Opracowanie zagadnień z poprzednich lat:
1) Kategorie prac geologicznych w zakresie wykonywania, dozorowania i kierowania pracami geologicznymi- ile ich jest i czego dotyczy VII
Rozporządzenie ministra środowiska z dnia 19 grudnia 2001r w sprawie kategorii prac geologicznych, kwalifikacji do wykonania, dozorowania i kierowania tymi pracami oraz sposobu postępowania w sprawie stwierdzania kwalifikacji
Kategorii jest 12
Kategoria VII- Ustalenie warunków geologiczno- inżynierskich na potrzeby zagospodarowania przestrzennego i posadawiania obiektów budowlanych, z wyłaczeniem posadawiania obiektów budowlanych zakładów górniczych oraz budownictwa wodnego
2) Kto się może ubiegać o kwalifikacje kategorii VII
O stwierdzenie kwalifikacji do wykonywania, dozorowania i kierowania pracami geologicznymi kategorii VII może ubiegać się osoba, która posiada dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunkach geologia lub górnictwo i geologia, odbyła przynajmniej trzyletnia praktyke zawodowa w zakresie dozoru prac geologicznych, przy sporządzaniu projektów prac geologiczno – inżynierskich i dokumentacji geologiczno- inżynierskiej oraz w laboratorium mechaniki gruntów
Egzamin o stwierdzeniu kwalifikacji przeprowadza:
-Główna geologiczna izba egzaminacyjna, działająca przy ministrze właściwym do spraw środowiska, w zakresie stwierdzenia kwalifikacji do wykonania, dozorowania i kierowania pracami geologicznymi kategorii I-X
- okręgowe geologiczne komisje egzaminacyjne, działające przy wojewodach w zakresie stwierdzenia kwalifikacji do dozorowania prac geologicznych i kierowania robotami geologicznymi kategorii XI-XII
3)co mierzymy dylanometrem Morchettiego
Bada grunt poprzez wciskanie końcówki pomiarowej (jak łopata), w środku jest metalowa membrana- cykl pomiarowy co 20cm
Co mierzy: ciśnienie wody w porach, moduł ściśliwości (endometryczny), ciężar gruntu, wsp. Filtracji, wsp. Konsolidacji, kąt tarcia wewnętrznego, wytrzymałość na ścinanie bez dopływu wody, wsp. Prekonsolidacji, wsp. Parcia gruntu w spoczynku, wsk. Naprężeń poziomych, wsp. Materiałowy, ciśnienie wypychające membrane, pierwsze ciśnienie
4) SD-10 (DPL)- sonda dynamiczna, lekka (10kg), do 10m (0,5m spadanie)- grunty sypkie, baba + podbabnik
5) typy osuwisk:
osuwiskiem nazywamy nagłe przemieszczenie się mas ziemnych powierzchniowej zwietrzeliny i mas skalnych podłoża spowodowanych siłami przyrody (grawitacją) lub działalnością człowieka. Jest to rodzaj ruchów masowych, polegający na osuwaniu się materiału skalnego i/lub zwietrzelinowego po pewnej powierzchni. Ogólnie rzecz biorąc ruch taki obywa się pod wpływem siły ciężkości. Mówimy, że osuwiska powstaja na zboczach i skarpach. Różnica jest taka, że zbocza powstają w sposób naturalny, a skarpy są dziełem człowieka
typy osuwisk( ze slajdu):
-zsuw- grunt osuwiska przemieszcza się po istniejącej w masywie skarpy powierzchni osłabienia, która może stanowić: kontakt warstw geotechnicznych, granica zwietrzelina/skała, istniejące szczeliny oraz osłabienia typu tektonicznego
-pełzanie- przemieszczenie mas gruntowych odbywa się bez określonej powierzchni poślizgu i w bardzo długim czasie
-spływ- przemieszczanie się nasyconych woda utworów zboczowych głównie na skutek intensywnych opadów, często ze znaczną prędkością
-obryw-rumowisko powstałe w wyniku swobodnego oberwania się zwięzłych fragmentów skarpy zbudowanej z gruntów spoistych lub skalistych
-osyp-powstaje z osypanego materiału sypkiego, który powstaje głównie w wyniku wietrzenia skał
-osuwisko- powstaje w wyniku przemieszczania się wraz z obrotem części masywu gruntowego skarpy wzdłuż krzywoliniowej (cylindrycznej) powierzchni poślizgu
Typy osuwisk z notatek:
-spełzywanie-efekt pijanego lasu
-poziome rozciąganie- w podłożu grunty w stanie płynnym
-spływy błotne-tworzy się jęzor w podłożu, efekt dużego zawilgocenia
-lawiny gruzowe-bez udziału wody, masy suchego gruntu
-potok gruzowy(błotny)- po obfitych opadach, grunty luźne, które w wyniku nawodnienia upłynniają się
-zerwy rotacyjne-
-obrywy skalne-skarpa ma tak duże nachylenie, że skały w jednym momencie gwałtownie obrywają się
-blokowe-dwa typy gruntów, z których jedne są zwięzłe, wystarczy kilka stopni nachylenia
-ścinające-przesuwa się po powierzchni, masy nie tworzą niszy
-obrotowe- obrót materiału
6)osiadanie, wzór, definicja i co można pominąć Osiadanie jest to powolny ruch gruntu, w wyniku którego powierzchnia terenu ulega obniżeniu i powstaje niecka. Osiadanie zachodzi najczęściej pod wpływem ciężaru warstw nadległych (kompakcja), ale także w wyniku usunięcia materiału niżej leżącego przez jego rozpuszczenie lub wymycie (sufozja) lub wybranie przez człowieka w obszarach górniczych. Źródło: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Osiadanie"
Si= Si’’+Si’, Si”=l * (dzsi *hi)/Mi , Si’=l * (dzdi *hi)/Moi
7) Współczynnik stateczności zbocza (wskaźnik stanu równowagi, współczynnik bezpieczeństwa)
F<1 – gdy zbocze jest niestateczne
F= 1 – gdy zbocze znajduje się w chwilowej równowadze
F>1- gdy zbocze jest stateczne
Uważa się, że nadwyżka wartości wskaźnika ponad F=1 określa zapas bezpieczeństwa
Wystąpienie osuwiska należy uznać za:
bardzo mało prawdopodobne w przypadku F>1,5
mało prawdopodobne w przypadku 1,3<F<1,5
prawdopodobne w przypadku 1,0<F<1,3
bardzo prawdopodobne F<1,0
wielkość wsp. Stateczności oblicza się stosując różne metody. Najczęściej stosowana jest metoda równowagi sił.
Woda i dodatkowe obciążenia mogą zmienić F
Stateczność zboczy zbudowanych z gruntów sypkich
F= tgF/tg b => dla zbocza zbudowanego z gruntu bez spójności równowaga zostaje zachowana gdy:
-kąt nachylenia zbocza będzie mniejszy lub równy kątowi tarcia wewnętrznego gruntu
-kąt nachylenia zbocza nie zależy od wysokości zbocza (całe zbocze jest tak samo nachylone)
stateczność zboczy zbudowanych z gruntów sypkich nawodnionych
F=1 tgF/2tg b
Obecność wody obniża stateczność skarpy dwukrotnie w porównaniu ze skarpą, w której jej brak.
Stateczność zboczy zbudowanych z gruntów spoistych
F= åMu/åMz
Wielkość F oblicza się ze stosunku momentu sił utrzymujących do momentu sił obracających masy gruntu
8) przebicie hydrauliczne, upłynnienie gruntu, sufozja i kolmatacja -def.
Upłynnienie gruntu- zjawisko utraty struktury gruntu, na skutek przepływającej przez ten grunt wody w wyniku przekroczenia krytycznego spadku hydraulicznego (grunt zachowuje się jak płyn)
Przebicie hydrauliczne- nazywa się zjawisko tworzenia się kanału( przewodu) w gruntowej warstwie izolującej, wypełnionego gruntem o naruszonej strukturze, łączącego miejsca o wyższym i niższym ciśnieniu wody w porach. Na powierzchni terenu przebicie hydrauliczne widoczne jest w postaci źródła. Zjawisko przebicia występuje zazwyczaj w gruntach mało spoistych podścielonych gruntami przepuszczalnymi
Kolmatacja-osadzanie się w porach gruntu cząstek lub ziarn na skutek zmniejszenia się spadku hydraulicznego lub związanej z nim prędkości przepływu wody podziemnej w gruncie. Jest to proces odwrotny do sufozji.
Sufozja- zjawisko polegające na usuwaniu z gruntu, bądź przemieszczaniu w obrębie gruntu drobniejszych cząstek lub ziarn jego szkieletu mineralnego pod wpływem przepływającej przez ten grunt wody. W rezultacie sufozji zwiększa się porowatość, wzrasta wsp. Filtracji i prędkość przepływu wody. Sufozja może odbywać się na drodze mechanicznego lub chemicznego oddziaływania.
a)sufozjia mechaniczna-przemieszczanie ziarn odbywa się a drodze oddziaływania ciśnienia hydrodynamicznego
b) sufozja chemiczna-rozpuszczanie przez wodę poszczególnych cząstek lub ziarn
c) sufozja mechaniczno- chemiczna- proces obejmuje rozpuszczanie i wymywanie jednocześnie
9)do czego służy penetrometr tłoczkowy i ścinarka obrotowa, co się dzięki nim bada
penetrometr tłoczkowy PP- wykorzystywany do badania spójności i stopnia plastyczności
Ścinarka obrotowa- wykorzystywana do badania wytrzymałości na ścinanie gruntu
10) co to jest robota geologiczna i praca geologiczna
Robotą geologiczną jest wykonywane w ramach prac geologicznych wszelkich czynności poniżej powierzchni ziemi, w tym wykonywanych przy użyciu materiałów wybuchowych, oraz likwidacja wyrobisk po tych czynnościach
Pracą geologiczną jest projektowanie i wykonywanie bada w celu ustalenia budowy geologicznej kraju, a zwłaszcza poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin, wód podziemnych, określania warunków geologiczno- inżynierskich, a także sporządzania map i wykorzystania ciepła ziemi lub ujmowania wód podziemnych
11)Kiedy występują wysadziny
wysadziny występują tylko wtedy gdy:
- grunt podłoża jest wysadzinowy
- zwierciadło wody zalega płytko lub podłoże jest zbyt wilgotne wskutek dużych opadów deszczu, braku dopływu wody w rowach pobocznych
- mróz działa dostatecznie długo i intensywnie
wysadziny są szczególnie widoczne pod koniec zimy lub wczesną wiosną. Nawierzchnia poza przepustem jest wyraźnie wyższa niż nad przepustem. Miejsca, gdzie obserwuje się wysadziny w zimie, najczęściej stają się na wiosne miejscami przełomów nawierzchni. W okresie wiosennych roztopów wielokrotne zamarzanie i odmarzanie przewilgoconego gruntu stanowiącego podłoże nawierzchni, przy ruchu pojazdów doprowadza do coraz większych osiadań.
12) dokumentacja geologiczno-inżynierska – do czego służy?
- określenia warunków geologiczno- inżynierskich dla potrzeb zagospodarowania przestrzennego
- ustalaniu geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych
- bezzbiornikowego magazynowania substancji i składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych
- składowania na powierzchni
13) Kategoria geotechniczna – co zawiera i def.
Kategoria geotechniczna- to kategoria zagrożenia bezpieczeństwa obiektu wynikająca ze stopnia skomplikowania projektowanej konstrukcji, jej fundamentów i oddziaływań oraz warunków geologiczno- inżynierskich ( geotechnicznych)
Kategorię geotechniczną ustala się w zalezności od warunków gruntowych oraz czynników konstrukcyjnych charakteryzujących mozliwość przenoszenia odkształceń i drgań, stopnia żłożoności oddziaływań, stopnia zagrożenia życia i mienia awarią konstrukcji, jak również od wartości zabytkowej lub technicznej obiektu i zagrożenia środowiska.
Rodzaje warunków gruntowych:
-proste- warstwa gruntów jednorodnych genetycznie i litologicznie równoległych do powierzchni terenu, nie obejmujących gruntów słabonośnych oraz braku wystepowania niekorzystnych zjawisk geologicznych
-złożone- warstwy gruntu niejednorodne, nieciągłe, zmienne genetycznie i litologicznie, obejmujące grunty słabonośne i braku występowania niekorzystnych zjawisk geologicznych
-skomplikowane- grunty objęte występowaniem niekorzystnych zjawisk geologicznych, zwłaszcza zjawisk i form krasowych, osuwiskowych, sufozyjnych, kurzawkowych, przy możliwych nieciągłych deformacjach górotworu oraz w centralnych obszarach delt rzek
14) mapy analityczne ( i przekroje)
-mapy dokumentacyjne z bazą danych
-mapy geomorfologiczne
- mapy hydrogeologiczne
- mapy gruntow budowlanych na różnych głębokościach
- mapy prognoz zmian środowiska
- przekroje geologiczne
- przekroje geologiczno- inżynierskie
- mapy sozologiczne
- mapy problemów, np. dotyczących stateczności zboczy, osuwisk
15) Kras-co wpływa na intensywność krasu, jak zapobiegać zjawiskom i procesom krasowym.
Kras- proces rozpuszczania i erozji skał stosunkowo łatwo rozpuszczalnych przez wody powierzchniowe i podziemne, a także powstająca wówczas charakterystyczna rzeźba i system odwodnienia, oraz sam teren, gdzie te zjawiska wystepują.
Kras( encyklopedia powszechna)- wapienny płaskowyż w pn.- zach.części G. Dynarskich
Jest więc:
-proces krasowienia- złożony proces oddziaływania, przede wszystkim rozpuszczania skał w całej ich masie przez przepływające wody powierzchniowe i podziemne
-krasowe formy morfologiczne- formy powierzchniowe i podziemne powstałe w wyniku procesu krasowienia
-obszar krasowy- na którym zachodzą procesy krasowienia.
Intensywność procesów krasowych zależy od:
-chemizmu wody( ilości rozpuszczonego CO2, zawartości min. kwasów humusowych, organicznych i związków pochodzących z zanieczyszczeń)
-objętości, prędkości i czasu kontaktu ze skałą przepływającej wody
-charakteru rozpuszczanej skały-powierzchni poddawanej rozpuszczeniu-porowatość, stopień spękania masywu, stref naprężeń, domieszek w skale
Kras ( podział w zależności od tego jak się ujawnia na powierzchni)
-kras nagi- na powierzchni
-kras podglebowy( pod cienką do 2m warstwą gleby)
-kras zakryty ( pod nadkładem miąższości większej niż 2m)
kras kopalny- stara rzeźba krasowa, pogrzebana przez młodsze osady. Procesy krasowe działające dawniej, dzisiaj uległy zatrzymaniu, nie rozwijają się
Przeciwdziałanie szkodliwym zjawiskom i procesom krasowym:
-odpowiedni wybór lokalizacji( analiza wykonanej rejonizacji terenu krasowego, badań geofizycznyh)
-odcięcie dopływu wód powierzchniowych i gruntowych( odpowiedni drenaż)
-zasypywanie lejów, pustek skalnych
-cementacja podłoża iniekcjami przez otwory wiertnicze i szczeliny
-bituminizacja spękanej i skrasowiałej części masywu( uszczelnieie podłoża, zapór i den zbiorników retencyjnych, aby zapobiec ucieczkom wody)
-sztuczne zawalenie, a następnie zasypanie materialem skalnym i spoiwem gliniastym
16)Odpór gruntu( parcie i odporność gruntu)
Jeśli na ścianę oporową działa jakaś siła zewnętrzna powodująca przesunięcie ściany w kierunku do gruntu, wtedy ciśnienie między ścianą a gruntem ulega zmianie i mówimy,że mamy do czynienia z OPOREM GRUNTU.
Jeśli przeciwnie, ściana ulega przesunięciu w kierunku od gruntu to mówimy, że mamy do czynienia z PARCIEM GRUNTU
17) zalety systemu GIS
GIS- Geograficzny System Informacyjny- rozumiany jest jako zorganizowany układ zbierania, utrwalania, przetwarzania, analizowania i wizualizacji informacji przestrzennej.
Zalety systemu GIS:
-możliwość wprowadzania informacji dotychczas zebranych i nowych w formie punktów, linii, powierzchni, pod którymi w banku danych są zakodowane dalsze informacje szczegółowe
-trwałość, dokładność i pewność przechowywania danych
-prosty sposób aktualizacji i nowelizacji danych
-ujednolicenie zapisu i obróbki danych
-łatwość przechodzenia na inne układy map topograficznych i łatwość właczenia danych ze zdjęć satelitarnych
-powtarzalne i jednoznaczne odtwarzanie danych, jak i dowolne rozszerzenia banku danych
-łatwość adaptacji istniejących planów, map, itp. Bez konieczności sporządzania całego planu od początku
-szybkość przetwarzania i dostępu do informacji
-dostępność i łatwość wydruku komputerowego zredagowanych map
-możliwość badań i wzajemnej korelacji między poszczególnymi cechami środowiska i dokonywania obliczeń statystycznych, analiz trendów oraz wskazywania obszarów o optymalnych parametrach do wykonywania określonego zadania
-dowolność skali zależnie od potrzeb
18)co to jest ścieżka obciążęń???
19)jednostka obliczeniowa, laboratoryjna, charakterystyczna??
Charakterystyczna- pomierzona w terenie
Obliczeniowa- charakterystyczna pomnożona przez 0.9
Laboratoryjna??
20) co wyznacza CPTU, BAT, SPT(na czym polega badanie)
SPT- sonda cylindryczna, oznaczenie wykonuje się punktowo w otworze wiertniczym, ustalamy dzięki niej zagęszczenie gruntów niespoistych( Id), stopień plastyczności gruntów spoistych (Il), pobieranie próbek NU i NW
CPTU- sonda statyczna, uzyskanie ciągłego profilu wytrzymałościowego, identyfikacja rodzaju gruntu, wsp. Prekonsolidacji OCR, wsp.parcia gruntu w spoczynku Ko, Kąt tarcia wewnętrznego, stopień zagęszczenia gruntów niespoistych Id, stan plastyczności gruntów spoistych Il, oszacowanie modułów odkształceń E i M osiadania, ciśnienie wody w porach
BAT- piezometr- badanie współczynnika filtracji w gruntach półprzepuszczalnych, monitoring ciśnienia wody w porach, pobieranie próbek wody gruntowej, obserwacje rozkładu ciśnień, zmian chemizmu i migracji zanieczyszczeń wód podziemnych ( jeśli stosujemy zespół piezometrów)
21) Co zawiera dokumentacja geologiczna
Część opisowa:
-informacje ogólne o udokumentowanym terenie, dotyczące zagospodarowania powierzchni, infrastruktury podziemnej i stosunków własnościowych
- informacje o wymogach techniczno-budowlanych i kategorii geotechnicznej obiektu budowanego
- opis położenia geograficznego
- opis budowy geologicznej, z uwzględnieniem tektoniki, krasu, litologii i genezy warstw oraz procesów geodynamicznych, zwłaszcza wietrzenia, deformacji filtracyjnych, pełzania, pęcznienia, osiadania zapadowego, procesów antropogenicznych
- opis właściwości fizyczno- mechanicznych gruntów
- opis warunków hydrogeologicznych
- ocenę warunków geologiczno – inżynierskich wraz z prognozą wpływu na środowisko
- oszacowanie zasobów złóż kopalin, jeśli mają być wykorzystane przy wykonaniu inwestycji
część graficzna:
-plan sytuacyjny w skali od 1:500 do 1:2000 oraz mape przeglądową z lokalizacja dokumentowanego terenu
-mapę dokumentacyjna na podkładzie topograficznym, z naniesioną lokalizacja dokumentowanego terenu, liniami przekrojów i punktów badawczych
-mapę geologiczno- inżynierską( tylko dla większych obiektów)
-tabelaryczne zestawienie właściwości fizykomechanicznych gruntów i fizykochemicznych wody podziemnej oraz wykresy uziarnienia, badań wytrzymałościowych, sondowań
- profile otworów wiertniczych i plany wyrobisk
22) informacje z wierceń rdzeniowych (pobór próbek w sposób ciągły lub punktowo z wybranych głębokości) co umożliwia opracowanie:
-profilu geologicznego
-charakterystyki geochemicznej
-charakterystyki fizycznej
- charakterystyki wytrzymałościowej gruntu
23) co określa warszawskie kryterium wysadzinowości, co określa
kryterium Wiłuna( warszawskie) wg którego uwzględnia się:
-uziarnienie gruntu i kapilarność bierna gruntu Hkb
- skład granulometryczny i rodzaj nawierzchni drogowej
- jednostkę klimatyczna kraju
podział:
Grupa A- grunty niewysadzinowe o Hkb<1,0m, bezpieczne w każdych warunkach wodnogruntowych i klimatycznych, sa to grunty zawirające mniej niż 20% cząstek mniejszych od 0,05 mm i poniżej 3% cząstek mniejszych od 0,02 mm (czyste żwiry, pospółki i piaski)
Grupa B- grunty wątpliwe( mało wysadzinowe)o Hkb<1,3m , zawierające 20-30%cząstek mniejszych od 0.05 mm i 3-10% cząstek mniejszych niż 0,02 mm( piaski bardzo drobne, pylaste i próchnicze)
Grupa C- Grunty wysadzinowe o Hkb>1,3m , grunty zawierające powyżej 30% cząstek mniejszych od 0,05 mm i powyżej 10% cząstek mniejszych od 0,02 mm ( wszystkie grunty spoiste i namuły organiczne)
24) stabilność i zabezpieczenie zboczy przed osuwiskiem
Stabilizacja- głęboka interwencja techniczna zmieniająca właściwości materiałów, z których zbudowane jest zbocze lub zmieniająca kształt zbocza czy skarpy.
Zabezpieczenie- głównie eliminacja przyczyn, w tym odwodnienie powierzchniowe i wgłębne
Kontrola- zespół działań i urządzeń sygnalizujących stopień zagrożenia stateczności zbocza lub obiektu (monitoring)
Metody stabilizacji:
a) zmiana kształtu zbocza w tym:
- zmniejszenie wysokości
- usuniecie nawisów (w górnej części zbocza)
- podparcie- podsypanie w dolnej części (przypory, tarasy)
metody te stosuje się jeśli przyczyną powstawania osuwisk jest niewłaściwy profil zbocza. Istota metody polega na zwiększeniu sił utrzymujących klin odłamu w stosunku do zsuwających..
b) Przebudowanie zbocza, w tym:
-wym...
brzezinka