45.pdf

SPECJALNY DODATEK: ENCYKLIKA HUMANAE VITAE

www.lmm.pl

Rok X nr 3(45)/2003

ISSN 12348112

Koszt egz.: 2,5 z³

Encyklika Humanae vitae

Z okazji jubileuszu og³oszenia

encykliki Humanae vitae

proponujemy lekturê artyku³u

ks. W³adys³awa Gasid³y,

wieloletniego

wspó³pracowanika kardyna³a

Karola Wojty³y w Wydziale

Duszpasterstwa Rodzin

krakowskiej kurii

metropolitarnej.

Dla naszych Czytelników

mamy te¿ prezent specjaln¹

wk³adkê z tekstem encykliki.

WIADECTWO

WIERNOCI

KS. W£ADYS£AW GASID£O

Wyzwanie i krytyka

Encyklika powstawa³a w burzliwym

czasie, podczas natê¿onego fermentu

myli i nieoczekiwanych pr¹dów w ³o-

nie samego Kocio³a po Soborze Waty-

kañskim II; w atmosferze niezbyt sprzy-

jaj¹cej studiowaniu i przyjmowaniu trud-

nych prawd ewangelicznych, których

trzeba by³o wtedy broniæ. Sam Sobór

Watykañski II, jako wydarzenie donio-

s³ej wagi, mo¿e dlatego, ¿e nie tak czê-

ste, by³ rozmaicie pojmowany zarówno

przez wielu cz³onków Kocio³a jak i oso-

by stoj¹ce poza nim. Byli i tacy, dla któ-

rych Sobór stanowi³ okazjê do przykra-

wania Kocio³a na w³asny u¿ytek. Po-

wo³ywanie siê na Sobór nie rzadko by³o

tylko pretekstem do krytyki rzekomo nie-

soborowych porz¹dków panuj¹cych

w Kociele posoborowym. Ta atmosfera

udziela³a siê nie tylko zaanga¿owanym w

¿ycie Kocio³a, ale tak¿e prostym wier-

nym. Pewne, wrêcz groteskowe sytuacje

mog³y obrazowaæ panuj¹c¹ wówczas

w niektórych krêgach atmosferê: jedni

postulowali zniesienie celibatu kap³añskie-

go, a inni skrócenia modlitw brewiarzo-

wych. Kr¹¿y³ dowcip, ¿e Sobór z pew-

noci¹ ograniczy modlitwy kap³añskie do

trzech Alleluja, przy czym jedno z nich

bêdzie mo¿na antycypowaæ, czyli odmó-

wiæ dzieñ wczeniej. Trzeba przyznaæ, ¿e

o ile wiêkszoæ episkopatów wiata i teo-

logów stanê³o po stronie Paw³a VI, to

jednak wielu katolików i niekatolicy oraz

tym roku, 25 lipca, minê³o

trzydzieci piêæ lat od og³o

szenia przez Ojca wiêtego

Paw³a VI g³onej encykliki Humanae

vitae o zasadach moralnych w dzie-

dzinie przekazywania ¿ycia ludzkiego.

Powiedziano wiele na temat tego doku-

mentu, który poruszy³ sumienia wiata.

Jedni gwa³townie go atakowali, inni na-

miêtnie polemizowali z zawartymi w nim

zasadami, zarzucaj¹c Papie¿owi wstecz-

nictwo i nienad¹¿anie za duchem czasu.

Z drugiej jednak strony, encyklika jako

wiadectwo wiernoci wobec Pana

wszelkiego ¿ycia, poszanowania Bo¿ego

Prawa i pos³uszeñstwa Urzêdowi Na-

uczycielskiemu Kocio³a by³a przedmio-

tem wnikliwych analiz oraz wywa¿onych

komentarzy teologicznych i duszpaster-

skich. Owa wieloæ postaw i reakcji wo-

bec Humanae vitae wiadczy o wadze

tej encykliki, która wywo³a³a ogromne

poruszenie w wiecie i pobudzi³a wielu

ludzi do studiowania Magisterium Eccle-

siae, katolickiej etyki ma³¿eñskiej, a tak¿e

do weryfikacji w³asnych postaw moral-

nych. Papieski dokument po prostu zmu-

sza³ do okrelenia jasnego stanowiska

wobec Bo¿ej wizji ma³¿eñstwa i rodziny,

do opowiedzenia siê za Ewangeli¹ ¿ycia,

za wiêtoci¹ rodzicielstwa lub przeciw

¿yciu, za cywilizacj¹ mierci a¿ do akcep-

tacji zabijania w³¹cznie.

niektórzy teologowie i biskupi, nieko-

niecznie w z³ej wierze, domagali siê zmia-

ny dotychczasowego stanowiska Kocio-

³a w kwestii przekazywania ¿ycia ludz-

kiego, o której traktuje encyklika, uznaj¹c

to zadanie jako bardzo donios³y obowi¹-

zek ma³¿onków (por. HV 1). Tak¿e zde-

cydowana wiêkszoæ papieskiej komisji

ekspertów, powo³anej jeszcze przez Jana

XXIII w 1963 r., a rozszerzonej do 75

osób przez Paw³a VI, po piêciu latach pra-

cy przed³o¿y³a w 1967 r. s³ynny raport, w

którym postulowa³a now¹ interpretacjê pra-

wa natury i uznanie antykoncepcji. Tylko

czterech cz³onków komisji z³o¿y³o swoje

votum separatum. Komisja ta sk³ada³a siê

w wiêkszoci z zachodnich ekspertów w

dziedzinie teologii, biologii, medycyny i so-

cjologii zafascynowanych postêpami tech-

niki, zw³aszcza w dziedzinie produkcji

rodków antykoncepcyjnych, szczególnie

nowymi preparatami hormonalnymi

i wk³adkami domacicznymi. Chyba nie

zdawano sobie jeszcze wtedy sprawy

z ca³ej prawdy o niszcz¹cym dzia³aniu

preparatów antykoncepcyjnych ani nie

brano pod uwagê faktu, ¿e niektóre z tych

rodków dzia³aj¹ poronnie, a wiêc nisz-

cz¹ poczête ¿ycie ludzkie.

Dokoñczenie na s. 89

P ORADY

PYTANIA, LISTY, PORADY

Chcemy zostaæ

rodzicami

Mam 25 lat. Od jakiego czasu

interesujê siê naturalnymi

metodami planowania rodziny.

Bardzo chcê siê tego nauczyæ

i w zwi¹zku z tym kupi³am

ksi¹¿kê J. i S. Kippley Sztuka

naturalnego planowania

rodziny. Mam za sob¹ kilka

kart obserwacji, jednak mam

k³opoty z dokonaniem

interpretacji. Nie mam siê do

kogo zwróciæ, bo w moim

miecie nie ma lekarza, który

by³by zainteresowany tymi

metodami. Planujemy z mê¿em

dziecko i przyznam, ¿e co nie

wychodzi. Mam wra¿enie, ¿e

le interpretujê dane, dlatego

zwracam siê do Pañstwa

o pomoc.

koñca cyklu) trwa³a 13 dni. W³aciciel-

ka karty nie zaznaczy³a niestety na wy-

kresie wa¿nego dla tej sytuacji faktu:

kiedy mia³o miejsce wspó³¿ycie.

Przyjrzyjmy siê teraz temu cyklowi

z punktu widzenia osoby pragn¹cej poczê-

cia. Oko³oowulacyjny wzrost temperatu-

ry (pocz¹tek w dniu 13) o kilka dni wy-

przedza dzieñ szczytu i to wydaje siê klu-

czowe dla wyboru dni najwiêkszej p³od-

noci. Wprawdzie stwierdzono, ¿e

owulacja najczêciej pokrywa siê z dniem

szczytu luzu, ale nie mo¿na uznaæ tego za

regu³ê. Przeanalizujmy objaw luzu po

trzech dniach zró¿nicowanej wydzieliny

(rozci¹gliwy, lecz nieprzejrzysty) pojawia

siê luz najlepszej jakoci (rozci¹gliwy

i przejrzysty dni 10 i 11), w dniu 12 za-

znaczono trzema krzy¿ykami du¿¹ iloæ

luzu, w dniu trzynastym, kiedy zaczyna

siê wzrost, luz jest wci¹¿ rozci¹gliwy

i taka dobra wydzielina utrzymuje siê

jeszcze przez trzy dni, a równoczenie

mamy ju¿ bardzo wyrany wzrost tem-

peratury. W takiej sytuacji nale¿a³oby przy-

j¹æ, ¿e najwiêksze szanse na poczêcie by³y

w dniach 1013. Utrzymuj¹cy siê od dnia

13 wzrost temperatury wskazywa³by na

wyst¹pienie jajeczkowania, za utrzymy-

wanie siê jeszcze przez kilka dni luzu bar-

dziej p³odnego typu mog³o byæ skutkiem

silnego jeszcze oddzia³ywania estrogenów

z przedowulacyjnej fazy cyklu i mo¿liwe,

¿e wspó³¿ycie póniejsze ni¿ w dniu 14

nie dawa³o ju¿ mo¿liwoci poczêcia.

Jak widaæ z powy¿szej analizy, mimo

i¿ okres p³odny wyznaczylimy na po-

cz¹tku na dni 719 (takiej interpretacji trzy-

ma³oby siê ma³¿eñstwo nie planuj¹ce

dziecka), to nie wszystkie te dni daj¹ jed-

nakow¹ szansê poczêcia, zatem ma³¿on-

kowie pragn¹cy zostaæ rodzicami powinni

skoncentrowaæ siê na obserwowaniu

objawów najwiêkszej p³odnoci, czyli

najlepszej jakoci wydzieliny luzowej

(przypominaj¹cej surowe bia³ko kurzego

jaja). Aby zwiêkszyæ prawdopodobieñ-

stwo poczêcia, w nastêpnym cyklu ma³-

¿eñstwo mo¿e postêpowaæ w nastêpuj¹-

cy sposób: wstrzemiêliwoæ od pocz¹t-

ku cyklu, nastêpnie wspó³¿ycie w kolej-

ne dni od pojawienia siê bardziej p³odnego

typu luzu do wzrostu temperatury. Przy-

pomnijmy, ¿e pierwszym sygna³em

wskazuj¹cym na poczêcie jest tempera-

tura utrzymuj¹ca siê na wy¿szym pozio-

mie ponad 21 dni, a przewidywany ter-

min porodu obliczamy w nastêpuj¹cy

sposób: pierwszy dzieñ wzrostu tempe-

ratury w cyklu, w którym nast¹pi³o po-

czêcie, minus 7 dni plus 9 miesiêcy.q

Maciej Tabor

tatystyki mówi¹, ¿e ma³¿eñstwo

potrzebuje rednio trzech miesiê

cy, aby próby poczêcia zakoñczy-

³y siê sukcesem. Ten czas jest oczywi-

cie spraw¹ bardzo indywidualn¹: jed-

nym ta sztuka uda siê w pierwszym cy-

klu, innym po kilku miesi¹cach.

Zacznijmy od klasycznej interpretacji

zapisów z nades³anej karty. Czas p³od-

noci zaczyna siê wraz z pojawieniem

siê luzu, czyli 7 dnia cyklu. W ci¹gu

nastêpnych dni, jakoæ luzu p³odnego

poprawia siê a¿ do dnia 16, kiedy mamy

dzieñ szczytu, czyli ostatnie wyst¹pienie

luzu bardziej p³odnego typu lub odczu-

cia liskoci. Teraz przyjrzyjmy siê tem-

peraturze: szeæ pomiarów bezpored-

nio poprzedzaj¹cych wzrost mamy

w dniach 712. Poziom ni¿szy: 36,7; po-

ziom wy¿szy 36,9. Trzy wy¿sze tempe-

ratury przypadaj¹ce po dniu szczytu na-

potykamy w dniach 17, 18 i 19 od

wieczora tego ostatniego dnia rozpoczyna

siê czas niep³odnoci poowulacyjnej. Faza

lutealna (od wzrostu temperatury do

Fundamenty Rodziny nr 3(45)/2003

L ISTY

Z NASZEGO FORUM INTERNETOWEGO: www.lmm.pl/forum

ta, tylko zaufanie Bogu, bo tylko Jemu

mo¿na tak ufaæ. Zreszt¹ postawi³am na

Niego w momencie gdy wysz³am za m¹¿

i po trzech miesi¹cach by³am w ci¹¿y.

Wiedzia³am wtedy, ¿e moja choroba

mo¿e siê zaostrzyæ (chorujê od 12 roku

¿ycia teraz mam 27lat) i tak siê sta³o.

By³o ciê¿ko, ale szybko stanê³am na nogi.

Decyduj¹c siê na drugie i trzecie dziec-

ko, równie¿ bra³am pod uwagê zaostrze-

nie. Po poronieniu nic w³aciwie siê nie

sta³o, ale po kolejnym porodzie by³o tra-

gicznie. £udzi³am siê, ¿e wszystko bê-

dzie OK, ale po pó³tora miesi¹ca siê za-

czê³o: stopniowo gorzej i gorzej, do tego

karmi³am piersi¹ i by³o mi ciê¿ko odsta-

wiæ ma³¹. Ale musia³am lekarze nie

mogli mnie postawiæ na nogi przez

3 tygodnie w szpitalu. W koñcu jako

tam powoli dosz³am do siebie, a w³aci-

wie to dochodzê do tej pory. Zaznaczam,

¿e w ¿adnej ci¹¿y nie bra³am ¿adnych

leków, ani pó³ roku przed. Dzieci s¹ zdro-

we i wspania³e. Teraz, gdy ca³y czas bio-

rê leki, robimy wszystko, aby nie po-

czê³o siê kolejne dziecko oczywicie

w ramach NPR. Dobrze siê przygoto-

wa³am na te sytuacje i skoñczy³am rocz-

ny kurs NPR I stopnia. Jako nam siê

udaje, choæ nie zawsze mogê stosowaæ

temperaturê (czêste stany podgor¹czko-

we). Zawsze jednak pamiêtam o tym, ¿e

to Bóg daje i zabiera. Pozdrawiam.q

(M.)

ZAUFAÆ

erdecznie wspó³czujê tym, któ

rym jest tak ciê¿ko z NPR i prze

¿ywaj¹ w swym ¿yciu napraw-

dê trudne chwile. Ja jestem mê¿atk¹ od

6 lat i jak na razie jestemy z mê¿em

zadowoleni, ¿e stosujemy NPR. No, wia-

domo ¿e s¹ gorsze i lepsze dni szcze-

gólnie chodzi tu o mojego mê¿a; bywa-

³y chwile, ¿e ma dosyæ. Mamy dwójkê

dzieci i jeszcze trzecie w niebie (poro-

nienie). Chcielibymy mieæ wiêcej, ale

jestem nieuleczalnie chora (reumatoidal-

ne zapalenie stawów) i przy obecnych

lekach (sterydy, cytostatyki i sole z³ota

domiêniowo, no i przeciwbólowe) i sta-

nie zdrowia nie mo¿emy mieæ wiêcej

dzieci przynajmniej na razie. Wyobra-

cie sobie, ¿e do tych leków do³o¿y³abym

jeszcze antykoncepcjê chyba to by³by

gwód do trumny, choæ cz³owiek po-

trafi znieæ niewiarygodnie du¿o. Wierz-

cie mi, ¿e pomimo naprawdê ciê¿kich dni,

kiedy to musia³am budziæ w nocy mê¿a,

¿eby mnie przekrêci³ na bok, bo sama

nie by³am w stanie, dzieci zawsze by³y

i s¹ s³oñcem w moim ¿yciu. S¹ darem

i niczym innym darem Boga. Zawsze

trzeba byæ gotowym na to, ¿e Pan tchnie

¿ycie w po³¹czone komórki. My nie wie-

my, co mo¿e nas spotkaæ w ¿yciu i mo-

¿emy byæ zaskoczeni, gdy ta ma³a istota

w której chwili ¿ycia oka¿e siê filarem .

Gdy nie mam si³y wstaæ, to one (moje

córki) mnie mobilizuj¹. Wtedy muszê!!!

Nie ma, ¿e boli. Moja rodzina dodaje mi

si³ do walki z chorob¹ i wolê nie myleæ,

co by by³o, gdybym kiedy wybra³a inn¹

drogê.

Mylê ¿e ca³a tajemnica polega na tym,

by zaufaæ Bogu bo po ludzku mo¿e

co wydawaæ siê kompletnie nierozum-

ne, ale Bóg widzi nasze ca³e ¿ycie i On

wie lepiej zdecydowanie lepiej. Mylê

wiêc, ¿e stosuj¹c NPR, trzeba zawsze

zostawiaæ margines dla Niego (nawet

maleñki), bo inaczej to nie ma sensu, to

jest zwyk³a antykoncepcja. Bo w NPR

chodzi nie tylko o to, czego my chcemy.

Mylê, ¿e niektóre rzeczy zrozumiemy

póniej, na koñcu ¿ycia albo dopiero po

nim. A teraz pozostaje nam ufaæ i cze-

kaæ. UFAÆ.

Mylê ¿e ufam na tyle Bogu, aby zo-

stawiæ mu ten margines. Wierzê, ¿e je-

¿eli On zechce nas jeszcze obdarowaæ

dzieckiem, to bêdzie ono zdrowe, a je¿e-

li nie, to najwidoczniej On tak chce. To

nie jest ¿aden brak rozs¹dku czy g³upo-

EKOLOGIA

mienie i wiê ma³¿onków, bardzo ko-

rzystnej dla ma³¿eñstwa okresowej abs-

tynencji, dziêki której nie tylko wci¹¿ je-

stemy dla siebie atrakcyjni, ale która

wrêcz zmusza do szukania innej, g³êb-

szej p³aszczyzny porozumienia i wyma-

ga pracy nad sob¹. A bez niej nie ma

mowy o dobrym ma³¿eñstwie. I przyjê-

³am tê filozofiê za swoj¹ nie dlatego,

¿e tak trzeba, ale dlatego, ¿e ona mnie

przekonuje, a ¿adna inna nie mia³a moc-

nych i g³êbokich argumentów. I spraw-

dzi³am to w swoim ¿yciu.q

ajwa¿niejszy w npr jest dla mnie

aspekt zdrowotny i ekologicz

ny. Kobieta jest p³odna w ma³-

¿eñstwie co najmniej 20 lat. Nie wyobra-

¿am sobie trzymania przez ten czas cia-

³a obcego (wk³adka domaciczna)

w moim organizmie, które w dodatku

powoduje permanentny stan zapalny

(wiem, ¿e wymienia siê j¹ co jaki czas).

Nikt te¿ nie przekona³ mnie, ¿e przyj-

mowanie przez te umowne 20 lat co-

dziennej dawki hormonów, które bloku-

j¹ owulacjê, czyli naturalny proces orga-

nizmu ka¿dej zdrowej kobiety, pozosta-

je bez wp³ywu na moje zdrowie. Moim

zdaniem dopuszczalne jest przyjmowa-

nie rodków ingeruj¹cych w funkcjono-

wanie organizmu tylko wtedy, gdy s³u-

¿y leczeniu choroby, a nie wtedy, gdy

zak³óca jego normaln¹ pracê. Tak poj-

mujê dbanie o swoje zdrowie, tak poj-

mujê ekologiê, a npr jest dla mnie po

prostu ekologiczne. Nie wyobra¿am so-

bie, ¿ebym mog³a z mê¿em stosowaæ pre-

zerwatywê, która jest ma³o skuteczna,

wiedz¹c, ¿e jestem w okresie p³odnym.

To dla mnie nieodpowiedzialnoæ. Nie

wyobra¿am sobie te¿, ¿ebymy korzy-

stali z niej, wiedz¹c, ¿e jestem ju¿ w fa-

zie niep³odnej.

Stosujê npr, bo jeszcze przed lubem

czyta³am du¿o o ca³ej filozofii npr

o jej aspekcie zdrowotnym i ekologicz-

nym, ale tak¿e o wp³ywie na porozu-

www.lmm.pl

(E.)

v najszybszy kontakt z nami

poprzez email v wygodny sklep

z naszymi publikacjami vporady

v forum czytelników vdobre

nowiny vczytelnia

Fundamenty Rodziny nr 3(45)/2003

R ODZINA

DOBRE NOWINY

NARODZINY SYNA

yn nam siê narodzi³. W Wielki

Pi¹tek. Chcia³bym, aby to by³a

prawdziwa nowina, a nie depe-

sza, wiêc zacznê od pocz¹tku, czyli od

nas. Mamy na imiê Wojtek i Marta i je-

stemy ma³¿eñstwem z czteroletnim sta-

¿em. Obecnie przebywamy na czasowej

(?) emigracji w Kanadzie i w zwiazku

z tym, ¿e lata lec¹, a Marta nie bardzo

mog³a znaleæ pracê, no i ¿e bardzo chcie-

limy, zdecydowalimy siê zaprosiæ do

naszej rodziny kogo nowego. Od po-

cz¹tku bylimy pe³ni radoci i niepoko-

ju. To drugie potegowa³ fakt, ¿e poprzed-

nim razem Marta poroni³a pomiêdzy dru-

gim a trzecim miesi¹cem z powodu miê-

niaków. Zwykle nie s¹ one powodem

poronieñ, ale te z niewiadomych wzglê-

dów (albo wiadomych dwa zastrzyki

progesteronu mog³y daæ im du¿ego roz-

machu) ros³y bardzo szybko i by³y du¿o

wieksze od dziecka. Zatem jak tylko mi-

nê³o pierwsze szeæ tygodni od poczê-

cia, udalimy siê do lekarza. Z powodu

takiej a nie innej historii ci¹¿a zosta³a za-

kwalifikowana jako zagro¿ona, co w tu-

tejszych warunkach oznacza sta³¹ opie-

kê ginekologa (gdy wszystko przebiega

normalnie i gdy kobieta nie ma histo-

rii, to ci¹¿¹ opiekuje sie lekarz rodzinny

i dopiero przed porodem kobieta jest

badana przez ginekologa. USG jest ro-

bione raz w drugim trymestrze). Byli-

my bardzo przejêci i zasypalimy leka-

rza mnóstwem pytañ, jak zapobiec po-

wtórzeniu siê poronienia. Mielimy

szczêcie, bo trafilimy na m¹drego cz³o-

wieka powiedzia³ nam, ¿e prawie nic

nie mo¿emy zrobiæ, a i medycyna nie jest

wiele w stanie zaradziæ. Ale powiedzia³

te¿, ¿e miêniaki bardzo rzadko s¹ przy-

czyn¹ utraty dziecka. Tak wiêc Marta

mo¿e prowadziæ normalny tryb ¿ycia

i dbaæ o siebie. Spodoba³o nam siê jego

zaufanie do Natury, bo dobrze wspó³-

gra³o z naszym zaufaniem do Boga.

W naszym serwisie internetowym jest szczególne miejsce:

miejsce na dobre nowiny. Takich nowin nie us³yszycie

w serwisach informacyjnych zaprz¹tniêtych wojnami,

zbrodniami, sensacjami, kataklizmami, intrygami, k³ótniami

polityków. Bo dobre nowiny z codziennoci rzadko s¹ efektowne

medialnie s¹ za to piêkne i daj¹ si³ê do ¿ycia.

Podzielcie siê z innymi swoj¹ dobr¹ nowin¹: www.lmm.pl/forum

Ci¹¿a przebiega³a w miare normalnie

pomijaj¹c czasami czêste bóle brzucha

Marty. Jednak lekarz nie zdecydowa³ siê

na ¿adn¹ ingerencjê farmakologiczn¹,

pomijajac Tylenol gdy ból stawa³ siê nie-

znony. Co do miêniaków to najpierw

zmala³y, a potem uros³y, ale nigdy nie nie

przekroczy³y rozmiaru, którym nale¿a³o-

by siê przejmowaæ. Wiêc nasz maluszek

rós³ sobie w spokojnej atmosferze.

Gdy nadchodzi³ ju¿ czas, zaczelimy

myleæ o porodzie. Bylimy niemal pewni

z dowiadczenia znajomych, ¿e Marta

bêdzie mia³a cesarskie ciêcie. I tu rów-

nie¿ siê mylilimy. Po USG lekarz orzek³,

¿e pomimo, i¿ miêniaki znajduj¹ sie w

okolicach trzonu macicy, to na razie nie

ma wskazañ do operacji. I tak te¿ siê

sta³o. Po ca³ym Wielkim Czwartku pe³-

nym nieregularnych skurczów, kiedy to

ju¿ zw¹tpilimy, ¿e to nast¹pi, o godzi-

nie 12.30 Marta orzek³a jedziemy do

szpitala. Skurcze nadal by³y nielegural-

ne, lecz ca³kiem mocne, wiêc zadzwoni-

limy do szpitala, uprzedzajac o naszym

przyjedzie i do s¹siadów (jak to by³o

umówione), by nas podrzucili. A by³o

co wieæ, bo bylimy przygotowani na

d³ug¹ bataliê. Zatem ksi¹¿ki do czytania

(w przerwie pomiedzy skurczami), ulu-

bione p³yty (jako ¿e radio jest standar-

dowym wyposa¿eniem sali porodowej

muzyka mo¿e przecie¿ relaksowaæ)

i jedzenie dla przysz³ego taty. Przy

drzwiach szpitala musielimy siê roz³¹-

czyæ, poniewa¿ z powodu SARS ja jako

odwiedzajacy musia³em przejæ inn¹ pro-

cedurê. Tak siê jednak uwin¹³em z an-

kietami, ¿e na oddziale porodowym zna-

laz³em siê szybciej od Marty. Jakie¿ by³o

moje zdziwienie, ¿e jej tam jeszcze nie

ma. Ale za to zd¹¿y³em otworzyæ jej

drzwi. Mielimy pojêcie, jak to bêdzie

wygla³o, poniewa¿ dla par spodziewaja-

cych siê dziecka s¹ organizowane wy-

cieczki po oddzia³ach porodowym

i noworodków, aby m³ode mamy i ojco-

wie wiedzieli, co ich czeka. Wiêc najpierw

zgodnie z planem odby³y siê wstêpne

badania. Zaczêto monitorowaæ skurcze,

które siê bardzo rozrzedzi³y w tym cza-

sie. Przeprowadzono ankietê dotycz¹c¹

historii ci¹¿y i prawie chciano nas ode-

s³aæ do domu jednak lekarka spraw-

dzi³a jeszcze rozwarcie i .... tu mamy

6 cm. Zatem akcja wokó³ nas siê na

chwilê przyspieszy³a. Wprowadzono nas

do pokoju porodowego i tam moglimy

siê rozgociæ. Marta chcia³a pochodziæ,

ale chciano jeszcze pomonitorowaæ skur-

cze przez 15 min. Wiêc ja siê rozpako-

wa³em, wyj¹³em ksi¹¿kê i zacz¹³em

Marcie czytaæ. Radia nie zd¹¿ylimy w³¹-

czyæ, za to przez ca³y poród towarzy-

szy³o nam bicie serca naszego malucha.

Ledwie przeczyta³em akapit, a tu posz³y

wody. No i siê zaczê³o.... Przysz³a lekar-

ka i zmierzy³a rozwarcie: 9 cm. Zatem

trzeba sie szykowaæ. Prawdê mówi¹c,

ba³em siê tego momentu, bo co ja siê

tam bêdê pa³êta³ pod nogami profesjo-

nalistów jednak i dla mnie znalaz³a siê

praca. Zimne ok³ady na czo³o i tak Mar-

ta zaczê³a rodziæ. Dziêki maszynie mo-

nitoruj¹cej skurcze wiedzielimy, kiedy

narasta skurcz i mog³em dopingowaæ

Martê do parcia. Trzy parcia na skurcz

i tak powoli zaczêlimy widzieæ g³owê.

W tym czasie na chwilê zrobi³o siê t³ocz-

no. Przygotowano wszystkie potrzebne

rzeczy, nagrzano stolik dla maluszka i ....

I tak ju¿ by³o doæ monnotonie, a¿ do

Fundamenty Rodziny nr 3(45)/2003

R ODZINA

czasu, kiedy przyszed³ czas na ostatni

skurcz. Wtedy te¿ zrobi³o siê t³oczno.

Zobaczylimy najpierw g³owê, potem

czyste wody i ca³¹ resztê. P³acz¹ce dziec-

ko odebra³a studentka i ona przeciê³a

pêpowinê. Dwóch pielêgniarzy zajê³o siê

dzieckiem, ktore siê uspokoi³o, gdy zo-

sta³o wytarte i odessano mu luz z prze-

³yku i nosa. A lekarka ze studentk¹ asy-

stowa³y przy rodzeniu ³o¿yska.

Sprawdzi³y, czy nic nie zosta³o, i za³o-

¿y³y jeden szew. A ja w tym czasie ju¿

mia³em na rêkach ma³ego Patryka. Nie

spa³, patrzy³ na mnie. Zapomnia³em, ¿e

to ju¿ 4.30. Marta zaczê³a dochodziæ do

siebie, zmieniono jej pos³anie i podano

ciep³ego tosta z herbat¹. Jak ju¿ siê le-

piej poczu³a, posz³a pod przysznic. A ja

mog³em siê nacieszyæ Patrykiem. Jak ju¿

siê mama wyk¹pa³a, nast¹pi³a próba

pierwszego karmienia po 10 minutach

pielêgniarka zdecydowa³a, ¿e Patryk wie,

co robiæ z piersi¹, ale nie jest g³odny. Tak

te¿ to wygl¹da³o.

Tak wiêc jako szczêliwi rodzice prze-

miecilimy siê na oddzia³ noworodków.

Tam Marta sie po³o¿y³a, a ja poszed³em

z Patrykiem do k¹pieli. K¹pa³a go pielê-

gniarka, pokazuj¹c mi, jak to siê robi, jak

siê wyciera i ubiera. P³aka³ wniebog³osy,

ale jak tylko zosta³ w³o¿ony w podgrza-

ne bety, przesta³ p³akaæ. I zacz¹³ byæ pi¹-

cy jak i my i to by³ koniec naszej wielkiej

nocy tej Wielkanocy.

Teraz Patryk ma ju¿ 7 tygodni. Pan Bóg

nam pob³ogos³awi³ bardzo cierpliwym

dzieckiem. P³acze tylko w ostatecznoci i

pi w nocy jak na porz¹dne dziecko przy-

sta³o. Przybiera szybko, je, sika, robi kupkê

i siê umiecha. Czego jeszcze chcieæ...q

Wojtek

Liga Ma³¿eñstwo Ma³¿eñstwu

Wspólnie budujemy cywilizacjê ¿ycia

F 10procentowa zni¿ka przy zakupie publikacji rozprowadzanych przez LMM,

F Fundamenty Rodziny przez rok

F Zapewnione konsultacje w³asnych cykli,

F Mo¿liwoæ uczestniczenia w kursie prowadzonym przez LMM za po³owê

op³aty kursowej.

a wszystko to dla Cz³onków Wspieraj¹cych

Stowarzyszenia Liga Ma³¿eñstwo Ma³¿eñstwu

Cz³onkiem Wspieraj¹cym LMM mo¿e byæ ka¿dy, kto:

vwp³aci na konto LMM sk³adkê cz³onkowsk¹ w wysokoci co najmniej 30 z³,

vuczestniczy³ w kursie NPR prowadzonym przez naszych instruktorów

i wp³aci³ op³atê kursow¹ w wysokoci nie mniejszej ni¿ sk³adka cz³onkowska.

Ten rodzaj cz³onkostwa nie poci¹ga za sob¹ ¿adnych zobowi¹zañ

i wygasa po up³ywie roku od dokonania wp³aty.

Wp³aty prosimy kierowaæ na rachunek:

LMM, ul. Spokojna 5, 05502 Piaseczno 3

Kredyt Bank S.A. o. Piotrków Tryb.

numer rachunku: 85150016051216000250090000

(z dopiskiem Sk³adka cz³onkowska)

Karmienie piersi¹ a ryzyko rozwoju raka sutka

Urodzenie dziecka jest znanym czynnikiem zmniejszaj¹cym ryzyko rozwoju raka sutka. Do-

tychczas nie ustalono, jaki (jeli jakikolwiek) udzia³ w tym efekcie ochronnym ma karmienie

piersi¹, gdy¿ ¿adne z przeprowadzonych badañ nie objê³o wystarczaj¹cej liczby kobiet, aby

mo¿na by³o wiarygodnie oceniæ zwi¹zek miêdzy karmieniem piersi¹ a ryzykiem rozwoju raka

sutka.

Analiz¹ objêto opublikowane i niepublikowane badania kliniczno-kontrolne, w których wziê³y

udzia³ 100 kobiety chore na inwazyjnego raka sutka, a autorzy podali dok³adne dane dotycz¹ce

takich czynników, jak liczba ci¹¿, liczba urodzonych dzieci, sposób rodzenia, karmienie piersi¹

itd. oraz stosowania hormonów p³ciowych.

U poszczególnych kobiet chorych na inwazyjnego raka sutka i u odpowiednio dobranych

zdrowych kobiet porównywano wystêpowanie takich czynników, jak: liczba ci¹¿, wiek kobiety

podczas ka¿dej ci¹¿y, liczba dzieci karmionych piersi¹, czas karmienia piersi¹ poszczególnych

dzieci i wszystkich dzieci ³¹cznie oraz inne cechy demograficzne i kliniczne mog¹ce wp³ywaæ

na ryzyko rozwoju raka sutka.

W porównaniu z kobietami w grupie kontrolnej chore na raka sutka rzadziej rodzi³y i wiêcej

sporód nich nigdy nie rodzi³o. Wród kobiet, które urodzi³y przynajmniej jedno dziecko, w

porównaniu z grup¹ kontroln¹, chore na raka sutka rzadziej kiedykolwiek karmi³y piersi¹ i krócej.

Ryzyko rozwoju raka sutka zmniejsza³o siê wraz ze wzrostem liczby porodów, zarówno

wród kobiet, które kiedykolwiek karmi³y, jak i wród kobiet, które nigdy nie karmi³y piersi¹,

chocia¿ karmienie piersi¹ wi¹za³o siê z dodatkowym zmniejszeniem iloci przypadków rozwoju

raka sutka o 4,0%.Prawdopodobieñstwo rozwoju raka sutka zmniejsza³o siê o 4,3% na ka¿de

dodatkowe 12 miesiêcy karmienia piersi¹. Zmniejszenie ryzyka rozwoju raka sutka zwi¹zane z

karmieniem piersi¹ by³o podobne wród kobiet w krajach rozwiniêtych i rozwijaj¹cych siê oraz

nie zale¿a³o od wieku, pochodzenia etnicznego, liczby porodów, wieku w chwili pierwszego

porodu i innych analizowanych cech demograficznych i klinicznych.

Zarówno sam fakt karmienia piersi¹, jak i ³¹czny czas karmienia piersi¹ znamiennie zmniejsza-

j¹ ryzyko rozwoju raka sutka. Autorzy spekuluj¹, ¿e w krajach rozwiniêtych wyd³u¿enie czasu

karmienia piersi¹ rednio z 8,7 do 24 miesiêcy dla ka¿dego dziecka i zwiêkszenie redniej liczby

dzieci z 2,5 do 6,5 (czyli w stopniu obserwowanym do niedawna w krajach rozwijaj¹cych siê)

mog³oby zmniejszyæ zapadalnoæ na raka sutka z 63 przypadków na 1000 kobiet do oko³o 27 na

1000. W bardziej prawdopodobnym scenariuszu, tj. przy niezmienionej redniej liczbie dzieci

(2,5), wyd³u¿enie czasu karmienia piersi¹ rednio o 6 miesiêcy mog³oby zapobiec rozwojowi

oko³o 5% przypadków inwazyjnego raka sutka.

DYSKUSJE I POMOC

NOWE FORUM INTERNETOWE

Internauci odwiedzaj¹cy nasz serwis

(www.lmm.pl) maj¹ od niedawna mo¿liwoæ

wymiany opinii na nowym forum dyskusyjnym

Tematyka na nim poruszana jest bardzo sze-

roka: od burzliwej wymiany opinii na temat mo-

ralnych aspektów antykoncepcji i naturalnego

planowania rodziny, poprzez rozmowy o rela-

cjach ma³¿eñskich, po dowiadczenia w wy-

chowaniu dzieci.

Forum ma byæ przede wszystkim miejscem,

gdzie mo¿na zadaæ pytanie dotycz¹ce prak-

tycznych problemów zwi¹zanych z NPR oraz

uzyskaæ na nie odpowied.

Na forum mo¿na tak¿e podzieliæ siê dobrymi

nowinami, zaproponowaæ tytu³y ksi¹¿ek do

tworzonej przez nas Internetowej Ksiêgarni

Rodzinnej oraz poleciæ innym dobrego lekarza.

Medycyna Praktyczna 28.11.2002

Zapraszamy: www.lmm.pl/forum

Fundamenty Rodziny nr 3(45)/2003

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: