistyczna Trójca (Brahma, Wisznu, Śiwa) – śakti – ikonografia.
6. Główne święta: Diwali, Holi, Ganeśaczaturthi, Kumbha mela – święte rzeki, miejsca pielgrzymkowe.
7. Indyjski mistycyzm – bhakti: saguna (kształt) Alwarowie, krisznaici, ramaici, mistycyzm pogranicza – nirguna (bezkształt) – Kabir i santowie, sufizm indyjski, sikhowie.
8. Odrodzenie indyjskie – Arja Samadż, Brahmo Samadż, Wiwekananda, Ramakriszna, Krisznamurti, rodzina Tagore.
9. Teatr indyjski; podstawy estetyki (teoria smaku – rasa); teatr tańca: kathakali, bharatantjam, kathak; dramat: klasyczny, raslila, Ramlila, jatra.
10. Architektura indyjska: konstrukcja świątyni (ardhamandapa – przedsionek, antaralaja – korytarz, mahamandapa – wielka sala – sanktuarium – garbhagriha), ewolucja wieży (piramida schodkowa, sikhara, sklepienie kolebkowe i drawidyjski pańczaram), Miniatury budowli głównej – świątynie-rzeźby (Kajlasanatha w Ellorze, rathy w Mahabalipuram); architektura muzułmańska.
11. Malarstwo: freski – Adżanta; miniatury (szkoły, technika, tematyka).
12. Muzyka: skala, rytm, instrumenty, raga.
Literatura podstawowa:
1. Auboyer J., Sztuka Indii, Warszawa 1975
2. Auboyer J., Życie codzienne w dawnych Indiach, Warszawa 1968
3. Basham L.A., Indie od początku dziejów do podboju muzułmańskiego, Warszawa 1973
4. Bhagawadgita, przekł. J. Sachse, Wrocław 1988 lub M. Kudelska, Kraków 1996
5. Brockington J., Święta nić hinduizmu, Warszawa 1990
6. Dhammapadam, przekł. S.F. Michalski-Iwieński, Warszawa 1924
7. Erman W., Tiomkin E., Mity starożytnych Indii, Bydgoszcz 1987
8. Frédéric. L., Słownik cywilizacji indyjskiej, Katowice 1999
9. Gandhi M.K., Autobiografia, Warszawa 1971
10. Glasenapp H., von, Religie niechrześcijańskie, Warszawa 1966
11. Hansen W., Pawi tron, Warszawa 1980
12. Justyński J., Myśl społeczna i polityczna renesansu indyjskiego, Warszawa 1985
13. Kalidasa, Śakuntala, czyli pierścień fatalny, przekł. S. Schayer, Warszawa 1924
14. Kania I., Muttawali, Kraków 1998
15. Kieniewicz J., Historia Indii, Wrocław 1980
16. Lange A., Dywan wschodni, Warszawa 1921
17. Mały słownik klasycznej myśli indyjskiej, T. Herrmann et alli, Warszawa 1992
18. Manu Swajambhawa, Manusmryti, czyli traktat o zacności, przekł. M.K. Byrski, Warszawa 1985
19. Mejor M., Buddyzm, Warszawa 2001
20. Narayan R.K., Ramajana, Warszawa 1984
21. Narayan R.K., Bogowie, demony i inni, Kraków 1982
22. Pobożniak T., Języki indyjskie, [w:] Języki indoeuropejskie, Warszawa 1988
23. Radhakrishnan S., Filozofia indyjska, t. 1–2 Warszawa 1960
24. Schayer S., Braminizm, Buddyzm, [w:] Religie Wschodu, Warszawa 1938
25. Schayer S., Literatura indyjska, [w:] Wielka Literatura powszechna, t. 1 i 5, Warszawa 1930
26. Tagore R., Pieśni Kabira, Warszawa 1923
27. Upaniszady, przekł. M. Kudelskiej, Kraków 2000
28. Watsjajana Mallanaga, Kamasutra, przekł. M.K. Byrski, Warszawa 1988
29. Z hymnów Athrwawedy, przekł. C. Galewicz, H. Marlewicz, Kraków 2000
30. Z hymnów Rigwedy, przekł. C. Galewicz, H. Marlewicz, Kraków 1996
pusia24