2. Las – to kompleks rosnący w zwarciu drzew, który jest odnawialną częścią przyrody ( o powierzchni, co najmniej 0,1 hektara)
3. Lesistość w Polsce, stosunek procentowy powierzchni Lasów do powierzchni kraju:
a) wiek X – 70-80%
b) wiek XVIII – 40%
c) 1946r. – 20,8%
d) 2006r. – 28,8%
*Prognoza na 2050r. – 33% lesistości.
à ŚWIAT:
* 30% średnia lesistość:
a) Finlandia – 70% b) Brazylia – 57%
c) USA – 30%
d) Japonia – 66%
* Podobna do nas:
Niemcy, Francja, Wł♥ochy, Szwecja, Norwegia
* Słaba lesistość:
a) Wielka Brytania – 10%
b) Chiny – 13%
c) Australia - 13%
d) Hiszpania – 20%
3. Struktura przestrzenna lesistości w Polsce:
a) NAJWIĘKSZA:
* Lubuskie – 49%
* Pomorskie
* Podkarpackie
* Wielkopolska – 25%
b) NJAMNIEJSZA:
* łódzkie
* Lubelskie
* Mazowieckie
4. Struktura gatunkowa:
a) Lasy Iglaste – 78%
(sosna-69%, świerk, modrzew, jodła)
b) lasy Liściaste – 22%
Dąb, jesion, klon, wiąz, olcha, brzoza, buk
5. FUNKCJE LASÓW:
a) Funkcja przyrodnicza:
- produkcją tlenu, biorą CO2 (1ha à 100-150 ton tlenu)
- schronienie dla zwierząt
- regulator obiegu wody
- FUNKCJA RETENCYJNA (ochrona przed powodzią)
- ograniczają prędkość wiatru.
b) Funkcja gospodarcza:
- miejsce pomocy dla myśliwych.
- źródło pożywienia (runo leśne – grzyby, owoce)
- dostarcza budulce (papier, zapałki)
- dostarcza żywienie, inne subst. Wykorzystywane, np.: w przychodniach
- wypoczynek, sanatorium
8.Ochrona przyrody w Polsce:
à w Polsce znajduję się:
* 23 parki narodowe (314.551 hektarów)
* 120 parków krajobrazowych (2.572.959 hektarów powierzchni)
* 1368 rezerwatów (160.602 hektary)
* status rezerwatów biosfery UNESCO, światowego dziedzictwa kultury i przyrody. (bieszczadzki, białowieski, słowiński, tatrzański, kampinoski).
* najstarszy park w Polsce: Białowieski – 1932r.
* największy park w Polsce: Biebrzański – 59,200 hektarów
a) Parki Narodowe – Obejmują one obszary wyróżniające się szczególnymi walorami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowym i edukacyjnymi o powierzchni nie mniejszej niż 1000ha, na których ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazu.
b)Rezerwaty przyrody – obejmują one obszary, na których znajdują się zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym ekosystemie, ostoję, siedliska przyrodnicze roślin, zwierząt, grzybów oraz wartości ze względów naukowych przyrodniczych, kulturowych lub krajobrazowych. Rezerwaty dzielimy na:
*ŚCISŁE, w których wykluczona jest ingerencja człowieka, z wyjątkiem rzadko prowadzonych obserwacji i badań naukowych.
*CZĘŚCIOWE, w których dopuszcza się prowadzenie określonych prac gospodarczych, np.: usuwanie wiatrołomów lub prowadzenie zabiegów ochronnych.
c) Parki Krajobrazowe – są obszarem chronionym ze względu na wysokie wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe. Ta forma ochrony przyrody dopuszcza rozwój takich działów gospodarki, które nie powodują zachowania równowagi ekologicznej w środowisku przyrodniczych tych 120 parków krajobrazowych. Organem powołującym park krajobrazowy jest wojewoda.
d) Obszary chronionego krajobrazu – obejmują wyróżniające się krajobrazowo tereny o różnych typach ekosystemów. Dopuszcza się w nich prowadzenie różnorodnej działalności gospodarczej w środowisku. Obszary chronionego krajobrazu są powoływane przez wojewodów lub rady gminy. W Polsce jest 412 tego typu obszarów.
e) Pojemniki przyrody – to cenne, pojedyncze towary przyrody ożywionej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historycznej czy krajobrazowej.
à DRZEWA, np.: dąb „Bartek” koło Zagnańska w województwie świętokrzyskim i dąb „Jagiełły” w Puszczy Białowieskiej.
à SKUPISKA RZADKICH DRZEW: cisy w Borach Tucholskich i dębów w Rogalinie w woj. Wlkp.
à GŁAŻY NARZUTOWE, „Tyrgław” koło Białogardu oraz „królewski Głaz” tkwiący w Zalewie Kamieńskim koło Kamienia Pomorskiego.
à POJEDYŃCZE SKAŁY I WYCHODNIE SKALNE, „Maczuga Herkules” koło Ojcowa „Ograny Wielisławskie” koło Złotoryj i „Pielgrzymy” w Karkonoszach.
à JASKINIE, „Raj” w Górach Świętokrzyskich i „Niedźwiedzia” koło Kleina w Sudetach.
à ALEJE, „Lipowa” w Rzucenie koło Rucka.
f)Stanowiska Dokumentacyjne – obejmują one ważne pod względem naukowym lub dydaktycznym obiekty przyrodnicze, np.: wychodnie skalne, ściany kamieniołomów, miejsca nagromadzenia skamieniałów oraz fragmenty eksportowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych lub podziemnych.
g)Użytki ekologiczne – stanowią pozostałości ekosystemów i są chronione, ze względu na unikatowość zasobów genetycznych i typów środowisk. Są to najczęściej śródpolne i śródleśne zbiorniki wodne, niekiedy wydmy, starorzecza, kępy drzew, torfowiska, itp.
h) Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe – w celu ochrony wyjątkowo cennych krajobrazów naturalnych i kulturowych oraz ich wartości estetycznych ustala się zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, np.: trasy i pkt. Widokowe
9. Liczba w Polsce wyniosła 38.125.000milionów w 31.06.2006r. co daje nam 8 miejsce w Europie.
1-Rosja, 2-Niemcy, 3-WLK. Brytania, 4-Włochy, 5-Francja, 6-Ukraina, 7-Hiszpania.
oraz 31 miejsce na ponad 200 państw.
10. Liczby ludności Polski w ost. Stuleciach:
* 1800r. – 9mln
* 1910r. – 28,9mln
* 1938r. – 34,8mln
* 1946r .– 23,6mln
* 1960r .– 29,8mln
* 1980r. – 35,7mln
* 2000r. – 38,6mln
*2006r. – 38,1mln
11.Prognoza na:
* 2020r. – 37,2mln
* 2030r. – 35,7mln
12.Czynniki, które zadecydowały o liczbie ludności Polskiej:
a) straty spowodowane działaniami II wojny światowej.
b) zmiany granic państwa Polskiego po II wojnie światowej
c)MIGRACJA:
* z Zach. + 1,2mln |
* ze wsch. + 1,5mln | =2,7mln Polaków wraca.
àEMIGRACJA:
* z Zach. – 1,7mln |
* ze wsch. – 0,5mln | = - 2,2 mln wyjeżdża
d) przyrost naturalny:
- różnica między liczbą urodzeń żywych, a zgonów.
13. Struktura demograficzna Polski:
*1946r. – 16promili
*1955r. – 19,5 promila (przyrost kompensacyjny)
*1970r. – 10promili
*1990r. – 4 promili
*2007r. – 0,1 promila
14. Przyrost dodatni:
- Mazowieckiej, podkarpackie, lubuskie, lubelskie, kujawsko-pomorskie, Zach. pomorskie, pomorskie, śląskie.
15. Ujemny przyrost:
- Łódzkie, świętokrzyskie, opolskie, dolnośląskie.
a) PRZYCZYNY UJEMNEGO PRZYROSTU:
Bezrobocie, choroby, brak mieszkań, konsumpcyjny styl życia, kariera, ambicje zawodowe.
b)SKUTKI UJEMNEGO PRZYROSTU:
spadek liczby ludności, starzenie się społeczeństwa, brak rąk do pracy, brak pieniędzy na świadczenia.
16. Zmiany struktury płci i wieku po II wojnie światowej, współczynnik feminizacji (liczba kobiet na 100 mężczyzn):
*1946r. – 118,5 kob.
*1946r. – 105,5 kob.
*2006r. – 107 kob.
- - - - - - - - - - - - - -
Najmniejszy wskaźnik feminizacji:
· Podlaskie
· Warmińsko mazurskie 105
· Podkarpackie
(miasto 110,8 || wieś 101)
- - - - - - - - - - - - -
na 1000 urodzeń w Polsce: ( 514 chłop. i 486dziew.)
17. Umieralność mężczyzn do 40 roku życia:
Stres, niehigieniczny tryb życia i pracy, nowotwory, choroby ukł oddechowego, zewnętrzne urazy, brawurowa jazda: motorem, samochodem, alkohol, papierosy.
18. Struktura w wieku ludności Polski:
a) 70,8 – średnia dł. życia mężczyzn.
b) 78,9 – średnia dł. życia kobiet.
- - - - - - - -
LICZBA LUDNOŚCI W POLSCE:
* 0 – 19 lat – 23,4%
* 20 – 39 lat – 30,5%
* 40 – 64 lat – 32,8%
* 60 – wzwysz lat – 13,3%
19. Struktura Zatrudnienia:
* 0 – 19 lat – 20,1 % (przedprodukcyjny)
* 20 – 50 lat – 64,2% (produkcyjny)
* 51 – 90 lat – 15,7% (poprodukcyjny)
20. Zatrudnienie:
* Rolnictwo – 2006r. (15,8%) – I sektor.
* Przemysł – 2006r. (30%) – II sektor
* Usługi – 2006r. (54,2%) – III sektor
21. Bezrobocie (2006r.):
- 14,8%
a) Najwyższe:
Warm.-Maur., Zach.-pom., Kujaw-pom, lubuskie.
b) najmniejsza:
Małopolska, wlkp. śląskie, mazowieckie.
22. Przyczyny bezrobocia:
Niskie kwalifikacje; mała mobilność zawodowa i przestrzenna; wiek między 40-50 roku życia; brak bodźców materialnych (niskie pensie); szara sfera (na czarno); biedność osobista
23. Obce Narodowości w Polsce:
Polska 98%; niemiecka (430tys.); białoruska (230tys) ukraińska (220tys), romska, rosyjska.
24. Polonia na świecie:
- Stany Zjednoczone 10.600.000
- Niemcy 2.000.000
- Brazylia 1.800.000
- Francja 1.050.000
- Argentyna 450.000
- Białoruś 400.000 (Oficjalnie, pozarządowe szacunki do 900.000)
- Wielka Brytania 250.000-500.000
25. Wyznania Religijne w Polsce:
Katolicyzm (93%), Ateiści (7%)
26. Struktura wykształcenia w Polsce:
Podstawówka – 33,7%
Średnie – 50,5%
Wyższe – 14,1%
27. Głowna sieć osadnicza ukształtowała się już w XII/XV w., ale najszybszy rozwój miast nastąpił na przełomie XIX/XX w.
28. URBANIZACJA – jest to proces powstawania nowych miast, rozwój miast istniejących, przejmowanie miejskiego stylu życia, wzrost liczby ludności miejskiej.
29. WSKAŹNIK URBANIZACJI, to procentowy udział ludności miejskiej do ogólnej liczby ludności kraju.
30. Wskaźnik urbanizacji w Polsce w ost. 100latach:
* 1900r – 17,8%
* 1946r. – 32%
* 1995r. – 61,8%
* 2000r. – 61,9%
* 2006r. – 61,3%
- - - - - - - - - - - - - - -
W EUROPIE:
a) NISKI: 30-60% ( Australia, Portugalia, Albania)
b) ŚREDNIE: 60-75% ( Francja, Włochy, Norwegia, Grecja, Rosja, Czechy)
c) WYSOKIE: 75-100% ( Belgia, Niemcy, Wielka Brytania, Holandia, Hiszpania, Dania)
31. Poziom urbanizacji w Polsce wg. Województwie:
* śląskie (78,5%); dolnośląskie; Zach. pomorskie
- - - - - - - - - - -
URBANIZACJA NA WSI:
Podkarpackie (40,5%); lubelskie, świętokrzyskie.
WLKP. (56,9%)
32. Największe miasta w liczbach osób:
* Wawa (1,7mln)
* Łódź (763 tys)
* Kraków ( 756tys)
* Wrocław (634tys)
* Poznań (555tys.)
* Gdańsk ( 456tys.)
33. Miasta ze wzg. na swą wlk. Funkcje i powiązania mogą tworzyć:
a) Aglomeracje monocentryczne:
od kilku do kilku tys.
b) Aglomeracje policentryczne:
Zbliżone wlk. ( 3miasto, górny ślask)
34.Funkcje miast:
a)administracyjne – wawa(stolica), Poznań (stolica wlkp.)
b)przemysłowe – Konin, Bełchatów
c)turystyczne – Zakopane, Sopot, Kraków
d)religijne – Częstochowa, Wadowice
e)uzdrowiskowe – Ciechocinek, Rabka
f) portowa – Gdańsk, Kołobrzeg, Gdynia, Świnoujście.
g) obronna (kiedyś).
35. WADY I ZALETY ŻYCIA W DUŻYM MIEŚCIE:
a) ZALETY:
- większa komunikacja (tramwaje, lotniska),
- Galerie, hipermarkety (duża sieć sklepów),
- Wyższe uczelnie, Uniwersytety (duży wybór szkół),
- Duża liczba ludności (większa anonimowość),
- Łatwiej o pracę (duży rynek pracy),
- Lepsza opieka (szpitale, kliniki)
- Szery dostęp do dóbr kulturalnych,
- zadbane miasta,
- bogate życie kulturalne,
- duża możliwość poznania nowych ludzi,
- możesz spotkać znaną osobę.
b)WADY:
- choroby cywilizacyjne,
- wypadki,
- kradzieże,
- niebezpiecznie w nocy,
- wszędzie daleko,
- zna się mało sąsiadów, ludzie są dla siebie obcy,
- hałas,
- ruch,
- drogo,
- brak miejsc parkingowych,
- zanieczyszczenie powietrza.
zad.1
Oblicz wskaźnik urbanizacji w Polsce w 2005r. wiedząc, że liczba ludności miast wynosiła 23.424tys., a liczba ludności na wsi 14.735tys.
38,157 – 100%
23,424 – x%
x= 61,39% - MIASTO.
odp.: Wskaźnik urbanizacji w Polsce wynosił 61,39%
1. Leśne zbiorowiska roślinne(typy oraz przykłady zbiorników):• Łęgi to lasy porastające żyzne mady w dolinach rzecznych, okresowo zalewanych przez wodę. Charakterystycznymi drzewami tych lasów są: wierzby, olchy, wiązy, jesiony, a w podszycie najczęściej występuje bez czarny i trzmielina. Obecnie należą do rzadkości z uwagi na regulację rzek i osuszanie terenów zalewowych oraz dużą przydatność rolniczą zajmowanych przez nie terenów. Resztki łęgów występują dziś w dolinach Odry, Warty, Sanu i dolnej Wisły.• Olsy rosną na terenach podmokłych szerokich dolin rzecznych, brzegów jezior i zagłębień terenu. Głównym drzewem tych zbiorowisk jest olsza czarna, a w podszycie dominuje wierzba krzewiasta, kalina, jarzębina i kruszyna. Obecnie olsy występują na Pojezierzu Mazurskim oraz w puszczach: Białowieskiej, Augustowskiej i Knyszyńskiej.• Grądy to wielogatunkowe lasy liściaste rosnące na dobrych glebach we wszystkich regionach Polski. Składają się z grabów, dębów, klonów, lip i jaworów. W górskich
odmianach grądu w skład drzewostanu wchodzi również buk, który może stanowić jego główny składnik – wtedy las jest nazywany buczyną.• Bory mieszane rosną na dość ubogich glebach na terenie całej Polski. Ich drzewostan stanowi głównie sosna, dąb i brzoza, natomiast warstwę krzewów – leszczyna, kalina, jarzębina. W runie rośnie borówka czarna i konwalia majowa....
majonezio