MOWA ZALEŻNA - WPROWADZENIE

Często zdarza się, że chcemy, opisując pewną sytuację, przytoczyć wypowiedzi biorących w niej udział osób. Gdybyśmy pisali list lub artykuł, nie mielibyśmy z tym kłopotu - moglibyśmy po prostu zacytować czyjeś słowa. Korzystalibyśmy wówczas z tzw. mowy niezależnej (\"direct speech\"). Kiedy przytaczamy czyjąś wypowiedź podczas pisania tekstu, ujmujemy ją w cudzysłów i dodajemy odpowiedni czasownik, np. \"say\" \'mówić, powiedzieć\', \"ask\" \'pytać\', \"tell\" \'mówić, powiedzieć\' (por. \"SAY\" CZY \"TELL\"):



(1) \'I\'ll come home earlier today,\' Helen said.

\"Wrócę dziś do domu wcześniej\" - powiedziała Helen.

(2) \'When will you finish your work?\' he asked.

\"Kiedy skończysz swoją pracę?\" - zapytał.



Jednak podczas rozmowy nie mamy możliwości skorzystania z cytatu. Stosujemy wtedy konstrukcję zwaną mową zależną (\"reported/indirect speech\"). Oznacza to, że przeformułowujemy czyjąś wypowiedź, dokonując zmian w strukturze zdania. Zmiany te mogą dotyczyć:



- czasowników

- zaimków

- szyku wyrazów w zdaniu

- odniesień do czasu i miejsca



Mowy zależnej używamy, przytaczając:



- stwierdzenia, np.:



(3) \'I\'m a psychologist,\' she said.

\"Jestem psychologiem\" - powiedziała.

(4) \'I\'m desperate to achieve it,\' he said.

\"Jestem zdesperowany, aby to osiągnąć\" - powiedział.

(5) \'He will be famous one day,\' she said.

\"On będzie kiedyś sławny\" - powiedziała.



- pytania, np.:



(6) \'When are you leaving?\' he asked.

\"Kiedy wyjeżdżasz?\" - zapytał.

(7) \'Are you feeling well?\' the doctor asked.

\"Czy czujesz się dobrze?\" - zapytał lekarz.

(8) \'Do you understand what I\'m saying?\' the teacher asked.

\"Czy rozumiesz to, co mówię?\" - zapytał nauczyciel.



- inne wypowiedzi (rady, polecenia, prośby, ostrzeżenia), np.:



(9) \'You really should have some rest,\' she advised him.

\"Naprawdę powinieneś odpocząć\" - poradziła mu.

(10) \'Step back, immediately!\' he said to me.

\"Natychmiast się cofnij!\" - powiedział do mnie.

(11) \'Could you come to help me tomorrow?\' she asked.

\"Czy mógłbyś przyjść pomóc mi jutro?\" - poprosiła.

(12) \'Don\'t give the secret away to anyone,\' he warned me.

\"Nie wydaj nikomu tego sekretu\" - ostrzegł mnie.