Najważniejsze zasady budowy kominka

Ze względu na znaczny ciężar kominek powinien być posadowiony na mocnym fundamencie.

Podstawowym warunkiem sprawnego działania kominka jest odpowiednio duży kanał dymowy, odprowadzający spaliny znad komory paleniskowej. Powinien to być oddzielny kanał o minimalnych wymiarach 21 x 21 cm i wysokości nie mniejszej niż 8 m - mierzonej od miejsca wlotu spalin do ich wylotu na zewnątrz.

Aby drewno w kominku dobrze się paliło, a dym nie wydostawał się do pomieszczenia, trzeba też zachować odpowiednie proporcje wymiarów jego elementów: komory paleniskowej, otworu zwanego gardzielą i komory dymowej.

Podstawowym elementem kominka jest komora paleniskowa.

Wymiary komory paleniskowej powinny być dostosować do wielkości pomieszczenia, jeśli chcemy korzystać z ciepła wytwarzanego w kominku. Szerokość otworu komory nie powinna być mniejsza niż 70 cm, a powierzchnia jej otworu równa około 1/50 powierzchni pomieszczenia. Jeśli na przykład pokój kominkowy ma powierzchnię 30 m2, optymalne wymiary otworu komory paleniskowej wynoszą:

·         szerokość 92 cm,

·         wysokość 72 cm.

Natomiast głębokość powinna wynosić mniej więcej połowę jej szerokości, jednak nie mniej niż 40 cm. Dobierając wymiary kominka, warto uwzględnić wymiary cegieł, aby ograniczyć ich przycinanie.

Tylna ściana komory paleniskowej powinna być nachylona w kierunku otworu pod kątem około 80°, a ścianki boczne ustawione ukośnie do otworu komory i ściany tylnej, tak aby ciepło kierowane było do pomieszczenia.

Nad komorą paleniskową należy wykonać przesklepienie z gardzielą, która połączy ją z komorą dymową, a następnie z kanałem dymowym. Wielkość gardzieli powinna być dobrana do wielkości otworu komory paleniskowej – nie mniejsza niż 1/10 jego powierzchni. Najlepiej jeśli jest to szczelina o wymiarze 12 cm przez całą szerokość paleniska. W gardzieli powinien być zainstalowany szyber do regulacji odpływu spalin.

Bardzo ważna dla właściwego działania kominka jest prawidłowo wykonana komora dymowa, będąca poszerzeniem dolnej części kanału dymowego i przejmująca dym znad paleniska.

Szerokość i głębokość komory dymowej powinny być takie same jak komory paleniskowej (w naszym przykładzie 92 x 45 cm). Wysokość należy przyjmować pomiędzy 45 a 55 cm (zależnie od wielkości kominka i jego ustawienia w stosunku do kanału dymowego), uwzględniając to, że nachylenie ścianki czołowej komory dymowej powinno wynosić około 60°. W naszym przykładzie trzeba przyjąć wysokość tej komory równą 50 cm.

Wykonanie

Do budowy kominka można użyć cegły ceramicznej, kształtek z piaskowca, a także cegły cementowo-glinianej. Ściany komory paleniskowej najlepiej wyłożyć płytkami szamotowymi na zaprawie szamotowej. Cegłę ceramiczną przed użyciem należy namoczyć, aby nie odciągała wody z zaprawy przed jej związaniem.

Przy murowaniu kominka nie należy się spieszyć. Warstwy cegieł trzeba układać powoli, aby do czasu ułożenia następnej warstwy zaprawa w poprzedniej mogła związać.

Elementy kominka stykające się z ogniem i dymem: palenisko, komora dymowa, kanał dymowy, powinny być murowane na pełną spoinę.

Dosuszanie kominka można rozpocząć nie wcześniej niż 7 dni od zakończenia prac, spalając z przerwami niewielkie ilości wiórków drewnianych, nie dopuszczając jednak do nadmiernego rozgrzania. Eksploatację nowego kominka można zacząć nie wcześniej niż miesiąc od zakończenia wszystkich prac.

Budujemy kominek

Pewnie wiele osób mających doświadczenie w budownictwie myślało kiedyś aby samemu wybudować sobie kominek. Pomysł dobry, ale pamiętajmy że efekt końcowy zależeć będzie głównie od naszego doświadczenia budowniczego. Poniższej opisana jest budowa kominka średniej wielkości, który wystarczy do ogrzania 35-40 metrowego salonu, przy temperaturze na zewnątrz ok. 0 stopni C.

Wymiary.

Wymiary naszego kominka są bardzo ważne. Najpierw należy się zastanowić jak duża ma być komora spalania, gdyż to właśnie od jej wielkości będzie zależeć moc cieplna kominka. Ważne są bardzo proporcje, dlatego najlepiej będzie jeżeli proporcje szerokości komory spalania do jej wysokości i głębokości będą wynosiły 6:5:4. W tym przypadku szerokości komory będzie wynosiła 80cm a jej wysokość i głębokość odpowiednio 65cm i 45cm. Dno kominka powinniśmy umieścić na takiej wysokości aby swobodnie i wygodnie obsługiwać kominek oraz składować drewno. Odległość ok. 0,5 metra od podłogi w większość przypadków jest najkorzystniejsza. Komin odprowadzający spaliny z kominka o wymiarach jakie tutaj zostały przedstawione powinien mieć przekrój 27cmx27cm (jeśli budujemy kominek większy lub mniejszy należy zachować proporcje). Kanał spalinowy musi sięgać poniżej paleniska i mieć szczelne drzwiczki (wyczystkę). Umożliwi to usuniecie nagromadzonej sadzy jak również łatwiej będzie w razie potrzeby czyścic komin.

Kształt.

Kształt kominka każdy może dopasować do własnego gustu jednak lepiej odstawić to na później i zaprojektować taki kształt aby kominek przekazywał jak najwięcej ciepła do pomieszczenia. Kominek z otwartą komorą spalania (czyli taki jakiego opis budowy jest tutaj przedstawiony) przekazuje większość ciepła poprzez promieniowanie. Z tego też powodu komora spalania powinna mieć taki kształt aby jak najwięcej ciepła przekazać do pomieszczenia. Jej boczne ścianki ustawiamy pod kątem 15 stopni (więcej ciepła będzie promieniować na boki), zaś górną część tylnej ścianki pochylamy o 20 stopni (ciepło będzie promieniować również na podłogę). Umożliwi to również utworzenie później przewężeń, poprawiających ciąg spalin odprowadzanych z paleniska komina. Miedzy komorą spalania a kominem jest jeszcze komora dymowa która jest zakończona przepustnicą. Ów przepustnica umożliwia regulację ciągu powietrza w zależności od intensywności palenia.

Konstrukcja i materiały.

Płytę paleniskową (bez rusztu i popielnicy), opieramy na murowanych słupkach stojących na stropie. Stawiamy ją z cegieł szamotowych o grubości 12cm używając zaprawy szamotowej. w każdej spoinie należy umieścić zbrojenie z płaskownika o przekroju 5x40mm. Zewnętrzną-wychodzącą poza obrys komory spalania-część płyty możemy wykonać z jakiegoś ozdobnego materiału-np. cegły klinkierowej. Przy czym ważne jest aby ten materiał był odporny na wysoką temperaturę. Dobrze jest też podwyższyć te część płyty o 3-5cm, co zapobiegnie wypadaniu szczap i rozsypywaniu się popiołu. Tylną i boczne ścianki również budujemy z cegły szamotowej łączonych zaprawą szamotową. Okap opieramy na stalowej belce (ceownik hutniczy 100-120mm) osadzonej w ściankach bocznych. Obudowę okapu możemy łatwo wykonać z blachy stalowej o grubości 2-3mm. Umieszczamy w nim także mechanizm przepustnicy typu szufladkowego lub obrotowego. Blaszany okap możemy obudować cegłą szamotową o grubości 6cm i ozdobić wedle naszego gustu np. tynkując ją. Przy konstrukcji kominka należy zwrócić uwagę na szczelne połączenie kominka z okapem, jak również na sam komin aby nie było w nim zbyt wielkich nierówności które mogą spowodować później zawirowania.
 

Palenie w kominku.

Nasz kominek musimy zaopatrzeć w ruszt. Najlepiej żeby był on żeliwny. Dobrze też aby był dopasowany do wielkości opału jaki będziemy stosować. Przed pryskającymi iskrami możemy się zabezpieczyć ekranem z gęstej siatki. Należy także pamiętać o zabezpieczeniu podłogi przy kominku, aby przypadkiem wypadający kawałek drewna nie wzniecił ognia. Próbne palenie (przy użyciu gazet i drobnych szczap), przeprowadzamy conajmniej w tydzień po wybudowaniu kominka. Kominek po rozpaleniu w nim ognia powinien wykazywać wyraźny ciąg. Dym nie powinien wydostawać się na mieszkanie a ogień przygasać.

Jeżeli wszystko jest w porządku, to możemy się cieszyć niesamowitym nastrojem i urokiem jakiego dodaje kominek którego w dodatku sami wybudowaliśmy.