immunocytochemia.pdf

(363 KB) Pobierz
82620799 UNPDF
IV Konferencja Sekcji Endokrynologii Molekularnej PTE, Poznań, 2-3.10.2004
Diagnostic value of immunohistochemistry in lesions of the
endocrine system
Stanisław Sporny, Katarzyna Taran
Department of Dental Pathology Medical University of Lodz
Head of the Department: Stanislaw Sporny, M.D., Ph.D., Associate Professor
Abstract
The aim of immunohistochemistry and immunocyto-
chemistry is to reveal specific antigens in cells and tissue
samples. Those techniques are based on an antigen-
antibody reaction and visualization of its product in
microscopic examination. The precursor of this new
diagnostic procedure was an immunofluorescent reaction
in frozen tissue samples performed by Albert Coons in
1940. Then the immunohistochemical techniques were
perfected to increase sensitivity and specificity. Currently
it is hard to imagine a modern pathological examination
without immunohistochemistry. At the end of XX th
century it was believed that 75% of cases is possible to be
diagnosed due to immunohistochemical stains.
Microscopic examination of endocrine glands tissue
samples is extremely difficult because of coexistence of
the presence of neoplasms and endocrine dysfunction.
It is necessary to establish the type of hormones in the
cells of the endocrine system lesions to make a proper
diagnosis. Thanks to the use of antibodies against
hormones and its precursors it becomes possible. At
present most of the antigens are easily detected in both:
formalin fixed paraffin embedded tissues samples and
ethanol fixed cytological smears so immunohistochemocal
and immunocytological stains can be a part of routine
diagnostic procedures in pathology. However most of
the biologically active substances are revealed in many
organs and tissues and it is necessary to perform a
satisfactory immunohistochemical panel to be sure the
diagnosis. It is important to notice that there is no need
to make a wide panel of antibodies in all of the cases and
the economical aspect of examination is also important.
Of course immunohistochemistry sometimes is the
guarantee of proper diagnosis but in some cases too wide
panel of antibodies can be a loss for the patient and for
medical department.
We discussed the proper diagnostic procedures
and immunohistochemical profile in pathological
lesions of endocrine system (thyroid and adrenal gland,
adenohypophysis, neuroendocrine tumours and some
hormones-secreting tumours of gonads).
Key words : pathology, immunohistochemistry, tumours,
endocrine system
*
Department of Dental Pathology
Medical University of Lodz,
Czechoslowacka 8/10 str.,
92-916 Lodz, Poland
ph.: (48)(42) 6757635; ph./fax (48)(42) 679 01 91
Znaczenie badań immunohistochemicznych w diagnostyce zmian
układu dokrewnego
Stanisław Sporny, Katarzyna Taran
Zakład Patomorfologii Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi,
Kierownik Zakładu: dr hab. med. Stanisław Sporny
Streszczenie
Immunohistochemia i immunocytochemia to technika
badawcza, której celem jest ujawnienie swoistych antygenów
w komórkach i tkankach na zasadzie wywoływania reakcji
antygen-przeciwciało i uwidocznienie tego zjawiska
w preparatach mikroskopowych. Za prekursora tej metody
diagnostycznej uważa się Alberta Coonsa, który w 1940r.
zastosował technikę immunofluorescencji do wykrywania
antygenów w mrożonych skrawkach. Później stopniowo
udoskonalano te procedury w celu zwiększenia ich
czułości i swoistości. Obecnie trudno wyobrazić sobie
nowoczesną diagnostykę patomorfologiczną bez tego
sposobu badań. W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego
stulecia szacowano, iż zastosowanie odczynów
immunocytochemicznych stwarza szansę precyzyjnego
rozpoznania w prawie 4 przypadków.
Patologia mikroskopowa narządów wewnątrz-
wydzielniczych, w których procesy nowotworowe
mogą współistnieć ze zmianami czynnościowymi należy
do szczególnie trudnych działów histopatologii. Do
bezbłędnego rozpoznawania procesów patologicznych
gruczołów dokrewnych istotne wydaje się być ustalenie,
jakie hormony zawierają komórki zmiany. Osiągnąć
to można poprzez wykorzystywanie przeciwciał
skierowanych przeciwko hormonom i ich prekursorom.
Większość tych antygenów można poszukiwać
w materiale tkankowym utrwalonym w formalinie
zatopionym w parafinie albo rozmazach cytologicznych
utrwalonych w alkoholu etylowym. Otwiera to drogę
do stosowania badań immunohistochemicznych
i immunocytochemicznych w ramach rutynowej
346
82620799.029.png 82620799.030.png 82620799.031.png 82620799.032.png 82620799.001.png 82620799.002.png 82620799.003.png
Endokrynologia Polska / Polish Journal of Endocrinology 2005; 3 (56)
diagnostyki patomorfologicznej. Jednak znaczna część
biologicznie czynnych substancji obecna jest w różnych
narządach i tkankach. Oznacza to, że nie można
poprzestać na wykonaniu jednego odczynu, aby być
pewnym słuszności sformułowanego rozpoznania. Im
więcej przeprowadzi się takich reakcji, tym bliżej prawdy
absolutnej znajdzie się wynik badania. W tej grze z naturą
należy liczyć się jednak z aspektem ekonomicznym,
gdyż podwyższając niepotrzebnie koszt procedury
diagnostycznej przynosi się niekiedy w sumie więcej
szkody niż korzyści zarówno choremu, jak i placówce
medycznej.
Problemy diagnostyki immunohistochemicznej
omówione zostaną na przykładzie zmian patologicznych
gruczołu tarczowego, przytarczyc, aparatu wyspowego
trzustki, nadnerczy, przysadki mózgowej oraz nowo-
tworów neuroendokrynnych i niektórych hormonalnie
czynnych guzów gonad.
Słowa kluczowe : patomorfologia, immunohistochemia,
nowotwory, układ dokrewny
*
Zakład Patomorfologii Stomatologicznej
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Ul. Czechosłowacka 8/10
92-916 Łódź, tel. (48)(42) 6757635
tel./fax (48)(42) 679 01 91
Immunohistochemia i immunocytochemia to
technika badawcza, której celem jest ujawnienie
swoistych antygenów w komórkach i tkankach na
zasadzie wywoływania reakcji antygen-przeciw-
ciało i uwidocznienie tego zjawiska w prepara-
tach mikroskopowych. Za prekursora tej metody
diagnostycznej uważa się Alberta Coonsa, który
w 1940r. zastosował technikę immunofluore-
scencji do wykrywania antygenów w mrożonych
skrawkach [1]. Później stopniowo udoskonalano te
procedury w celu zwiększenia ich czułości i swoisto-
ści. Obecnie trudno wyobrazić sobie nowoczesną
diagnostykę patomorfologiczną bez tego sposobu
badań. W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego
stulecia szacowano, iż zastosowanie odczynów
immunocytochemicznych stwarza szansę precyzyj-
nego rozpoznania w prawie 4 przypadków [2,3].
Badania immunohistochemiczne i immunocy-
tochemiczne przeprowadza się w celu: określenia
kierunku różnicowania komórek nowotworowych
cechujących się podobnym wyglądem w prepara-
tach mikroskopowych zabarwionych przeglądowo;
ustalenia histogenezy nienowotworowych komórek,
nietypowych dla badanego narządu; określenia
lokalizacji guza pierwotnego po ujawnieniu
przerzutu; immunofenotypowania komórek układu
krwiotwórczego i chłonnego w celu odróżnienia
rozrostów nienowotworowych od nowotworowych
oraz identyfikacji typów nowotworów; wykazania
naciekania naczyń przez komórki nowotworowe;
ustalenia markerów biologicznych o znaczeniu
rokowniczym; identyfikacji pozakomórkowych
złogów w tkankach i narządach.
Patologia mikroskopowa narządów wewnątrz-
wydzielniczych, w których procesy nowotwo-
rowe mogą współistnieć ze zmianami czynnościo-
wymi należy do szczególnie trudnych działów
histopatologii [4,5]. Kryteria stosowane w diagno-
styce mikroskopowej muszą uwzględniać takie
odrębności jak np.: niski indeks mitotyczny i małą
aktywność proliferacyjną w komórkach zróżnico-
wanych raków niektórych gruczołów dokrewnych
(np. tarczycy), czy polimorfizm jąder komórkowych
w różnych stanach nienowotworowej dysfunkcji
narządu. Jednym z podstawowych celów wprowa-
dzenia badań immunohistochemicznych stała się
zatem także obiektywizacja rozpoznań histopatolo-
gicznych i tym samym ich uwierzytelnienia [6].
Do bezbłędnego rozpoznawania procesów
patologicznych gruczołów dokrewnych istotne
wydaje się być ustalenie, jakie hormony zawierają
komórki zmiany. Osiągnąć to można poprzez
wykorzystywanie przeciwciał skierowanych
przeciwko hormonom i ich prekursorom [1].
Większość tych antygenów można poszukiwać
w materiale tkankowym utrwalonym w formalinie
zatopionym w parafinie albo rozmazach cytolo-
gicznych utrwalonych w alkoholu etylowym.
Otwiera to drogę do stosowania badań immuno-
histochemicznych i immunocytochemicznych
w ramach rutynowej diagnostyki patomorfologicz-
nej. Jednak znaczna część biologicznie czynnych
substancji obecna jest w różnych narządach
i tkankach. Oznacza to, że nie można poprzestać
na wykonaniu jednego odczynu, aby być pewnym
słuszności sformułowanego rozpoznania. Im więcej
przeprowadzi się takich reakcji, tym bliżej prawdy
absolutnej znajdzie się wynik badania. W tej grze
z naturą należy liczyć się jednak z aspektem ekono-
micznym, gdyż podwyższając niepotrzebnie koszt
procedury diagnostycznej przynosi się niekiedy
w sumie więcej szkody niż korzyści zarówno
choremu, jak i placówce medycznej.
Utrzymuje się nadal w niektórych placówkach
na terenie naszego kraju mylne wyobrażenia na
temat istoty badań immunohistochemicznych:
- istnieją antygeny swoiste dla określonego typu
komórki
- efekt barwny po wizualizacji reakcji
immunologicznej jednoznacznie dowodzi
obecności poszukiwanego antygenu
- można próbować przeprowadzać badania
immunohistochemiczne bez odczynów
kontrolnych
- dostępne surowice z przeciwciałami zawsze
gwarantują adekwatny rezultat diagnostyczny
347
 
82620799.004.png 82620799.005.png 82620799.006.png 82620799.007.png 82620799.008.png
IV Konferencja Sekcji Endokrynologii Molekularnej PTE, Poznań, 2-3.10.2004
- badania immunohistochemiczne warto
przeprowadzać we wszystkich tych pracowniach,
których personel widzi potrzebę udoskonalenia
prowadzonej diagnostyki.
immunohistochemiczne w patologii tarczycy
pomagają w diagnostyce: rozrostu komórek C, raka
rdzeniastego, raka brodawkowatego, guzów pęche-
rzykowych, szczególnych form gruczolaków, niety-
powych pierwotnych raków, raka wyspowego, raka
niezróżnicowanego, pierwotnego chłoniaka złośli-
wego, nowotworów przerzutowych [6].
Preparaty mikroskopowe zabarwione przeglą-
dowo hematoksyliną i eozyną nie pozwalają
na rozpoznanie, a niekiedy nawet nie uwidacz-
niają rozrostów komórek C w tarczycy. Odczyny
immunohistochemiczne służą diagnostyce tego
procesu. Rozrost komórek C rozpoznaje się
wówczas, gdy uwidocznimy w cytoplazmie nastę-
pujące antygeny: kalcytoninę (+), chromograninę
(+), czasem CEA (+) [7]. Badanie immunohisto-
chemiczne na obecność kalcytoniny powinny być
rutynowo wykonywane w materiale tkankowym
po profilaktycznej tyreoidektomii u osób z wykrytą
mutacją protoonkogenu RET [6]. Rozrost komórek
C trzeba jednak różnicować z litymi gniazdami
komórkowymi [5]. Lite gniazda komórkowe mają
następujący profil antygenowy: galektyna 3 (+)
w całej zmianie; komórki główne: CEA (+), keratyny
LMW i HMW (+), somatostatyna (+); komórki C:
kalcytonina (+), CGRP (+), chromogranina (+) [8].
Lite gniazda komórkowe są pozostałością ciałek
ultimobrionchialnych. Ich obecność w tarczycy
uważa się za zjawisko fizjologiczne. Znajomość
tych struktur przydaje się podczas oceny mikrosko-
powej gruczołu tarczowego, gdyż należy je różni-
cować z: ogniskami metaplazji płaskonabłonko-
wej, przerzutem raka płaskonabłonkowego, mikro-
rakiem brodawkowatym, pozostałością przewodu
tarczowo-językowego i rozrostem komórek C [5].
Problemy diagnostyki immunohistoche-
micznej omówione zostaną na przykładzie zmian
patologicznych: tarczycy, przytarczyc, aparatu
wyspowego trzustki, nadnerczy oraz rakowiaków,
ziarniszczaka i nowotworów przysadki mózgowej.
Nasze opracowanie nie należy traktować jako syste-
matyczny wykład o immunohistochemii zmian
patologicznych gruczołów dokrewnych, lecz raczej
jako refleksje na temat tej techniki badawczej, które
rodzą się u osób w praktyce zajmujących się tym
problemem.
W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia
wydawało się, że dobrze zostały poznane zasady
rządzące diagnostyką immunohistochemiczną
zmian patologicznych tarczycy [1]. Sądzono, że
oznaczenie podstawowych antygenów zagwa-
rantuje bezbłędne rozpoznanie diagnozowanego
procesu.
Później okazało się, że diagnostyka immunohi-
stochemiczna musi być dalej udoskonalana, gdyż
w wielu przypadkach przeprowadzenie jednego
czy dwóch odczynów nie jest w stanie zapewnić
rozwiązania zagadek budowy mikroskopowej
zmian nowotworowych i rzekomonowotworo-
wych. W 2003 roku w Poznaniu wygłoszony został
ciekawy referat, w którym zostało postawione
kardynalne pytanie. „Badania immunohistoche-
miczne w guzach tarczycy. Czy to już standard?”
(D. Lange, B. Nikiel). Odpowiedź mogła być tylko
jedna – twierdząca. Wiadomo dziś, że badania
Tabela I. Podstawowe antygeny odgrywające istotną rolę w rozpoznawaniu zmian patologicznych tarczycy.
Antygen
Charakterystyka
Zmiany patologiczne
tyreoglobulina
marker różnicowania
pęcherzykowego komórek
gruczolak pęcherzykowy; rak pęcherzykowy;
nowotwory z komórek Hűrthla; rak
brodawkowaty; rak wyspowy; tarczyca
ektopowa; odszczepy tarczycy
kalcytonina
marker komórek C rak rdzeniasty; nienowotworowy rozrost
komórek C; lite gniazda komórkowe
antygen karcinoembrionalny (CEA) antygen tkanek zarodkowych
i nowotworów pochodzenia
ekto- i endodermalnego
rak rdzeniasty; rozrost komórek C (czasem)
chromogranina marker neuroendokrynny rak rdzeniasty;
przyzwojak niechromochłonny
cytokeratyna marker nabłonkowy gruczolak pęcherzykowy;
rak brodawkowaty;
rak pęcherzykowy;
rak wyspowy;
rak anaplastyczny (50%);
rak rdzeniasty
wspólny antygen leukocytarny (LCA) marker krwinek białych chłoniak złośliwy
białko S-100
marker m.in. komórek
Schwanna
nowotwory z komórek Hűrthla; różna
ekspresja w pozostałych nowotworach
nabłonkowych;
przyzwojak niechromochłonny
rak rdzeniasty;
przyzwojak niechromochłonny
348
82620799.009.png 82620799.010.png 82620799.011.png 82620799.012.png 82620799.013.png
 
Endokrynologia Polska / Polish Journal of Endocrinology 2005; 3 (56)
Obecnie w dobie komputeryzacji życia naukowego
nieocenionym źródłem danych na temat trendów
w diagnostyce immunohistochemicznej stał
się Internet [9]. Można znaleźć tam informacje
o aktualnie prowadzonych pracach badawczych,
ich skali i uzyskiwanych wynikach. W naszym
ośrodku korzystamy w praktyce z Immunohisto-
chemistry Literature Database System. Oczywi-
ście do zawartych tam informacji należy niekiedy
podchodzić z pewną rezerwą, gdyż nierzadko
wyniki analizy kilku antygenów pochodzą z jednej,
pionierskiej publikacji i nie zostały jeszcze zwery-
fikowane. Tym niemniej uważamy za celowe
zapoznanie Czytelników z wybranymi danymi
na temat immunohistochemii guzów gruczołów
wydzielania wewnętrznego, które uzyskaliśmy
również z Internetu. W tabeli II przedstawione
zostały wyniki badań immunohistochemicznych
raka rdzeniastego tarczycy [10]. Zwraca uwagę fakt,
że wbrew wcześniejszym informacjom z piśmien-
nictwa obecnie zawsze ujawnia się w komórkach
tego nowotworu kalcytoninę [5].
odpowiedniego systemu kontroli jakości badań.
Niektóre nowotwory tarczycy zawierają duże ilości
endogennej biotyny, co praktycznie ogranicza, albo
wręcz wyklucza stosowanie ich w diagnostyce
szeroko rozpowszechnionych metod opartych na
powinowactwie awidyny do biotyny. Przykładem
nowotworu bogatego w endogenną biotynę może
być rak brodawkowaty tarczycy, który zarówno
w formie pierwotnej, jak i przerzutowej daje silną
reakcję ze streptawidyną. Istnieje oczywiście sposób
na zablokowanie endogennej biotyny, ale jest to
kolejny, dodatkowy etap i tak już czasochłonnej
i dość kosztownej metodzie oznaczeń.
Tabela III. Rak brodawkowaty tarczycy – typowe antygeny.
Liczba
opublikowanych
przypadków
AE1-AE3 100% 5
CAM 5.2 100% ?
CA 15-3 100% 14
CD 117 100% 9
CD 57 100% 23
Keratyny: 7, 8, 17, 18 100% 3-13
Keratyny HMW 100% 20
pankeratyna 100% 18
wimentyna 100% 13
TTF-1 96% 23
galektyna 3 94% 283
VEGF 90% 10
tyreoglobulina 90% 92
cyklina E
Antygen
Wynik
pozytywny
Tabela II. Rak rdzeniasty tarczycy – typowe antygeny.
Antygen
Wynik
pozytywny
Liczba
opublikowanych
przypadków
CGRP (calcitonin
gene related protein)
100% 33
chromogranina B 100% 16
Keratyna 7 100% 16
NSE 100% 10
sekretogranina II 100% 16
synaptofizyna 100%
87% 59
Keratyna 19
87% 398 - tylko reakcja
błonowa
5
EMA
83% 57
kalcytonina
100% 328
CA 19-9
81% 57
TTF-1
98%
43
PRb
0%
23
chromogranina A 97%
56
wimentyna
60%
22
PRb
50%
6
Bardzo przydatnym w rozpoznawaniu
zwłaszcza pęcherzykowej postaci raka brodawko-
watego tarczycy jest analiza ekspresji keratyny 19
obecnej bardzo często w komórkach tego guza [4].
Nie jest to jednak antygen swoisty tylko dla tego
raka. Keratyna 19 jest też stwierdzana w: ogniskach
metaplazji płaskonabłonkowej, nienowotworowych
komórkach pęcherzykowych ulegających zmianom
wstecznym, nabłonku pęcherzyków w przewlekłym
zapaleniu tarczycy [1]. Podobnie, zbliżoną ekspresję
p63 stwierdza się w raku brodawkowatym tarczycy
i przewlekłym zapaleniu tarczycy. Być może dowodzi
to związku patogenetycznego obu procesów [12].
Natomiast warto wspomnieć, że ekspresja c-met jest
silna w typie wysokokomórkowym raka brodawko-
watego tarczycy, formy bardziej inwazyjnej aniżeli
klasyczny typ tego guza [13].
Nie zawsze ujawnienie tyreoglobuliny dowodzi,
że komórki zawierające ten antygen wywodzi się
z nabłonka pęcherzyków tarczycy. Tyreoglobulina
jest też obecna w histiocytach węzłów chłonnych
galektyna 3
45%
18
tyreoglobulina 6%
123
CD 117
0%
7
EMA
0%
1
Najczęstszym pierwotnym nowotworem
złośliwym gruczołu tarczowego jest rak brodawko-
waty. Niektóre jego typy mikroskopowo sprawiają
poważne trudności w diagnostyce mikroskopo-
wej, stąd wykorzystanie techniki immunohisto-
chemicznej staje się niekiedy oczywistą koniecz-
nością. W tabeli III zestawione zostały aktualne
dane na temat tych analiz. Zwraca uwagę fakt, że
antygeny tak typowe dla nowotworów wywodzą-
cych się z komórek nabłonka pęcherzyków tarczycy
nie są obecne we wszystkich przypadkach raka
brodawkowatego gruczołu tarczowego [11]. Szcze-
gólnie ważną sprawa w diagnostyce immunohi-
stochemicznej raka tarczycy jest dobór właściwej
metody wizualizacji, jak również stosowanie
349
 
82620799.014.png 82620799.015.png 82620799.016.png 82620799.017.png 82620799.018.png 82620799.019.png 82620799.020.png 82620799.021.png
IV Konferencja Sekcji Endokrynologii Molekularnej PTE, Poznań, 2-3.10.2004
szyi z towarzyszącym rakiem tarczycy [14]. W tym
przypadku rozpoznanie przerzutu raka musi być
poparte wynikami innych obserwacji, w tym oceny
histopatologicznej preparatów mikroskopowych
i oznaczeń antygenów typowych dla histiocytów
(np. CD 68)
Dla guzów pęcherzykowych tarczycy typowe są
antygeny zestawione w tabeli IV. Pod pojęciem guz
pęcherzykowy kryją się trzy różniące się biologią
procesy rozrostowe: nienowotworowe guzki
w wolu, łagodne nowotwory - gruczolaki pęcherzy-
kowe i złośliwe nowotwory - raki pęcherzykowe.
Szczególną formą gruczolaka pęcherzykowego
tarczycy jest gruczolak beleczkowy szkliwiejący.
W obrazie cytologicznym (biopsja cienkoigłowa)
poprzez obecność bruzd jądrowych i wakuol śródją-
drowych w komórkach łudząco przypomina raka
brodawkowatego, w obrazie histopatologicznym
jest podobny do raka rdzeniastego i przyzwojaka
niechromochłonnego. Badania immunohistoche-
miczne w jego przypadku mają wartość rozstrzy-
gającą [6]. Gruczolaka beleczkowego szkliwieją-
cego cechują bowiem: tyreoglobulina (+), EMA (+),
błonowa ekspresja Ki-67 (+), galektyna 3 (+), w 86%
przypadków (odczyn cytoplazmatyczny).
Trudności w diagnostyce mikroskopowej
przysparzają też niekiedy rozrosty onkocytów
w tarczycy. Badania immunohistochemiczne mogą
i w tych przypadkach pomóc podjąć właściwą
decyzję diagnostyczną [16].
Guzy onkocytarne cechują następujące antygeny:
tyreoglobulina (+), CEA (+), S-100 (+), TTF-1 (+)
(tylko 20%), keratyny (-) 5/6, 10, 16, 17, 19.
W tabeli VI przedstawiona została ekspresja
keratyn w komórkach raka pęcherzykowego
i brodawkowatego tarczycy [17]. Porównanie to
uwidacznia, jak trudne może okazać się do odróż-
nienia postaci pęcherzykowej raka brodawkowatego
tarczycy od raka pęcherzykowego tego gruczołu.
Największą wartość diagnostyczną wydaje się mieć
analiza ekspresji keratyny 5 i 6.
Tabela IV. Guz pęcherzykowy tarczycy – typowe
antygeny.
Liczba
opublikowanych
przypadków
AE1-AE3 100% 2
CA 15-3 100% 5
Keratyny: 7, 8, 18 100% 20-29
pankeratyna 100%
Antygen
Wynik
pozytywny
25
wimentyna 100%
28
TTF-1
98%
35
tyreoperoksydaza 95%
20
VEGF
90%
10
tyreoglobulina 90%
106
CD 117
85%
13
cyklina E
83%
57
keratyna 19 50%
155
CD 57
48%
40
Tabela VI. Ekspresja cytokeratyn w rakach
brodawkowatych i pęcherzykowych tarczycy.
galektyna 3 39%
254
CA 19-9
11%
57
Typ
cytokeratyn
Rak brodawkowaty
(%)
Rak pęcherzykowy
(%)
Keratyny HMW 0%
8
8
100
100
Diagnostyka mikroskopowa rozrostów pęche-
rzykowych należy do najtrudniejszych zadań dla
histopatologa zajmującego się patologią tarczycy
[15]. Jedynym antygenem, którego ekspresja
różnicuje niezłośliwe procesy od raka jest białko
retinoblastoma [9]. Przestrzegalibyśmy jednak przed
bezkrytycznym przyjmowaniem tego faktu jako
uniwersalnego klucza (tabela V).
18
100
100
7
100
100
19
98
84
1, 5, 10, 11/14 97
22
5, 6
68
8
17
40
15
20
26
12
Tabela V. Łagodny guz tarczycy – najistotniejsze
antygeny.
Antygen Wynik
pozytywny
Liczba opublikowanych
przypadków
Trzeba jednak zaznaczyć, iż część zdefiniowa-
nych przez morfologię jąder komórkowych raków
brodawkowatych wykazuje cechy wzrostu i inwazji
charakterystyczne dla raków pęcherzykowych.
Ponadto guzy tego typu zawierają w utkaniu pola
komórek z mniejszymi jądrami z charakterystyczną
dla raków pęcherzykowych gruboziarnistą chroma-
tyną. Są to tzw. raki hybrydowe tarczycy [18].
Raka hybrydowego tarczycy cechują zatem:
część jąder o cechach raka brodawkowatego, część
jąder z rysunkiem chromatyny jak w raku pęcherzy-
kowym, charakter naciekania i rozsiewu jak w raku
pęcherzykowym, heterogenna ekspresja: keratyny
5, 6, 19, galektyna 3, HBME-1, Ret/PTC immuno-
pRb
100%
32
wimentyna 100%
14
cyklina E 83%
57
EMA
46%
22
keratyna 19 42%
174
CA 19-9
21%
29
galektyna 3 16%
237
CD 117
0%
3
keratyny HMW 0%
5
350
82620799.022.png 82620799.023.png 82620799.024.png
 
82620799.025.png 82620799.026.png 82620799.027.png 82620799.028.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin