Uzależnienie – utrata kontroli nad zażywaniem substancji i kłopotami wynikającymi z tego (psychospołeczne) wzrost tolerancji na sub. Psychoaktywne, objawy abstynenckie tzn. pocenie się, pobudzenie. Wynika to z niedostymulowania po uprzedniej fazie adaptacji do substancji. Głód może objawiać się skrajnie  łącznie z omamami czy stanami delirium.

Podłoże uzależnień:

- osobowościowe (młody człowiek potrzebuje wszystkiego, co można przeżyć obcując z ludźmi – przyjaźń, oparcie) niezaspokojenie tych potrzeb rodzi lek

-          potrzeby z kręgu bycia

-          potrzeby z kręgu rozwoju

Czynniki podatności:

1.     osobowościowe – niedojrzałość emocjonalna, poczucie osamotnienia, osobowość antyspołeczna

2.     biologiczne – skłonność genetyczna – szukanie stymulatorów niwelujących niedobór

Osobowość nałogowa – tendencja do uporczywego zażywania sub. Uporczywe powtarzanie tych zachowań mimo szkód jakie przynoszą. Pojawiają się bardzo przykre stany psych. po odstawieniu.             

-          zawężenie repertuaru picia

-          narastanie zachowań szukania picia – tu podwyższa się tolerancja

-          powtarzające się stany odstawienia

-          subiektywna świadomość – przekonanie o potrzebie picia

-          unikanie kaca, ranne picie – ciągi alkoholowe / okres abstynencji

Alkoholicy – cechy przed piciem

-          osoby drażliwe

-          problemy z przynależnością do grupy

-          okresy obniżonego nastroju – uciekanie w marzenia

-          osoby wstydliwe, nieśmiałe

-          łatwo wchodzą w konflikt, pamiętliwe

DDA

-          stan napięcia, brak stabilności, niepewność

-          brak zaspokojenia potrzeb narcystycznych

-          rodzic niestabilnie się zachowuje – brak oparcia

-          tendencja do zaprzeczania problemu

-          dzieci poprzez zaprzeczanie tłumią ekspresie siebie – wycofują się

-          sztywność – zachowanie alkoholika jest nieprzewidywalne, dzieci stają się zamknięte, sztywne – nie oczekują

-          izolacja

-          osobowość DDA jest zależna od kolejności urodzin

Dzieci nadmiernie oglądające telewizję:

-          drażliwość

-          zniechęcenie nauką – nieatrakcyjna

-          zmęczenia

Sekty – uzależnienie od sekt (Hassan Stefan „uzależnienie od sekt”) wyznaczniki sekt

-          pułapka – pretekstem jest wyjazd, brak możliwości odejścia

-          kontrola zachowań, myśli, informacji

-          techniki wyciszania myśli – np. śpiewy

Schizofrenia (Bleurer – definicja) 1/100 to schizofrenik, heterozja – heterozygozi, zmutowany gen ukryty, odporność.

I.                    Paranoidalna (urojeniowa – obok sensu) – najczęściej urojenia i omamy, pamięć wybiórcza zdumiewająca (szczegóły), objawia się później – fasada osobowości. Urojenie:

1.     oczekiwanie

2.     olśnienie

3.     uporządkowanie

II.                  Hebefreniczna – rzadka postać (młodość) ruchliwość, wesołkowatość, pustka – „śmiejmy się, bo wszystko jest bez sensu”)

III.                Katatoniczna – (zaburzenia motoryki)

1.     furior kakatonikus wyładowanie ruchowe

2.     stupor kakatonikus bezruch

IV.               Prosta (autyzm i otępienie uczuciowe) stopniowe zobojętnienie apatia

V.                 Niezróżnicowana (objawy wszystkich czterech – żaden wiodący)

VI.               Rezydualna (przewlekłość) objawy trwają bardzo długo bez okresów przejściowych – charakteryzują ją objawy negatywne

Zaburzenia z kręgu schizofrenicznego:

1. zaburzenia schizotypowe – objawy co najmniej 2 lata             

-          ekscentryczne zachowanie

-          nieprawidłowość myślenia i afektu

-          skłonność do wycofywania się

-          dziwne przekonania i magiczność myślenia

-          nastroje paranoidalne

-          natrętne ruminacje (przeżuwanie myśli)

2.     zaburzenia urojeniowe – zaburzone myślenie obecne 3 miesiące, wykluczone uszkodzenie mózgu

3.     zaburzenia schizoafektywne – objawy afektywne i schizofreniczne występują na tym samym poziomie podczas jednego epizodu choroby

4.     ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne – odpowiedź na ostry stres

5.     indukowane zaburzenia urojeniowe – kiedy osobą pozostającą w związku z inną ujawnia się ten sam poziom urojeń

Schizofrenia – zaburzenia myślenia i spostrzegania czego skutkiem jest zaburzone zachowanie, wiek 15-45, objawy muszą trwać co najmniej 6 miesięcy, spowodować mają wyraźne pogorszenie funkcjonowania społecznego. Omamy i halucynacje – otępienie zmysłów, zakłócony odbiór, omamy słuchowe, węchowe, dotykowe, nie wzrokowe.

Geny 6, 8, 22. neurochemia – charakter neurorozwojowy niż degeneracyjny

I grupa (organika) nadmiar dopaminy – lekiem są neuroleptyki, które obniżają poziom   

  dopaminy

              II grupa (nastrój) zmiany w strukturze mózgu

-          zwiększenie i asymetria (lewa większa) komór mózgowych

-          mniejsze płaty czołowe, mózg i czaszka

-          zmniejszenie przepływu krwi w mózgu

-          działa płat potyliczny i ciemieniowy a nie czołowy – pobudzenie

Rodzina i społeczeństwo:

-          podwójne związanie – nieuzgodniony przekaz – niespójność werbalna / niewerbalna – to rodzi cierpienie

-          ekspresja emocji w rodzinach – nadopiekuńczość, krytycyzm, wrogość – wyniki z badań rodzin

-          ukrywanie jasnego znaczenia – „nie lubi jeść kaszki” – rodzic to ignoruje twierdząc, że dziecko lubi

Objawy schizofrenii:

-          zaburzenia myślenia (neologizmy, deficyty uwagi) rozproszenie poznawcze – łańcuch skojarzeń, rozczepienie zakresu pojęć

-          zaburzenie treści procesów poznawczych (iluzje) urojenia wielkościowe, prześladowcze, urojenia ksobne – wszystko dotyczy mnie

-          zakłócenia afektywne (emocje) – płytki lub stłumiony afekt, nieadekwatny afekt

-          znaczenie w schizofrenii – bełkot, sałata słowna, lęk przed ujawnieniem się, podzielone ja

Wczesne objawy shcizofrenii:

-          lęk, izolacja, zaburzone funkcjonowanie w rolach, trudności rozumienia co się dzieje, nie radzenie sobie.

Objawy prodromalne – na kilka lat przed pierwszym epizodem choroby

-          zaburzenia pamięci i uwagi

-          energia – zaburzenie motywacji do działania

-          nastrój depresyjny

-          zaburzenia snu

-          lęk \ drażliwość

-          wycofanie społeczne

-          podejrzliwość, zaburzenia myślenia

-          deterioracja (nieprawidłowość) w pełnieniu ról

Osiowe symptomy schizofrenii

1.     zauważalne objawy rozczepienia osobowości

2.     otępienie, zobojętnienie uczuciowe

3.     autyzm

Autyzm – zaburzenie rozwojowe – rezultat zaburzenia neurologicznego, oddziaływuje na funkcję pracy mózgu. 1/500 Autyzm, 1 kobieta na 4 mężczyzn. Różnorodność objawów. (PDD-nos, syn. Aspegera, Retta) tomografia – zmiany w funkcjach móżdżku , genetyczny – nie odkryto genu. Objawy 0-3 lata opóźnienie rozwoju mowy, izolacja, nadwrażliwość, brak spontaniczności, nadpobudliwość – otępienie.

Zaburzenia nastroju – zaburzenia afektywne wg ICD – 10 F30-39

mania

hipomania

depresja

zaburzenia                                                                                    Zaburzenia afektywne dwubiegunowe

jednofazowe

ciężka depresja

kryteria diagnostyczne manii: zawsze bierzemy pod uwagę:

a)    

nastrój

b)    

poznawcze (myślenie)   myślenie optymistyczne.

c)     aktywność

w depresji kierunki odwrotne.

Hipomania – mania o lżejszym natężeniu (gadatliwość), jest napięcie seksualne ale mniejsze niż w manii. Podobne objawy  przy nadczynności tarczycy. Mania może wystąpić z objawami psychotycznymi (zaburzenia myślenia, omamy – wielkościowe urojenia prześladowcze) lub  bez objawów psychotycznych.

Depresja – myśli samobójcze, problemy ze spaniem, utrata zainteresowań, wczesne ranne wybudzanie, mała aktywność objawy często maskowane – np. alkohol.

-          epizod depresyjny przez co najmniej dwa tygodnie

-          objawy obniżonego nastroju – zespół somatyczny (nie zawsze) brak radości, emocjonalności, ranna depresji, brak apetytu, utrata masy ciała.

Epizod depresyjny (łagodny, umiarkowany, ciężki)

a)     łagodny – mało objawów, dwa główne somatyczne, obowiązki codzienne nie zaburzone

b)     umiarkowany – 2 główne objawy, trudności w realizacji obowiązków codziennych

c)     ciężki – z objawami psychotycznymi – poczucie winy, bez objawów psychotycznych.

Depresja w MMPI

            70

            50

                                  Hp           D            Hy                   Hp              D               Hy

              - skargi somatyczne “marudzi”              - wycofywanie się, nie ma skarg somatycznych

Z uwagi na zagrożenie życia bierzemy pod uwagę również:

Pt – psychastenia – lęk, niezadowolenie z siebie, napięcie

Ma - mania

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe – cyklofrenia

Nawroty depresji z manią. Przemienność musi być równa, między nimi powroty do zdrowia.

-          cyklotymia – ruchliwy, zmienny, łatwo podrażnić i zasmucić, epizody się nie nasilają

-          dystymia – nerwica depresyjna – podobny lecz obniżony nastrój

Depresja – narzędzia Becka skale – inwentarz objawów depresyjnych

-          głębokość depresji, izolacja społeczne, chęć samo ukarania,

Skala Hamiltona

Skala beznadziejności Becka

Depresja – uwarunkowania     (Pużyński – „Depresja”)

-          częściej kobiety

-          częściej młode osoby

-          kiedyś depresji było mniej

Czynniki chroniące przed depresją:

-          religijność

-          umiarkowana ilość dzieci

-          posiadanie bliskiego partnera

-          zajmowanie się czymś poza domem

Depresja biologicznie, model psychodynamiczny, model poznawczy depresji – depresja wynika ze sposobu myślenia (jednobiegunowa) Aaron Beck – błędy w myśleniu patrz Seligman wyuczona bezradność – bierność

Różnice osoby zdrowej od depresji jednobiegunowej:

-          sztywność

-          kłamstwo

-          poczucie winy

-          neurotyzm

-          potrzeba zależności

-          pewno...