199708_plywajace_giganty.pdf

TECHNIKA I BIZNES

INûYNIERIA LDOWA

wydobywajce rop«, ýycio-

dajny p¸yn nowoczesnych

spo¸eczeÄstw, s mistrzowskimi dzie-

¸ami sztuki inýynierskiej, zdolnymi

przeciwstawi si« monstrualnym falom

i huraganowym wiatrom. W najbliý-

szych latach technika, ktra pozwala na

wydobywanie p¸ynnego czarnego z¸o-

ta spod dna mrz, stanie si« by moýe

dost«pna i w innych zastosowaniach,

od wyrzutni rakiet po lotniskowce.

Rozwaýa si« projekt przebudowy jed-

nej z morskich platform wiertniczych

i przeznaczenia jej po roku 1998 na miej-

sce startu rakiet wynoszcych satelity na

orbit«. Ma si« ono znajdowa nieco po-

nad 1600 km na po¸udniowy wschd od

Hawajw. Konsorcjum Sea Launch, sk¸a-

dajce si« z czterech firm, na czele kt-

rych stoi Boeing Commercial Space, pla-

nuje wykorzystanie dodatkowej pr«d-

koæci obwodowej na rwniku do nadania

rakietom wi«kszego p«du podczas wy-

noszenia przez nie satelitw na orbit«

geostacjonarn. Ponadto rakieta startu-

jca z rwnika od razu lokuje satelit« na

docelowej orbicie i nie trzeba go przeno-

si z innej szerokoæci geograficznej.

Firma Kvaerner, b«dca najwi«kszym

europejskim budowniczym statkw

i jednym z partnerw Sea Launch, przy-

stpi¸a juý do adaptacji platformy wiert-

niczej, uszkodzonej podczas eksplozji

na Morzu P¸nocnym. Umieszczono na

niej wyrzutni« i hangar dla rosyjsko-

-ukraiÄskiej rakiety oraz zbiorniki pa-

liwa rakietowego. Platforma o wymia-

rach 120 x 60 m b«dzie spoczywa na

s¸upach przymocowanych do dwu zain-

stalowanych pod wod pontonw. Sza-

cuje si«, ýe koszty realizacji ca¸ego pro-

jektu, ¸cznie z budow specjalnie

wyposaýonego statku dowodzenia, si«-

gn 500 mln dolarw. Pierwsza rakieta

ma wystartowa w czerwcu 1998 roku.

Moýliwoæ dysponowania mobilny-

mi, p¸podwodnymi platformami wiert-

niczymi nie usz¸a uwagi amerykaÄskie-

go Departamentu Obrony. W pro-

wadzonych obecnie badaniach z uýy-

ciem modeli prbuje si« ustali, czy na

przyk¸ad po¸czone ze sob platformy

DOåWIADCZALNA PLATFORMA ãMEGA-FLOATÓ w Zatoce Tokijskiej

ma blisko 300 m d¸ugoæci, szerokoæ 60 m, a wysokoæ 2 m. W przysz¸oæci technika

zastosowana przy jej budowie moýe pos¸uýy do konstrukcji drg startowych dla samolotw.

nie mog¸yby s¸uýy jako oddalona od

brzegu baza wojskowa. Cho kosztowa-

¸aby wiele miliardw dolarw, u¸atwia-

¸aby jednak dost«p do obszaru dzia¸aÄ

wojennych wojskom paÄstw sprzymie-

rzonych. Dysponujce w¸asnym nap«-

dem platformy, kaýda o wymiarach co

najmniej takich jak standardowa plat-

forma wiertnicza, przybliýa¸yby si« do

obszaru konfliktu i nast«pnie ¸czy¸y

w ca¸oæ. Powsta¸a w ten sposb droga

startowa, d¸ugoæci ponad tysica me-

trw, mog¸aby przyjmowa transporto-

we samoloty C-130. Pod ni znajdowa-

¸yby si« setki tysi«cy metrw kwadra-

towych powierzchni magazynowych.

Wciý jeszcze nie wiadomo, czy na

ko¸yszcym si« morzu by¸oby moýliwe

¸czenie olbrzymich platform za pomo-

c gigantycznych z¸cz typu ãgniazd-

ko-wtykÓ lub teý struktur zawiasowych

lub mostowych. ãSi¸y, ktre powstaj

mi«dzy modu¸ami, s ogromneÓ Ð m-

wi Albert J. Tucker, dyrektor jednego

z oddzia¸w Office of Naval Research

nadzorujcego program badawczy, kt-

rego koszt wynosi 16 mln dolarw.

Nie wszyscy s zwolennikami kon-

cepcji ¸czenia platform. Cz«æ specjali-

stw od obrony jest zdania, ýe taka mo-

bilna baza moýe podwaýy sens dal-

szego inwestowania w lotniskowce.

Japonia, ze wzgl«du na niewielk po-

wierzchni« ldu, wykazuje spore zain-

teresowanie p¸ywajcymi platformami,

cho o konstrukcji innej niý platformy

wiertnicze. Grupa japoÄskich stoczni

i przedsi«biorstw zwizanych z produk-

cj i przetwrstwem stali, Technologi-

cal Research Association of Mega-Float,

zbudowa¸a ostatnio w Zatoce Tokijskiej

doæwiadczaln platform« p¸ywajc d¸u-

goæci blisko 300 m. Technika konstruk-

cji ãmegatratwÓ, ktra moýe znale za-

stosowanie rwnieý w budowie p¸y-

wajcych lotnisk, nabrzeýy portowych

lub zak¸adw energetycznych, polega

na zespawaniu ze sob wielkiej liczby

pustych blokw (szeæcianw) stalowych

i stworzeniu w ten sposb rodzaju pon-

tonu zakotwiczonego w dnie morskim

za pomoc pali. We wrzeæniu Stany

Zjednoczone i Japonia zgodzi¸y si« roz-

waýy, czy technika megatratwy nie

mog¸aby by jedn z opcji dyslokacji

jednostki æmig¸owcw piechoty mor-

skiej USA, stacjonujcej obecnie w ba-

zie Futenma na Okinawie.

Mimo licznych propozycji inýyniero-

wie przestrzegaj przed fantazjowaniem

o ãwodnym æwiecieÓ, czyli na przyk¸ad

mrzonkami o zak¸adaniu miast na pe¸-

nym morzu. ãMusz istnie naprawd«

waýne powody budowania czegokol-

wiek gdzieæ daleko na oceanie, bo to

bardzo droga technikaÓ Ð mwi William

C. Webster, cz¸onek kierownictwa Col-

lege of Engineering w University of Ca-

lifornia w Berkeley. Niemniej jednak

w przypadku pewnych æciæle okreælo-

nych przedsi«wzi« doæwiadczenia

w budowie p¸ywajcych wysp mog

okaza si« bezcenne.

Gary Stix

22 å WIAT N AUKI SierpieÄ 1997

P¸ywajce giganty

Na morskie platformy zerkaj

budowniczowie wyrzutni

rakiet i ldowisk

M orskie platformy wiertnicze

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: