MIĘDZYNARODOWA KARTA CHARAKTERYSTYKI ZAGROŻEŃ ZAWODOWYCH
HODOWCA ZWIERZĄT
Kto to jest hodowca zwierząt?
Jest to pracownik zajmujący się hodowlą zwierząt (np. koni, psów, kotów, krów, owiec, trzody chlewnej, norek, nutrii, innych małych gryzoni itp.) na farmach oraz w schroniskach i laboratoriach zwierzęcych oraz w gospodarstwach indywidualnych. Wykonuje szeroki zakres prac w celu utrzymania zdrowia zwierząt oraz ich przydatności do celu, dla którego są hodowane – jak np. do doświadczeń medycznych lub w celu uboju (mięso, skóra). Poza pracą przy zwierzętach, zajmuje się również pomieszczeniami, w których się one znajdują a także wykonuje inne, związane z tym prace.
Jakie zagrożenia wiążą się z wykonywaniem tego zawodu?
· Hodowcy zwierząt mogą ulec wypadkom spowodowanym przez zwierzęta (kopnięcie, ugryzienie, zadrapanie, przygniecenie, podeptanie, pobodzenie), które czasem mogą być groźne dla życia i zdrowia.
· Hodowcy zwierząt mogą zarazić się wieloma odzwierzęcymi chorobami zakaźnymi.
· Praca hodowcy zwierząt jest fizycznie ciężka. Wymaga przenoszenia ciężarów, czasem wykonywana jest w wymuszonej pozycji ciała. Może to powodować urazy oraz dolegliwości bólowe pleców, ramion, rąk i kręgosłupa.
Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia
Czynniki mogące powodować wypadki
· Hodowlane, domowe lub dzikie zwierzęta a także zwierzęta laboratoryjne - możliwość ugryzienia, kopnięcia, ubodzenia, zadrapania, ukąszenia, przygniecenia, podeptania
· Śliskie, nierówne nawierzchnie - możliwość urazów w wyniku poślizgnięcia i upadku
· Prąd elektryczny - możliwość porażenia w przypadku wadliwie działającego sprzętu elektrycznego
· Ostre przedmioty, stłuczone szkło lub strzykawkami - możliwość urazów w wyniku ukłucia, przecięcia, przekłucia
· Gorące przedmioty metalowe - możliwość poparzenia np. podczas znakowania zwierząt gospodarskich
· Materiały łatwopalne - możliwość poparzeń i zaczadzenia w razie pożaru
· Mieszanki pyłu z karmy dla zwierząt z powietrzem - możliwość urazów w wyniku wybuchu
Czynniki fizyczne
· Promieniowanie jonizujące emitowane przez weterynaryjny sprzęt rentgenowski oraz przez zwierzęta laboratoryjne poddawane badaniu lub leczeniu radioizotopami i ich wydaliny - możliwość uszkodzenia oczu, poparzenia skóry oraz rozwoju chorób nowotworowych
· Promieniowanie ultrafioletowe stosowane do sterylizacji i innych celów w laboratoriach i pomieszczeniach dla zwierząt - możliwość uszkodzenia skóry i oczu (rumień, poparzenia, uszkodzenia rogówki, zaćma fotochemiczna)
· Nadmierny hałas pochodzący od stosowanych maszyn i wibracje miejscowe podczas kucia i innych związanych z tym czynności (w stajni) - możliwość uszkodzenia słuchu i zespołu wibracyjnego
· Zmienne warunki atmosferyczne podczas pracy na zewnątrz - możliwość (w zależności od pory roku) udaru cieplnego, odmrożeń, ostrych i przewlekłych chorób układu oddechowego
· Specyficzne warunki panujące w pomieszczeniach dla zwierząt, takie jak duża wilgotność, wiatr, betonowe podłogi itd. - możliwość chorób reumatycznych
Czynniki chemiczne i pyły
· Środki ochrony roślin (np. środki owadobójcze, bakteriobójcze, chwastobójcze), środki do zwalczania gryzoni, rozpuszczalniki, mocne kwasy i zasady, detergenty - możliwość zatrucia i chorób skórnych
· Formaldehyd - możliwość podrażnienia błon śluzowych i skóry, astmy a także raka jamy nosowo - gardłowej
· Aflatoksyny w paszy dla zwierząt - możliwość raka wątroby
· Pył metali i pary rozpuszczalników podczas kucia, podkuwania i wykonywania innych czynności związanych z pielęgnacją kopyt - możliwość chorób układu oddechowego i zatruć
· Czynniki cytotoksyczne, kancerogenne, mutagenne i teratogenne (zwłaszcza u hodowców zwierząt laboratoryjnych) - możliwość chorób układowych (w tym nowotworowych), zaburzeń żołądkowo-jelitowych
· Lateks, z którego wykonane są rękawice stosowane przy pracy ze zwierzętami - możliwość zapalenia skóry i astmy w przypadku uczulenia
· Pyły, w tym pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, pyły zawierające krzemionkę, pyły leków - możliwość chorób układu oddechowego w tym chorób o podłożu immunologicznym (katar sienny, astma, tzw. „płuco farmera”)
· Rakotwórcze aflatoksyny - możliwość raka wątroby
Czynniki biologiczne
· Chore lub będące nosicielami mikroorganizmów chorobotwórczych zwierzęta - możliwość chorób zakaźnych
· Pył z karmy dla zwierząt zawierający różne mikroorganizmy i ich zarodniki, sierść zwierząt, pozostałości odchodów (np. ptasich) - możliwość uczulenia prowadzącego do astmy zawodowej, alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych, zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc, zapalenia śluzówek, wysypek skórnych
· Różne czynniki etiologiczne, w tym endotoksyny - możliwość chorób płuc, w tym zespołu toksyczności pyłu organicznego, astmy niealergicznej, zapalenia oskrzeli
· Wirusy chorobotwórcze pochodzące od hodowanych zwierząt - możliwość zwiększonego ryzyka przewlekłej białaczki limfatycznej i chłoniaka typu non-Hodgkin u hodowców
· Pył i endotoksyny – możliwość chorób dróg oddechowych u pracowników karmiących zwierzęta i pracowników ferm zwierząt futerkowych
· Zakażone szczury laboratoryjne - możliwość gorączki krwotocznej z objawami uszkodzenia nerek
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy
· Nadmierny wysiłek fizyczny i wymuszona pozycja ciała podczas pracy - możliwość dolegliwości bólowych zwłaszcza pleców i kolan wynikających z przeciążenia układu mięśniowo szkieletowego
Wertyna