Periodyzacja ontogenezy.docx

Periodyzacja ontogenezy:

1.       Etap prenatalny

1. 1. Okres przedzarodkowy – kształtują się listki zarodkowe, zapłodnienie, bruzdkowanie – 1 tydzień, gastrulacja – 2 i 3 tydzień

·   Zapłodnienie

·   Bruzdkowanie – 1 tydzień (podziały komórek), kończy się etapem moruli (32 komórki)

·   Blastocysta – część komórek zbiera się na jednym biegunie, reszta tworzy tylko jedną warstwę otoczki

·   Gastrulacja – 2 tydzień – w węźle zarodkowym komórki przemieszczają się tworząc dwa listki zarodkowe – ektoderma i endoderma

·   3 tydzień – tworzy się mezoderma, początek neurulacji, początkowe formowanie się układu sercowo-naczyniowego

2. 2. Okres zarodkowy – 4 – 8 tydzień – organogeneza

·   Ektoderma – układ nerwowy, nabłonek, śluzówki jamy ustnej i odbytnicy

·   Endoderma – przewód pokarmowy, gruczoły dokrewne

·   Mezoderma – skóra, szkielet, mięśnie, serce, układ moczowo-płciowy, układ limfatyczny

3. 3. Okres płodowy – od 9 tygodnia do końca ciąży

·   Doskonalenie się organów

Czynniki wpływające na rozwój wewnątrzmaciczny:

a)      Struktura i czynniki łożyska

b)      Czynniki matczyne

c)      Czynniki genetyczne

Czynniki zakaźne przenikające od matki do dziecka:

a)      TORCH – różyczka, cytomegalia, toksoplazmoza, opryszczka genitalii

b)      Kiła, ospa wietrzna, świnka, WZW-B, gruźlica, rzeżączka, HIV

2.       Etap postnatalny

1. 1. Okres noworodkowy – 1 miesiąc życia

·   Długosć – 45-55 cm

·   Masa – 2,5 – 4,5 kg

·   Obwód głowy ok. 35 cm, (1/4 długości ciała), 8 ciemiączek

·   W 2-3 dobie – żółtaczka fizjologiczna

·   Ok. 4-5 dzień – fizjologiczny spadek masy ciała

·   Układ nerwowy – niedojrzałość kory nerwowej (ok. 20 godzin snu), odruchy bezwarunkowe (ssania, szukania), odruchy archaiczne (chwytny, obejmowania)

·   Przełom hormonalny

·   Duża odporność – utrzymują się przeciwciała matczyne

2. 2. Okres niemowlęcy – 2-12 miesiąc życia

·   Intensywne tempo wzrastania

·   Zrośnięcie 5 ciemiączek (z wyjątkiem czołowego)

·   Intensywny rozwój motoryczności (od podnoszenia główki do pierwszych kroków)

·   Wykształcenie krzywizn kręgosłupa

·   Początek ząbkowania – kształtowanie dojrzałości pokarmowej

·   Układ nerwowy – zanik odruchów archaicznych

·   Kształtowanie się mowy

·   Wysoka zachorowalność

3. 3. Poniemowlęcy – 13 miesięcy – 3 rok życia

·   Zmniejszająca się dynamika rozwoju

·   Głód ruchu przy wysokiej męczliwości

·   Rozrost i pogrubienie kośćca

·   Spadek łaknienia

·   Ciekawość świata, spontaniczność uwagi

·   Zmniejszenie objętości tkanki podskórnej (szczuplenie)

·   Podatność na urazy

·   Fizjologiczne płaskostopie

·   Uzyskanie kontroli nad zwieraczami

·   Pełne uzębienie mleczne

·   Większa zaraźliwość chorobami zakaźnymi

4. 4. Przedszkolny – 4-7 rok życia

·   Zmniejszenie dynamiki rozwoju

·   Zmiany proporcji ciała – szybszy rozwój dolnej części ciała

·   Kształtowanie się motoryczności, nauka nowych czynności ruchowych, precyzja ruchów

·   Rozwój kośćca i mięśni, słabe więzadła, duża skłonność do wad postawy

·   Zanik płaskostopia

·   Początek zmiany uzębienia

·   Przerost układu chłonnego

·   Rozwój i normalizacja narządów wewnętrznych, składu krwi, tętna, ciśnienia, tempa oddechów

·   Szybki rozwój układu nerwowego, uwaga nadal spontaniczna

5. 5. Wczesnoszkolny – 7-10 rok życia

·   Skok szkolny, potem zwolnienie tempa wzrastania

·   Obwód głowy zbliżony do ostatecznego

·   Wymiana uzębienia na stałe

·   Inwolucja układu chłonnego i grasicy

·   Intensywne dojrzewanie kory mózgowej

6. 6. Dojrzewania
   7. Młodzieńczy
   8. Dorosłość
   9. Starzenie się
   10. Starość

1.       Choroby zakaźne wieku dziecięcego:

1. 1. Wysypkowe: ospa wietrzna, odra, różyczka, szkarlatyna (płonica)
   2. Niewysypkowe: świnka, błonica

2.       Choroby robaczyce:

1. 1. Owsik
   2. Glista ludzka