Afryka subsaharyjska – zabytki / kultura
Afryka Subsaharyjska - region obejmujący 48 państw: Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Kamerum, Wyspy Zielonego Przylądka, Republika Środkowej Afryki, Czad, Komory, Kongo (Brazaaville), Kongo (Kinshasa), Przylądek Dobrej Nadzieji, Gwinea Równikowa, Erytrea, Etiopia, Gabon, Gambia, Ghana, Gwinea, Gwinea-Bissau, Kenia, Lesotho, Liberia, Madagascar, Malawi, Mali, Mauretania, Mauritius, Mozambik, Namibia, Niger, Nigeria, Rwanda, Sao Tome e Principe, Senegal, Seszele, Sierra Leone, Somalia, RPA, Sudan, Swaziland, Tanzania, Togo, Uganda, Zair, Zambia, Zimbabwe.
ETIOPIA
1) Aksum - miasto w północnej Etiopii, w prowincji Tigraj, w odległości ok. 50 km od granicy z Erytreą; 41 tys. mieszkańców, z czego ogromna większość wyznaje chrześcijaństwo i należy do Kościoła etiopskiego. Aksum jest także świętym miastem tego Kościoła.Miasto zostało założone ok. V wieku p.n.e., które było stolicą królestwa Aksum (pierwszego państwa etiopskiego) a także miejsce koronacji cesarzy Etiopii. Stamtąd pochodzi słynny Obelisk z Aksum.Ze względu na wartość historyczną, pozostałości starożytnego miasta zostały w 1980 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
2) Lalibela - miasto w Etiopii, leżące na wschód od jeziora Tana, na pograniczu Wyżyny Abisyńskiej i Kotliny Danakilskiej.Lalibela jest świętym miejscem ortodoksyjnego kościoła etiopskiego, do którego zmierzają liczne pielgrzymki chrześcijan, nie tylko z Afryki. Słynie z dwunastu wykutych w litej skale monumentalnych kościołów, zbudowanych za panowania cesarza Lalibeli (1185-1225).
Według niesprawdzonych opowieści w budowie kościołów w Lalibeli pomagać mieli templariusze, jednak nie jest to prawda. Kościoły są własnym dziełem Etiopczyków, o czym świadczą m.in. liczne motywy zdobnicze, wywodzące się z rodzimej tradycji, tkwiącej korzeniami w czasach Aksum. Legenda mówi, iż przy budowaniu kościołów ludziom pomagali aniołowie, dlatego też budowa wszystkich kościołów trwała podobno tylko 21 lat.Za panowania cesarza Lalibeli miasto nazywało się Roha. Lalibela znaczy natomiast "pszczoły uznały jego władzę". Wiąże się z tym legenda, zgodnie z którą po narodzinach cesarza otoczył go rój pszczół, co jego matka uznała za znak i zapowiedź, że będzie w przyszłości negusem, królem królów Etiopii, dlatego też nadała mu to imię.Kościoły wpisano na listę światowego dziedzictwa kulturalnego UNESCO.
3) Obelisk z Aksum (Stela 2) - granitowy obelisk sprzed 1700 lat, o wysokości 24 m i wadze niemal 200 t (BBC podaje 160 t; ABC News - 200 t; lepiej zorientowani Etiopczycy - 188 t), arcydzieło stworzone przez cywilizację Aksum. Uważany za najwyższy obelisk, jaki kiedykolwiek został wzniesiony. Powstał ok. IV wieku w starożytnym mieście Aksum (Axum) (teren dzisiejszej Etiopii) i ustawiony na centralnym placu. Obalony w czasie rebelii muzułmańskiej w XVI wieku, pękł na trzy części. Wywieziony do Włoch przez faszystowskich okupantów w r. 1937, zwrócony Etiopii w kwietniu 2005. Wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO w r. 1980.
GAMBIA
1) Albreda (wolof: Daraga) - miejscowość w zachodniej Gambii, w dywizji North Bank na północnym brzegu rzeki Gambia, ok. 1,7 tys. mieszkańców. Znajdują się tu ruiny fortyfikacji z XVIII wieku, w 2003 roku wraz z Wyspą James i kilkoma innymi pomniejszymi stanowiskami w Gambii wpisane na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
2) Barra Point - przylądek w Gambii, w pobliżu miasta Barra u rozległego estuarium rzeki Gambia (na północnym brzegu). W 1826 roku powstała tu brytyjska fortyfikacja Fort Bullen. Miała ona, wspólnie z garnizonem w Bathrust na St. Mary's Island po drugiej stronie rzeki (obecnie znajduje się tam miasto Bandżul), pomóc Brytyjczykom w przejęciu kontroli nad ujściem. Brytyjczycy chcieli w ten sposób, po zniesieniu u siebie niewolnictwa, uniemożliwić również innym krajom wywóz niewolników z tej części świata. Od 2003 roku ruiny fortu wpisane są wspólnie z Wyspą James, Albredą i kilkoma innymi fortyfikacjami w Gambii na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
3) Kamienne kręgi Senegambii - wspólna nazwa kilku stanowisk archeologicznych w Senegalu i Gambii, położonych na obszarze długości ok. 350 kilometrów i szerokości ok. 100 kilometrów w dorzeczu rzeki Gambii. Stanowiska obejmują łącznie około 1000 kamiennych pomników ułożonych w kręgi. Archeologom nie udało się jak dotąd zidentyfikować kultury budowniczych kamiennych kręgów, ani też ich funkcji. Znaleziona w wykopaliskach broń i miedziane ozdoby naramienne pozwalają jednak przypuszczać, że były to groby władców.
W 2006 roku kamienne kręgi Senegambii wpisano na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
4) Wyspa James (ang. James Island) - wyspa w zachodniej Gambii na rzece Gambia. Znajdują się tu ruiny XVII-wiecznego fortu (Fort James), które wraz z kilkoma innymi historycznymi budowlami w Gambii (głównie w pobliskiej miejscowości Albreda) zostały w 2003 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
MAURETANIA
1) Chinguetti, Szinkit (arab. شنقيط = Šinqīṭṭi, Szinkitti) zabytkowe miasto w Mauretanii, w regionie administracyjnym Adrar, w średniowieczu ważny ufortyfikowany przystanek handlowy na trasie karawan (ksar).
Miasto zostało wpisane wspólnie z Wadanem, Walatą i Tiszitem na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO i zalicza się do największych atrakcji turystycznych Mauretanii.
2) Tiszit (arab. تيشيت, fr. Tichitt) - miasto w centralnej Mauretanii w regionie administracyjnym Takant w oazie na Saharze, założone w 1150 roku. Główną gałęzią gospodarki jest uprawa palmy daktylowej. Zachowała się tu tradycyjna zabudowa wiejska, dzięki czemu w 1996 roku miasto wpisano na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO wspólnie z Chinguetti, Wadanem i Walatą. Działa tu niewielkie muzeum.
3) Wadan (arab. وادان, fr. Ouadane) - historyczne miasto w północno-zachodniej Mauretanii, w regionie administracyjnym Adrar, wpisane wspólnie z Chinguetti, Tiszit i Walatą na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
4) Walata (arab. ولاته, fr. Oualata) – miasto w południowo-zachodniej Mauretanii w regione Haud asz-Szarki na Saharze, ok. 3 tys. mieszkańców. Ze względu na zachowaną tu tradycyjną zabudowę miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO (wspólnie z innymi mauretańskimi miastami: Chinguetti, Tiszit i Wadan).
MALI
1) Grobowiec Askii - budowla w kształcie piramidy z cegły suszonej w Gao w Mali, przypuszczalne miejsce pochówku Muhammada I Turego (Askii), założyciela średniowiecznego afrykańskiego królestwa Songhaj. Budowla wraz z przyległym kompleksem dwóch meczetów, cmentarza i placu zgromadzeń została w 2004 roku wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Grobowiec uchodzi za jeden z najlepszych przykładów glinianych budowli w tradycyjnym stylu budownictwa strefy Sahelu. Mierzy 17 metrów wysokości, co czyni go najwyższą przedkolonialną budowlą w regionie.
2) Wielki Meczet w Dżenne w środkowym Mali jest największą glinianą budowlą sakralną i największym wolno stojącym budynkiem z cegły suszonej na świecie - jego powierzchnia wynosi 75 x 75 m (5.625 m²). Budowlę tę uważa się za najważniejsze osiągnięcie sudańsko-sahelskiej architektury. Meczet zalicza się do najbardziej znanych budowli w Afryce i został w 1988 roku wraz z zabytkowym centrum Dżenne wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
SUDAN
1) Faras - miejscowość w północnym Sudanie, obecnie zalana wodami jeziora Nasera.
Przed spiętrzeniem wód Nilu, w latach 1961-...
leopardg