Uwaga rodzice - NARKOTYKI !!!.rtf

UWAGA RODZICE – NARKOTYKI!

Pogadanka skierowana do rodziców dzieci uczących się w jednym z kieleckich gimnazjów.

              Dzisiejszy  świat niesie ze sobą mnóstwo zagrożeń, szczególnie jeśli chodzi o młodych, nie do końca ukształtowanych jeszcze ludzi. Jednym z tych zagrożeń są narkotyki. Statystyki biją na alarm, że są one coraz bardziej powszechne i coraz bardziej dostępne. Łatwo je zdobyć na terenie szkoły, a liczba takich szkół, w których istnieje ten problem ciągle rośnie. Zagrożeni są wszyscy uczniowie, zjawisko może dotyczyć każdego z nich, a zapobieganie temu należy zacząć od domu rodzinnego, najbliższego otoczenia, od wzorców i norm, które młody człowiek stamtąd wynosi. Dlatego uważam za uzasadnione zwrócenie się z tym do rodziców młodzieży i przekazania im pewnej wiedzy o problemie oraz o sposobach radzenia sobie z nim, a przede wszystkim zapobiegania.

              Na początku należy sobie uświadomić, że problem, który zamierzam poruszyć dotknąć może każdego dziecka, a co za tym idzie każdego rodzica. Popularne jest przekonanie, że narkotyki dotyczą głównie dzieci z tzw. „gorszych rodzin” czy „gorszych środowisk”, ale to nieprawda. Coraz więcej dzieci rodziców dobrze sytuowanych sięga po narkotyki, bo rodzice dają im pieniądze zamiast samych siebie. Dlatego każdy z rodziców powinien zdawać sobie sprawę z tego, że to nie żaden odległy, nieistniejący problem, ale coś, co zagraża ich dziecku tu i teraz, każdego dnia.

              Proponuję najpierw przyjrzeć się bliżej przyczynom, które skłaniają młodych ludzi do sięgania po środki odurzające. Dlaczego młodzież, a nawet dzieci biorą narkotyki? Powodów jest mnóstwo: biorą z ciekawości albo dlatego, że ułatwiają im one naukę i uwalniają od zahamowań, sięgają po nie, bo mają problemy, od których chcą uciec w inny, pozornie lepszy świat.

Stanisław Górski dzieli te przyczyny na dwie zasadnicze grupy: „z jednej strony są to pewne związane z osobą szczególne cechy psychiki człowieka, ukształtowane głównie przez dom, szkołę i grupy rówieśnicze, z drugiej zaś – czynniki zewnętrzne, takie jak wpływ kolegów, narkomańska moda, ciekawość, trudności życiowe czy inne problemy osobiste. Największe niebezpieczeństwo powstania nałogu występuje wówczas, gdy obydwie te grupy przyczyn zaistnieją jednocześnie”.[1]

              Aby zatem zapobiec kontaktom dziecka z narkotykami należy je przede wszystkim dobrze znać, bacznie mu się przyglądać, obserwować czy radzi sobie z własnymi problemami i poświęcać mu jak najwięcej czasu. Należy przyjrzeć się funkcjonowaniu własnej rodziny, zastanowić się, czy dziecko ma w nas oparcie. Najważniejsza w kształtowaniu dziecka jest właśnie rodzina, to ona jest punktem odniesienia, warunkuje to, kim to dziecko jest. Szczególna rola rodziny zarysowuje się w okresie dojrzewania – buntu, kiedy młody człowiek poszukuje własnej tożsamości, samookreślenia, autorytetów. Jeśli znajdzie je w rodzinie, będzie czuł się akceptowany i rozumiany, nie będzie szukał punktu odniesienia gdzie indziej. Szczęśliwy i dowartościowany będzie potrafił pokonywać przeszkody, rozwiązywać swoje problemy, a nie uciekać od nich na przykład w świat narkotycznego odurzenia.

              Partnerstwo i wsparcie w relacjach rodzinnych niezwykle istotne jest więc w tym trudnym okresie dojrzewania kiedy młody człowiek kształtuje swoje poglądy, postawy i zaczyna podejmować własne decyzje. Co zrobić by te decyzje były rozsądne, bezpieczne i nie czyniły dziecku szkody? Stosunki między rodzicami a dzieckiem powinny być oparte na zaufaniu zawartym w mądrych, przemyślanych granicach, związanym z rozsądnymi, wspólnie ustalonymi zasadami. Rodzic nie może być tylko kontrolerem, musi próbować rozumieć swoje dziecko i kierować nim tak, żeby samo zwracało się do niego ze swoimi problemami, a nie rozwiązywało ich na przykład za pomocą środków odurzających.

              Obok rodziny istotną przyczyną sięgania przez dzieci po narkotyki jest grupa rówieśnicza. Młody człowiek nie znajdujący zrozumienia w swoim najbliższym środowisku, szuka innych możliwości zaspokojenia swoich potrzeb: przynależności, bezpieczeństwa, akceptacji. Często zaspakaja te potrzeby grupa, w której panuje jak pisze Górski „narkomański styl życia”.[2] Młody człowiek w zamian za akceptację i zrozumienie, które spotyka w danej grupie, wiąże się z nią więzami nieformalnej solidarności i przyjmuje panujący w niej styl życia. Wniosek może być tylko jeden: młodzież znajdująca przyjaźń i oparcie w rodzinie, szkole czy innej grupie, w znacznie mniejszym stopniu jest narażona na niebezpieczeństwo wpływu grupy narkomanów czy dealerów (osób sprzedających narkotyki), nawet jeżeli pozostaje w bezpośrednim kręgu ich oddziaływań.

              Niebezpieczeństwem prowadzącym młodzież do zażywania środków odurzających jest także moda na nie połączona z ciekawością. Dzieje się tak m.in. dlatego, że zjawisku zażywania narkotyków nadano rozgłos sensacyjności i egzotyki, co budzi wśród młodych ludzi zaciekawienie i nadzieję nadzwyczajnych przeżyć. Często do takiego stanu rzeczy nieświadomie przyczyniają się sami rodzice. Dziecko obserwuje kiedy przy rodzinnych uroczystościach i w zwykły dzień któreś z rodziców sięga po alkohol lub inne używki żeby  dobrze się poczuć i rozluźnić. Swoją przygodę z narkotykami może zacząć od tego samego - chęci poczucia się zrelaksowanym i rozluźnionym.

              Podstawową jednak przyczyną sięgania przez młodzież po środki odurzające są różne problemy i trudności, z którymi sami wykorzystując swoje raczej ubogie doświadczenie życiowe nie mogą sobie poradzić. Mogą to być problemy w nauce, nieszczęśliwe, zawiedzione pierwsze miłości, a także konflikty z rodziną i rówieśnikami. Jeśli młody człowiek nie może liczyć na rodziców ani kolegów, nie może się wesprzeć na niczyim ramieniu, nie potrafi rozwiązywać skutecznie konfliktów, jego jedynym sposobem ratowania się jest ucieczka – ucieczka w wydawałoby się bardziej przyjazny, łatwiejszy świat - narkotyki.

              Jak zatem zapobiec pierwszemu kontaktowi naszego dziecka z narkotykami? Na co zwracać uwagę? Jakie symptomy powinny niepokoić rodziców i wskazywać na niebezpieczeństwo? Aby je rozpoznawać nie tylko ważna jest intuicja rodzica, ale także wiedza zarówno na temat samych narkotyków, jak i objawów ich przyjmowania. Pokrótce spróbuję przybliżyć najpopularniejsze z nich.

Za najbardziej rozpowszechniony narkotyk wśród młodzieży uważa się marihuanę (konopie indyjskie). Jest to roślina, którą pali się w postaci skrętów zrobionych z pokruszonych i ususzonych liści. Palona wydziela charakterystyczną słodką woń. „Konopie są wyjątkowym narkotykiem. Trudno jest je dokładnie farmakologicznie sklasyfikować, ponieważ ich działanie jest tak różne. W zależności od warunków mogą one działać jako środek pobudzający, uspakajający, znieczulający lub lekko halucynogenny”.[3] Głównym składnikiem psychoaktywnym tego narkotyku jest THC. Przy powtarzających się kontaktach z marihuaną „THC gromadzi się w organiźmie przez wiele miesięcy, jest przechowywany w komórkach tłuszczowych mózgu, wątroby, organów płciowych”.[4] Obniża się sprawność psychiczna i emocjonalna. Choć wielu ludzi uważa marihuanę za niegroźny narkotyk, to jednak istnieją teorie zaprzeczające temu stwierdzeniu. Jak pisze M. Gossop „wielu uzależnionych od heroiny rozpoczyna swą karierę narkotyczną od palenia konopii”.[5]

PRZEDSTAWIENIE 20-MINUTOWEGO FILMU PT. „MARIHUANA A ORGANIZM CZŁOWIEKA”.

Kolejnym szeroko stosowanym i najlepiej znanym narkotykiem halucynogennym jest LSD. To jeden z najsilniej działających narkotyków znanych człowiekowi. Występuje w postaci białych tabletek przyjmowanych doustnie. Przez młodzież określany jest potocznie jako „kwas”. LSD działa destrukcyjnie głównie na psychikę i osobowość zażywającego. Objawami zewnętrznymi charakterystycznymi w tym przypadku są: rozszerzenie źrenic, euforia, senność, lęki, a po ustąpieniu działania – znaczne zmęczenie.

Narkotykiem z tej samej grupy co LSD jest EKSTAZY – wywołująca halucynacje, wizje, euforię i prowadząca do zmian w stanie świadomości, a dokładniej w stanach emocjonalnych. Ten narkotyk znajduje najszersze zastosowanie na wszelkich imprezach i paradach techno. Jest ściśle powiązany z tym specyficznym stylem życia młodzieży.

Oddzielną grupę narkotyków stanowią środki pobudzające, takie jak: kokaina czy amfetamina. Są to narkotyki stymulujące centralny układ nerwowy, podwyższające ciśnienie i puls oraz dające poczucie radości i wiary w siebie. Przyjmuje się je głównie w postaci białego proszku wdychając nosem lub wcierając w dziąsła. Młodzież mająca trudności w nauce stosuje często amfetaminę jako środek pomagający w ekspresowym opanowaniu materiału, ale na krótki okres np.: tuż przed klasówką. Jest to bardzo groźny narkotyk, ponieważ może spowodować jeden z bardziej dramatycznych przykładów zagrożeń płynących ze strony środków odurzających. Przy długotrwałym nadmiernym stosowaniu może pojawić się u biorącego mania prześladowcza przypominająca objawy występujące przy paranoidalnej schizofrenii.

Oprócz narkotyków które pokrótce opisałam, istnieje wiele innych odmian. Jednak moim celem jest jeszcze przybliżenie objawów, na które rodzice lub opiekunowie nastolatków powinni być szczególnie wyczuleni i które mogą świadczyć o tym, że dziecko sięga po narkotyki. Zatem na co należy najbardziej zwracać uwagę przyglądając się młodemu człowiekowi na co dzień?

T. Dimoff i S. Carper w książce „Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki” wszelkie groźne symptomy nazywają „CZERWONYMI SYGNAŁAMI” i dzielą je na pięć kategorii dotyczących: zmian osobowości, zmian w aktywności i nawykach, zmian stanu fizycznego, akcesoriów i kolizji z prawem. Na podstawie wyżej wymienionej pozycji scharakteryzowałam szczegółowiej objawy należące do tych poszczególnych kategorii.

ROZDANIE ADRESATOM POGADANKI MATERIŁU POMOCNICZEGO – ULOTKI SPORZĄDZONEJ NA PODSTAWIE KSIĄŻKI „JAK ROZPOZNAĆ CZY DZIECKO SIĘGA PO NARKOTYKI?”.

TREŚĆ ULOTKI:

UWAGA RODZICE – NARKOTYKI!

CZERWONE SYGNAŁY:

1. Nagła uogólniona zmiana osobowości to:

·         zmiany nastroju (skrytość, przewrażliwienie, złość, roztargnienie, euforia)

·         zaburzenia w kontaktach z rodzicami i rodzeństwem (rozluźnienie więzi, konflikty)

·         zmiany w kontaktach koleżeńskich (zmiany towarzystwa, dobieranie sobie dziwnie wyglądających znajomych, zrywanie bliskich dotąd kontaktów)

·         brak dążeń (malejące zainteresowanie szkołą, ogólna bierna postawa, brak inicjatywy)

·         niska samoocena (poczucie beznadziejności i bezradności, smutek)

·         zaprzeczanie (obciążanie innych za swoje nieodpowiedzialne zachowania, bronienie przywilejów młodzieży przy jednoczesnej krytyce dorosłych)

·         kłamstwa (spóźnianie się, mistrzostwo w kamuflażu)

2. Zmiany w aktywności i nawykach:

·         nieuzasadnione nieobecności (w szkole i w domu)

·         obowiązki domowe (zaniedbanie, zdezorganizowanie)

·         przyjaźnie/porozumiewanie się z ludźmi (częste wychodzenie na krótko z kolegami, odbieranie dziwnych telefonów o różnych dziwnych porach)

·         zmiana nawyków jedzeniowych (wyraźny przypływ apetytu lub nagła utrata łaknienia, nagłe upodobanie do słodyczy)

·         zmiana rytmu snu i czuwania (rozregulowanie rytmu dnia i nocy)

·         kradzieże (wynoszenie z domu rzeczy na sprzedaż, częste zgłaszanie kradzieży)

·         język (przekleństwa, slang zupełnie niezrozumiały dla reszty domowników)

·         wygląd pokoju (częste wietrzenie pokoju, nawet w zimie, zamieszkanie drzwi na klucz)

·         szczególne zainteresowanie młodzieżową muzyką i koncertami

·         problemy związane ze szkołą (złe stopnie, spóźnianie się, nieobecności, naruszanie dyscypliny)

3. Zmiany stanu fizycznego:

·         stan zdrowia (częste zachorowania, przeziębienia, przewlekły kaszel, spadek ciężaru ciała)

·         rozwój fizyczny (zahamowanie wzrostu, nieregularne miesiączkowanie, ogólny spadek energii)

·         mowa (niespójna, bełkotliwa, chaotyczna)

·         pamięć/myślenie (zaburzenia myślenia, gorsze zapamiętywanie i koncentracja)

·         oczy (przekrwione, napuchnięte, rozszerzone lub zwężone źrenice)

·         nos (objawy uczulenia lub kataru, kichanie, krwawienie)

·         jama ustna (kaszel, suchość w ustach – ciągłe oblizywanie warg językiem)

·         skóra (zimna, wilgotna, nadmierna potliwość)

·         kontrola czynności ruchowych (zachwiania równowagi, niezdarność, zawroty głowy)

4. Akcesoria:

·         fajki, lufki

·         bibułki do skrętów

·         chowanie i skrytki

·         szmaty i torby ze śladami po chemikaliach

·         igły

·         lekarstwa i środki sprzedawane baz recepty

5. Kolizje z prawem:

·         wypadki samochodowe (jazda w stanie nietrzeźwym)

·         oskarżenia o przestępstwo

·         przestępstwa połączone z agresją

JEŚLI DOSTRZEŻESZ WIELE CZERWONYCH SYGNAŁÓW I JESTEŚ PEWIEN, ŻE TWOJEMU DZIECKU GROZI NIEBEZPIECZEŃSTWO – CZAS NA INTERWENCJĘ!!!

Koniec ulotki

              Należy pamiętać, że „większość Czerwonych Sygnałów ma ostrzegać raczej o zagrożeniu niż dostarczać dowodów na używanie narkotyków przez dziecko. Rodzice powinni być ostrożni z formułowaniem konkretnych zarzutów, póki nie nabiorą pewności, że zachowanie dziecka nie pozostawia żadnych wątpliwości”.[6]

              Pozostało jeszcze jedno pytanie: co powinien zrobić rodzic czy opiekun kiedy jest już pewny, że dziecku zagraża ze strony narkotyków konkretne niebezpieczeństwo? Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że nie jest on zdany tylko na własne siły. Może liczyć na fachową pomoc wielu różnych instytucji i organizacji. Istnieją wyspecjalizowane w leczeniu narkomanii placówki służby zdrowia, a także ośrodki i punkty konsultacyjne (m.in. Stowarzyszenia „Monar”), gdzie można zwracać się po informacje i profesjonalne porady lekarskie, psychologiczne, wychowawcze.

              Podsumowując należy jeszcze raz zwrócić uwagę na wpływ rodziny, atmosfery domowej, wzorców i stosunków w niej panujących na samopoczucie dziecka, jego samoocenę, a co za tym idzie na radzenie sobie z problemami i pokusami, jakimi są narkotyki. Miłość i zainteresowanie ze strony rodziców, partnerskie stosunki wytworzą w dziecku mechanizmy, dzięki którym będzie silne i bardziej odporne na złe wpływy z zewnątrz.

Moją pracę chciałaby skończyć stwierdzeniem, którego uświadomienie sobie jest najskuteczniejszym sposobem walki z narkotykami: NARKOMANIA JEST WYRAZEM LUDZKIEGO CIERPIENIA. 

BIBLIOGRAFIA:

1.      Dimoff Timothy, Carper Steve, Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki?, Warszawa 1993.

2.      Gossop Michael, Narkomania – mity i rzeczywistość, Warszawa 1993.

3.      Górski Stanisław, Uwaga rodzice – narkomania, Warszawa 1985.

4.      Maxwell Ruth, Dzieci, alkohol, narkotyki, Gdańsk 1994.

5.      Palusiński Robert, Narkotyki – przewodnik, Kraków 1994.

6