Diament
Czysty węgiel C, jego najcenniejsza postać przezroczysta nazywana jest brylantem “czystej wody”. Bezbarwne diamenty stanowią nieznaczny procent wydobywanych kamieni, pozostałą część stanowią diamenty przeważnie o zabarwieniu: żółtawym, pomarańczowym, brunatnym, zielonkawym i czerwonym. Występuje też odmiana czarna zwana – karbonado. Diament jest najtwardszym ze wszystkich minerałów, o czym świadczy to, że przewyższa twardość korundu ok. 280 razy, a kwarcu aż ponad 1000 razy. Nie ulega ścieraniu ale jest krychy, rozpryskliwy pod uderzeniem. Średnia jego gęstość wynosi 3,52 g/cm3, a w silniejszym płomieniu ulega spaleniu na CO2. Nie rozpuszcza się w kwasach i zasadach. Ten najcenniejszy kamień szlachetny, przywieziony przez wojowników Aleksandra Wielkiego do Europy nie wzbudził na początku żadnego zachwytu i sprzedawany był w cenie górskiego kryształu. Dotychczas poświęcono mu ok. 3500 rozpraw naukowych i ok. 2000 opowieści. W 1650 roku opracowano szlif zwany brylantem o 58 płaszczyznach (32 na górze i 26 na dole) w kształcie podwójnego ostrosłupa. Brylant od 3 karatów uważa się za duży. Nie ma dwu brylantów identycznych i o tej samej cenie. Główni producenci diamentów: Zair, Rosja, RPA, Ghana, Angola, Sierra Leone i Namibia.
Największe diamenty
Nazwa brylantu
Waga w karatach
Rok znalezienia
Cullinan
3106,0
1905
– podzielony na 9 dużych i 95 małych, z tego Cullinan I waży 530 karatów
Excelsior
995,3
1893
– podzielony na 11 brylantów, największy waży 69,7 karatów
Gwiazda Sierra Leone
969,8
1972
Wielki Mogoł
793,5
1304
– “Koh–i–noor” – góra światła, podzielony na 2 kamienie
Prezydent Vargas
726,6
1938
Jonker
726,0
1934
Jubileuszowy (Reitz)
650,0
1895
– 243,3 karaty po oszlifowaniu
Lesotho
601,2
1967
Imperatorski (Victoria)
457,0
1884
De Beers
428,5
1888
Czerwony Krzyż
380,0
1901
Nizam
340,0
–
Cullinan II
317,4
Stewart
296
Stuarart
288,0
1872
Gwiazda Południa
261,9
1853
Gwiazda Egiptu
250,0
Jagersfontain
248,9
Gwiazda Jakucji
232,0
1974
Orłow (Morze Światła)
189,6
Gwiazda Minas
172,5
Stalingradzki
166
1968
Libertador
155,0
1944
Regent (Pitt)
136,9
1701
Florentyńczyk (Toskańczyk)
132,2
Żółty Tiffany
128,7
1878
Akbar Szach
119,5
1618
Dresden Angielski
Profesor Odincow
Maria
106
1966
Czekist
95
Nassak
89,7
Szach
88,7
1591
Gwiazda Płd. Afryki
83,5
1868
Oko bóstwa
70,2
1600
Oktiabrskij
68,47
1965
Sancy
55
Skromny
54,5
Walentyna Tiereszkowa
51,6
Eugenia
51
Pigott
49
Biały Saski
Górnik
45
Hope
44,5
Zielony z Drezna
41
Gwiazda Polarna
40
Promienny
37
Gwiazda Wschodu
25,5
Klasyfikacja koloru brylantu – oznaczenia literą:
d lub e
– oznacza wyjątkowo białe
f lub g
– oznacza ekstra białe
h
– oznacza białe
i lub j
– oznacza zniuansowane białe
k – z
– oznacza kolorowe
Słowniczek
Ballas – odmiana diamentu technicznego.
Bort – zanieczyszczona domieszkami, zbita, drobnokrystaliczna odmiana diamentu stosowana w wiertnictwie.
Brylant – inna nazwa diamentu od nazwy jego szlifu.
Cullinan – po pocięciu, największy z kamieni nazwano Cullinan I lub Wielka Gwiazda Afrykańska – waży 530 karatów i kosztuje 3 mln dolarów.
Dublet – diament sklejony z dwóch mniejszych, odpowiednio dopasowanych i oszlifowanych.
Faseta – ukośne ścięcie krawędzi kamienia szlachetnego, potęguje efekty barwne wskutek załamywania i rozszcepiania światła – liczba faset może przekraczać 150.
Gemmaszlachetny lub półszlachetny kamień zdobiony miniaturowym reliefem:
Gliptyka – sztuka rzeźbienia szlachetnych lub półszlachetnych kamieni.
Intaglio – gemma z reliefem wklęsłym.
Kaboszon – kamień szlachetny mający szlif kulisty, półkolisty, elipsoidalny, stożkowy lub mały kamień zdobniczy.
Kaleta – dolna płaszczyzna brylantu, otoczona 24 fasetami.
Kamea – gemma z reliefem wypukłym.
Kamienie ozdobne – terminem tym określa się mniej cenne o mniejszej twardości lub o mniej efektownym wyglądzie minerały oraz niektóre skały.
Kamienie szlachetne – terminem tym określa się szczególnie piękne i rzadko spotykane, czyste, jednorodne (przezroczyste lub nie) odmiany niektórych minerałów i skał.
Karat – jednostka miary wagi kamieni szlachetnych; 1 karat = 0,2 grama.
Karbunkuł – dawna nazwa kamieni szlachetnych barwy czerwonej (rubin, granat) w XIX w. nazwa rubinu.
Klejnot – kamień szlachetny oprawiony artystycznie, przeważnie w złoto lub srebro.
Majestatyczny – kamień szlachetny przekraczający wagę 100 karatów.
Pawilon – górna płaszczyzna brylantu (tafla) wraz z 32 otaczającymi ją fasetami.
Półdublet – posiada górną część wykonaną z kamienia szlachetnego, dolną z odpowiednio zabarwionego szkła (zwanego strasem lub smilą).
Raut – mały diament szlifowany od spodu na płasko w fasety.
Rozeta – szlif jubilerski przez zwielokrotnienie liczby 6, stosowany do kamieni płaskich.
Soliter – termin jubilerski na określenie każdego kamienia szlachetnego (najczęściej w odniesieniu do diamentu), ważącego ponad 50 karatów.
Szlif – specjalna obróbka kamienia szlachetnego (głównie przez wykonywanie faset), doprowadzająca do nadania mu ostatecznego kształtu. Brylanty szlifuje się zasadniczo przez zwielokrotnienie (faset) liczby 4.
Tablica – drogi kamień szlifowany w ośmiościan z mocno ściętym narożem górnym.
ZULUS555