AREOPAG GDAŃSKI-ekonomia lepszego swiata.pdf

Święto Człowieka 2000 Karta Powinności

Człowieka

Areopag 2006

Areopag Papieżowi

Areopag 2005

Areopag 2004

Areopag 2003

Areopag 2002

Areopag 2001

Święto Człowieka

2000

Karta Powinności

Człowieka

Ekonomia lepszego świata

Spotkanie Gdańskiego Klubu Biznesu

Centrum Ekumeniczne św. Brygidy w Oliwie

2 września 2000, godz. 13.00

Posłania wygłosili:

Maciej Płażyński , marszałek Sejmu

Norman Davies , historyk

Bp Tadeusz Pieronek , rektor Papieskiej Akademii

Teologicznej w Krakowie

Prowadzenie:

Zbigniew Markowski , Gdański Klub Biznesu

Aktualności

X Ogólnopolski

Dzień Judaizmu

Wydawnictwa

Kontakt

Strona Główna

Maciej Płażyński

Polskie doświadczenia ostatnich dziesięcioleci przekonują,

że warunkiem dobrego ułożenia spraw publicznych jest

istnienie podstawowej więzi między ludźmi,

fundamentalnej ludzkiej solidarności. To właśnie od

przywrócenia międzyludzkiej solidarności rozpoczęła się

dwadzieścia lat temu „polska rewolucja”. To ona przyniosła

Polsce i Polakom wolność oraz możliwość samodzielnego

układania spraw.

Istotą patologii społecznej, jaką tworzył komunizm, była

stopniowa utrata zrozumienia, czym jest bliźni. Przestała

obowiązywać zasada, że mamy zobowiązania wobec

drugiego człowieka jako naszego bliźniego. Drugi człowiek

stawał się „swój”, gdy wspierał nas w walce o przeżycie

(...). Doświadczenie Sierpnia 1980 roku, doświadczenie

„Solidarności”, było właśnie odzyskaniem poczucia, że

drugi człowiek jest podobnym mi bliźnim, podobnie

czującym, posiadającym podobne ideały. To poczucie

Polakom przywróciło wspólne doświadczenie pierwszej

papieskiej pielgrzymki w czerwcu 1979 roku. W sierpniu

roku 1980 zobaczyliśmy moc działania w sferze publicznej.

Czujemy się nosicielami tradycji polskiego Sierpnia, jest

więc naszym obowiązkiem działać na rzecz tego, by

wartość solidarności była obecna w życiu

międzynarodowym. Aby Polska bogacąc się i wchodząc do

najbardziej elitarnych światowych zgromadzeń, nie dążyła

do zamknięcia się w egoistycznym klubie tych, którym się

powiodło. Przypomnijmy, że już u swoich początków, na

pierwszym zjeździe, „Solidarność” wystąpiła z posłaniem

do narodów wschodniej części Europy, chcąc podzielić się z

nimi swoim doświadczeniem odzyskiwanej wolności (...).

Z szacunkiem należy więc powitać przekonanie, że ludzkie

powinności winny uzupełnić ludzkie prawa jako

drogowskaz i wyznacznik naszego działania, które choć

niedoskonałe, winno zmierzać do czynienia dobra. Ideał

praw człowieka odegrał pod koniec XX wieku chwalebną

rolę w historii ludzkości. Międzynarodowe uznanie ideału

solidarności wobec bliźniego i wynikających stąd

powinności człowieka może stać się dobrym początkiem

wieku XXI.

Norman Davies

(...) Zawsze walczyłem z tymi, którzy przedstawiali

ekonomię jako klucz do wypadków bieżących. Dobrze

pamiętam rok 1981, styczeń, już był stan wojenny.

Zorganizowałem w Londynie pierwsze spotkanie o

„Solidarności”. Siedziałem, podobnie jak dzisiaj z różnymi

specjalistami. Pierwszy zaczął: „kryzys Polski rozpoczął się

w 1976 roku”, czyli pięć lat wcześniej. Ekonomista miał

pomysł, że zjawisko „Solidarności” można by wyjaśnić

przez kryzys gierkowski. Dla mnie był on tylko jednym

etapem. Moja odpowiedź była więc taka: „kryzys

ekonomiczny Polski rozpoczął się w 1648 roku” (sala

odpowiedziała śmiechem - przyp. red.)

Bp Tadeusz Pieronek

Kiedy zastanawiałem się nad tematem naszego dzisiejszego

spotkania, nad ekonomią lepszego świata, to natychmiast

nasunęło mi się pytanie: czy zadaniem ekonomii jest

budowa lepszego świata i czy w jej zasadach wyczerpuje się

recepta na taki świat, czy też powinniśmy szukać także

gdzie indziej sposobu na udoskonalenie świata, a może i

samej ekonomii. Zgodzimy się ze stwierdzeniem, że

ekonomia ma służyć człowiekowi zapewniając mu lepszy

lub gorszy byt materialny. Innymi słowy, to nie człowiek

istnieje dla ekonomii, ale ekonomia dla człowieka. Dla

zaspokojenia jego potrzeb, ale czy tylko materialnych? Czy

posiadanie dużego kapitału, nieprzeciętnej własności,

zaspokaja wszelkie potrzeby ludzkie? Jest przecież cała

sfera aspiracji duchowych człowieka. Czy można ją

usatysfakcjonować, nie mając problemów finansowych?

Czy wolno, czy to godziwe być bogatym? Takie narzucają

się pytania, kiedy ktoś - kto bardziej zdatny jest do

wygłoszenia kazania niż do dyskursu ekonomicznego -

podejmuje te tematy. Nie są to pytania tylko współczesnego

świata, one były stawiane od początku istnienia człowieka.

Wydaje mi się, że usiłując odpowiedzieć na te pytania

musimy sięgnąć trochę głębiej i to aż do tego, co

nazwałbym wizją człowieka. Istotną rzeczą jest bowiem,

abyśmy wiedzieli, dla kogo ta ekonomia ma pracować.

Jeżeli pracuje dla człowieka, to musimy odpowiedzieć sobie

na pytanie, kim jest człowiek. To jest pytanie przerastające

nasze spotkanie. Niemniej jednak w bardzo wielkim skrócie

chciałbym zarysować problem. Czy to jest tylko suma

komórek, atomów, bardzo skomplikowanych jeśli chodzi o

mózg, mniej skomplikowanych jeśli chodzi o paznokcie.

Czy to jest tylko to? Czy też jest to istota, która ma

aspiracje głębsze, której nie można wymieniać jak twardego

dysku w komputerze, tylko po prostu człowiek się w

pewnym momencie kończy (...). A jak to się ma do

ekonomii? Ma się do ekonomii bardzo prosto: czy można

człowieka zredukować do materii? Niedzisiejsze pytanie.

Bardzo głęboko i w bardzo przykry sposób rozważone

przez ostatnie dziesięciolecia w Polsce. Rodzące pytania,

które stawiano Chrystusowi (...).

Trudno bogatym być zbawionym - mówi Chrystus - łatwiej

wielbłądowi przejść przez ucho igielne niż bogatym wejść

do królestwa niebieskiego. Na miły Bóg. Jak to należy

interpretować? Ale sam Chrystus to wyjaśnił. Bogactwo go

wcale nie razi, tylko razi go sposób używania dóbr

materialnych: „Trudno jest wejść do królestwa Bożego tym,

którzy w dostatkach pokładają ufność”, czyli którzy w tym

upatrują swoją nadzieję (...).

Chrystus chwali ludzi, którzy pomnażają dobra materialne i

gani tych, którzy są nierobami. W innym miejscu Ewangelii

znajdujemy naganę dla tych, którzy trwonią dobra, wydając

je bez celu (...). Chrystus pochwala ubóstwo, ale pochwala

ubóstwo jako cechę doskonałości chrześcijańskiej (...).

Odnosząc się do okresu przemian ekonomicznych w Polsce

i rozważając je na tle „Etyki solidarności” ks. Józefa

Tischnera, która była światłem dla twórców Karty

Powinności Człowieka, wydaje mi się, że są nowe

problemy w materii ekonomicznej w Polsce, których ks.

Tischner nie mógł dostrzec, które się pojawiły po nim,

może nie po jego śmierci, ale po wywodach, jakie umieścił

w „Etyce solidarności” (...). Chciałbym zwrócić uwagę

tylko na dwie rzeczy. To kwestia rozwarstwienia na

bogatych i ubogich, niepokojąca, bo sfera ubóstwa w Polsce

jest dzisiaj za duża. Może by się dało coś zrobić, aby ją

zmniejszyć. A to jest zadanie tych, którzy posiadają. Nie

mówię, że jest to zadanie tylko przedsiębiorców, to jest w

dużej mierze zadanie państwa, ale to jest zadanie nas

wszystkich, abyśmy umieli myśleć nie tylko o prawach, ale

i powinnościach. O te prawa domagaliśmy się przez lata i te

prawa zyskaliśmy. Dziś czas na to, aby pomyśleć o

powinnościach, każdemu prawu bowiem odpowiada jakaś

powinność (...). Druga sprawa, która wydaje mi się bardzo

niepokojąca, to bezrobocie. Rzecz łącząca się z ubóstwem.

Ekonomia dąży do natychmiastowego zysku, natomiast

etyka mówi: „uważajcie, bo jak się za bardzo rozpędzi, to

zrobi więcej szkody niż ten, co jedzie wolno”.

Istnieje prawo każdego człowieka do dóbr tej ziemi. Każdy,

kto przychodzi na ten świat, ma prawo żyć i ma prawo żyć

godnie. Prawo godności dotyczy nie tylko biednych, ale i

tych, którzy mają wobec niego zobowiązania i na odwrót.

Im lepsi ludzie, tym lepsza ekonomia Uczestnicy debaty

zastanawiali się, czy można pogodzić interes ekonomiczny

z prawami Ewangelii. - Okazuje się, iż tak - mówił

Krzysztof Zanussi , reżyser. - W latach wielkiego bezrobocia

zatrudnieni Francuzi „odstępowali” swoim bezrobotnym

kolegom połowę swoich etatów. Dzieląc się z braćmi tym,

co mieli, dawali wyraz swojej ewangelicznej postawie, nie

szkodząc przy tym interesom przedsiębiorców. Zdaniem

marszałka województwa pomorskiego Jana Zarębskiego,

rozwarstwienia biednych i bogatych nie da się uniknąć. -

Żaden przedsiębiorca nie będzie bowiem z tego względu

pomniejszał swego kapitału. Powinien jednak pamiętać, iż

to człowiek jest podmiotem rozwoju gospodarczego

każdego kraju - dodał. - Jakość ekonomii jest pochodną

człowieka - spointował Tomasz Sowiński, wojewoda

pomorski. - Im lepsi ludzie, tym lepsza ekonomia. A

ekonomia lepszego świata oparta jest na ludziach lepszego

świata.

Izabela Chmielewska

Fragment tekstu z „Dziennika Bałtyckiego”

4 września 2000

Strona główna · Kontakt · Webmaster

zastrzeżone.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: