"Pamiętaj o dniu sabatu, aby go uświęcić. Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszelką swoją pracę, ale siódmego dnia jest sabat Pana, Boga twego: Nie będziesz wykonywał żadnej pracy ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służebnica, ani twoje bydło, ani obcy przybysz, który mieszka w twoich bramach, gdyż w sześciu dniach uczynił Pan niebo i ziemię, morze i wszystko, co w nich jest, a siódmego dnia odpoczął. Dlatego Pan pobłogosławił dzień sabatu i poświęcił go" (Ex.20,8-11)
I. STAROTESTAMENTOWY DZIEŃ ODPOCZYNKU
W Starym Testamencie dniem odpoczynku był sabat, siódmy dzień tygodnia (hebr. shabbat). Czasownik "sabath" w języku hebrajskim oznaczał: przestać, spocząć, a zatem sabat - to dzień odpoczynku.
1. Pierwsza wzmianka o dniu odpoczynku (Ex.20,8-11) ma związek ze stworzeniem (Ex.20,11; 31,17). Po ukończeniu dzieła stworzenia Pan Bóg odpoczął w siódmym dniu i poświęcił go (Gen.2,2.3).
2. Ustanowienie dnia odpoczynku dla Izraela było powiązane z wyjściem z Egiptu (Ex.16,22-26), oraz darowanym Izraelowi Bożym pokarmem - manną (Ex. 16,29). W związku z tym ustanowieniem szóstego dnia Bóg posyłał Izraelowi na pustyni podwójną ilość manny (Ex.16,5.22-24), siódmego dnia natomiast nie było manny wcale, a Izrael odpoczywał (w.25-30).
3. Nakaz pamiętania o dniu odpoczynku został włączony do Dekalogu na Synaju (Ex.20,8-11; Deut.5,12-15). Izrael przy tej okazji miał wspominać ciężką niewolę w Egipcie i wspaniałe odkupienie z tej niewoli (Deut.5,15; Ex.23,10-12. por. Ex.1,11-14; 2,11.23.24). Tym samym nakaz pamiętania o dniu odpoczynku stał się częścią składową zakonu (Ex.35,1.2).
4. W przekazie pierwotnym (Ex.2O) i wtórnym (Deut.5) czwarte przykazanie podaje dwa powody ustanowienia sabatu. W przekazie pierwotnym (Ex.2O) tekst biblijny mówi o odpoczynku Boga po dziele stworzenia (Ex.20,11), w przekazie wtórnym zaś motywem jest fakt przebywania Izraela w niewoli egipskiej (Deut.5,15)
5. Nakaz pamiętania o dniu odpoczynku był znakiem Przymierza na wieki między Bogiem a Izraelem (Ex.31,12-17;Ez.20,12.20; Neh.9,13.14).
6. Sabat był dniem odpoczynku fizycznego. Bóg uczynił sabat dla dobra człowieka: "Sześć dni wykonywać będziesz swoje prace, ale dnia siódmego będziesz świętował, aby wypoczął twój wół i twój osioł i aby wytchnął syn twojej niewolnicy i przychodzień" (Ex.23,12)."Przez sześć dni pracować będziesz, ale dnia siódmego odpoczniesz; w czasie orki i odpoczniesz czasie żniwa odpoczniesz" (Ex.34,21). "Sześć dni będzie się pracować, ale w dniu siódmym będzie sabat, dzień całkowitego odpoczynku, poświęcony Panu. Każdy, kto w dniu sabatu wykona jakąkolwiek pracę, poniesie śmierć" (Ex.31,15). Dlatego też Bóg dla dobra człowieka polecił tak stanowczo przestrzegać tego nakazu: "Przez sześć dni wykonywać się będzie pracę, a w dniu siódmym będziecie mieli święty sabat całkowitego odpoczynku dla Pana; każdy, kto w nim będzie wykonywał pracę, poniesie śmierć" (Ex.35,2).
7. Nakaz święcenia dnia odpoczynku obowiązywał bez wyjątku wszystkich Izraelitów wraz z ich sługami, niewolnikami i zwierzętami (Ex.20,8-11; Deut.5,12-15). Był to dzień całkowitego odpoczynku (Ex.35,2), zakazane zatem były wszelkie prace (Ex.20,10; Lev.23,3), a przede wszystkim:
a. zakaz zbierania manny (Ex.16,26-30)
b. zakaz gotowania potraw (Ex.16,23)
c. zakaz rozniecania ognia (Ex.35,3)
d. zakaz prac na roli (Ex.34,21)
e. zakaz zbierania drew (Num. 15,32-36)
f. zakaz uprawiania handlu (Neh.10,32; 13,15-20; Am.8,5.6)
g. zakaz noszenia ciężarów (Neh. 13,19; Jer. 17,21.27)
h. zakaz wykonywania jakiejkolwiek pracy (Ex.20,10; Deut.5,14)
i. zakaz wychodzenia z domu (Ex.16,29. por. lz.58,13).
8. Naruszenie sabatu było karane śmiercią (Ex.31,14.15; 35,2; Num. 15,32-36).
9. Późniejsze przepisy rabiniczne, zwłaszcza po niewoli babilońskiej (Neh.13,15-22. por. apokryf. 1 Mach.2,32-41), do tego stopnia skomplikowały kultywowanie czwartego przykazania, że dalsze przestrzeganie nakazu święcenia sabatu stało się zupełnie niemożliwe. Z biegiem czasu, bowiem uczeni w Piśmie stworzyli tyle dodatkowych przepisów i postanowień, związanych z przestrzeganiem dnia odpoczynku, że stały się one jarzmem nie do zniesienia. Doszło do faryzejskiej przesady, czemu sprzeciwił się Pan Jezus Chrystus. Bóg, bowiem uczyńił sabat dla człowieka, a uczeni w Piśmie i faryzeusze odwrócili Boży porządek i uczynili człowieka niewolnikiem sabatu (Mar.2,27).
W tym właśnie czasie wystąpił do publicznej działalności Mesjasz Izraela, Pan Jezus Chrystus.
II. STOSUNEK PANA JEZUSA CHRYSTUSA DO SABATU
Kiedy religia Żydów osiągnęła apogeum faryzejskiej przesady, niekonsekwencji i hipokryzji na widowni dziejów pojawił się Pan Jezus Chrystus, Boży Pomazaniec. Jako prawdziwy Izraelita, potomek Abrahama Pan Jezus Chrystus żył według przepisów Zakonu, przestrzegał sabatu, nauczało Królestwie Bożym, uzdrawiał i wykonywał wolę Bożą. Warto, więc teraz przyjrzeć się bliżej osobie Pana Jezusa Chrystusa i w jaki sposób Pan Jezus ustosunkował się do dnia odpoczynku.
1. PAN JEZUS CHRYSTUS UKAZAŁ SABAT W JEGO ORYGINALNEJ WARTOŚCI I PIERWOTNYM BLASKU
Żyjąc pod koniec okresu Zakonu (Rz.10,4) zachowywał i wypełnił przepisy Zakonu (Mat.5,17; Jan.15,10), ale oczyszczał go w bezwzględny sposób z ludzkich dodatków (por. Mat.15,3-9; Mar.7,5-13), dlatego ściągnął na siebie nienawiść religijnych przywódców Izraela (por. Mat.12,1-6; Łuk.13,10-17; 14,1-6; Jan.5,5-18; 7,30; 10,31-39).
2. SABAT W ŻYCIU PANA JEZUSA CHRYSTUSA POLEGAŁ NA WYPEŁNIANIU WOLI BOŻEJ
Cztery Ewangelie bardzo plastycznie przedstawiają stosunek Pana Jezusa Chrystusa do dnia odpoczynku, a także reakcje Żydów na Jego zachowanie.
W dzień sabatu Pan Jezus uczęszczał do synagogi (Łuk.4,16; 6,6; 13,10; Mat.12,9-13;Mar.1,21;3,1).
"I wszyscy w synagodze, słysząc to zawrzeli gniewem" (Łuk.4,28). "Lecz oni pełni szaleństwa, rozmawiali między sobą, co by uczynić z Jezusem" (Łuk.6,11). "A faryzeusze wyszedłszy, naradzali się, co do niego, jakby go zgładzić"(Mat.12,14; Mar.3,6).
Nauczał wszędzie o Królestwie Bożym (Mat.9,35; Mar.1,21; 6,2; Łuk.4,31; 6,6; 13,10). Nauczanie Pana Jezusa o Królestwie Bożym Żydzi skwitowali: "stwierdziliśmy, że ten podburza nasz lud..." (Łuk.23,2).
Czynił dobrze (Mat. 12,12; A faryzeusze wyszedłszy, naradzali się, jak by go zgładzić" (Mat.12,14; Mar.3,6).Żydzi nie mieli argumentu (Mar.3,4; Łuk.14,6). "Lecz oni pełni szaleństwa, rozmawiali między sobą, co by uczynić z Jezusem" (Łuk.6,11).
Uzdrawiał i pomagał chorym Mat.4,23;12,12.13). "Człowiek ten nie jest z Boga, bo nie przestrzega sabatu" (Jan.9,16).
Siedem uzdrowień w sabat
Ewangelie oprócz wielu cudów, dokonanych przez Pana Jezusa Chrystusa zawierają opis uzdrowień, dokonanych przez Niego w dniu sabatu.
I Uzdrowił teściową Piotra (Mat.8,14.15; Mar.1,21.29-31).
II Uzdrowił człowieka z uschłą ręką (Mat.12,9-13; Mar.3,1-5; Łuk.6,6-10).
III Uzdrowił opętanego w Kafarnaum (Mar.1,23-26; Łuk.4,31-37).
IV Uzdrowił skurczoną kobietę (Łuk.13,10-17).
V Uzdrowił człowieka opuchłego (Łuk.14,1-6).
VI Uzdrowił sparaliżowanego (Jan.5,1-9).
VII Uzdrowił ślepego od urodzenia (Jan.9,1-14).
Reakcje Żydów na uzdrowienia w sabat ewidentnie świadczą o tym, że Żydzi kolejny raz dokonali fatalnego wyboru: zamiast rzeczywistości, którą był Chrystus, wybrali jej prototyp, jej cień (Kol.2,16.17). Oto kilka przykładów negatywnej reakcji Żydów na uzdrowienia w sabat:
- "Dlatego Żydzi prześladowali Jezusa, że to uczynił w sabat" (Jan.5,16).
- "Człowiek ten nie jest z Boga, bo nie przestrzega sabatu" (Jan.9,16).
- "Ten nie wygania demonów inaczej, jak tylko przez Belzebuba, księcia
demonów" (Mat.12,24).
- "Faryzeusze mówili: mocą księcia demonów wypędza demony" (Mat.9,34).
- "A przełożony bóżnicy oburzony, że Jezus uzdrawiał w sabat, rzekł do
ludu: Jest sześć dni, kiedy należy pracować; w te dni przychodźcie i dajcie się uzdrawiać, a nie w dzień sabatu" (Łuk. 13,14).
- "Dlatego Żydzi tym usilniej starali się o to, aby go zabić, bo nie tylko łamał
sabat, ale także Boga nazywał własnym Ojcem, i siebie czynił równym Bogu"(Jan.5,18).
3. PAN JEZUS UZASADNIŁ SWOJE POSTĘPOWANIE W SPOSÓB ZDECYDOWANY I KATEGORYCZNY (Mar.2,27.28)
A. Swój stosunek do sabatu traktuje w tych samych kategoriach, co stosunek do przepisów rytualnych świątyni (Mat.12,1-8; Mar.2,23-28;Łuk.6,1-5).
a/. Dawid i jego żołnierze nie mieli prawa spożywać chlebów pokładnych (1 Sam.21,1-7; Lev.24,5-9), a jednak będąc w potrzebie spożyli, i nie zginęli.
b/.Uczniowie wykruszający kłosy byli głodni, więc jedli, a Pan Jezus nazywa ich "niewinnymi" (Mat.12,7).
c/. Pan Jezus porównuje sabat z zakonem ceremonialnym, cytując słowa proroka Ozeasza: "Gdyż miłości chcę, a nie ofiary, i poznania Boga, z nie całopaleń" (Oz.6,6. por.Mat.9,13; 12,7). Analogia jest prosta. Jak Ozeasz strofował Izraela za to, że nie traktował ludzi i ich potrzeby jako ważniejszych od przestrzegania rytuałów, tak też Pan Jezus Chrystus musiał przypomnieć swoim krytykom, że ludzie są ważniejsi od sabatu. Tym samym Pan Jezus Chrystus umieścił sabat w tych samych kategoriach, co rytualne obowiązki.
B. Swój stosunek do sabatu Pan Jezus Chrystus umieszcza na płaszczyźnie konieczności niesienia pomocy i ratowania życia
(Mar.3,4).
a/. "Któż z was, mając jedną owcę, gdyby mu ta w sabat do dołu wpadła, to czyjej nie pochwyci i nie wyciągnie? O ileż więcej wart jest człowiek, niż owca! A zatem wolno w sabat dobrze czynić" (Mat. 12,11.12).
b/. "Jeśli osioł lub wół którego z was wpadnie do studni, czy zaraz, nawet w dzień sabatu, go nie wyciągnie?" (Łuk.14,5).
cl. "Obłudnicy! Czy nie każdy z was odwiązuje w dzień sabatu swego woła lub osła od żłobu i nie wyprowadza ich do wodopoju? A czy tej córki Abrahama, którą szatan związał już od osiemnastu lat, nie należało rozwiązać od tych pęt w dniu sabatu?" (Łuk.13,15.16).
C. Swój stosunek do sabatu Pan Jezus reguluje na zasadzie wyjątków istniejących w Zakonie Mojżesza:
a/. Pierwszy wyjątek od reguły w przepisach dotyczących sabatu:
"Czy nigdy nie czytaliście w Zakonie, że w sabat kapłani naruszają sabat, a są bez winy? Oto powiadam wam: Tu jest coś większego niż świątynia" (Mat.12,5.6).
Kapłani składający ofiary przewidziane do złożenia w dzień sabatu musieli złożyć w ofierze dwoje jagniąt i ofiarę pokarmową (jarską), oprócz całopalenia stałego i ofiary z płynów (Num.28,9.10). Właśnie w dzień sabatu kapłani musieli zabić zwierzęta ofiarne, zdjąć z nich skórę, podzielić na części, spalić, następnie przygotować ofiarę pokarmową, potem złożyć stałe ofiary całopalne i w końcu ofiary z płynów.
Kapłani piekli 12 chlebów pokładnych i umieszczali je w każdy sabat na złotym stole w Namiocie Zgromadzenia (Lev.24,5-9). A ponieważ te obowiązki wykonywali zgodnie z wolą Bożą, dlatego Pan Jezus Chrystus stwierdza: "kapłani w świątyni naruszają sabat, a są bez winy".
b/.Drugi wyjątek od reguły w przepisach dotyczących sabatu:
"Mojżesz dał obrzezkę (nie iżby pochodziła od Mojżesza, lecz od przodków) i w sabat obrzezujecie człowieka. Jeżeli człowiek w sabat przyjmuje obrzezkę, aby nie był naruszony Zakon Mojżesza, to dlaczego się na mnie gniewacie, że w sabat uzdrowiłem całego człowieka" (Jan.7,22.23).
Pan Jezus podaje tu niesłychanie ciekawą relację. Przedstawia dwa Znaki, będące symbolami dwóch wielkich przymierzy: obrzezkę - znak Przymierza Abrahamowego (Gen.17,11), oraz sabat - znak Przymierza Mojżeszowego (Synajskiego) (Ex.31,16.17). Wiadomo oczywiście, że przymierze Abrahamowe było pierwsze, dlatego też obrzezka poprzedzała sabat. Jeśli zatem na podstawie Zakonu obrzezanie chłopca następowało ósmego dnia po urodzeniu (Lev.12,3), nie miało to żadnego znaczenia, w jakim dniu to nastanie, nawet jeśli to wypadnie w sabat. A zatem, jeśli w Chrystusie został wypełniony starszy i ważniejszy znak - obrzezanie (por.Kol.2,11; Gal.5,6;6,15), to daleko więcej został wypełniony w Nim drugi znak. Pan Jezus Chrystus, bowiem Sam stał się Znakiem Nowego Przymierza (lz.7,14;Luk.2,34;2,12; 11,30; Jan.2,16-19; Mat.12,38-40).
4. PAN JEZUS CHRYSTUS OBJAWIŁ SIĘ JAKO MESJASZ - WYZWOLICIEL
A. Wielki sabat uwolnienia
Pan Jezus Chrystus przyszedł na ziemię, aby dokonać dzieła zbawienia jako Wyzwoliciel -Wybawca. Gdy poddajemy analizie cuda dokonane w dniu sabatu zauważamy, że Pan Jezus Chrystus uwolnił człowieka od mocy demonów (Luk.4,31-37), uwolnił teściową Piotra od męczącej gorączki (Łuk.4,38.39), uwolnił człowieka od niedowładu ręki (Mat.12,9-13), uwolnił człowieka od paraliżu (Jan.5,1-9), uwolnił śleponarodzonego od życia w ciemnościach (Jan.9,1-14), oraz uwolnił kobietę związaną 18 lat przez szatana (Łuk.13,10-17). W ten sposób swymi czynami potwierdził mesjaniczne posłannictwo oraz wskazywał na ścisłą zależność między sabatem a Nim, jako wielkim Wyzwolicielem, posłanym przez Boga. Od początku, bowiem historii Izraela sabat był związany z ideą uwolnienia, dniem wyzwolenia z Egiptu (Deut.5,15).
Sabat był stałym znakiem, przypominającym Izraelowi Boga - Wyzwoliciela (Ex.31,16.17; Ez.20,12), a równocześnie przypominającym Boga - Stwórcę (Ex.20,8-11). Tak, więc w koncepcji sabatu następuje połączenie idei Boga -Stwórcy i Boga - Wyzwoliciela.
B. Wielki Exodus wyzwolenia
W Księdze Leviticus (Lev.23r) sabat otwiera listę uroczystych świąt Pana: Sabat, święto Paschy, Przaśników, Pierwszych Zbiorów (Pierwocin), Tygodni, Trąb, Pojednania i Namiotów. Wszystkie święta były wypełnieniem Bożej idei sabatowej, stąd też w hebrajskim tekście spotykamy określenie SABAT SABATÓW (sabbat sabbaton - Lev.23,32).
Zarówno cotygodniowe sabaty, jak i 7 dorocznych świąt Pańskich przypominały WIELKI EXODUS WYZWOLENIA. Dla lepszego zilustrowania tej prawdy pragnę przytoczyć następujące zestawienie:
1. 7 dni
2. 7 tygodni
3. 7 miesięcy
4. 7 świąt
5. 7 lat
6. 7x7 lat
(Lev.25,8-55)
7. 70 tygodni-lat - sabat tygodnia (Lev.23,2.3)
- sabat tygodni (Lev.23,15.16)
- sabat miesięcy (sabat sabatów)(Lev.23,24-32)
- sabat roku (Lev.23,4)
- sabat lat (rok sabatowy - 7rok)(Lev.25,1-7)
-sabat jubileuszowy - 50 rok - sabat sabatów
-sabat tysiąclecia (por. Dan.9,24-27).
Największym świętem wyzwolenia był Rok Jubileuszowy, obchodzony niezwykle uroczyście, co 50 lat (Lev.25r). W Roku Jubileuszowym następowało generalne uwolnienie i wyzwolenie:
a/, odkupienie wszystkich osób zniewolonych (Lev.25,13-19. por. 1Piotr.1,18.19).
b/. odkupienie wszystkich posiadłości zniewolonych (Lev.25,24-28. por. Ef.1,14).
cl. odkupienie wszystkich domów zniewolonych (Lev.25,29-38. por. Jan.14,1.2;2Kor.5,1.2;Obj,21,1-7).
Ten niezwykły Rok Jubileuszowy, mesjaniczne święto wyzwolenia ogłosił Pan Jezus Chrystus w synagodze w Nazarecie w swoim inauguracyjnym wystąpieniu, otwierającym Jego publiczną działalność:
"I przyszedł do Nazaretu, gdzie się wychował, i wszedł według zwyczaju swego w dzień sabatu do synagogi, i powstał, aby czytać. I podano mu księgę proroka Izajasza, a otworzywszy księgę znalazł miejsce, gdzie było napisane: "Duch Pański nade mną, przeto namaścił mnie, abym zwiastował ubogim Dobrą Nowinę, posłał mnie, abym ogłosił jeńcom wyzwolenie, a ślepym przejrzenie, abym uciśnionych wypuścił na wolność, abym ogłosił miłościwy Rok Pański. I zamknąwszy księgę, oddał ją słudze i usiadł. wszystkich oczy wszystkich w synagodze były w niego wpatrzone. Zaczął tedy mówić do nich: Dziś wypełniło się to Pismo w uszach waszych" (Łuk.4,16-21). Pan i Bóg wszelkiego stworzenia namaścił swego Pomazańca, aby ogłosił wspaniały akt amnestii, cudowne święto wyzwolenia, MIŁOŚCIWY ROK PAŃSKI, okres łaski. Ewangelista Łukasz następnie opisuje przybycie Pomazańca-Wyzwoliciela do Kafarnaum, który w dniu sabatu uwolnił człowieka opętanego przez demony (Łuk.4,31-37), aby przez ten i inne akty uwolnienia w ewidentny sposób ukazać powiązanie sabatu z osobą Pomazańca -Wyzwoliciela. Dlatego też rewelacyjna nauka Pana Jezusa Chrystusa o sabacie (Mat.12,1-14), podana w niesłychanie taktowny i delikatny sposób była przepięknym odzwierciedleniem Jego boskiej, absolutnej mądrości.
Dopiero w takim kontekście możemy lepiej zrozumieć wypowiedź apostoła Pawła, który powiedział, że sabat jest cieniem, rzeczywistością natomiast jest Chrystus (Kor.2,16.17).
III. SABAT CZY CHRYSTUS? DZIEŃ CZY OSOBA?
1. MESJASZ JEST SABATEM
Pan Jezus Chrystus przyszedł na ziemię w najważniejszym momencie dziejów (Gal.4,4); żył, działał i nauczał w szczególnej sytuacji - na pograniczu dwóch okresów Bożego planu zbawienia - mianowicie okresu zakonu i okresu łaski. Jako prawdziwy reprezentant Izraela musiał wypełnić Judaizm, a jako Zbawiciel Narodów musiał oddalić Judaizm. Pan Jezus Chrystus w czasie swojej publicznej działalności z żadną kwestią nie miał takich trudności, jak z kwestią sabatu -niepodważalnej instytucji Judaizmu. Żydzi, bowiem do tego stopnia wyeksponowali i uczcili sabat, że zajął on miejsce Mesjasza.115 I tutaj tkwi zasadnicza różnica między Judaizmem a Chrześcijaństwem. Judaizm uczynił sabat mesjaszem, ale Nowy Testament czyni Mesjasza sabatem. Jest to niesłychanie znamienne, że najważniejsza rozprawa Pana Jezusa Chrystusa na temat sabatu (Mat.12,1-14) została poprzedzona Jego wielkim zaproszeniem pod adresem wszystkich ludzi: "Pójdźcie do Mnie wszyscy, którzy jesteście spracowani i obciążeni, a Ja wam sprawię odpocznienie" (Mat.11,28). To właśnie Ewangelia objawia w doskonały sposób Tego, na którego sabat wskazywał i do którego zmierzał. Dla przykładu porównajmy ze sobą dwa przymierza: stare i nowe.
Stare przymierze nowe przymierze
Dla Izraela sabat był znakiem przynależności do ludu (Ex.31,13.16.17; Ez.20,12)
Dla odkupionych w okresie nowego przymierza Chrystus jest Znakiem (lz.7,14;Luk.2,34; 11,30)
Dla Izraela odpoczynek był "w dniu" (Ex.20.8-11)
Uczestnicy nowego przymierza mają odpocznienie "w Osobie" (Mat.11,30)
Stare przymierze mówiło: "Pamiętaj o dniu odpoczynku" (Ex.20,8) Nowe przymierze mówi: "Pamiętaj o Jezusie Chrystusie..." (2Tym.2,8) "To czyńcie na pamiątkę moją"(Luk.22,19; 1 Kor.11,24.25)
2. CHRYSTUS JEST ODPOCZYNKIEM
Wszystkie święta Pańskie (Lev.23r) znalazły swoje wypełnienie w osobie Pana Jezusa Chrystusa, gdy jako Zbawiciel i Wyzwoliciel dokonał na krzyżu dzieła zbawienia "raz na zawsze" (Hebr.7,27; 9,8-12.25-28; 10,10). Dzięki dziełu zbawienia Pan Jezus Chrystus stał się naszym odpoczynkiem. Odpoczynek nowego przymierza nie jest 24-godzinnym dniem świętowanym raz w tygodniu, lecz stałym odpoczynkiem, opartym na dokonanej ofierze Baranka Bożego, prawdziwym odpoczynkiem, opartym na doskonałym dziele zbawienia, wykonanym na krzyżu Golgoty, odpoczynkiem w trwałej społeczności z Panem Jezusem Chrystusem (1Kor.1,9). W odpoczynku tym osiągnęliśmy nie tylko "pokój z Bogiem" (Rzym.5,1), ale "pokój Boży" (Fil.4,7). Dlatego też autor listu do Hebrajczyków w Imieniu Pańskim zaprasza nas do stałego, trwałego odpoczynku, którego starotestamentowy odpoczynek było jedynie mizernym cieniem: "wchodzimy, bowiem do odpoczynku my, którzy uwierzyliśmy..., a tak pozostaje jeszcze odpoczynek dla ludu Bożego; kto bowiem wszedł do odpoczynku Jego, ten sam odpoczął od dzieł swoich, jak Bóg od swoich. Starajmy się tedy usilnie wejść do owego odpoczynku" (Hebr.4,3.9-11).
Argumentacja tego fragmentu listu do Hebrajczyków jest niezwykle logiczna:
A.. Bóg odpoczął po dokonanym dziele stworzenia (Hebr.4,3b.4).
B. Bóg obiecał także Izraelowi odpoczynek w Kanaanie (Deut.12,9; Joz.1,13.15; 1Kron.23,25; Jer.31,2), jednakże Jozue nie wprowadził Izraela do odpoczynku (Hebr.4,8), ponieważ 400 lat później Dawid (Hebr.4,7) wciąż mówi o czekającym na Izraelitów odpoczynku (Ps.95,7.8).
C. Duch Święty, zatem w okresie Nowego Przymierza zaprasza lud Boży do przygotowanego przez Boga odpoczynku, opartego na dokonanym dziele Chrystusa (Hebr.4,1a), "wchodzą zaś do tego odpoczynku ci, którzy uwierzyli" (Hebr.4,3)
IV. STOSUNEK UCZNIÓW JEZUSA DO SABATU
1. UCZNIOWIE ODPOCZĘLI W SABAT
Swoją publiczną działalność Pan Jezus Chrystus zakończył śmiercią na krzyżu. Z relacji ewangelicznej dowiadujemy się, że po zachodzie słońca, gdy nastał wieczór (Mar. 15,42) Józef z Arymatei, uczeń Jezusa (Mat.27,57-60), członek Sanhedrynu (Łuk.23,50-52) wraz z Nikodemem (Jan. 19,39) "wzięli ciało Jezusa i zawinęli je w prześcieradła, jak Żydzi mają zwyczaj chować zmarłych. Tam, więc, z powodu żydowskiego dnia Przygotowania, że blisko był grób położyli Jezusa" (Jan.19,40.42). Uczniowie, więc z nastaniem sabatu urządzili pogrzeb swemu Mistrzowi (Mat.27,57-61; Mar.15,42-47; Łuk.23,50-55; Jan.19,40.42), a następnie odpoczęli według przykazania (Łuk.23,56). Miało to miejsce przed zmartwychwstaniem Pana Jezusa Chrystusa, i dlatego uczniowie postępowali jeszcze według starej ekonomii Judaizmu: uczestniczyli wraz z Mistrzem w świętach żydowskich (Jan.2,13-22; 6,4n; 7,37n; 10,22n; 11,55-12,50), obchodzili Paschę, spożywając baranka i pijąc z kielicha gorzkie zioła (Łuk.22,7-18), oraz śpiewali Psalmy Paschalne (Mat.26,30; Ps.113-118). Postępowanie pierwszych uczniów w okresie przejściowym do chwili zmartwychwstania i wylania Ducha Świętego autor listu do Hebrajczyków opisał zgodnie z obowiązującą jeszcze ekonomią Judaizmu: "Przez to Duch Święty wskazuje wyraźnie, że droga do świątyni nie została jeszcze objawiona, dopóki stoi pierwszy przybytek...; są to tylko przepisy zewnętrzne, dotyczące pokarmów i napojów, i różnych obmywań, nałożone do czasu zaprowadzenia nowego porządku" (Hebr.9,8-10).
2. GOLGOTA STAŁA SIĘ CENTRUM NOWEJ EKONOMII ZBAWIENIA
Dla uczniów Pana Jezusa Chrystusa śmierć i zmartwychwstanie Mistrza stanowiły punkt kulminacyjny Bożego planu zbawienia:
A. Śmierć Pana Jezusa Chrystusa -14 Nisana - święto Paschy (Jan.18,28;19,14-18)
B. Pogrzeb Pana Jezusa Chrystusa -15 Nisana - święto Przaśników (było to podwójne święto, ponieważ zbiegało się z sabatem) (Jan.19,31)
C. Zmartwychwstanie Chrystusa -16 Nisana - święto Pierwocin (Mar.16,1-15)
V. SABAT W ŚWIETLE NAUKI NOWEGO TESTAMENTU
1. ŚMIERĆ CHRYSTUSA - POCZĄTKIEM NOWEGO STWORZENIA
Przy omawianiu tak ważnego tematu trudno oprzeć się pokusie porównania dwóch najważniejszych wydarzeń w dziejach historii zbawienia: dzieła stworzenia (Gen.1,1-2,4) oraz dzieła nowego stworzenia (2 Kor.5,17; Gal.6,15; Ef.4,24). Jak w pierwszej relacji biblijnej w szóstym dniu nastąpiło wspaniałe dokończenie dzieła stworzenia (stworzenie człowieka na obraz i podobieństwo Boże) przed nastaniem pierwszego sabatu - dnia odpoczynku (Gen.2,3), tak też w ewangelicznej relacji biblijnej w szóstym dniu przed ostatnim sabatem starego przymierza nastąpiło wspaniałe dokończenie dzieła nowego stworzenia: "Wykonało się !" (Jan.19,30).
Wszystkie wątki Nowego Testamentu świadczą o tym, że dwa wielkie wydarzenia historii Starego Testamentu: STWORZENIE I EXODUS stanowią wspaniałe powtórzenie i doskonałe wypełnienie w Panu Jezusie Chrystusie. I tak, w Panu Jezusie Chrystusie dokonało się NOWE STWORZENIE (2 Kor.5,17), i NOWY EXODUS (Rz.8,1.2; Gal.2,20; Ef.2,1-7; Kol.1,12-14).
2. DZIEJE APOSTOLSKIE - KSIĘGĄ DNIA ZMARTWYCHWSTANIA
W księdze Dziejów Apostolskich czytamy 9 razy o sabacie (13,14; 13,27; 13,42; 13,44; 15,21; 16,13; 17,2; 18,4; 20,7). Wszystkie jednak przypadki święcenia sabatu dotyczyły Żydów, którzy nie narodzili się na nowo. W księdze tej nie ma natomiast ani jednej wzmianki, że chrześcijanie święcili sabat. Apostołowie i uczniowie wprawdzie odwiedzali czasem synagogi w dniu sabatu (Dz.Ap.13,14.42-44; 17,2; 18,4), ale czynili to jedynie w celu wykorzystania okazji dla głoszenia Ewangelii Chrystusowej (Dz.Ap.13,14.42.44; 16,13; 17,2; 18,4). W tym dniu, bowiem było wielu chętnych do słuchania radosnej Wieści o Panu Jezusie ukrzyżowanym, zmartwychwstałym i uwielbionym.
3. PIERWOTNY KOŚCIÓŁ NIE MIAŁ PROBLEMU SABATU
W okresie najgroźniejszego konfliktu pomiędzy Judeochrześcijanami a Poganochrześcijanami w pierwotnym Kościele na pierwszym Soborze Apostolskim w Jeruzalem w 50 r. (Dz.Ap. 15r) nie ma najmniejszej wzmianki o sabacie. Innymi słowy, dla apostolskiego Kościoła sabat nie był problemem
4. SABAT-CIENIEM RZECZY PRZYSZŁYCH
Zarówno w Dziejach Apostolskich, jak i w Listach nie ma ani jednego nakazu przestrzegania sabatu przez chrześcijan; przeciwnie, apostoł Paweł nazywa sabat "cieniem rzeczy przyszłych" (Kol.2,16), tzn. związanych z okresem wielkiego ucisku (Mat.24,20) i tysiącletniego królestwa (Ez.44,22; 45,17; 46,3.4.12). Tysiącletnie królestwo, bowiem zostało słusznie nazwane "dziesięciowiecznym sabatem całej ziemi" i "dniem tysiącletniego sabatu". Cień jest jedynie cieniem, ale rzeczywistością jest CHRYSTUS (Kol.2,17), powrót zaś do święcenia sabatów, czy świąt jest "zawracaniem do słabych i nędznych żywiołów" (Gal.4,9.10. por.Kol.2,20-23).
5. NOWY TESTAMENT NIE PRZYTACZA CZWARTEGO PRZYKAZANIA
Wszystkie przykazania Dekalogu zostały w Nowym Testamencie powtórzone lub przytoczone przez Pana Jezusa Chrystusa i apostołów z wyjątkiem przykazania o sabacie.
I. przykazanie: "Pierwsze przykazanie jest to: Słuchaj, Izraelu! Pan, Bóg nasz, Pan jeden jest. Będziesz tedy miłował Pana, Boga swego, z całego serca swego i z całej duszy swojej i z całej myśli swojej, i całej siły swojej" (Mar.12,29.30).
II. przykazanie: "Napisano: Panu, Bogu swemu pokłon oddawać i tylko Jemu służyć będziesz" (Mat.4,10). "Nadchodzi godzina i teraz jest, kiedy prawdziwi czciciele będą oddawać cześć Ojcu w Duchu i prawdzie; a takich to czcicieli chce mieć Ojciec. Bóg jest Duchem, a ci, którzy Mu cześć oddają, winni Mu ją oddawać w Duchu i prawdzie" (Jan.4,23.24).
III przykazanie: "Niech się święci imię Twoje" (Mat.6,9. por. Mat.7,6; 5,33-37).
IV przykazanie: Nowy Testament nie przytacza nigdzie czwartego przykazania.
V przykazanie: "Bóg powiedział: czcij ojca i matkę, oraz: kto złorzeczy ojcu lub matce, niech poniesie śmierć" (Mat.15,4; Mar.7,10. por.Łuk.18,20).
VI przykazanie: "Słyszeliście, iż powiedziano przodkom: nie będziesz zabijał, a kto by zabił pójdzie pod sąd. A Ja wam powiadam, że każdy, kto się gniewa na brata swego, pójdzie pod sąd..., a kto by rzekł: głupcze, pójdzie w ogień piekielny" (Mat.5,21.22).
VII przykazanie: "Słyszeliście, że powiedziano: nie będziesz cudzołożył. A Ja wam powiadam, że każdy, kto patrzy na niewiastę i pożąda jej, już popełnił z nią cudzołóstwo w sercu swoim" (Mat.5,27.28).
VIII przykazanie: "A Jezus rzekł: ...nie kradnij..." (Mat.19,18).
IX przykazanie: "Jezus rzekł: ...Nie mów fałszywego świadectwa..."(Mat.19,18).
X. przykazanie:.Nie pożądaj!" (Rz.7,7; 13,9). "Ale troski tego świata... i pożądanie innych rzeczy owładają nimi..." (Mar.4,19. por. Mat.13,22;Jan.8,44).
6. RELACJE APOSTOLA PAWŁA
Apostoł Paweł w swoich listach powołuje się na naukę Pana Jezusa Chrystusa stawiając kwestię sabatu na tej samej płaszczyźnie, co "pokarm, napój, święta czy nów księżyca" (Kol.2,16), jako starotestamentowe obrzędy, będące cieniem Chrystusa (Kol.2,17; Ez.45,17). Apostoł Paweł także podaje, że to, co jest niedozwolone w sabat jest w rzeczywistości niedozwolone każdego dnia. Powołanie chrześcijańskie jest powołaniem trwającym do końca życia, powołaniem do świętego kapłaństwa, które nie widzi podstaw do robienia różnicy pomiędzy dniem i dniem. Tak, więc, według apostoła Pawła chrześcijanin mocny w wierze wszystkie dni traktuje jednakowo (Rz.14,1-6).
Ten sam apostoł Paweł nazywa "słabymi w wierze" takich ludzi, którzy zajmują się rozróżnianiem pokarmów, święceniem dni, obchodzeniem świąt i sabatów (Rz.14,1n;Gal.4,9-11;Kol.2,16.17. por. Dz.Ap.15,10).
7. A CO Z KATALOGAMI GRZECHÓW?
W listach apostolskich, stanowiących fundament NAUKI APOSTOLSKIEJ (Dz.Ap.2,42) znajduje się kilka katalogów grzechów, których czyni ciele Królestwa Bożego nie odziedziczą (Rz.1,28-32; 1 Kor.6,9.10; 2Kor.12,20.21; Gal.5,19-21; Ef.5,3-5; Fil.3,2; Kol.3,5-9; 1 Tym.1,9.10; 2 Tym.3,1-5; Tyt.2,2-4; Obj.21,8; 22,15), na próżno jednak szukalibyśmy w nich wzmianki o gwałcicielach sabatu!
8. NIE DZIEŃ, LECZ STAN ODPOCZYNKU
Są jednak ludzie, którzy ciągle utrzymują, że w Nowym Testamencie jest nadal mowa o nakazie przestrzegania dnia odpoczynku i na dowód tego przytaczają słowa z listu do Hebrajczyków: "Atak pozostaje odpoczynek ludowi Bożemu" (Hebr.4,9). Terminu "odpoczynek" nie możemy jednakże rozumieć w sensie jednego, wyznaczonego dnia. Oznacza on, bowiem nie dzień, lecz stan odpoczynku, pozycję odpoczynku. Apostoł wyjaśnia tutaj konieczność wejścia do odpoczynku Pańskiego, należy jednak uważać, aby nie okazało się, że ktoś z nas przyszedł za późno (Hebr.4,1). Ten odpoczynek, przepowiedziany przez natchnionego Psalmistę Dawida rozpoczyna się od chwili, gdy człowiek usłyszy Boży głos (Ps.95,7.8), głos Pana Jezusa Chrystusa dzięki pracy Ducha Świętego nad sercem ludzkim (Hebr.8,7-15; 4,7), głos, który wzywa do odpoczynku: "Pójdźcie do Mnie wszyscy, którzy jesteście spracowani i obciążeni, a Ja wam sprawię odpoczynek" (Mat. 11,28), a następny wiersz mówi: ".a znajdziecie odpoczynek dla dusz waszych" (w.29). Jest to odpoczynek dla duszy, w odróżnieniu od odpoczynku ciała w Starym Testamencie. Ten odpoczynek rozpoczęty w chwili spotkania z Panem Jezusem i przyjęcia Go jako osobistego Zbawiciela, okaże się w całej pełni przy spotkaniu w niebiesiech.
9. TYLKO CHRYSTUS
Od czasów apostolskich poprzez wszystkie wieki historii chrześcijaństwa aż do dziś istniały jednak nauki głoszące, że łaska okazana w Panu Jezusie Chrystusie nie wystarczy do zbawienia (synergizm), należy, więc przestrzegać różnych przepisów zakonu, aby coś jeszcze dodać do zbawienia. Takie dążenia określa się mianem "galateizmu" (od fałszywej nauki, którą apostoł Paweł zwalczał w Zborach Galacji). Listy apostolskie natomiast, zwłaszcza do Rzymian i Galacjan bardzo mocno podkreślają fakt, że do naszego zbawienia nie można dodać "nawet pyłku". Uzupełnianie zaś dzieła Golgoty przez ofiary mszalne, dodatkowe przepisy zakonu, wstrzymywanie się od pewnych pokarmów, itp. jest nazywane "grzechem galackim". Grzech galacki - polega na uzupełnianiu Ewangelii łaski domieszkami legalizmu. Popełnianie tego grzechu polega na omijaniu Osoby Pana Jezusa Chrystusa, który jest centrum Pisma Świętego i dzieła zbawienia. Aby nie wpaść w sidła grzechu galackiego wszyscy wierzący chrześcijanie powinni gruntownie poznać treść listu do Galacjan. Przy omawianiu tego zagadnienia warto przytoczyć kilka powodów, dla których chrześcijanin nie jest zobowiązany do wypełniania zakonu:
A. Z uczynków zakonu nie będzie usprawiedliwiony (zbawiony) żaden człowiek (Gal.2,16;3,11;Rz.3,20).
B. Zakon był przewodnikiem - pedagogiem do Chrystusa (Gal.3,24). Z chwilą, gdy ludzie zostali doprowadzeni do Chrystusa, zakon spełnił swoją rolę i wykonał swoje zadanie (Rz.10,4).
C. Wraz ze śmiercią Chrystusa (Rz.10,4) dla tych, którzy są usprawiedliwieni (Rz.6,14) zakon przestał istnieć zarówno jako środek usprawiedliwienia jak i reguła postępowa...
karolina.ch1