zanim uderzy piorun.pdf
(
88 KB
)
Pobierz
43931378 UNPDF
Zanim uderzy piorun
O tym, Ňe
pioruny
sĢ groŅne, wie kaŇdy krtkofalowiec. Na czym
jednak to niebezpieczeıstwo polega, a zwþaszcza jak mu zapobiec
albo je zminimalizowaę, wie juŇ duŇo mniej uŇytkownikw eteru.
Brak jest dostħpnej i przystħpnej literatury na ten temat, a raz po
raz pojawiajĢce siħ rady, Ňe naleŇy
instalacjħ antenowĢ
wykonaę
prawidþowo, albo urzĢdzenia wþaĻciwie
uziemię
, dajĢ niewiele
zwykþemu Ļmiertelnikowi, za wyjĢtkiem wywoþania pewnego
niepokoju: czy ja aby mam wszystko wykonane wþaĻciwie? A to
dlatego, Ňe stwierdzenie, iŇ coĻ trzeba wykonaę prawidþowo, gdy
nie poda siħ wyraŅnie jak to naleŇy zrobię i dlaczego, jest
stwierdzeniem pustym, nie wnoszĢcym Ňadnego praktycznego
poŇytku. Potrzebna jest niezbħdna wiedza fizyczna na temat
zjawisk, ktre nam zagraŇajĢ.
Co to jest piorun?
Piorun
jest bardzo dþugĢ
iskrĢ elektrycznĢ
, ktrej dþugoĻę moŇe
wynosię wiele kilometrw. W
iskrze
tej pþynie bardzo duŇy
prĢd
elektryczny
pod bardzo
duŇym napiħciem
. PrĢdy piorunowe sĢ
zwykle rzħdu
tysiħcy amperw
, ale notowano wartoĻci dochodzĢce
do kilkudziesiħciu, a nawet kilkuset
kiloamperw
, choę zdarzaþy
siħ
ásþabeÑ
pioruny o natħŇeniu zaledwie
500A
. RwnieŇ napiħcia,
jakie towarzyszĢ
iskrze piorunowej
, liczĢ siħ w dziesiĢtkach
i setkach
milionw woltw
. ńrdþem
pioruna
, a wiħc
prĢdu
piorunowego
, sĢ
naelektryzowane
chmury burzowe
. Krople wody
lub pþatki Ļniegu sĢ tam
elektryzowane
w rŇnych procesach
fizycznych. WytrzymaþoĻę
elektryczna
powietrza na
przebicie
(przeskok iskry)
jest zmienna w zaleŇnoĻci od wielu czynnikw,
ale moŇna Ļrednio przyjĢę
1000kV/m
. A wiħc jeĻli piorun powstaje
w chmurze na wysokoĻci na przykþad
1 kilometra
, to þatwo
policzyę, Ňe napiħcie pioruna bħdzie
1000 milionw woltw
.
W rzeczywistoĻci napiħcia te sĢ trochħ mniejsze, ale na pewno
liczĢ siħ w setkach
megawoltw
.
Chmurħ burzowĢ moŇna wiħc traktowaę jako potħŇny
kondensator
, na ktrego
okþadkach
zbiera siħ
þadunek elektryczny
i po przekroczeniu pewnej wartoĻci n
apiħcia
na takim
kondensatorze
nastħpuje jego wewnħtrzne
przebicie
, wþaĻnie
w postaci
pioruna
. Przyrwnanie
chmury burzowej
do
kondensatora
jest oczywiĻcie duŇym uproszczeniem, gdyŇ
zjawiska powstawania
iskry piorunowej
sĢ bardziej zþoŇone, ale
dla naszych celw moŇemy taki model przyjĢę. Czasami
kondensator
powstaje wewnĢtrz
chmury burzowej
i mamy wtedy
wyþadowanie
bezziemne
, a czasami jednĢ okþadkĢ
kondensatora
jest powierzchnia ziemi i wtedy mamy wyþadowanie
doziemne
.
Temperatura
zjonizowanego gazu
w
kanale iskrowym
moŇe
dochodzię do
40000 C
. Rozszerzanie siħ gazu w tej temperaturze
oraz wielka szybkoĻę zachodzĢcych procesw, przekraczajĢca
prħdkoĻci rozchodzenia siħ dŅwiħku, powodujĢ bardzo efektowne
zjawiska akustyczne, przeraŇajĢce zresztĢ ludzi i zwierzħta od
niepamiħtnych czasw. Jedynie w niewielkiej odlegþoĻci od
kanaþu
iskrowego
, efekt akustyczny ma inny charakter Î
jest to suchy
ostry trzask
. Czas trwania wyþadowania
piorunowego
mierzymy
w
mikrosekundach
, choę czasami, przy wielokrotnym
wyþadowaniu, czas ten dochodzi nawet do
sekundy
. OczywiĻcie
wspomniane ekstremalnie duŇe
prĢdy
nie wystħpujĢ dþugo, trwajĢ
pojedyncze
mikrosekundy
, najwyŇej dziesiĢtki
mikrosekund
.
PoniŇej podajħ kilka zaleceı dla kolegw radioamatorw,
chcĢcych sobie zbudowaę nowĢ instalacjħ lub sprawdzię
istniejĢcĢ.
-
W Ňadnym przypadku nie wolno podþĢczaę Ňadnych naszych
urzĢdzeı
(anteny, wsporniki, kable)
do uziemieı odgromowych
masztw odgromowych, przewodw odgromowych, w tym do tak
zwanych klatek Faradaya oplatajĢcych budynki
. Nasze instalacje
prowadzię w odlegþoĻci co najmniej
3m
od istniejĢcych urzĢdzeı
odgromowych
.
- Konieczne dla naszej
radiostacji
uziemienia
wykonaę
indywidualnie, moŇliwie z daleka od
uziemieı odgromowych
.
W przypadku niemoŇnoĻci wykonania wþasnego
uziemienia
doþĢczyę siħ do
uziemienia ochronnego
wewnĢtrz budynku, jeĻli
uziemienie
ochronne
nie jest wsplne z
uziemieniem
odgromowym
. Takie bþħdy w instalacjach niestety siħ zdarzajĢ.
- Najpewniejsze
uziemienie
naszych urzĢdzeı jest wtedy, gdy
wszystkie przewody
uziemiajĢce
doprowadzone sĢ w
radiostacji
do jednego punktu, od ktrego nastħpuje poþĢczenie do
indywidualnego
uziomu
bĢdŅ do dostħpnego
uziemienia
, ale
moŇliwie blisko
fizycznego uziemienia
, czyli poþĢczenia z
ziemiĢ
.
- OdþĢczanie
radiostacji
od
anteny
lub
anten
powinno byę
wykonane tak, aby moŇna byþo prostymi ruchami szybko dokonaę
rozþĢczenia z jednoczesnym
uziemieniem Ňyþy
kabla
zasilajĢcego
antenħ
oraz
zwarciem
do
masy
wejĻcia
antenowego radiostacji
.
DoĻwiadczenie uczy, Ňe gdy czynnoĻci te sĢ proste, to w chwili
koniecznoĻci zostanĢ wykonane i do tego prawidþowo. Gdy zaĻ
trzeba rozþĢczaę za kaŇdym razem
wtyki
od
gniazd
koncentrycznych
, to þatwo o czymĻ zapomnieę, a poza tym
nastħpuje szybsze zuŇycie zþĢcz bĢdŅ utrata kontaktu. RwnieŇ
ponowne wykonanie po
burzy
prawidþowych poþĢczeı jest
kþopotliwe i þatwo o omyþkħ.
NaleŇy doþoŇyę wszelkich staraı, w tym szukaę pomocy
fachowcw
, aby nasze urzĢdzenia miaþy jak najmniejszĢ szansħ
zniszczenia i nie spowodowaþy zwiħkszenia zagroŇenia
poŇarowego
czy nawet
zagroŇenia Ňycia
.
O
beztrosce
, jaka panuje wĻrd uŇytkownikw sprzħtu
nadawczego maþej mocy
, niech ĻwiadczĢ choęby tylko dwa
przypadki przeze mnie zaobserwowane.
Przypadek pierwszy
. Krtkofalowiec radioamator mieszkajĢcy na
1. piħtrze 8-piħtrowego wysokoĻciowca zaþoŇyþ
antenħ
na dachu
swego budynku, a przewd
antenowy
owinĢþ
(aby mu wiatr nie
zerwaþ)
wokþ przewodu
odgromowego
prowadzonego na
zewnĢtrz budynku.
Przypadek drugi
. Na szczycie jednego z masztw
odgromowych
chroniĢcych duŇĢ
rozdzielniħ elektrycznĢ
zainstalowano antenħ
UKF
do
radiotelefonu
Î typowy
GP
. Byę moŇe dlatego, Ňe z takiej
wysokoĻci na pewno byþ wiħkszy zasiħg.
Komentarze pozostawiam Czytelnikom
ĺR
.
Na zakoıczenie chcħ zwrcię uwagħ, Ňe zjawisko uderzenia
pioruna
wystħpuje z rŇnym, zmiennym prawdopodobieıstwem.
MoŇe siħ wiħc zdarzyę, Ňe czyjaĻ
wadliwie
wykonana
instalacja
nie
ulegþa, od wielu nawet lat,
uszkodzeniu
. Ale to tak jest, jak
z przechodzeniem ulicy na czerwonym Ļwietle. MoŇe siħ udaę, ale
jak siħ nie uda, skutki sĢ opþakane.
Konrad Jabþoıski SQ5FLT
ĺR - 11/2005
ĺwiat Radio: 25-10-2005
Plik z chomika:
manieqm997
Inne pliki z tego folderu:
Twoja Komórka.07.2008.pdf
(10118 KB)
Monitor Sieci..pdf
(96 KB)
konfiguracja MMS.pdf
(57 KB)
Zmiana adresu MAC karty sieciowej.pdf
(214 KB)
zlaczki_miedz_braz_lut.pdf
(163 KB)
Inne foldery tego chomika:
Boxy serwisowe
LG
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin