Język kaszubski.pdf

Język kaszubski

http://xpicto.republika.pl/slavonia/jezyki/ksz.html

Język kaszubski

Kaszëbsczi jãzëk

Kaszubszczyzna występuje w obszarze zamkniętym linią miast Gdańsk - Starą

Kiszewę - Czersk - Chojnice - Człuchów - Miastko - Słupsk. Trzeba przyznać,

że obszar ten kurczy się. W okolicach Pucka, Strzepcza jest używana na co

dzień, podczas gdy w Trójmieście mieszka ok. 50 tysięcy Kaszubów, nie mówią

oni jednak powszechnie po kaszubsku.

Cechy kaszubszczyzny:

ps. TărT przechodzi w TarT

starna, warna, gard, warbel

zachowanie miękkości przed pr. zgłoskowtórczym ŕ

cwiardi 'twardy', czwiôrtk 'czwartek'

kaszubienie , czyli zastąpienie szeregu ś, ź, ć, dź szeregiem s, z, c, dz

sedzec na zemi, cemno

przejście ps. zgłoskotwórczego l / ľ w oł / ôł

stołp, tołmaczëc, wòłk, pòłt, kôłp, môłniô

istnienie samogłosek jasnych i pochylonych (ścieśnionych)

jasna pochylona

a ô

o ó

ë i/y, u

Samogłoski te wymieniają się podczas odmiany wyrazów, np.:

brzôd : brzadu 'owoc'

dim : dëmu 'dym'

lud : lëdu 'lud'

sztrąd : sztrãdu 'brzeg'

Istnieje także opozycja samogłoski jasnej w bezokoliczniku i trybie

rozkazującym do samogłoski pochylonej we wszystkich pozostałych form.

gadac : gôdóm, gôdô

przejście miękkich k', g' w cz, dż

kaszëbsczi, czij, dżibczi, czede, dżąc

dyftongizacja samogłosek o, u, ó

1 z 2

2008-06-10 15:38

Język kaszubski

http://xpicto.republika.pl/slavonia/jezyki/ksz.html

Na początku wyrazu, po samogłosce, po spółgłoskach p, b, f, w, m, k, g, h

samogłoski przekszałcają się w następujący sposób:

o przechodzi w łe zapis: ò

u przechodzi w ły zapis: ù

ó przechodzi w łu zapis bez zmian: ó

przigòdë, òkò, bùrza

Gdy przed samogłoską ulegającą dyftongizacji występowało w , nie jest

ono wymawiane.

wòda [łeda], wùja [łyja]

zanik ruchomego e w mianowniku rzeczowników zakończonych na -ek,

-ec

Jank, knópk, kòtk, pôlc, kupc, óws

obecność samogłosek nosowych: nosowego o ą , nosowego a ã

(kontynuant ę )

czëtajã, zriwajã, sztrąd

Nieraz ps. ę ulega po spółgłosce miękkiej denasalizacji do i / y, ë .

klëkac, jastrzib, cyc

Nie zachodzi jednak ona zawsze.

zyc lub zãc, sygac lub sągac, pisc lub piãsc

Wstecz Spis treści Wstęp Na początek strony

2 z 2

2008-06-10 15:38

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: