Program_BRD_SP.pdf

B¥D BEZPIECZNY NA DRODZE

PROGRAM EDUKACYJNY

W KLASACH 4–6

SZKO£Y PODSTAWOWEJ

Program edukacyjny dla klas 4–6 szko³y podstawowej B¹dŸ bezpieczny na

drodze dopuszczony do u¿ytku szkolnego przez ministra w³aœciwego do spraw

oœwiaty, wychowania i sportu na podstawie opinii rzeczoznawców:

dr. Wojciecha Walata – rekomendacja: Uniwersytet Rzeszowski i mgr El¿biety

KoŸniewskiej – rekomendacja: Minister Edukacji Narodowej i Sportu.

Numer dopuszczenia DKOS-5002-40/04

Informacje o autorkach programu

mgr Bogumi³a Bogacka-Osiñska

absolwentka Wy¿szej Szko³y Pedagogicznej w Bydgoszczy, policjantka od wielu lat

zajmuj¹ca siê problematyk¹ wychowania komunikacyjnego oraz niedostosowania

spo³ecznego dzieci i m³odzie¿y.

Dorobek dydaktyczny: rzeczoznawca MENiS, recenzent publikacji i pomocy dydak-

tycznych z wychowania komunikacyjnego, przed zmianami Prawa o Ruchu Drogo-

wym – egzaminator na kartê rowerow¹ , wyk³adowca przepisów ruchu drogowego,

autorka i wspó³autorka programów nauczania, podrêczników dla uczniów oraz

nauczycieli, artyku³ów, pomocy dydaktycznych, równie¿ zestawów edukacyjnych, gier

komputerowych oraz filmu z dziedziny bezpieczeñstwa drogowego.

mgr Danuta £azuchiewicz

nauczycielka techniki w szko³ach podstawowych, œrednich i w Studium Nauczyciel-

skim, maj¹ca dwudziestoletni sta¿ pracy jako doradca metodyczny w Oœrodku

Doskonalenia Nauczycieli w Warszawie.

Dorobek dydaktyczny: autorka scenariuszy filmów dydaktycznych, podrêczników

i zeszytów æwiczeñ dla ucznia. Wspó³autorka programów nauczania techniki i wy-

chowania komunikacyjnego oraz materia³ów metodycznych dla nauczycieli.

1. Wstêp

Starania Polski o wejœcie do Unii Europejskiej by³y zwi¹zane z koniecznoœci¹

dokonania wielu zmian, równie¿ w dziedzinie bezpieczeñstwa ruchu drogowego.

W Europejskim programie dzia³ania w bezpieczeñstwie ruchu drogowego przyjêto

za³o¿enie, ¿e nale¿y d¹¿yæ do zmniejszenia o po³owê liczby ofiar wypadków drogowych

w Unii Europejskiej do 2010 roku 1 . Komisja Europejska w tym dokumencie okreœli³a

g³ówne kierunki prac na najbli¿sze lata, m.in. w zakresie motywowania u¿ytkowni-

ków dróg do poprawy zachowañ na drogach.

Doprowadzenie do zmniejszenia liczby ofiar wypadków drogowych wœród niechro-

nionych u¿ytkowników dróg – pieszych, dzieci, rowerzystów, osób starszych i nie-

pe³nosprawnych – jest tak¿e jednym z priorytetowych celów Krajowego programu

poprawy bezpieczeñstwa ruchu drogowego GAMBIT 2000 .

Z analizy zdarzeñ drogowych w Polsce wynika, ¿e udzia³ dzieci w wypadkach drogo-

wych stanowi nadal powa¿ny problem na tle innych krajów, w tym zintegrowanych

w ramach Unii Europejskiej.

Prowadzenie dzia³añ edukacyjnych, umo¿liwiaj¹cych wyeliminowanie lub maksy-

malne ograniczenie zagro¿eñ w ruchu drogowym jest nieodzowne, aby osi¹gn¹æ stan

poprawy bezpieczeñstwa na polskich drogach. Winno odbywaæ siê w sposób ci¹g³y

w ramach d³ugoterminowego procesu, jakim jest wychowanie komunikacyjne, przez

które nale¿y rozumieæ: ogó³ œwiadomie organizowanych bezpoœrednich i poœrednich

dzia³añ podejmowanych w celu kszta³towania, modyfikacji i utrzymania skutecznych

form zachowania siê cz³owieka w ruchu drogowym 2 .

Szko³a odgrywa szczególn¹ rolê w przygotowaniu dziecka do funkcjonowania w spo-

³eczeñstwie obywatelskim, w którym poszanowanie prawa, ¿ycia i zdrowia w³asnego

oraz innych stanowi najwy¿sz¹ wartoœæ.

Uczestnictwo w ruchu drogowym jest nieustannym sprawdzianem wiadomoœci, umie-

jêtnoœci i postaw, jakie reprezentuje cz³owiek w ró¿nych, czasami nieprzewidy-

walnych sytuacjach. Rodzice i szko³a maj¹ pomóc dziecku w sprostaniu na³o¿onym

na nie obowi¹zkom spo³ecznym.

Jest to zadanie trudne i d³ugotrwa³e, a zarazem konieczne. Jego realizacji w szkole

s³u¿y podstawa programowa i œciœle zwi¹zany z ni¹ program edukacyjny B¹dŸ bezpiecz-

ny na drodze .

Celem proponowanego programu jest m.in. pomoc nauczycielom w przygotowaniu

ucznia do bycia uczestnikiem ruchu drogowego, œwiadomym swoich praw i obo-

wi¹zków oraz konsekwencji wynikaj¹cych z podejmowania zachowañ ryzykownych.

I. Buttler. Europejski program dzia³ania w bezpieczeñstwie ruchu drogowego . (W: ) „BRD Kwartalnik

motoryzacyjny”. ITS, Warszawa 2003, nr 2.

I. Leœnikowska-Matusiak, I. Buttler. Raport o stanie wychowania komunikacyjnego w Polsce . ITS,

Warszawa 1993.

www.wsip.com.pl

Program edukacyjny...

2. Charakterystyka programu

Podstawa programowa kszta³cenia ogólnego dla szkó³ podstawowych i gimnazjum

jest najwa¿niejszym dokumentem dotycz¹cym szkolnej edukacji. Dok³adnie

okreœla wymogi poszczególnych przedmiotów oraz œcie¿ek edukacyjnych. Podaje

cele edukacyjne, zadania szko³y, treœci nauczania oraz za³o¿one osi¹gniêcia

ucznia. Stanowi podstawê do planowania i organizowania pracy szkolnej, w tym

opracowywania programów nauczania poszczególnych przedmiotów.

Problematykê bezpieczeñstwa drogowego zapisano w podstawie programowej.

4 W I etapie edukacyjnym (klasy 1–3):

3 w treœciach nauczania: bezpieczeñstwo, w tym poruszanie siê po drogach publicz-

nych, rozpoznawanie sygna³ów alarmowych o niebezpieczeñstwie .

4 W II etapie edukacyjnym (klasy 4–6), w przedmiocie technika :

3 w treœciach nauczania: bezpieczne poruszanie siê uczniów w ruchu drogowym jako

pieszych, pasa¿erów i rowerzystów ;

3 w osi¹gniêciach: eksploatowanie roweru i bezpieczne poruszanie siê nim po dro-

gach, zdobywanie karty rowerowej od 10. roku ¿ycia .

4 W edukacji prozdrowotnej :

3 w zadaniach szko³y: tworzenie warunków do kszta³towania zachowañ sprzyja-

j¹cych zdrowiu i bezpieczeñstwu ;

3 w treœciach nauczania: bezpieczeñstwo na drodze, podczas gier i zabaw ruchowych;

pierwsza pomoc w niektórych urazach ;

3 w osi¹gniêciach: dbanie o zdrowie i bezpieczeñstwo w³asne oraz wspó³praca z do-

ros³ymi w tym zakresie, rozró¿nianie czynników i sytuacji wp³ywaj¹cych pozytywnie

lub negatywnie na bezpieczeñstwo, zdrowie i rozwój, rozpoznawanie zagro¿eñ

i umiejêtnoœæ reagowania na nie .

Program edukacyjny B¹dŸ bezpieczny na drodze jest przeznaczony dla nauczycieli

ucz¹cych w klasach 4–6 szko³y podstawowej. Uczniowie klas 4–6 maj¹ ju¿ pewne

doœwiadczenia osobiste zwi¹zane z treœciami zawartymi w tym programie oraz

wiedzê i umiejêtnoœci zdobyte w klasach 1–3. Przystêpuj¹c do pracy z uczniami na

tym poziomie kszta³cenia, nauczyciel powinien zdawaæ sobie sprawê z trudnoœci

i ograniczeñ psychicznych oraz fizycznych zwi¹zanych z rozwojem dziecka,

rzutuj¹cych na jego uczestnictwo w ruchu drogowym. Sposób postêpowania ucznia

jest wynikiem zarówno nabywanych przez niego doœwiadczeñ, jak i zachodz¹cych

zmian w sferach: poznawczej, moralnej, spo³ecznej. Nauczyciel powinien w ró¿nych

sytuacjach modyfikowaæ zachowanie ucznia, tak¿e na drogach, dostosowuj¹c je do

ustalonych norm spo³ecznych.

4 W programie wyodrêbniono trzy obszary sytuacyjne, w których uczeñ funkcjonuje

w ruchu drogowym:

3 obszar pierwszy – bezpieczeñstwo pieszych i turystów;

Cele edukacyjne

3 obszar drugi – bezpieczeñstwo pasa¿erów komunikacji zbiorowej i indywidualnej

oraz osób oczekuj¹cych na przystankach;

3 obszar trzeci – bezpieczeñstwo rowerzystów.

Obszary sytuacyjne uszeregowano w takiej kolejnoœci, w jakiej powinny byæ reali-

zowane, zgodnie z zasad¹ stopniowania trudnoœci, systematycznym przyswajaniem

nowych wiadomoœci i nabywaniem zwi¹zanych z tym umiejêtnoœci. Mo¿liwe jest ³¹-

czenie treœci z ró¿nych obszarów sytuacyjnych, je¿eli wynikaæ to bêdzie z potrzeb

nauczyciela i zainteresowañ uczniów.

Pomoc¹ w realizowaniu celów i treœci nauczania zawartych w programie jest pod-

rêcznik z æwiczeniami, u³atwiaj¹cy usystematyzowanie wiedzy ju¿ posiadanej przez

uczniów, przyswajanie nowych wiadomoœci oraz doskonalenie nabytych i zdobywanie

nowych umiejêtnoœci.

Program mo¿e byæ realizowany zarówno samodzielnie, jak te¿ w po³¹czeniu z pro-

gramem nauczania techniki . Na jego realizacjê przeznaczono ok. 30 h lekcyjnych.

4 Zgodnie z podstaw¹ programow¹ podsumowaniem osi¹gniêæ uczniów powinno

byæ otrzymanie karty rowerowej w szkole podstawowej. Sprawdzian koñcowy oraz

uroczyste wrêczanie kart rowerowych najlepiej zaplanowaæ na wiosnê.

3. Cele edukacyjne

Cele ogólne

1. Zaznajamianie uczniów z podstawami usystematyzowanej wiedzy z zakresu poru-

szania siê po drogach w charakterze pieszego, pasa¿era i rowerzysty.

2. Rozwijanie zdolnoœci i zainteresowañ poznawczych uczniów: uwagi, wyobraŸni

i umiejêtnoœci praktycznych zwi¹zanych z bezpiecznym poruszaniem siê po dro-

gach publicznych.

3. D¹¿enie do przekonania uczniów o s³usznoœci stosowania siê do ustalonych zasad

postêpowania w ruchu drogowym.

Cele szczegó³owe

4 Obszar pierwszy – piesi i turyœci

1. Utrwalanie i rozszerzanie wiedzy dotycz¹cej bezpiecznego poruszania siê po dro-

gach publicznych.

2. Poznanie zachowañ sprzyjaj¹cych bezpieczeñstwu pieszych i turystów w ró¿nych

sytuacjach drogowych.

3. Przewidywanie i rozpoznawanie zagro¿eñ na drogach, umiejêtnoœæ ich oceny oraz

podejmowania w³aœciwych decyzji.

4. Rozbudzanie zainteresowañ turystyk¹ przez poznawanie walorów krajoznawczo-

-turystycznych Polski.

5. Rozwijanie poczucia odpowiedzialnoœci za zdrowie w³asne i innych uczestników

ruchu drogowego.

6. Kszta³towanie postaw prospo³ecznych wobec innych u¿ytkowników dróg.

www.wsip.com.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: