Elektrolecznictwo – Galwanizacja
Prądy stosowane w elektrolecznictwie:
1. Prądy małej częstotliwości od 0 do 1000Hz
-prąd galwaniczny
2. Prądy średniej częstotliwości od 1000 do 100 000Hz
-prądy zmienne
-prądy interferencyjne
-modulowane prądy średniej częstotliwości
3. Prady wielkiej częstotliwości od 500 kHz do 5000 MHz
-krótkie fale
-fale decymetrowe
-mikrofale
Prąd stały cechuje stała siła i stały kierunek przepływu. Prąd stały stosuje się przy
-galwanizacji
-jonoforezie
-kapielach elektryczno-wodnych
Miejscowe zmiany pod wpływem prądu stałego:
1. w skórze pod elektrodami dochodzi najpierw do krótkotrwałego zwężenia, a następnie do silnego rozszerzenia naczyń krwionośnych. Przekrwieniu towarzyszy miejscowe żywoczerwone zabarwienie skóry zwane rumieniem galwanicznym. Rumień jest intensywniejszy pod katodą ale występuje również pod anodą. Rumień spowodowany jest przez uwolniona z magazynów tkankowych histaminę oraz inne związki powodujące rozszerzenie naczyń. Przekrwienie utrzymuje się 1,5 do 2h.
2. Rozszerzeniu ulegają również naczynia głębiej położonych mięśni, które jest spowodowane podrażnieniem odpowiednich receptorów układu autonomicznego znajdujących się w skórze. Głębokie przekrwienie utrzymuje się kilka godzin.
Technika galwanizacji
Elektrody-stosuje się elektrody płaskie wielokrotnego użytku wykonane z folii cynowej albo ze specjalnej gumy przewodzącej. Kształt elektrody dobiera się do miejsca zabiegowego. Wszystkie elektrody powinny mieć zaokrąglone brzegi by zapobiec zagęszczeniu prądu (które grozi poparzeniem pacjenta). Najczęściej są prostokątne lub kwadratowe, choć występują też specjalne kształty np.:półmaska Bergoniego czy elektroda wałeczkowa do galwanizacji labilnej.
Zależnie od techniki zabiegu używa się elektrod o jednakowym lub różnym wymiarze. Wyróżnia się elektrodę czynną i bierną. Elektroda czynna (mniejsza) umieszcza się w miejscu, w którym zamierza się uzyskać efekt leczniczy.
Do galwanizacji stosuje się podkładów wykonanych z bawełnianej gazy(grubość 1,5-2cm)
Lub gąbkę wiskozową. Podkłady powinny być większe od elektrody by zapobiec ewentualnemu kontaktowi elektrody ze skórą. Podkład należy zwilżyć ciepłą wodą. Na elektrody z podkładamy należy umieścić odpowiedniej wielkości folię, a całość mocuje się paskami gumowymi, bandażami lub woreczkami z piaskiem. Bandaże i woreczki z piaskiem musza być suche by nie przewodziły prądu. Należy unikać nierównomiernego ucisku, ponieważ prowadzi to do nierównomiernego przepływu prądu.
Ułożenie elektrod
o Podłużne- umożliwia podłużny przepływ prądu w tkankach powierzchownych. Podłużny przepływ stosuje się na ogół do zabiegów na kończynach.
o Poprzeczne- poprzeczny przepływ prądu działa głębiej stosuje się takie ułożenie na duże stawy i kończyny.
Metody stosowania prądu galwanicznego
o Zstępujący przepływ prądu zachodzi przy proksymalnym ułożeniu anody (+) i dystalnym katody (-). Działanie biologiczne: obniżenie pobudliwości ruchowej, stosuje się w celu uśmierzenia bólu i rozluźnienia mięśni.
o Wstępujący przepływ prądu zachodzi przy proksymalnym ułożeniu katody i dystalnym anody. Taki kierunek przepływu prądu wykorzystuje się w leczeniu niedowładów i porażeń.
Dawkowanie prądu galwanicznego
Przy ustalaniu dawki natężenia prądu bierze się następujące czynniki: rodzaj choroby, okres choroby (ostry, podostry, przewlekły), lokalizację zmian, powierzchnię elektrody czynnej, czas trwania zabiegu i osobnicza wrażliwość na prąd.
1.dawka słaba 0,01 – 0,1 mA/cm²
2.dawka średnia do 0,3 mA/cm²
3. dawka mocna do 0,5 mA/cm² powierzchni czynnej elektrody
*wg Konarskiej
1.dawka słaba 0,01 – 0,05 mA/cm²
2.dawka średnia 0,05 – 0,1 mA/cm²
3.dawka mocna 0,1 – 0,15 mA/cm²
*wg Edela
Obecnie przyjęto, że nie należy przekraczać natężenia prądu galwanicznego 0,2mA/cm². W każdym przypadku należy weryfikować podane wyżej dawki wrażeniami pacjenta.
Czas zabiegu
Wg Konarskiej 10-30 minut
Wg Gilberta, Rulffsa, Boegeleina krótki-5min, średni-10min, długi-15min, bardzo długi przekracza 20 minut.
Przy dłużej trwającym zabiegu należy kontrolować wilgotność podkładów by zapobiec uszkodzeniom skóry.
Zabiegi wykonuje się codziennie przez 10-12 dni. Serie można powtórzyć po 1-2 tygodniowej przerwie (Jenrisch).
Wskazania: nerwobóle, polineuropatie, zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa, artrozy, obwodowe porażenia, zaburzenia krążenia obwodowego, utrudniony zrost kostny
Przeciwwskazania: ropne stany zapalne skóry i tkanek miękkich, ostre procesy zapalne,epilepsja, ciąża, wszczepiony rozrusznik serca,obecność przedmiotów metalowych na powierzchni zabiegowej, miażdżyca zarostowa tętnic, zagrożenia zatorami, nowotwory zapalenie żył, zakrzepy, skaza krwotoczna
witu1