Recenzja książki Annette Kast-Zahn "Każde dziecko może nauczyć się reguł". Jak ustalić granice i wytyczyć zasady postępowania od niemowlaka do dziecka w wieku szkolnym.
Kiedy urodziła się moja córka dość wcześnie okazało się, że ma bardzo zdecydowany charakter. Chcąc uniknąć problemów, zaczęłam poszukiwać książek, które pomogłyby mi ją dobrze wychować. Trafiłam na książkę Annette Kast-Zahn " Każde dziecko może nauczyć się reguł". Chciałabym polecić tę pozycję wszystkim rodzicom i to skłoniło mnie do napisania o niej recenzji.
Wydaje nam się, że będziemy dobrymi rodzicami zanim nimi nie zostaniemy. Udzielamy innym rad, wydaje nam się, że nie będziemy mieć problemów ze swoimi dziećmi, nie będziemy popełniać błędów wychowawczych. Rzeczywistość jednak okazuje się zupełnie inna. Każdy rodzic w duchu marzy o idealnym dziecku, ale w dużym stopniu zależy to od warunków środowiskowych, na które trafią naturalne, wrodzone skłonności. Bardzo często słyszymy, że dzieci są teraz coraz trudniejsze, albo nie daje się ich wychować, rodzice są bezradni, a dawniej bywało lepiej.
Czy tak naprawdę jest? Czy jesteśmy gorszymi rodzicami, czy nasi rodzice byli lepsi? Próbujemy nie popełniać błędów dawnych pokoleń, wychowywać dzieci bez kar, bicia, strachu, bez zastraszania. Dajemy dzieciom prawo do rozwoju ich osobowości, pomagamy w kształtowaniu zdolności, zapewniamy im dobrobyt, otaczamy zdobyczami techniki. Możemy być dumni z tego, że tak dużo wiedzą, radzą sobie w tym rozwijającym się świecie. Czy są gorsze od poprzednich pokoleń? Nie, nie są gorsze. Problem wychowania stał się po prostu problemem otwartym, jawnym. Wielu rodziców zaczęło dostrzegać swoje błędy, szukać pomocy u specjalistów i w literaturze. Chcą być dobrze poinformowani i dojrzale podchodzić do swoich zadań. Niepewność i strach rodziców przed popełnieniem błędów, brak zdecydowania i konsekwencji, odbija się na postępowaniu dzieci i to one wtedy obejmują rządy. Rodzice reagują na zachowanie dzieci, stają się ustępliwi, a dzieci coraz bardziej wymagające. Nie prowadzi to w żadnym przypadku do spokoju i harmonii, lecz powoduje na dłuższą metę nowe konflikty- błędne koło. Rodzice muszą działać celowo i świadomie, muszą zdawać sobie sprawę, że dzieci potrzebują określonych reguł, stabilizacji, że same z siebie nie staną się dorosłe.
Annette Kast-Zahn zawarła w swojej książce porady dla rodziców, sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych
Książka składa się z VI rozdziałów:
I "Wychowanie to przykład i miłość. I poza tym nic więcej" W pierwszym rozdziale swojej książki autorka zwraca uwagę rodzicom na potrzebę okazywania miłości jako konieczności w procesie wychowania. Ukazuje miłość i dobry przykład jako jeden z czynników, który pomoże dziecku stać się rozsądną, odpowiedzialną i szczęśliwą osobą. Wskazuje jednocześnie problem dzieci trudnych i wymagania, jakim muszą sprostać rodzice i w jaki sposób sensownie ustalać granice.
"Wychowanie to przykład i miłość. Poza tym nic więcej" - ten cytat pochodzi od Fröbla, twórcy niemieckiego ruchu przedszkolnego z początku XIX stulecia. Annette Kast-Zahn pisze w swojej książce, że właśnie miłość jest czymś najważniejszym, co możemy ofiarować swoim dzieciom, a drugą ważną rzeczą jest dawanie im dobrego przykładu. "Na tych dwóch filarach możemy oprzeć naszą pracę wychowawczą. Bez miłości i dobrego przykładu nie ma wychowania" - pisze autorka. Uważa, że miłość i przykład są konieczne, ale podpowiada również rodzicom, jakich potrzebują narzędzi podczas procesu wychowania.
II "Jakich reguł powinno się nauczyć moje dziecko" W tym rozdziale rodzice mogą się dowiedzieć, w jakim wieku i jakich reguł powinni uczyć swoje dzieci. Przedstawiona jest też krótka charakterystyka rozwoju dziecka w wieku roku, 2-3 lat, 4-6 i od 7 roku życia. Do każdego przedziału wiekowego przyporządkowane są reguły, jakie powinny umieć stosować dzieci. Autorka podpowiada, czym kierować się przy wyborze reguł i jakich problemów unikać. Każdy rozdział zawiera opis przypadków i kończy się podsumowaniem zapisanym w formie skróconej notatki.
III "Każdego dnia przedstawienie - bitwa o uwagę" Autorka opisuje powody dziwacznego zachowania dzieci, poparte licznymi przykładami. Podaje skuteczne sposoby przeciwdziałania i etapy wprowadzania reguł.
IV "Co właściwie robimy źle? Ulubione błędy rodziców" Rozdział ten pokazuje, jakie błędy popełniają rodzice, na co dzień w wychowaniu swoich dzieci. Pokazuje, że złość, robienie wyrzutów, prośby i błagania, nieegzekwowanie poleceń, niefinalizowanie zapowiedzi, czy ignorowanie przynoszą zupełnie odwrotne rezultaty i są dla dziecka komunikatem - nie kocham cię. Rodzice robią to często nieświadomie i pod wpływem impulsu, tracą nad sobą kontrolę. Potem zwykle tego żałują i zdają sobie sprawę, że zarzutami, groźbami, surowymi karami, ani przemocą fizyczną nie wpłyną na dziecko w pozytywny sposób, a zły przykład kładzie się cieniem na ich stosunek do dziecka.
Najciekawszą częścią książki jest moim zdaniem rozdział V "Jak nauczyć dziecko reguł, plan ich wprowadzania" Kiedy rodzice dowiedzą się jak przebiega rozwój ich dziecka, jakie popełniają błędy, przychodzi czas na planowe wprowadzania reguł. Żeby wprowadzić reguły rodzice muszą zacząć zauważać pozytywne strony swoich dzieci, dodawać im otuchy, mówić o dobrych cechach, pokazywać pozytywne uczucia i pozytywne zachowania. Tylko pochwały, pełne miłości gesty wzmacniają postępowanie dziecka i tworzą przeciwwagę dla wszystkich niewygodnych żądań, ograniczeń i stawianych wymagań.
Autorka proponuje trzy kroki:
· krok pierwszy: mów do dziecka w jasny i zrozumiały sposób, dawaj mu dokładne wskazówki, kontroluj swój głos i mowę ciała, powtarzaj kilkakrotnie polecenie
· krok drugi: zamień swoje słowa w czyny
· krok trzeci: jeśli brakuje wam konsekwencji w działaniu, opracujcie plan i zawrzyjcie z dzieckiem umowę dotyczącą zmiany jego zachowania.
Książka kończy się rozdziałem VI "Co jeszcze możemy zrobić? Kreatywne rozwiązywanie problemów" Autorka poddaje tu propozycje kreatywnego rozwiązywania problemów poprzez zamianę ról, odwracanie reguł, opowiadanie bajek.
Annette Kast-Zahn na koniec udziela czytelnikowi wspaniałej rady: "o jednym pamiętajcie zawsze: to wy, rodzice, znacie najlepiej soje dziecko. Potraficie je zaakceptować i kochać takim, jakie jest - z jego wadami i zaletami. To czyni z was najlepszych i najzdolniejszych ekspertów w postępowaniu z dzieckiem- mimo wszystkich błędów i niepowodzeń. Każdy z was posiada wystarczającą umiejętność, by znaleźć własne rozwiązania, każdemu udaje się w sposób naturalny i spontaniczny robić to, co trzeba... Tylko wtedy, kiedy u siebie dostrzeżecie dobre strony, będziecie mogli nauczyć swoje dziecko właściwych reguł"
Książka ta skierowana jest przede wszystkim do rodziców, ale może też być pomocna w pracy nauczyciela-wychowawcy. Jest świetnym podręcznikiem zawierającym gotowe rady wychowawcze. Ukazuje wiele problemów i błędów, często niedostrzeganych przez rodziców. Autorka zawarła w niej opisy trudnych sytuacji dzieci w różnym wieku i sposoby wprowadzania reguł przez rodziców. Jeśli ktoś sceptycznie podchodzi do tego typu publikacji i nie wierzy w ich skuteczność, może zastosować tylko niektóre elementy w pracy ze swoim dzieckiem.
Ja wypróbowałam metody zaproponowane przez autorkę w wychowaniu mojej córki i muszę przyznać, że okazały się skuteczne. Jestem nauczycielem Nauczania Zintegrowanego i Wychowania Przedszkolnego i mimo mojego wykształcenia czasami byłam bezradna wobec zachowań mojego dziecka i przedszkolaków, z którymi pracuję. Książka ta pozwoliła mi na lepszy kontakt z moją córką, wyeliminowanie sytuacji stresowych i konfliktowych i ułatwiła pracę zawodową.
Zachęcam wszystkich do przeczytania tej pozycji.
katinga