Zadania maturalne z genetyki.pdf

Zadania maturalne z genetyki

Krzyżówki jednogenowe – dziedziczenie autosomalne.

Psztymocle to zwierzęta bardzo pożyteczne, choć w naturze nie występują. Przywołuję je gdy chcę podkreślić

ogólny, a nie dotyczący określonego zwierzęcia, charakter sposobu dziedziczenia cechy.

Zadanie 1. A

Skrzyżowano białą samicę psztymocla z czarnym samcem. Liczne potomstwo tej krzyżówki miało wyłącznie czarne

futerko. Podaj sposób dziedziczenia białej i czarnej barwy futerka u psztymocli.

Zadanie 2. B

Bezrogiego byka skrzyżowano z dwoma rogatymi i jedną bezrogą krową. Otrzymano nast. potomstwo:

a. od krowy bezrogiej rogatego cielaka;

b. od pierwszej krowy rogatej, rogatego cielaka;

c. od drugiej krowy rogatej, bezrogiego cielaka.

Podaj genotypy rodziców i potomstwa.

Zadanie 3. B

Brązowooki mężczyzna ma niebieskookiego syna z brązowooką kobietą. Jego matka ma oczy koloru niebieskiego,

a ojciec jest brązowooki. Ojciec jego żony ma oczy niebieskie, a matka brązowe. Określ genotyp wszystkich osób

wymienionych w tekście.

Zadanie 4. A

Skrzyżowano dwa czarne psztymocle. Potomstwo tej krzyżówki składało się z 810 psztymocli czarnych i 270

białych. Podaj sposób dziedziczenia białej i czarnej barwy futerka u psztymocli.

Zadanie 5. B

Skrzyżowano długonogą samicę psztymocla z krótkonogim samcem. W pokoleniu F1 wszystkie psztymocle miały

nogi takiej samej długości, krótsze od nóg matki, ale dłuższe od nóg samca. W F2 uzyskano 50 psztymocli

długonogich, 50 krótkonogich i 100 o nogach o pośredniej długości. Podaj sposób dziedziczenia długości nóg u

psztymocli.

Zadanie 6. B

Samicę psztymocla o nogach średniej długości skrzyżowano z długonogim samcem. Jeśli za długonogość i

krótkonogość psztymocli odpowiedzialne są kodominujące allele tego samego genu to ile i jakich psztymocli

oczekiwać można wśród 200 potomków tej krzyżówki?

Zadanie 7. B

Na podstawie grup krwi wskaż, które z dzieci należy do których rodziców

Rodzeństwo 1: dziewczynka o grupie krwi 0 i chłopiec o grupie krwi B

Rodzeństwo 1: dziewczynka o grupie krwi A i chłopiec o grupie krwi B

Pani R - grupa B, pan R - grupa AB

Pani Z – grupa B, pan F - grupa B

Podaj genotypy wszystkich osób z zadania

Zadanie 8. B

U ludzi występują cztery główne grupy krwi A, B, AB, O. Cecha ta uwarunkowana jest serią alleli wielokrotnych

przy czym allel I A oraz I B dominują nad allelem i, a w stosunku do siebie są współdominujące.

Kobiecie o grupie krwi A urodziło się dziecko o grupie krwi 0. Oskarżyła mężczyznę o grupie krwi B, że jest ojcem

tego dziecka. Jednak on mógł udowodnić, bez przeprowadzenia testu na ojcostwo, że tak nie jest. Na jakiej

podstawie mógł tak twierdzić?

Zadanie 9. B

a. Jeżeli brązowookiemu małżeństwu urodziło się troje dzieci o oczach brązowych, to czwarte dziecko będzie

miało oczy jasne.

b. Jeżeli ciemnookiemu małżeństwu urodziło się troje dzieci o oczach ciemnych, to czwarte dziecko może mieć

oczy niebieskie.

Które z powyższych stwierdzeń jest prawdziwe? Odpowiedź uzasadnij.

Zadanie 10. B

Odpowiedz na poniższe pytania i uzasadnij odpowiedzi. Pamiętaj, że główny gen odpowiedzialny za barwę oczu

znajduje się na autosomach, jego dominujący allel warunkuje oczy brązowe, a recesywny niebieskie.

a. Czy rodzice o brązowych oczach mogą mieć dziecko niebieskookie? Jeśli tak to jakie jest

prawdopodobieństwo, że urodzi im się córka o oczach niebieskich?

b. Czy rodzicie o oczach błękitnych mogą mieć dziecko brązowookie? Jeśli tak to jakie jest

prawdopodobieństwo, że urodzi im się syn o oczach brązowych?

Zadanie 11. B

U wywilżnej karłówki ( Drosophila melanogaster ) za zredukowane skrzydła odpowiada, między innymi, recesywny

allel autosomalnego genu vg . Skrzyżowano ze sobą dwie heterozygoty, z uwagi na ten gen. Ile muszek z pośród

liczącego 120 osobników potomstwa potomków będzie miało genotyp, a ile fenotyp rodziców, a ile będzie miało

szczątkowe skrzydła?

Proste krzyżówki dwugenowe – dziedziczenie autosomalne

Zadanie 12. C

Pewien akwarysta połączył ze sobą dwie wsobne (homozygotyczne) hodowle wywilżnach karłówek ( Drosophila

melanogaster ) o zredukowanych skrzydłach. Zdziwił się ogromnie stwierdziwszy, że w potomstwie pojawia się

wiele muszek skrzydlatych. Z taką samą częstością uskrzydlone były samce i samice. Jak wyjaśnisz to zjawisko?

Zadanie 13. B

Skrzyżowano ze sobą homozygotyczne psztymocle - łysego, błękitnookiego z włochatym o oczach czerwonych. W

potomstwie tej krzyżówki otrzymano wyłącznie psztymocle włochate o oczach czerwonych. Wiedząc, że geny

warunkujące wytworzenie futerka i barwę oczu dziedziczą się niezależnie podaj genotypy rodziców, oraz

potomstwa (F1 i F2).

Zadanie 14. B

Jeśli w drugim pokoleniu (F2), krzyżówki opisanej w zadaniu 12 otrzymano 320 psztymocli to ile wśród nich

będzie psztymocli:

a. pozbawionych futerka o oczach czerwonych;

b. owłosionych, błękitnookich.

Zadanie 15. A

Niebieskooki mężczyzna o grupie krwi A poślubił brązowooką kobietę o grupie krwi AB. Urodził im się niebieskooki

syn o grupie krwi B. Jakie jest prawdopodobieństwo, że drugie ich dziecko będzie córką o oczach brązowych i

grupie krwi A?

Zadanie 16. B

U człowieka allel, genu autosomalnego, warunkujący brązową barwę oczu (B) dominuje nad allelem (b)

warunkującym oczy niebieskie, a allel innego genu (również autosomalnego) warunkujący praworęczność (P)

dominuje nad allelem leworęczności (p). Niebieskooki praworęczny mężczyzna poślubił brązowooką, praworęczną

kobietę. Ich pierwsze dziecko jest niebieskookim i leworęcznym synem. Jakie jest prawdopodobieństwo, że drugie

dziecko będzie brązowooką praworęczną córką?

Krzyżówki jednogenowe – sprzężenie z płcią

Zadanie 17. B

Jak sprawdzić czy u wywilżnej karłówki ( D. melanogaster ) gen, którego recesywny allel warunkuje białe oczy

dziedziczy się w sposób sprzężony z płcią.

Zadanie 18. B

U kotów czarna barwa sierści nie w pełni dominuje nad żółtą (heterozygoty mają sierść szylkretową) i jest to

cecha dziedzicząca się w sposób sprężony z płcią. Szylkretowa kotka ma cztery kocięta: żółtego samca, żółtą

samicę, czarnego samca i szylkretową samiczkę. Jakiej barwy był ich ojciec? Przedstaw zapis genetyczny tej

krzyżówki.

Zadanie 19. B

Zdrowy mężczyzna, którego ojciec był chory na hemofilie, poślubił zdrową kobietę pochodzącą z rodziny w której

hemofilia nie występowała. Jakie prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby u jego synów.

Zadanie 20. C

Załóżmy, że mężczyzna z poprzedniego zadania (18) poślubił zdrową kobietę, której ojciec był chory na hemofilię.

Jakie jest prawdopodobieństwo, że urodzi się im:

a. córka chora na hemofilię;

b. syn chory na hemofilię.

Zadanie 21. B

Kobieta, której ojciec był chory na hemofilię poślubiła dotkniętego tą chorobą mężczyznę. Jakie jest

prawdopodobieństwo, że:

a. urodzi się im dziecko chore na hemofilię;

b. urodzi się im syn chory na hemofilię;

c. urodzi się im zdrowa córka.

Zadanie 22. B

Zdrowa kobieta, której ojciec był daltonistą poślubiła zdrowego mężczyznę. Jakie jest prawdopodobieństwo, że

urodzą im się kolejno, zdrowa córka i syn chory na daltonizm.

Zadanie 23. B

Zdrowa kobieta, której ojciec był daltonistą poślubiła zdrowego mężczyznę. Jakie jest prawdopodobieństwo, że

będą mieli dwoje dzieci.

Zastosowanie prawa Hardy’ego-Weinberga

Zadanie 24. B

Mukowiscydoza warunkowana jest przez recesywny allel genu autosomalnego. Choroba występuje, średnio, u

jednego z 2500 urodzonych dzieci. Jakie jest prawdopodobieństwo, że zdrowym rodzicom urodzi się:

a. chora na mukowiscydozę córka;

b. chory na mukowiscydozę syn.

Zadanie 25. B

Z pierwszą żoną mężczyzna ma dziecko chore na mukowiscydozę. Jakie jest prawdopodobieństwo, że ze związku

z inną zdrową kobietą urodzi mu się chory na mukowiscydozę syn?

Zadanie 26. C

U psztymocli dwa kodominujące allele A 1 i A 2 determinują długość ogona. Homozygoty A 1 A 1 nie mają ogona, a

homozygoty A 2 A 2 mają długi ogon. Heterozygoty A 1 A 2 mają ogon krótki. Zakładając, że psztymocle tworzą dużą

populację panmiktyczną, w której nie obserwuje się mutacji, migracji i selekcji, oraz, że w populacji tej osobniki

bez ogona występują z częstością 0,04 oblicz ile psztymocli o krótkim ogonku powinno być w grupie obejmującej

10000 osobników.

Krzyżówki dwugenowe ze sprzężeniem z płcią

Zadanie 27. B

Daltonista o grupie krwi AB poślubił zdrową kobietę o grupie krwi A, której matka miała grupę krwi 0, a ojciec był

chory na daltonizm. Jakie jest prawdopodobieństwo, że urodzi im się:

a. zdrowa córka o grupie krwi A;

b. syn daltonista o grupie krwi AB;

c. zdrowy syn o grupie krwi 0;

d. córka daltonistka o grupie krwi B.

Zadanie 28. B

Niebieskooki zdrowy mężczyzna poślubił brązowooką zdrową kobietę, której ojciec jest niebieskookim daltonistą.

Jakie jest prawdopodobieństwo, że będą mieli dwie niebieskookie, zdrowe córki i brązowookiego syna dotkniętego

daltonizmem?

Zadanie 29. A

Czy niebieskooka daltonistka może mieć brązowookiego, zdrowego syna? Odpowiedź uzasadnij zapisując

odpowiednią krzyżówkę.

Krzyżówki dwugenowe z genami sprzężonymi ze sobą

Zadanie 30. C

Skrzyżowano łysego samca psztymocla o zredukowanych skrzydłach (cechy warunkowane przez allele recesywne)

z dwoma samicami typu dzikiego (włochate i uskrzydlone). Z pierwszą samicą miał 240 młodych w tym 100

skrzydlatych i owłosionych, 100 łysych o zredukowanych skrzydłach, 20 łysych i owłosionych i 20 włochatych o

zredukowanych skrzydłach. Z drugą samicą miał 240 młodych w tym 20 skrzydlatych i owłosionych, 20 łysych o

zredukowanych skrzydłach, 100 łysych i owłosionych i 100 włochatych o zredukowanych skrzydłach.

Podaj genotypy samca i samic oraz sposób dziedziczenia owłosienia i wykształcania skrzydeł u psztymocli. Jeśli

będzie to potrzebne oblicz odległość między badanymi genami.

Zadanie 31. B

Jeśli odległość między genami A i B wynosi 20 cM to ile osobników o fenotypie recesywnym można otrzymać w

krzyżówce testowej z podwójną heterozygotą, jeśli:

a. dominujące allele znajdują się na tym samym chromosomie;

b. dominujące allele znajdują się na różnych chromosomach.

Zadanie 32. B

Jeśli skrzyżuje się dwie podwójne heterozygoty to z jaką częstością będą pojawiały się w potomstwie krzyżówki

podwójne homozygoty recesywne jeśli:

a. geny dziedziczą się niezależnie;

b. znajdują się w odległości 10 cM od siebie.

Zadanie 33. C

U wywilżnej karłówki ( D.melanogaster ) gen w, którego recesywny allel warunkuje białe oczy i gen y, którego

recesywny allel warunkuje żółte ciało dziedziczą się w sposób sprzężony z płcią i są oddalone od siebie o 30 cM.

Skrzyżowano homozygotyczną, białooką samicę o żółtym ciele z dzikim samcem (oczy purpurowe, ciało szare). W

pokoleniu F2 tej krzyżówki otrzymano 360 much. Podaj fenotypy i liczebność otrzymanych much.

Krzyżówki trzygenowe również z genami sprzężonymi ze sobą

Zadanie 34. C

U psztymocli gen A, którego dominujący allel warunkuje długie, a recesywny, krótkie uszy, jest oddalony od genu

B, którego dominujący allel warunkuje występowanie białej "gwiazdki" na czole, a recesywny jej brak, o 20 cM, a

gen C, którego dominujący allel determinuje krótkie, a recesywny długie nogi, jest oddalony od genu B o 40 cM.

Jaką krzyżówkę należy wykonać aby określić ułożenie tych genów w chromosomie? Jakich wyników można

oczekiwać?

Zadanie 35. B

Niebieskookiemu daltoniście o grupie krwi 0 i brązowookiej, zdrowej kobiecie o grupie krwi A urodził się

niebieskooki syn o grupie krwi 0, który podobnie jak ojciec cierpi na daltonizm. Podaj genotypy osób

wymienionych w zadaniu.

Zadanie 36. C

Skrzyżowano ze sobą homozygotyczną muchę o fenotypie abc z samcem ABC. W F1 otrzymano wyłącznie samice

o fenotypie ABC i samce o fenotypie abc. W F2 tej krzyżówki otrzymano 8 klas samców. Najbardziej liczne były

samce o fenotypie ABC i abc, a najmniej liczne (wśród 400 potomnych much stwierdzono jedynie 4 takie samce)

miały fenotypy AbC i aBc. Co możesz powiedzieć o dziedziczeniu się genów ABC u muchy.

Zadanie 37. C

Skrzyżowano ze sobą homozygotyczną muchę o fenotypie abc z samcem ABC. W F1 otrzymano wyłącznie samice

o fenotypie ABC i samce o fenotypie abc. W F2 tej krzyżówki otrzymano 8 klas samców. Najbardziej liczne były

samce o fenotypie ABC i abc, a najmniej liczne (wśród 400 potomnych much stwierdzono jedynie 4 takie samce)

miały fenotypy AbC i aBc. Skonstruuj mapę genetyczną tego obszaru wiedząc, że odległość między genami A i B

wynosi 10 cM.

Allele letalne

Zadanie 38. B

Skrzyżowano ze sobą dwa psztymocle o uszach postrzępionych. W F1 otrzymywano 2 razy więcej zwierząt o

fenotypie rodzicielskim niż typu dzikiego (niepostrzępione uszy). Jak dziedziczy się fenotyp postrzępione ucho u

psztymocli? Zapisz krzyżówki i podaj genotyp pokolenia F1.

Zadanie 39. B

Jakich osobników i w jakich proporcjach należy oczekiwać jeśli psztymocla o uszach postrzępionych (patrz

poprzednie zadanie) skrzyżuje się z psztymoclami o uszach normalnych?

Zadanie 40. C

Samicę psztymocla o skróconym (typ buldog) pyszczku skrzyżowano z samcem o pyszczku normalnym. W

potomstwie tej krzyżówki otrzymano 50 samiczek o normalnym pyszczku, 50 samiczek o pyszczku skróconym oraz

50 samców o pyszczku normalnym. Omów sposób dziedziczenia skróconego pyszczka u psztymocli oraz zapisz

krzyżówkę i podaj genotypy potomstwa

Stopnie trudności:

A - łatwy;

B - średni;

C - trudny, zakres rozszerzony

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: