Dzieje Mazurka Dąbrowskiego

ymn narodowy jest pieśnią patriotyczną o zasięgu ogólnokrajowym, stanowiącą odbicie i uzewnętrznienie poczucia wspólnoty i odrebności narodowej, wyrażającą uczucia wobec symboli i tradycji danego narodu.



olski hymn narodowy to "Mazurek Dąbrowskiego" znany również jako "Pieśń Legionów Polskich we Wloszech". II rozbiór Polski w 1795 roku położył kres wszelkim reformom politycznym i społecznym. Skutkami tego było to, że liczni przywódcy ruchu narodowo - wyzwoleńczego zginęli w walce, zostali umieszczeni w więzieniach (Kościuszko), lub musieli wyemigrować (gen. Jan Henryk Dąbrowski, Józef Wybicki). Udało im się pomimo wszystko dostać do Francji. Jan Henryk Dąbrowski zaproponował rządowi francuskiemu utworzenie Legionów Polskich. Bonaparte mający kłopoty z naborem do armii rozkazał Dąbrowskiemu przeprowadzenie zaciągu do legionów, które miały posiłkować Lombardię. 5 stycznia 1797 roku Dąbrowski przedstawił Administracji Generalnej Lombardii memoriał w sprawie legionów. Władze Lombardii oznajmiły przyjęcie propozycji Polaków. Dąbrowski dwukrotnie wydał odezwę do Polaków, która rozpowszechniona została w kraju i całej Europie (Włoszech, Francji i Niemczech). Na wezwanie Dąbrowskiego przybyło do Lombardii tysiące Polaków. W rezultacie Dąbrowski miał pod swoją władzą około 7 tys. ludzi. Z Francji do Lombardii przybyło wielu doświadczonych oficerów, a wśród nich przyszły autor "Mazurka Dąbrowskiego" - Józef Wybicki. Po zawarciu rozejmu pomiędzy Austrią i Francją w 1797 roku Austria zaczęła się domagać rozwiązania legionów. Napoleon jednak bardzo je cenił i dlatego, zamiast zlikwidować, przeniósł je tylko do Reggio Emilia we Włoszech. Tam też Wybicki spotkał się z Dąbrowskim. Gdy zobaczył defiladę polskich żołnierzy w mundurach narodowych bardzo się wzruszył. Właśnie to było jedyną z przyczyn napisania "Mazurka Dąbrowskiego". Według zgodnych ówczesnych przekazów Henryka Dąbrowskiego, Karola Kniaziewicza, Kajetana Koźmiana i historyka Legionów Polskich - Aleksandra Chodźko, Wybicki napisał słowa pieśni między 15, a 21 lipca 1797 roku, podkładając jej słowa pod ludową melodię mazurka znanego na Podlasiu i Pomorzu Gdańskim, już w połowie XVIII wieku. Pieśń ta miała dodać legionistom otuchy, nadziei i wiary, że wrócą do swego ukochanego kraju i przyniosą mu wolność. Autor po raz pierwszy zaśpiewał ją na pożegnalnym zebraniu starszyzny legionowej. Odbyło się ono tuż przed przeniesieniem kwatery legionów z Regiio do Mediolanu. Utwór ten spotkał się z olbrzymim aplauzem, a proste słowa i melodia przypadły do gustu nie tylko oficerom, ale i żołnierzom.



ekst ogłoszono po raz pierwszy w Mantui w lutym 1799 r. w legionowej gazetce: "Dekada Legionowa". Tekst pierwotny nie doczekał się współcześnie druku; oba autografy - z archiwów Wybickiego i legionowego - zaginęły podczas II Wojny Światowej. Tekst znany z autografu Wybickiego różni się od obecnie przyjętego ("Jeszcze Polska nie zginęła") drobnymi zmianami i dodatkowymi zwrotkami: czwarta - o "Niemcu, Moskalu", i ostatnia, szósta - o "Kościuszce", a także odwrotną kolejnością zwrotek drugiej i trzeciej oraz stylistycznym wygładzeniem tekstu Pieśni Legionów Polskich, które charakteryzuje zastąpienie rymu nie umarła: wydarła i przez nie zginęła: wzięła.



woją karierę od okolicznościowej piosenki żołnierskiej do hymnu narodowego - zawdzięcza "Mazurek Dąbrowskiego" przede wszystkim zawartej w celnej formule wstępnego dwuwiersza myśli o trwaniu narodu. Myśl ta stała się fundamentem świadomości narodowej czasu niewoli. Pieśń Legionów szybko przeniknęła do kraju., Jej popularność wzrosła po wkroczeniu armii napoleońskiej; a w 1806 r. ukazał się w Warszawie pierwodruk (w "Kalendarzyku historycznym kieszonkowym na rok 1807"). Za czasów Księstwa Warszawskiego melodia "Mazurka Dąbrowskiego" była często utrwalana na walcach modnych, wówczas pozytywek. Kolejny okres popularności "Mazurka Dąbrowskiego" to Powstanie Listopadowe.



pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości żadna z pieśni patriotycznych nie została oficjalnie uznana za hymn państwowy. Po dojściu do władzy eks-legionistów, uważajacych się za spadkobierców idei i czynów żołnierzy gen. J.H. Dąbrowskiego, "Mazurek Dąbrowskiego" został zatwierdzony jako hymn państwowy w latach 1926-27. Apogeum popularności pieśń ta osiągnęła przez jej przekłady na języki obce, m.in. francuski w 1829 r., niemiecki w 1830 r., angielski w 1833 r. i parafrazy obcojęzyczne. Zyskał przez to wielką popularność międzynarodową. W październiku roku 1926 okulnikiem Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia zarządzono, że w szkołach obowiązuje znajomość "Mazurka Dąbrowskiego". Podczas drugiej wojny światowej w 1939 - 1945 roku tam gdzie walczyli Polacy, rozbrzmiewała melodia hymnu.



o II Wojnie Światowej w 1948 r. "Mazurek Dąbrowskiego" uznano ponownie, ale już urzędowo jako hymn państwowy. Słuchamy go do dzisiaj podczas różnych uroczystości państwowych, aby okazać szacunek, cywile zdejmują z głowy nakrycia, a żołnierze salutują i prezentują broń.