Początki panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego i I rozbiór Polski
podręcznik str. 28-35
1. Sejm konwokacyjny i jego reformy 1764:
a. poparcie kandydatury Stanisława Augusta Poniatowskiego przez carycę Katarzynę II i familię Czartoryskich
b. reformy ( oczywiście za zgodą carycy)
- likwidacja jurydyk ( wydzielonych części miast, należących do magnatów)
- głosowanie większością w sprawach ekonomicznych ( sejmy i sejmiki)
- zniesienie instrukcji poselskich
2. Elekcja ostatniego króla - Stanisława Augusta Poniatowskiego w roku 1764:
a. mecenas kultury i nauki- „obiady czwartkowe”- cykliczne spotkania króla z artystami i przedstawicielami polityki, gospodarki; dyskusje na temat reform kraju
b. założenie Szkoły Rycerskiej 1765
c. całkowita zależność od Rosji- Rzeczpospolita protektoratem rosyjskim ( większość decyzji podejmowali rosyjscy ambasadorzy)
2. Konfederacja barska 1768-1772
a. 1767- wkroczenie wojsk rosyjskich do Rzeczpospolitej i konfederacje innowiercze w Toruniu i Słucku ( domagały się przyznania innowiercom takich samych praw jak katolikom)
b. 1767- konfederacja w Radomiu ( przeciw absolutyzmowi króla i prokatolicka, inicjatywa ambasadora rosyjskiego Mikołaja Repnina)
c. 1768- uchwalenie praw kardynalnych- gwarancja przez Rosję ustroju Rzeczpospolitej ( wolna elekcja, liberum veto, artykuły henrykowskie i pacta conventa, równouprawnienie innowierców)
d. zawiązanie konfederacji barskiej:
- wystąpienie przeciw polityce króla,
- walka o suwerenność kraju względem Rosji
- przywódcy: Józef Pułaski, Michał Krasiński
- walka barżan z wojskami rosyjskimi i królewskimi ( król nawet został na krótko uprowadzony przez barżan, ale szybko odbito go z rąk powstańców)
- klęska konfederacji przypieczętowała I rozbiór Polski
3. I rozbiór Polski 1772:
a. akt rozbiorowy 1772: ( alegoria rozbioru- tzw. Kołacz królewski str. 114+ mapa rozbioru str. 115
- Prusy – 36 tys. km 2, 580 tys. mieszkańców- Pomorze, Warmia, część Kujaw i Wielkopolski
- Austria- 83 tys. km 2, 3 mln mieszkańców- część Małopolski i Wołynia, Podole
- Rosja- 92 tys,. km 2, 1 mln mieszkańców od Dźwiny i Dniepru na wschód ( ziemia połocka, witebska)
b. sejm rozbiorowy 1773 ( sejm musiał zatwierdzić rozbiór swego kraju !)
- protest Tadeusza Rejtana – obraz Jana Matejki
- reformy sejmu rozbiorowego;
* powołanie Rady Nieustającej – właściwie rząd, w skład którego wchodziło po 18 posłów i senatorów, którzy obradowali między sejmami,
* ustanowienie KEN- Komisji Edukacji Narodowej- pierwszego na świecie świeckiego ministerstwa oświaty
Kołacz królewski- alegoria rozbioru Rzeczpospolitej
A- Stanisław August Poniatowski podtrzymuje koronę- symbol upadającego kraju
B- caryca Katarzyna II
C- król Prus Fryderyk II
D- cesarz Austrii Józef II
E- rzymska bogini Fama ( bogini pogłosek, szybko rozchodzących się wieści), rozgłasza fakt rozdzierania mapy przez zaborców
E
A
D
B
C
Rejtan- Upadek Polski Jan Matejko
G
H
F
A- poseł Tadeusz Rejtan próbuje zagrodzić drogę senatorom ( Szczęsny Potocki, Adam Koniński, Franciszek Ksawery Branicki), którzy idąc złożyć podpisy pod układem rozbiorowym. Rozdziera przed nimi szaty i krzyczy: Zabijcie mnie, ale nie zabijajcie ojczyzny”. Kilka dni później popełnij samobójstwo
B- zrezygnowany Stanisław August Poniatowski C- ambasador rosyjski Mikołaj Repnin
D- portret carycy Katarzyny II E- Adam Poniński F- hetman Ksawery Branicki G- Szczęsny Potocki H- rosyjski grenadier ( żołnierz)
michalmo