BYŁAM DZIECKIEM AUTYSTYCZNYM-TEMPLE GRANDIN
PWN,W-WA;W-ŁAW95
Temple Grandin-wyleczona autystka,
tylko ok. 25% wyleczonych autystów cierpiało na tę chorobę
niewiele autystów rozpoczyna szkołę średnią, jeszcze mniej dociera dalej
zajmują się głównie matematyką, informatyką, a ni psychologię
próbowała zrozumieć samą siebie, nie czuła się dyskryminowała- to powodowało ze więcej uwagi przykładała pracy nad sobą, cechy charakterystyczne dla autyzmu umiała pozytywnie wykorzystać
nie wyrosła z autyzmu ale akceptowała swoje cechy i pracowała nad nimi, usiłowała zrozumieć zasady kierujące ludzkim zachowaniem
· AUTYZM-zaburzenie rozwojowe, nadmiernie lub za słabe reakcje na bodźce
· -uszkodzenie centralnego układu nerwowego-problem fizjologiczny
-separacja od kontaktów międzyludzkich, nie widzi potrzeby współpracy i współangażowania z innymi
-wrażliwość na zapachy, huśtanie, dźwięki
-ale nie wszystkie cechy są autystyczne, niektóre cechy charakteru [ jak nerwowość ] są dziedziczone
· Historia
1956-uraz psychiczny jako przyczyna autyzmu
· Nazwiska
A. Jean Ayres- terapia sensoryczna
· Symptomy-cechy autystyczna i dyslektyczne występują prawdopodobnie wszystkich ludzi, lecz u niektórych przejawiają się w większym nasileniu
-występują w pierwszych miesiącach życia
-reakcja na bodźce zmienna
-unikanie dotyku, -drapanie, odpychanie, sztywność
-brak mowy komunikatywnej
-powtarzające się zachowania
-wybuchy gniewu
-wrażliwość na głośne i nieznane hałasy
-pozorna głuchota
-brak emocjonalnego kontaktu z ludźmi
-fiksacje na obracających się przedmiotach, obsesja na obracanie się
-samotność
-zainteresowanie silnymi zapachami
-porywcze, nietypowe zachowanie,
-zdolności twórcze, kreatywność
-czytanie nudzi
-gdy czuje bezpieczeństwo zachowania autystyczne nie ujawniają się
-trudności w szkole nasilone, przy zmęczeniu, i po wolnym gdy należy
ponownie się przystosować
· Metody leczenia-stymulacja bodźcami, terapia integracji sensorycznej, , -modyfikacja zachowań, edukacja, leki – tofranil
-dieta
-bezpieczeństwo, miłość, akceptacja, pochwały
Często brak im wewnętrznych mechanizmów przetwarzających i produkujących tego co im jest
Potrzebne
Niedobór cynku, nadmiar miedzi we krwi i układzie odpornościowym
Witamina B6 i magnez
Inteligencja
Abstrakcja- gdy o tym myśli, używa przybliżeń wizualnych, np. związki międzyludzkie to tak jak ze szklanymi drzwiami, które należy bardzo wolno otwierać, bo inaczej mogą się roztrzaskać,
myślenie wizualne to zaleta projektanta,
myślenie obrazowe- problemy z językami
myślenie liniowe- pospolite, nie widzą całości; wiele cech dyslektycznych-problemy z pamięcią liniowa i obcymi językami, mylenie podobnie brzmiących słów, używanie obrazowych technik zapamiętywania
niezdolność do równoczesnego przechowywania jednych informacji a posługiwania się innymi
mózgi dyslektyków wykazują osłabiony rozwój kory lewej półkuli mózgowej, i rozrost neuronów w złych kierunkach, gdy lewa półkula rozwija się z opóźnieniem, to te osoby mają liczne zdolności ,
wśród dyslektyków jest dużo osób ze szczególnymi zdolnościami muzycznymi, wizualno- przestrzennymi, i osób leworęcznych
trzeba z autystykami pracować, a nie walczyć; odnajdywać ukryte talenty i je rozwijać
inteligencja krystaliczna-myślenie słowami, rozwiązywanie problemów przez kolejne logiczne etapy, wymaga uprzedniego treningu wiedzy
inteligencja elastyczna- myślenie niewerbalne, skłonne do nieposłuszeństwa
inteligencja zablokowana przez brak umiejętności uwolnienia emocji
· mowa, porozumiewanie się, komunikacja
krzyk, piszczenie, mamrotanie do 3.5 r.ż.
rozumienie ludzi, ale zakres słownictwa w odpowiedziach ograniczony, wie co chce przekazać, lecz słowa nie pasowały do myśli – przyczyną był brak naśladowania rytmu mowy innych –sztuczność i szorstkość w wypowiedziach
blokada przełamywana w sytuacjach stresowych [ tym większa surowość otoczenia, które nie mogło zrozumieć dlaczego w jednych sytuacjach może mówić a w innych nie,
krzyk i klaskanie jako sposoby porozumiewania się
głos bezbarwny, niemelodyjny, pozbawiony rytmu
nieumiejętność patrzenia prosto w oczy, wędrujące spojrzenie
· niekontrolowany śmiech, ciągłe stawianie pytań
mówienie bez przerwy,
słowne fiksacje
pewna doza lęku i fiksacji pełni funkcje motywującą do racy
· obsesje i fiksacje
-obracanie się
W uchu środkowym mechanizm kontroluje równowagę ciała, integruje inf z oczu i błędnika, dziecko się zatrzymuje gdy gałki oczne zaczynają drgać, a żołądek się kurczy; u autystyków oczopląs jest zredukowany-tak jakby ich ciała same domagały się obracania [obracanie działa korygująco na niedojrzały układ nerwowy]
-upodobanie do obracających się przedmiotów-monety, pokrywki,
Fiksacje redukowały pobudzenie, uspokajały, należy je przekształcić w pozytywne fiksacje, służące komunikacji,
· zmysły
-świat ludzi zbyt pobudzający dla zmysłów
-uczy się, że dotyk może być przyjemny, ale boi się, że nie będzie mogło się uwolnić
-zawijanie w koc by zaspokoić potrzebę stymulacji dotykowej
-dzieci, których nie przytulano, potem bronią się przed dotykiem
-ciepło
-nacisk
-nadwrażliwość na bodźce dotykowe, i słuchowe;
-intensywne bodźce wzrokowe nie maja znaczenia,
-traktowanie dosłownie, czarno-biała autystyczna logika nie toleruje dwuznaczności
-oszałamiająca ilość bodźców dotykowych i błędnikowych przezwyciężyła tendencje do ich unikania, ,,przełamywanie obronności dotykowej przypomina oswajanie zwierzęcia- z początku wyrywa się i ucieka; stopniowo uczy się akceptować dotyk, który potem sprawia mu przyjemność
-stymulacja sensoryczna nie wymuszana; może przyśpieszyć dojrzewanie systemu nerwowego, bo powoduje tworzenie się nowych połączeń nerwowych, stosowana by pomóc w odbudowie
uszkodzonego systemu nerwowego
według badań autystycy lubią tak mocne stymulacje, które normalnie są uznawane za bolesne
stymulacja dotykowa działa uspokajająco, autystykom- niezbędna
-bodźce błędnikowe, mocny ucisk, wszelkie formy pobudzeń dotykowych
-kręcenie wokół wpływa korzystnie na błędnik – odpowiedzialny za równowagę i koordynację
ruchów[ jeśli nie ma epilepsji], celem jest zapoczątkowanie koordynacji ruchów gałek ocznych
z ruchami ciała
metoda ściskająca i stymulacje uciskowe uspakajają nadpobudliwy system nerwowy, redukują
nadmierną aktywność
· dźwięki, hałasy
nadwrażliwość
nieumiejętność wyboru ważnych dźwięków, często nie zauważa głośnego hałasu a reaguje na ciche szmery
czasem słyszą i wszystko rozumieją, czasem wręcz odwrotnie
komunikacja niewerbalna ważna rolę odgrywa w odczytywaniu inf. przez autystyków, posługuj się ekspresja w wypowiedziach
· autostymulacja-pomaga uspokoić pobudzony układ nerwowy
wirowanie, okaleczanie się, samotność,
zbyt wiele jednoczesnych bodźców powoduje wybuch gniewu, krzyku,
· motoryka
tylko jedno polecenie motoryczne w jednym czasie,
zaburzenia koordynacji ruchów prawej i lewej strony ciała
· zachowanie
przyczyną złego zachowania jest nuda,
zachowaniem rządzą kaprysem,
brak empatii to jedno z większych braków
· ataki nerwowe
ataki nerwowe, kołatanie serca, suchość w ustach, pocenie, drżenie nóg,
panika narasta w miarę upływu dnia [ najgorzejok3/4 h, lek ustępował koło 9/10 wieczorem]
bodźce, na które większość osób nie zwraca uwagi, na autystyków działają mocno
obawa, że atak ogarnie w publicznym miejscu
ataki lękowe mogą być spowodowane niedostateczną regulacja poziomu noradrenaliny[stymuluje impulsy nerwowe i zwiększa pobudzenie mózgu]
· porady
nie ma 2 takich samych, co dobrze wpływa na jedno dziecko, może mieć fatalne skutki w pracy z innymi
prace zaczynamy od znalezienia wzorców typowych dla dziecka
znajdź czym się interesuje, co przykuwa jego uwagę- wykorzystaj zainteresowania,
obroty, rotor,
badania, testy prowadzić systematycznie
używanie zmysłów kinestetycznych- zabawa różnymi tworzywami i materiałami
zalecane zajęcia z rytmiki i muzyki[ czasem nie mówią ale znają piosenki]
każdy potrzebuje prywatności, autystyk tez musi mieć swoje tajne miejsce
ostrożnie ze zwierzętami, stopniowo przyswajaj, zaczynając od maskotki
nie umie wykorzystać nabytej umiejetnośi w innej czynności
czasem reakcje są całkowicie niezależne od woli,
nie mów monotonnym głosem, podkreślaj najważniejsze wyrazy
zapewnij porządek w otoczeniu, nie lubi zmian, nie może funkcjonować-stabilne i uporządkowane otoczenie,
jeśli znajdziesz skuteczny środek to stosuj najmniejszą dawkę
jeśli używasz leków, stosuj tylko jeden środek i obserwuj jego działanie
mówiąc używaj krótkich zdań
nawiąż kontakt wzrokowy
uwaga na uczulenia pokarmowe, głównie mleko, pszenica, kukurydza, pomidory, czekolada, cukier, grzyby
harpia88