ORZ.pdf

(323 KB) Pobierz
PODZIAŁ METOD I ANALIZ RYZYKA ZAWODOWEGO
1
Dla wszystkich błądzacych i przestraszonych w naszym polskim kraju jest polska norma -
ZASADY ORAZ DRUGA - WYTYCZNE - ROBI SIE TO W/G 3PKT LUB 5 PKT.NIE MA
CO PREFEROWAĆ INNYCH AMERYKAŃSKICH CUDÓW JEŻELI ROBI SIE TO DLA
SIEBIE NP. KAZAŁ PRACODAWCA - CHOCIAż NIE POWINIEN TEGO ROBIĆ -
w tym zakresie ma działać zespół ludzi, a nie np. sam pracownik służby BHP- jeszcze nie
widziałem aby jakikolwiek pracodawca ocenił sobie ryzyko na poziomie nieakceptowalnym lub
niedopuszczalnym. Metody "amerykańskie" i inne preferowane przez wysokich fachowców służą
do oceny profesjonalnej i to tam gdzie to ryzyko wynika np. z wdrazania zupełnie nowych
technologii i skomplikowanych procesów np. fizykochemicznych.
Reasumując zupełnie przypadkiem zakupiłem chyba za 35 zł. program z ponizszego - działajacego
od lat dziesiatek- wydawnictwa - jest prosty , doskonały, lecz wymaga również wiedzy i
doświadczenia lecz bardzo dobry np. do oceny ryzyka przy czynnikach chemicznych i
biologicznych ( karty charakterystyk oraz inne wiadomosci nalezy zapewnić sobie odrębnie)
Szczytem marzeń jest STER CIOP-u, niezłe sa też WiP oraz inne , lecz mają jedna wadę nie
zawsze mozna je uzupełniać i rozwijać
Tak wogóle to oceny ryzyka dla nieskomplikowanych czynności, gdzie nie ma przekroczeń NDS i
NDN , można zrobić - udokumentować dosłownie na jednej kartce papieru. Sprawa identyfikacji
oraz całego blichtru nie wymaga bowiem dokumentowania- przepis prawny zobowiazuje bowiem
do oceny oraz udokumentowania- ocena moze i najczęściej jest podczas identyfikacji - wirtualna -
wynik musi zostać udokumentowany. Polska Norma nie jest obowiązujaca lecz pomocnicza. Inne
metody to rzecz uznaniowa , a nie preferencjie np. PIP- chociaz wiekszość uważa tą instytucje za
wyrocznię - prostuję ich to organ kontrolny a nie decyzyjny w sensie norm prawnych oraz zasad w
dziedzinie ochrony pracy.
Jeżeli zakwestionuja metodę oceny ryzyka lub sama ocenę to musza podać podstawę prawną
dlaczego tak postąpili- nie znajdą jej w polskim prawodawstwie. Tym samym miedzy bajki mozna
włożyć twierdzenie, że PIP preferuje Risk...preferują bo ich z tego uczyliw szkole PIP we
Wrocławiu inni PIP-owcy, którzy tam wykładają, a np. PN nie znaja dokładnie...
PODZIAŁ METOD I ANALIZ RYZYKA ZAWODOWEGO.
Rodzaje metod służących do analizy i oceny ryzyka zawodowego:
• lista kontrolna np. ergonomiczna lista kontrolna
• probabilistyczna ocena, analiza drzewa błędów FTA, analiza drzewa zdarzeń ETA
• uproszczone metody oceny są to grafy ryzyka i metoda RISC SCORE
• zaawansowane metody oceny np. analiza co Jeśli What If, analiza bezpieczeństwa pracy ISA,
studium zdarzeń i zdolności operacyjnych HAZOP, analiza rodzaju awarii i skutków FMEA,
drzewo błędów i ryzyka MORT.
Metody analizy i oceny ryzyka ze względu na stopień dokładności:
-metody szczegółowe
-metody szacunkowe.
Metody szczegółowe są dokładniejsze ale wymagają zastosowania specjalisty z tego zakresu i
dłuższego czasu na przeprowadzenie analizy ryzyka: -FTA-ETA-MAZOP-FMEA.
Metody szacunkowe są przybliżone, ale za to są o wiele prostsze w zastosowaniu. Wymagaj ą
krótszego czasu na dokonanie analizy i umożliwiają udział pracowników w analizie ryzyka.
2
PRZYKŁADOWE METODY OCENY I ANALIZY RYZYKA ZAWODOWEGO
Przykładowe metody analizy ryzyka zawodowego
1) Analiza list kontrolnych jest metodą wykorzystującą listy kontrolne będące zestami pytań, które
dotyczą istotnych ze względu na bezpieczeństwo właściwości układu człowiek-technika-
środowisko.W ten sposób można przewidywać następujące po sobie zdarzenia, określać
konsekwencje błędów oraz sposoby zapobiegania im.
2) Analiza co jeśli jest to metoda ustalania przyczyn i warunków powstania zagrożeń w wyniku
dyskusji(burzy mózgów)zespołu, którego członkowie analizują obieg, proces lub stanowisko
Odpowiadają oni na pytania, rozpoczynające się od słów:„co jeśli się zdarzy..." i w ten sposób
przewidują możliwe zakłócenia i potencjalne konsekwencje.
3) Analiza bezpiecznej pracy ISA jest top metoda często stosowana do analiz zagrożeń związanych
z realizowanymi zadaniami. Przeprowadzając analizę należy określić celę tych zadań a następnie
ustalić jakie czynności wykonuje się podczas ich realizacji. Można w ten sposób rozpoznawać
zagrożenia związane z poszczególnymi czynnościami i określać wielkość związanego z nim
ryzyka.
4) Analiza drzewa zdarzeń ETA jest metodą graficznego przedstawienia logiki struktur
różnorodnych zdarzeń zachodzących w systemie bezpieczeństwa i będących skutkiem wystąpienia
zdarzenia początkowego. W metodzie tej rozważa się odpowiedzi obiektu na zdarzenie inicjujące i
określa potencję skutki, które może przynieść wystąpienie określonego scenariusza zdarzeń.
5) Analiza drzewa błędów FTA jest metodą graficznego przedstawienia logicznych kombinacji
zdarzeń, które mogą prowadzić do wystąpienia określonego zdarzenia niepożądanego. Drzewo
błędów zawiera jedni zdarzenie centralne umieszczane na szczycie i rozbudowuje się w dół
prezentując kombinacje zdarzeń na niższym poziomie, które mogą doprowadzić do zdarzenia na
szczycie.
6) Analiza przyczyn i skutków CCA jest metodą będącą kombinacją drzewa zdarzeń i drzewa
błędów. Najistotniejszą różnicą jest zastosowanie w każdym węźle schematu logicznego
odpowiedniego komentarza dotyczącego zjawisk, zagrożeń, awarii i ich skutków. Na schemacie
logicznym przedstawione są zależności między konsekwencjami i ich podstawowymi
przyczynami. Tworzony jest diagram przedstawiającym sekwencję wypadków i jakościowe opisu
ich potencjalnych skutków.
7) Analiza drzewa błędów i ryzyka MORT opracowana została w celu analizy bezpieczeństwa w
przemyśle jądrowym. Podstawą metody jest diagram, w którym wypadki i zdarzenia potencjalnie
wypadkowe tarkuje się równorzędnie. Metodę można wykorzystać do analizy przyczyn zdarzeń
wypadkowych w postaci drzewa błędów oraz do opracowania programów poprawy warunków
bezpieczeństwa pracy w postaci pozytywnego drzewa błędów.
8) Analiza rodzaju awarii i skutków FMEA jest to metoda charakteryzująca awarie elementów
technicznych i ich skutki, dla zakładu, instalacji bądź maszyn. Metoda identyfikuje awarie, które
mogą przyczynić się do wystąpienia wypadku, a rodzaje awarii opisywane są przez uszkodzenia
jakich mogą dokonać poszczególne fragmenty obiektu.
9) Studium zagrożeń i zdolności operacyjnych HAZOP jest to usystematyzowana technika
stanowiąca całościowe podejście do zagrożeń w instalacji i problemów operacyjnych. Metoda ta
służy m.in. do określenia skutków zagrożeń w procesach, identyfikowania niebezpiecznych
scenariuszy, ustalania problemów operacyjnych w dużych instalacjach i zakładach
przemysłowych.
Przykładowe metody oceny ryzyka zawodowego
1) Metoda oceny ryzyka, zawodowego wg Inspekcji Pracy w Wielkiej Brytanii. Metoda ta została
przedstawiona i spopularyzowana w naszym kraju prze R.Studenskiego. Metoda ta jest przykładem
metody klasycznej oceny ryzyka zawodowego, w której wielkość ryzyka oblicza się jako
kombinację dwóch wskaźników ocen cząstkowych charakteryzujących ryzyko zawodowe:
• jest to prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń
3
• ciężkość skutków zagrożeń.
Prawdopodobieństwo wystąpienia określa się w 3 kategoriach:
• małe: prawie niemożliwe
• średnie: prawdopodobne
• duże: częste
Natomiast ciężkość skutków określa się także w 3 kategoriach:
• duże: śmierć osoby lub grupy osób, kalectwo, długotrwała choroba lub długo utrzymująca się
niesprawność
• średnie: uleczalne obrażenia lub choroby, których leczenie może trwać od 4 dni do miesiąca z
szansą całkowitego wyleczenia
• małe: doznane obrażenia nie spowoduje straty czasu na leczenie lub gdy czas leczenia nie
przekroczył 3 dni.
2) Metoda oceny ryzyka, zawodowego wg PN- N- J 8002: 2000
3) Metoda oceny ryzyka wg normy brytyjskiej BS 8800.Metoda podana w normie brytyjskiej BS
8800 jest przykładem metody klasycznej oceny ryzyka, której wielkość ryzyka oblicza się jako
kombinację prawdopodobieństwa i ciężkości następstw.
Prawdopodobieństwo określa się w skali trójstopniowej:
• wysoce prawdopodobne
• nieprawdopodobne
• prawdopodobne.
Ciężkość następstw określa się w skali trójstopniowej:
• małe: niewielkie skaleczenie i oparzenie, zaprószenie oka, zdenerwowanie, ból głowy,
przeziębienie, to wszystko prowadzi do chwilowego złego samopoczucia
• średnie: zranienia, oparzenia, wstrząsy, poważne skręcenia, lekkie złamania, głuchota, astma,
choroba powodująca niewielkie, ale stałe dolegliwości
• duże: amputacje, ciężkie złamania, zatrucia, wypadki śmiertelne, choroby nowotworowe lub inne
skracające życie choroby zawodowe
4) Metoda oceny ryzyka zawodowego wg normy MIL STD 882 jest także przykładem metody
klasycznej oceny ryzyka, w której wielkość ryzyka oblicza się jako kombinacje dwóch
wskaźników oceny cząstkowych charakteryzujących ryzyko zawodowe. Jest to:- przewidywane
prawdopodobieństwo zagrożeń-ciężkość następstw zagrożeń.
KRYTERIA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO ZA POMOCĄ METODY POLIT. ŚLĄSKIEJ .
Do oceny ryzyka zawodowego na poziomie czynności roboczych wykonywanych na stanowiskach
pracy proponuje się zastosowanie metody Politechniki Śląskiej, w której ryzyko charakteryzują
następujące parametry:
Prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń (P):
- duże - zdarza się kilka razy w miesiącu, ranga prawdopodobieństwa 4;
- znaczące - zdarza się kilka razy w roku, ranga prawdopodobieństwa 3;
- niewielkie - zdarza się raz na kilka lat, ranga prawdopodobieństwa 2;
- minimalne - teoretycznie możliwe, ranga prawdopodobieństwa l.
Potencjalne skutki wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń (S):
• krytyczne - wypadek śmiertelny (wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w miejscu-
4
wypadku lub w okresie 6 miesięcy od chwili wypadku.) lub wypadek zbiorowy (wypadek,
któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie.osoby), ranga skutków 4;
• poważne - wypadek ciężki (wypadek, w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, np.:
utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia lub inne uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia,
naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu,
trwała choroba psychiczna, trwała, całkowita lub znaczna niezdolność do pracy w zawodzie, albo
trwałe zeszpecenie lub zniekształcenie ciała), ranga skutków 3;
• nieznaczne - wypadek lekki (wypadek, który w ostateczności nie powoduje ciężkiego i trwałego
uszkodzenia ciała lub innych skutków wymienionych w definicji wypadku ciężkiego), ranga
skutków 2;
• zaniedbywalne - mikrourazy zawodowe (drobne okaleczenia urazowe nie powodujące zwolnień z
pracy, a wymagające najczęściej tylko założenia opatrunku), ranga skutków l.
Czas trwania czynności roboczej (T) jest to średni czas wykonywania określonej czynności
roboczej w ciągu zmiany, podany w minutach. Dla 8-godzinego czasu pracy przyjąć sumę czasów
trwania czynności roboczych na stanowisku pracy w ciągu zmiany równą się 480 minut.
Częstość wykonywania czynności roboczej (N) jest to średnia ilość wykonywania
określonej czynności roboczej w ciągu tygodnia, którą wyznacza się z prostej zależności:
• 1 raz w tygodniu - 1;
• 2 razy w tygodniu - 2;
• 3 razy w tygodniu - 3;
• 4 razy w tygodniu - 4;
• 5 razy w tygodniu - 5.
Na podstawie wskaźnika ryzyka WRcz można zaliczyć oceniane czynności robocze do jednej z
pięciu kategorii ryzyka:
• Czynności bezpieczne obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik ryzyka w
zakresie od 1,00 do 2,00. Czynności te charakteryzują się ryzykiem minimalnym. Nie trzeba
podejmować żadnych dodatkowych działań korekcyjnych, poza okresową kontrolą. Aktualizacja
oceny co 6 miesięcy.
• Czynności prawie bezpieczne obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik ryzyka w
zakresie od 2,01 do 3,00. Czynności te charakteryzują się ryzykiem akceptowalnym. Należy
podejmować okresowe działania profilaktyczno-zabezpieczające oraz przeprowadzać
systematyczną kontrolę. Aktualizacja oceny co 3 miesiące.
• Czynności niebezpieczne obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik ryzyka w
zakresie od 3,01 do 6,00. Czynności te strefy charakteryzują się ryzykiem istotnym. Należy podjąć
działania profilaktyczne i dążyć do zredukowania ryzyka do poziomu akceptowalnego. Kontrola
powinna być wzmożona i wnikliwa. Aktualizacja oceny co 2 miesiące.
• Czynności szczególnie niebezpieczne, obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik
ryzyka w zakresie od 6,01 do 9,00. Czynności te charakteryzują się ryzykiem niepożądanym. Praca
nie powinna zostać rozpoczęta, a w przypadku konieczności wykonywania pracy należy dążyć
niezwłocznie do zredukowania ryzyka. Konieczny jest ścisły nadzór wykonywania pracy, a w
uzasadnionych przypadkach preferowany nadzór ratowniczy. Aktualizacja oceny co l miesiąc.
• Czynności krytyczne obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaźnik ryzyka w zakresie
9,01 do 16,00. Czynności te charakteryzują się ryzykiem nieakceptowalnym. Praca nie może być
kontynuowana lub wykonywana w trybie akcji ratowniczej, dopóki ryzyko nie zostanie
odpowiednio zredukowane. Aktualizacja oceny każdorazowo przed planowaniem podjęcia pracy.
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO METODĄ RISK SCORE.
Do oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy proponuje się zastosowanie metody Score
Risk, w której ryzyko charakteryzuj ą następujące parametry:
5
Prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń (P):
• bardzo prawdopodobne (0,5) - ranga prawdopodobieństwa 10,
• całkiem możliwe (0, l) - ranga prawdopodobieństwa 6,
• mało prawdopodobne, ale możliwe (0,01) - ranga prawdopodobieństwa 3,
• tylko sporadycznie możliwe (0,001) - ranga prawdopodobieństwa l,
• możliwe do pomyślenia (0,0001) - ranga prawdopodobieństwa 0,5,
• praktycznie niemożliwe (0,00001) - ranga prawdopodobieństwa 0,2,
• tylko teoretycznie możliwe (0,000001) - ranga prawdopodobieństwa 0, l.
Ekspozycja na zagrożenia (E):
• stała (cały czas pracy) - ranga ekspozycji 10,
• częsta (prawie codziennie) - ranga ekspozycji 6,
• sporadyczna (raz na tydzień) - ranga ekspozycji 3,
• okazjonalna (raz na miesiąc) - ranga ekspozycji 2,
• minimalna (kilka razy rocznie) - ranga ekspozycji l,
• znikoma (raz do roku) - ranga ekspozycji 0,5.
Potencjalne skutki wystąpienia zagrożeń (S) :
• poważna katastrofa (wiele ofiar śmiertelnych, szacowane straty materialne powyżej 40 min zł) -
ranga skutków 100,
• katastrofa (kilka ofiar śmiertelnych, szacowane straty materialne od 4 do 40 min zł) -ranga
skutków 40,
• bardzo duże (ofiara śmiertelna, szacowane straty materialne od 400 tyś. do 4 min zł) -ranga
skutków 15,
• duże (ciężkie uszkodzenie, ciała, szacowane straty materialne od 40 do 400 tyś. zł) - ranga
skutków 7,
• średnie (absencja, szacowane straty materialne od 4 do 40 tyś. zł) - ranga skutków 3,
• małe (udzielenie pierwszej pomocy, szacowane straty materialne poniżej 4 tyś. zł) - ranga
skutków l.
Straty materialne obliczono na podstawie umownego przelicznika l USD = 4,0 zł
Wielkość ryzyka zawodowego na stanowisku pracy określa się przez wyznaczenie wskaźnika
ryzyka stanowiska pracy WRST, który oblicza się według wzoru 1:
gdzie:
Pi - prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia nadane przez i-tego eksperta,
Ei - ekspozycja na zagrożenie nadana przez i-tego eksperta,
Si - potencjalne skutki wystąpienia zagrożenia nadane przez i-tego eksperta,
n - liczba oceniających ekspertów.
Na podstawie wskaźnika ryzyka WRST można zaliczyć oceniane stanowisko pracy do jednej z
pięciu następujących stref ryzyka:
• Strefa bezpieczna obejmująca stanowiska pracy, które uzyskały wskaźnik ryzyka poniżej 1,5.
Stanowiska pracy zaliczone do tej strefy charakteryzują się ryzykiem minimalnym. Nie trzeba
podejmować żadnych dodatkowych działań korekcyjnych, poza okresową kontrolą. Aktualizacja
oceny co 6 miesięcy.
• Strefa prawie bezpieczna obejmuje stanowiska pracy, które uzyskały wskaźnik ryzyka w zakresie
od 1,5 do 48. Stanowiska pracy zaliczone do tej strefy charakteryzują się ryzykiem
Zgłoś jeśli naruszono regulamin